hefbrug
de
Rondom
S
LP
Prijsklaverjassen
Over paar maanden mogelijk restauratieplan
ingrijpende opknapbeurt
en
WADDINXVENERS TEKENEN BEZWAAR AAN
Hervormde Brugkerk wacht op hard
nodige
Straks allemaal betalen
voor schoon, helder water
WADDINXVEEN/LEIDEN Het accent van de werkzaamheden van
het hoogheemraadschap van Rijnland komt in toenemende mate te liggen
bij de zorg voor de waterkwaliteit. Het takenpakket van dit openbaar
lichaam heeft de laatste jaren als gevolg hiervan een verbreding en ver
dieping ondergaan. De bescherming en verbetering van de waterkwaliteit
zullen steeds meer menselijke inzet en financiële offers vergen. „De rond 25
miljoen gulden sedert 1970 aan nieuwbouw van zuiveringstechnische wer
ken besteed en het veelvoud daarvan, dat voor dat doel in de eerstkomende
jaren nog zal moeten worden uitgegeven, spreken in dit opzicht duidelijke
taal”, aldus mr. F. M. A. Schokking, dijkgraaf van het hoogheemraad
schap, in het zojuist verschenen jaarverslag 1971-1972 van dit waterschap.
Jaarverslag Hoogheemraadschap van Rijnland:
wï
VOOR WADDINXVEEN
deze week/t
■■K
van de week,
FLUOR IN KEUKENZOUT ALTERNATIEF?
COLLECTE VOOR PRINSES BEATRIXFONDS
WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN DONDERDAG 27 SEPTEMBER ’73
Pagina 5
Bijdragen: Telefoon (01828) 5594
Samenstelling: Bert J. Woudenberg
Minder woonboten
Verzet
Resultaten
1
Restauratie is dringend nodig
23
Profiel van Brugkerk
Fëi.
WADDINXVEEN Vijf Waddinxveners hebben bij de gemeenteraad bezwaar aangetekend tegen een beslissing
van het college van Burgemeester en Wethouders. De heer J. van der Zwaard van de Brugweg heeft dat gedaan
omdat hem geweigerd is een bedrijfsruimte te bouwen, de heer G. A. M. Weck van de Koningin Wilhelmina-
singel omdat hem is geweigerd een vergunning te verlenen voor de bouw van een dakkapel, de heer G. C. van
Noort van het Noordeinde inzake een aanschrijving over de afbraak van garages, de heer M. Hazenberg uit
Heemstede omdat hem geweigerd is te bouwen en de heer J. A. Compeer van de Kerkweg omdat hij een over
kapping moet afbreken. De vorige week donderdagavond vergaderende gemeenteraad heeft Burgemeester en Wet
houders desgevraagd voorgesteld deze vijf bezwaarschriften in handen te stellen van de commissie voor de be
roepsschriften.
WADDINXVEEN Over een
paar maanden zal bekend zijn hoe
en wanneer de hervormde Brugkerk
aan de Kerkweg zal worden geres
taureerd. Het grondig opknappen
van dit gebouw uit 1837 is al maan
denlang onderwerp van gesprek tus
sen het college van kerkvoogden en
notabelen van de Centrale Her
vormde Gemeente, de commissie
restauratie Brugkerk en de dienst
Monumentenzorg van het ministerie
van cultuur, recreatie en maatschap
pelijk werk.
Verzilting
straks mogelijk te maken gericht een
geldinzameling te beginnen. Inmid
dels is wel een gift van duizend gul
den binnen voor de restauratie.
De jaarlijks terugkerende actie van
het Algemeen Aktiverings Comité
(AAC) is speciaal op verzoek van
de kerkvoogdij uitgesteld om het
JE
SÉ
MMi
(Advertentie)
van
gezondheidsdiensten
al
Een
ii
in
van de Hoge Raad zal een
bruiken.
Foto: WvW/Gijs Kooren
Eén van de middelen tegen
Foto: WvW/Gijs Kooren
van
oridering van water.
waterleidingbedrijf
Rijnstreek” wil daar nog
even mee
geleden in
meerderheid
vrijheid van iedereen on
aangetast. Laten we de za-
een
fluor aan voedsel of drink-
voor fluoridering van zout,
en dat is de verspilling die
leert de dosering van het
jodium in de zoutfabriek
tonen aan dat fluoridering
van zout aan te bevelen is,
Met betrekking tot de kwaliteit van het
„recreatiewater” in Rijnland, geeft het
jaarverslag een sombere conclusie: bac
teriologisch schoon water komt in dit
gebied nog maar sporadisch voor. Het
merendeel van de in 1971 en 1972 onder
zochte watermonsters was verontreinigd
met afvalwater.
t@p
tien
TELEPATHY - Louis van Dijk - Roger
van Otterioo 17.90.
Getipt door Veronica en ver
krijgbaar bij:
President-kerkvoogd T. de Bruin: „Over
de restauratie kan ik eigenlijk heel wei
nig zeggen. Monumentenzorg is onder
meer bezig met het samenstellen van een
rapport. Als dat rapport over de restau
ratie van de Brugkerk uit is, dan staat
het tot onzer beoordeling of we het ge
wenst vinden nog op die monumenten
lijst te blijven staan. Uiteindelijk staat
de Brugkerk alleen op de lijst omdat het
één van de twee nog bestaande Staats
kerken is. Soms heb ik wel eens de in
druk dat de kerk alleen op de lijst staat,
omdat er verder in Waddinxveen niets
is. Overigens is die restauratie natuurlijk
wel een kwestie van jaren. Dringend
nodig is eigenlijk het opknappen van
het dak, de vloer en de inrichting. We
krijgen ook nog een rapport van de com
missie restauratie Brugkerk daarover”.
De Brugkerk is één van de drie Gods
huizen van de Centrale Hervormde Ge
meente. In de loop der jaren heeft deze
gemeente de Bethelkerk in de Vondei-
wijk gebouwd en „De Hoeksteen” aan de
Esdoomlaan verbouwd. In de Hervorm
de Kerkbode wordt over de restauratie
teleurgesteld meegedeeld, dat het „tot op
heden niet is gelukt de zaak af te ron
den. De problemen, van de restauratie
zijn zo groot en veelzijdig en van een
zo’n diepingrijpende betekenis dat het
juiste antwoord hierop nog wel enige tijd
op zich zal laten wachten.”
land als Delfland niet zijn uitgebleven.
„Dit alles accentueert nog eens de nood
zaak van een spoedige totstandkoming
van een zoetwatertoevoerkanaal Maars-
sen-Bodegraven”, zo wordt opgemerkt.
Ook uit de landbouwsector werd hierop
aangedrongen. Eind 1972 waren de
chloridegehalten van Rijnlands boezem
als geheel echter relatief wel gunstig te
noemen.
WADDINXVEEN Morgenavond
(vrijdag) is er prijsklaverjassen in de
kantine van de voetbalvereniging „Wad
dinxveen”. Begonnen wordt om acht
uur.
en
kan worden.
Daardoor is het mogelijk
niet zo uitgelegd worden, dat men met
het betalen van de heffing ontslagen is
van de verplichting de vervuiling zoveel
mogelijk tegen te gaan. De heffing is
geen afkoop. Integendeel. Gehoopt
wordt, dat een ieder zich moreel ver
plicht gevoelt het oppervlaktewater .waar
mogelijk te ontzien.
1 RADAR LOVE - Golden Earring
2 MY FRIEND THE WIND -
Demis Roussos
3 AY NO DIGAS - Chris Montez and
Raza
4 ANGIE - Rolling Stones
5 EASY LIVIN - Uriah Heep
6 YOUNG LOVE - Donny Osmond
7 ROTE ROSEN - Freddy Beck
8 LA MALAGUENA - Los Angeles
9 PEPPER BOX - The Pappers
10 DAG, ZUSTER URSULA - Rob de
Nijs
1 MARIBAYA - The Cats
2 PRISENCOLINENSINAINCIUSOL -
Adriano Celentano
In verband met de verziltingsproblema-
tiek spreekt het jaarverslag van „de be
denkelijke kwetsbaarheid op het zout-
front van midden-west-Nederland”.
Voor de waterverversing is Rijnland
hoofdzakelijk aangewezen op de Hol
landse IJssel. Geringe regenval en bin
nendringend zeezout van de Nieuwe
Waterweg brachten eind 1971 begin
1972 een zodanige verzilting van de
mond van de Hollandse IJssel teweeg,
dat daaraan geen verversingswater meer
kon worden onttrokken. Als deze situatie
nog wat langer had bestaan, zouden
„rampzalige gevolgen” voor zowel Rijn-
Het hoogheemraadschap van Rijnland
blijft er ook naar streven het aantal
woonboten in zijn gebied te verminde
ren. Eind 1972 telde Rijnlands boezem
2430 woonboten, waarvan er 1700 per
manent werden bewoond. In het bijzon
der met het oog op de door de aan
wezige woonboten veroorzaakte directe
vervuiling van het water, wil Rijnland
deze aantallen terugdringen. De vervui
ling van het water, veroorzaakt door de
aanwezigheid van woonboten, bedraagt
minder dan 0,5% van de totale water
verontreiniging, maar zij vormt door het
sterk lokale aspect in kwetsbare re
creatiewateren desondanks een be
denkelijke factor. Het hoogheemraad
schap van Rnijland is overigens van
mening dat het woonbotenprobleem al
leen kan worden aangepakt in nauw
overleg met rijk, provincie, gemeenten
en waterschappen.
water. Dit besluit gaat er
bedrijven kunnen aan
onnodige dwang
wordt vermeden; er is geen
sprake van verspilling.
(waarvoor deze
in Waddinxveen wordt ge-
me tijd is uitgesteld. Fluo-
van keukenzout
een alternatief zijn,
voor- en tegen
standers in deze zaak el-
Het fosfaatgehalte van Rijnlands boezem
is te hoog en het zuurstofgehalte daar
door te laag voor een gezond evenwicht
in het watermilieu. Niet minder dan
75% van de „fosfaatverontreiniging”
van Rijnlands water is afkomstig van
huishoudelijk en industrieel afvalwater.
Onderzoekingen zijn gaande, waaronder
praktijkproeven op een aantal zuive
ringsinstallaties, om voor dit probleem
oplossingen te vinden.
Nog altijd is aan het drink- blijven gebruiken, omdat zout onderstreept: vrijwel
water van Waddinxveen daardoor het gebit wordt iedereen gebruikt keuken-
geen fluor toegevoegd. Het beschermd tegen de afbre- zout; vrijwel iedereen ge-
„De kende activiteiten van de bruikt het iedere dag (in
zuren in de mondholte, vrij constante hoeveelhe-
wachten, omdat Fluor alléén kan cariës den); gefluorideerd zout
het wettelijk nog niet zo niet voorkomen, maar wel kan op een eenvoudige ma-
goed zit. In ieder geval aanzienlijk verminderen, nier geproduceerd worden;
heeft de gemeenteraad van Daarnaast zal het nodig de
Waddinxveen een paar jaar zijn de eetgewoonten van kunnen de fluoridering ge-
principe in de mensen te veranderen, makkelijk controleren; de
besloten maar dat kan nu eenmaal produktiekosten zijn vrij
het gerechtvaardigd te vin- niet van vandaag op mor- laag;
den het drinkwater te fluo- gen.
rideren. Als het zover is
zullen zij die dat niet wen
sen naar iets anders moe
ten omzien. Akzo Zout Fluoridering
Chemie Nederland
heeft ons in een brief ge
wezen op een andere mo-
Eind 1972 waren in totaal 24 zuiverings
installaties voor rekening van het hoog
heemraadschap in exploitatie, met een
totale zuiveringscapaciteit van ongeveer
700.000 inwoner-ekwivalenten. (eenheid
vervuilitigswaarde, gemeten naar de hoe
veelheid zuurstof die nodig is om het af
val dat één mens dagelijks met water af
voert, af te breken. Bij de verbetering en
bescherming van het water zal de ko
mende jaren ook de burgerij nauwer dan
voorheen betrokken worden. Zij heeft er
belang bij, dat de beschikbare gelden
met de grootst mogelijke efficiency en
zuinigheid worden besteed. Ter uitvoe
ring van de wet verontreiniging opper
vlaktewateren zullen met ingang van 1
januari 1975 heffingen worden opgelegd
aan de „daadwerkelijke vervuilers, dus
in het geval van woningen de bewoners,
onverschillig of zij eigenaren dan wel
huurders zijn”, aldus het verslag. Dat
zelfde geldt voor industrieën e.d., hoe
wel voor deze categorie weinig gaat ver
anderen. Sedert 1967 worden bedrijven
reeds aangeslagen op basis van de ver
oorzaakte vervuiling. De huurders e.d.
vair woningen worden in deze heffing
waterkwaliteit aangeslagen naar een ge
middeld aantal inwoner-ekwivalenten
per woning. Het desbetreffende bedrag
zal elk jaar aan de hand van de begro
ting voor het waterkwaliteitsbeheer
worden vastgesteld Natuurlijk mag de
stelregel „de vervuiler betaalt”
van drink-
BV water stuit in ons land op In Zurich is het effect van
fel verzet. Sommige men- gefluorideerd keukenzout
sen hebben bezwaar tegen onderzocht bij kinderen
gelijkheid om tandbederf te het principe van fluoride- van 8 en 9 jaar, die ruim
bestrijden: de fluoridering ring, anderen verzetten 4 jaar zout met fluor had-
van keukenzout. Toevoe- zich voornamelijk tegen den gebruikt. Daarbij bleek
ging van fluor aan zout is, het feit dat de overheid dat het aantal gevallen van
zo hebben ervaringen in hen als het
Zwitserland
Het jaar 1973 kan een be- mers, werd in 1971 ruim den door polio, die vanaf
langrijk jaar worden voor anderhalf miljoen aan fi- de geboorte spastisch zijn,
het Prinses Beatrix Fonds nanciële steun en subsidies dan wel lijdende aan spina
week uitgekeerd, in 1972 was dit bifida (open rug), multiple
al 1.830.000,-, dus ruim sclerose, spierdystrofie of
collecteerd) want er bestaat drie ton meer! Voor 1973 bepaalde andere spierziek
ten stille hoop dat de col- zullen deze cijfers zeker ten, wachten op onze hulp,
lecte-opbrengst dit jaar het wéér hoger liggen. Daar- op uw hulp! De aanvragen
miljoen zal passeren en het om is een collecte een om subsidie worden niet
overschrijden van deze noodzakelijk kwaad om al alleen dringender, de be
grens zou voor het Fonds die lichamelijk gehandi- dragen waar het om gaat,
bijzonder prettig zijn. Im- capten die getroffen wer- worden groter.
t ware dwingt tandbederf met 22% was
aangetoond, gefluorideerd water te drin- verminderd. Een nadeel
effectief in de strijd tegen ken. Immers, het keuze- van gefluorideerd zout is
cariës. Bovendien laat deze element is niet reëel aan- dat babies geen fluor krij-
methode de persoonlijke wezig. De VEWIN, de Ver- gen. Dat bezwaar kan on-
eniging van Exploitanten dervangen worden door de
van Waterleidingbedrijven systematische afgifte van
ken nog eens op een rijtje in Nederland, heeft begin fluortabletten voor babies,
zetten: augustus laten weten dat de tot ze ongeveer 18 maan-
waterleidingbedrijven den oud zijn. Via de voor-
De Hoge Raad der Neder- slechts één kwaliteit water treffelijke zuigelingenzorg
landen heeft in juni van kunnen leveren, namelijk die ons land rijk is, kan de-
dit jaar de uitspraak ge- met of zonder fluor. De ze methode gemakkelijk
daan dat de toevoeging van levering van beide soorten toegepast worden. Volgens
fluor aan drinkwater on- zou veel te hoge kosten met Amerikaanse deskundigen
wettig is. De drinkwater- zich meebrengen: het zou is het gebruik van 2 mg
het nodig zijn een tweede wa- fluor per dag noodzakelijk.
Waterleidingbesluit niet de terleidingnet aan te leggen. Pas bij een gebruik van 5
bevoegdheid ontlenen tot Op het ogenblik leveren 29 mg per dag bestaat de kans
fluoridering van het drink- waterleidingbedrijven met dat kinderen zwarte vlek-
in totaal bijna 854.000 aan- ken op hun tanden krijgen,
ten onrechte van uit dat de sluitingen gefluorideerd die overigens vrij onge-
waterleidingwet zich niet water. Zestien bedrijven vaarlijk zijn. Zout is echter
verzet tegen toevoeging van met ruim 525.000 aanslui- geen produkt dat noodt tot
fluor aan het drinkwater, tingen hebben voorzienin- snoepen!
aldus de Hoge Raad. Door gen getroffen om drink-
deze uitspraak is de hele water zonder fluor te kun- Verspilling
fluoridering van drink- nen leveren (tanks op en-
water op losse schroeven kele plaatsen in de stad, Sinds enige tijd wordt meer
komen te staan. In verband jerrycans in gebouwen, aandacht besteed aan een
daarmee wijst Akzo Zout openbare tapkranen). De aspect dat eveneens pleit
Chemie Nederland B.V. op VEWIN noemt die voor
een goed en snel te realise- zieningen uitermate ge
ren alternatief voor geflu- brekkig, zowel in technisch optreedt bij fluoridering
orideerd drinkwater: zout als in hygiënisch opzicht, van water: meer dan 90%
met fluor. Gefluorideerd De kosten voor deze voor- van het zorgvuldig gefluo-
keukenzout is nl. evenzeer zieningen zijn echter bij- rideerde water wordt niet
een goed wapen in de strijd zonder hoog: 450.000 gul- gedronken. De uitspraak
tegen cariës (tandbederf), den per jaar. Wanneer in
één van de meest voorko- het gehele land dergelijke grote groep mensen gerust-
mende ziekten ter wereld, voorzieningen worden ge- gesteld hebben. Anderzijds
troffen, zal een veelvoud betekent die uitspraak ver-
Cariës wordt veroorzaakt van dat bedrag nodig zijn, moedelijk ook dat de strijd
door bacteriën in de mond- Fluoridering van keuken- tegen de volksvijand cariës
holte, die de suiker in het zout is een alternatief, dat waarschijnlijk voor gerui-
voedsel afbreken. Bij dit de persoonlijke vrijheid on-
proces komen zuren vrij, aangetast laat. Door twee ridering
die het gebit aantasten, soorten zout te maken en zou
Tandbederf komt vrijwel via het al bestaande distri- waarop
overal ter wereld voor. Ver butie-apparaat te versprei-
vóór onze jaartelling zijn den, zou aan de bezwaren kaar kunnen vinden. Er is
de verschijnselen van deze van een grote groep men- een voorbeeld te noemen,
ziekte al geconstateerd. In sen tegemoet worden ge- Sinds 1928 brengt de voor
de vijfde eeuw zou 70% komen. Iedereen kan dan malige KNZ - thans Akzo
van de mensheid cariës zelf beslissen of hij wel of Zout Chemie Nederland -
hebben gehad. In de negen- geen extra fluor wil ge- gejodeerd zout op de
tiende eeuw was het per- bruiken. markt. Mede door dit wa-
centage gestegen tot 83 en pen is struma, vroeger een
thans ligt het op 97 a 100. (j() cent veel voorkomende ziekte,
Het is dan ook heel begrij- een zeldzaamheid gewor
pelijk dat veel instanties en Gefluorideerd keukenzout den. De overheid contro-
regeringen zich bezinnen heeft, vergeleken met ge-
op een effectieve methode fluorideerd water» nog een
om tandbederf te bestrij- ander belangrijk voordeel: in Hengelo. Op dezelfde
tien. het is aanmerkelijk goed- wijze zou ook controle uit
koper. Gefluorideerd zout geoefend kunnen worden
Fluor zou, afhankelijk van de op de toevoeging van fluor,
voorgeschreven dosis fluor, Het is voor Akzo Zout
ongeveer vijf cent per kg Chemie Nederland moge-
cariës is de toevoeging van duurder zijn dan gewoon lijk binnen enkele maan-
geringe hoeveelheid zout. Een gezin van vijf den gefluorideerd zout op
personen gebruikt per jaar de markt te brengen. De
water. Onderzoekingen in ongeveer 12 kg zout. Dat ervaringen in Zwitserland
de Verenigde Staten heb- wil zeggen dat voor 60 cent
ben aangetoond dat kinde- per jaar het gebit van het
ren tot 6 jaar per dag 2 gehele gezin beter be- omdat gefluorideerd zout
milligram fluor nodig heb- schermd wordt. In de prak- gemakkelijk gemaakt
ben. In voedsel en drink- tijk is inmiddels bewezen verspreid
water bevindt zich circa H dat gefluorideerd zout een
mg fluor per dag. Gebruik effectief middel is bij de tandbederf te bestrijden op
van fluor is bijzonder be- bestrijding van tandbederf, een eenvoudige, vrij goed
langrijk gedurende de tijd Zwitserland heeft nl. al bij- kope en effectieve manier,
dat het gebit zich vormt tot na 20 jaar ervaring met het tot in de verste uithoeken,
enkele jaren na het door- gebruik van gefluorideerd Fluoridering van zout is
breken van de blijvende zout. De ervaringen daar dan ook een uitermate ge
landen. Ook daarna zou hebben de voordelen van schikt alternatief voor flu-
men echter fluor moeten fluoridering van keuken-
