van
Commissie belast zich
over
ZO WORDT EEN
BURGEMEESTER
HIER BENOEMD
DEZE
KETTING
GAAT
OOK
NIEUWE
BURGE
MEESTER
DRAGEN
Progressieven schetsen profiel
opvolger burgemeester Van der Hooft
met profielschets van
nieuwe burgemeester
Nieuwe burgemeester moet
geen machtsfiguur zijn
Hij moet beschikken
veel goede eigenschappen
WADDINXVEEN De volgend jaar in Waddinxveen te benoemen
nieuwe burgemeester, als opvolger van de in december van dit jaar 65 jaar
wordende en met pensioen gaande burgemeester C. A. van der Hooft,
moet beschikken over tal van goede eigenschappen op zowel het mense
lijke- als het bestuurlijke vlak. Hij of zij mag niet ouder zijn dan 53 jaar,
telkens het goede voor Waddinxveen willen zoeken en in de verste verten
niet op een „machtsfiguur” lijken.
Woonruimtecom-
missie van start
NIET BURGEMEESTER,
MAAR RAAD HET HOOFD
PRATEN OVER
EERSTE BURGER
Burgemeesters
1920 - heden
Rode haan in
deel Gouwebos
Weer stemmen
over motie
FRACTIEBERAAD
PROGRESSIEVEN
WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN
DONDERDAG 6 MAART 1975
Opsomming
Progressieven zeggen het nog maar eens:
Inspraak
Landspolirick
Provincie
Portefeuilles
Geringe inspraak
WADDINXVEEN/DEN HAAG De laatste tijd pleegt het be
noemen van burgemeesters (vooral in grote steden) met rumoer ge
paard te gaan. Eindhoven, Utrecht en Rotterdam zijn daarvan spre
kende voorbeelden. De vraag is hoe zo’n burgemeestersbenoeming
tot stand komt, vooral nu na het vertrek van burgemeester C. A. van
der Hooft eind dit jaar Waddinxveen op zoek gaat naar een nieuwe
eerste burger. Wie hebben inspraak en wie dragen de verantwoorde
lijkheid voor de beslissing?
WADDINXVEEN Een tijdelijke commissie uit de Waddinxveense gemeenteraad moet zich gaan bezighouden
met het schetsen van een profiel van de opvolger van bu rgemeester C. A. van der Hooft, die in december van dit
jaar 65 jaar wordt en met pensioen zal gaan. Van die commissie zouden lid moeten zijn de wethouders H. Huizer
(SGP/Hervormde Kiesvereniging), A. H. van Gent (Progressieven) en P. F. J. van Schie (CDA) en de fractievoor
zitters M. Boere (Progressieven), drs. T. J. Bowers (CDA), mevrouw L. M. Oosterbroek-Waagmeester (lib.) en D.
l itbeijerse (SGP/Hervormde Kiesvereniging). In dit gezelschap is loco-burgeineester H. Huizer geknipt als voor
zitter van deze tijdelijke commissie. Zo luidt althans het voorstel van Burgemeester en Wethouders, dat in de
volgende week donderdagavond te houden gemeenteraadsvergadering zal worden behandeld. Bij het praten over
de nieuw te benoemen burgemeester van Waddinxveen is de heer Van der Hooft op voorstel van het college niet
betrokken. Vandaar ook dat er een tijdelijke commissie moet komen, omdat de raadscommissie bestuurlijke
zaken - waarvan de burgemeester voorzitter is - niet hiermee kan worden belast. De gemeenteraad moet zelf uit
maken of de „commissie ad hoe ter voorbereiding van een profielschets van de te benoemen burgemeester als
opvolger van de vertrekkende burgemeester” in het openbaar gaat vergaderen.
waddinxveen Het dragen
\an een burgemeestersketting is al
in 1852, de tijd van koning Willem
III, geregeld. Zo’n ketting, die ook
bij een optreden in het openbaar
door burgemeester C. A. van der
Hooft wordt gedragen, bestaat uit
een zilveren penning (vergroot in
bet midden van de foto), met aan
de ene kant het wapen van Neder
land en aan de andere kant het ge
meentewapen. Deze penning zit aan
een zilveren ketting bevestigd. Het
deze burgemeestersketting die na
bet afscheid van burgemeester Van
der Hooft door de nieuw te benoe
men eerste burger van Waddinxveen
zal worden gedragen.
Overigens moeten de Progressieven wel
De commissaris van de Koningin in de
provincie waarin een vacature is ont
staan, bespreekt met de leden van de
gemeenteraad vaak een profiel van de
nieuwe burgemeester. De raadsleden
kunnen hun wensen kenbaar maken.
Bij de benoeming van de nieuwe bur
gemeester treedt de commissaris van
de Koningin op als adviseur van de
minister van binnenlandse zaken. De
aanbevelingen van de gemeenteraad
hoeven niet door de minister en het
kabinet te worden opgevolgd.
In België benoemt formeel de regering
de burgemeester, maar zij volgt bijna
altijd de aanbeveling van de gemeente
raad. Het gevolg is dat de nieuwe bur
gemeester dikwijls uit de raad zelf naar
voren komt. De Grondwet van 1848
bepaalde dat in Nederland bij uitzon
dering werd toegestaan dat de burge
meester niet uit de gemeenteraadsleden
werd benoemd. De gemeentewet van
drie jaar later bepaalde dat als burge
meester in principe een ingezetene van
de gemeente benoembaar was. Slechts
in het belang van de gemeente kon van
dit beginsel worden afgeweken. In 1931
Burgemeesters worden in Nederland
benoemd door de Kroon, d.w.z. door
de Koningin en de ministers. Bij een
burgemeestersvacature in een gemeen
te van minder dan 50.000 inwoners
valt de benoeming onder verantwoor
delijkheid van de minister van binnen
landse zaken. Bij plaatsen met meer
dan 50.000 inwoners is de benoeming
een kabinetsbesluit.
werd de wet aangepast aan de praktijk.
De Kroon kreeg de volledige vrijheid
om iemand tot burgemeester te benoe
men.
Om in aanmerking te komen voor het
burgemeestersambt moet men ouder
dan 25 jaar zijn, de Nederlandse natio
naliteit bezitten, door de rechter niet
als krankzinnig worden beschouwd en
niet ontzet zijn uit het recht om ge
kozen te worden. De benoeming ge
schiedt voor zes jaar. De praktijk is,
dat vrijwel altijd automatische herbe
noeming volgt. Alleen bij ernstig falen
van de burgemeester kan van herbe
noeming worden afgezien.
P. A. Troost, 3 juli 1920-15 juli 1941
0 H. B. N. Mumsen, 1 augustus 1941 -
1 juni 1947
0 A. Warnaar, 1 december 1947-
1 december 1958
0 C. A. van der Hooft, 1 december
1958 - heden.
kwijt het schetsen van een profiel als
vorm van inspraak op zich slechts van
geringe betekenis te achten. „Van meer
wezenlijk belang zou het naar onze me
ning zijn indien de raad tevens in de
gelegenheid zou worden gesteld in alle
beslotenheid te spreken met de voor
naamste kandidaten alvorens de com
missaris der Koningin zijn aanbeveling
aan de minister van Binnenlandse Zaken
doet”.
De minister van binnenlandse zaken
en het kabinet hanteren zeker selectie-
eisen bij de benoeming. Van belang is
of de burgemeester past in de sfeer
van de gemeente. Ook wordt rekening
gehouden met de politieke verhoudin
gen in een bepaalde gemeente. Het zou
absurd zijn om in Den Haag een com
munist te benoemen en in Finsterwol-
de, waar 80 procent van de bevolking
CPN stemt, een VVD-er. Van veel be
lang is ook hoe landelijk de politieke
verhoudingen liggen. Omdat de laatste
jaren vooral de VVD en PvdA Kamer
zetels hebben gewonnen ten koste van
bijvoorbeeld de confessionelen, eisen
de groter wordende partijen meer bur
gemeesters uit hun eigen regionen. In
Eindhoven heeft dit de benoeming ten
gevolge gehad van de socialist Van der
Lee en in Utrecht van de liberaal Von-
hoff.
WADDINXVEEN Sinds 1920 heeft
Waddinxveen nog maar drie burgemees
ters gehad:
WADDINXVEEN De raadsfractie
van de Progressieven (PvdA-D’66-PPR-
PSP) houdt vanavond (donderdag) open
baar fractieberaad in het Anne Frank-
centrum. Er wordt om acht uur begon
nen met het bespreken van de voorstel
len van de volgende week donderdag
avond vergaderende gemeenteraad.
WADDINXVEEN/BOSKOOP Een
deel van de aanplant in het Gouwebos
is afgebrand. De brand is vermoedelijk
aangestoken door enkele baldadige jon
gens. Het vuur vernietigde al de jonge
aanplant op een gebiedje van honderd
vierkante meter. Twee Boskoopse jon
gens konden erger voorkomen door de
brand te doven en de politie te waar
schuwen. De daders zijn nog niet door
de politie gepakt.
de Raad van Beroep.
De Progressieven bezinnen zich in hun
notitie op de positie die een burgemees
ter in ons gemeentelijk bestel inneemt
om tot de conclusie te komen voorstan
der te zijn van een rechtstreekse verkie
zing van de burgemeester. Zij onder-
scheiden meerdere functies die de burge
meester heeft te vervullen, waardoor zijn
positie enigszins gecompliceerd is. Zo
als gezegd is hij, evenals de gelijknamige
autoriteit op provinciaal niveau, „Com
missaris des Koning”, de door de
Kroon benoemde ambtenaar, belast met
het toezicht op het gemeentelijk functio
neren. Daarnaast is hij voorzitter van
zowel de gemeenteraad als het college
van Burgemeester en Wethouders.
Een en ander zou zeer duidelijk naar
voren komen wanneer de burgemeester
tevens een of meer portefeuilles beheert,
hetgeen in vele gemeenten, waar hij de
enige full-time bestuurder is, het geval
is. En zo ook in Waddinxveen waar bur
gemeester C. A. van der Hooft sinds
september van het vorig jaar de porte
feuille algemene bestuurlijke zaken, fi
nanciën, personeelsaangelegenheden en
intergemeentelijke zaken beheert. Voorts
is de burgemeester van rechtswege de
zorg voor de handhaving van de open
bare orde opgedragen; hij is hoofd van
de plaatselijke rijkspolitie, heeft het op
perbevel bij brand en waakt voor de
openbare zedelijkheid. Tenslotte heeft
hij de wettelijke opdracht om de ge
meente in en buiten rechte te vertegen
woordigen en onderhoudt hij als zoda
nig vele contacten met andere overheden
en particuliere instanties. „Voor velen
uit de bevolking is hij dé representant
van de plaatselijke gemeenschap, het
geen soms zo sterk wordt ervaren dat
vergeten wordt, dat niet hij doch de raad
het hoogste bestuursorgaan van de ge
meente is”, aldus de Progressieven.
van Burgemeester en Wethouders zo’n
commissie benoemen.
WADDINXVEEN In de notitie van de Progressieven wordt nog maar eens dui
delijk gesteld dat de burgemeester niet het hoofd van de gemeente is. De gekozen
gemeenteraad is het hoofd en de burgemeester moet in samenwerking met de even
eens gekozen wethouders, het beleid uitvoeren dat door de raad wordt bepaald.
De progressieve raadsfractie begint de
notitie met het uitspreken van een voor
keur voor een rechtstreekse verkiezing
van de burgemeester. Gemeend wordt
dat in een volwassen democratie een ge
meente in staat moet worden geacht zelf
te bepalen wie zij tot voorzitter van
haar bestuursorganen wenst te hebben.
„Nu kunnen wij niet anders dan af
wachten of de commissaris der Konin
gin en de minister v ,n Binnenlandse Za
ken bereid zijn de mensen, uitgesproken
door de (vertegenwoordigers van de) be
langhebbende be? olking te honoreren;
een bereidheid die blijkens persberichten
lang niet altijd i’ alle gevallen aanwezig
is”, aldus de Progressieven die zich voor
het opsommen van de „kwaliteitseisen”
waaraan naar hun mening de nieuwe
burgemeester moet voldoen niet in het
minst hebben laten leiden door het re
presentatieve karakter van de functie
van de burgemeester.
WADDINXVEEN In de gemeente
raadsvergadering van volgende week
donderdagavond zal opnieuw gestemd
worden over het door de heer P. de Lijs
ter (CDA) gedane voorstel toch adhesie
te betuigen aan de motie van de ge
meenteraad van Leek over uitkering la
ger onderwijs 1975. In de laatste raads
vergadering staakten hierover de stem
men (88). Aan deze stemming werd
toen bij afwezigheid niet deelgenomen
door wethouder A. H. van Gent (Pro
gressieven), Ph. Kroes (lib.) en drs. W.
G. de Meer (Progressieven). B. en W.
raden het betuigen van adhesie aan der
gelijke moties af, omdat wensen en ver
langens van gemeenten effectiever, goed
koper en op de juiste plaats zouden
worden behandeld door de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Daarom werd eerder al geen adhesie be
tuigd aan een motie van de gemeente
Ooststellingwerf over verhoging aard-
gasprijzen en wordt de raad voorgesteld
ook niet in te stemmen met de recent
binnengekomen motie tot het treffen
van wettelijke maatregelen ten behoeve
van schoolpedagogische diensten ter
begeleiding van het basisonderwijs van
de gemeente Gendt.
WADDINXVEEN In alle stilte is
bijna drie en een half jaar geleden de
gemeentelijke woonruimte-adviescom-
missie opgehouden te bestaan. Omdat
Burgemeester en Wethouders een derge
lijke commissie, die geraadpleegd dient
te worden als een huiseigenaar aan een
kandidaat-huurder geen woning wenst te
verhuren en dus tot vordering moet wor
den overgegaan, toch niet willen missen
wordt de volgende week donderdag ver
gaderende gemeenteraad gevraagd een
nieuwe woonruimte-adviescommissie in
te stellen. Leden daarvan zouden moeten
zijn mevrouw A. P. Noorlander-Jan-
knegt (Zuidkade 224) en de heren B. P.
Berloth (Nic. Beetslaan 176), M. N.
Boer (Bloemendaalseweg 12), W. J.
Moons (Kromme Esse 2b) en M. Zoete-
weij (De Genestetlaan 13). De commis
sie wordt jaarlijks benoemd.
WADDINXVEEN De Progressieven
kondigden tijdens de in december ge
houden begrotingsdebatten in de Wad
dinxveense gemeenteraad al aan in het
eerste kwartaal van dit jaar over de
burgemeestersopvolging te willen spre
ken, „teneinde een burgemeesterlijke pe
riode zoveel mogelijk te voorkomen.”
In het tweede kwartaal zou over deze
zaak volgens de progressieve visie ge
sproken dienen te worden met Zuidhol-
lands commissaris der Koningin mr. M.
Vrolijk. Over de nieuw te benoemen
burgemeester maakten de overige raads
fracties tijdens de begrotingsdebatten
geen opmerkingen. De progressieve no
titie over de opvolging van burgemees
ter C. A. van der Hooft sluit aan bij
datgene wat tijdens de begrotingsdebat
ten en tijdens de campagne voor een
nieuwe gemeenteraad vorig jaar is ge
zegd. De VVD kwam toen met de mede
deling dat de politieke kleur van de
nieuwe burgemeester niet maatgevend
zou mogen zijn. „Het enige belangrijke
is of hij in staat moet worden geacht
onze gemeente goed te leiden en te sti
muleren, met inachtneming en eerbie
diging van het eigen karakter van Wad
dinxveen”, aldus de liberalen. Van de
SGP/Hervormde Kiesvereniging en het
Christen-Democratisch Appel zijn over
de komende burgemeestersopvolging
(nog) geen uitspraken bekend.
Dat profiel schetsen de Progressieven in
een vorige week aan het college van
Burgemeester en Wethouders gezonden
notitie over de burgemeestersopvolging.
Het is hun wens dat door en uit de ge
meenteraad een „profielcommissie” in
gesteld wordt, die belast kan worden met
de inventarisatie van de wensen die bij
bepaalde belangengroeperingen (be
drijfsleven, ambtenarij) leven, de opstel
ling van een concept-profielschets van
de nieuwe eerste burger en de voorbe
reiding van een gesprek over dit alles
met Zuidhollands commissaris der Ko
ningin mr. M. Vrolijk. De raad kan vol
gende week donderdagavond op voorstel
De Progressieven hebben in het kort op-
gesomd over welke kwaliteiten naar hun
oordeel de nieuwe burgemeester zou
moeten beschikken. Ze hebben er van
afgezien de politieke kleur van de op
volger van burgemeester C. A. van der
Hooft als „kwaliteit” op te voeren.
Uiteraard wordt het wel op prijs gesteld,
zo staat het in de notitie, dat hij van
progressieve signatuur is en wat politie
ke achtergrond betreft aansluit bij die
van de Progressieven (PvdA-D’66-PPR-
PSP). „Wij zouden het daarbij tevens
waarderen indien de te benoemen bur
gemeester qua leeftijd tenminste twee
volledige bestuursperioden (12 jaar) als
burgemeester van Waddinxveen kan
functioneren”, aldus de progressieve
raadsfractie, die met dit rijtje van „kwa
liteitseisen” komt:
0 hij moet een democratisch bestuurder
zijn, hetgeen onder meer betekent dat hij
moet openstaan voor de wensen en pro
blemen welke onder de bevolking leven;
0 hij moet voldoende flexibel zijn om
de gewijzigde omstandigheden die
voortvloeien uit de zich snel verande
rende samenleving te onderkennen; hij
zal daarbij in zijn stellingname blijk
moeten geven van bewogenheid met
sociaal zwakkeren; daarbij de sociale
rechtvaardigheid centraal stellend;
0 hij moet accepteren dat de raad aan
het hoofd der gemeente staat;
0 hij moet openstaan voor overleg en
steeds bereid en in staat zijn uiteenlo
pende meningen tot elkaar te brengen;
binnen het college van burgemeester en
wethouders dient hij zoveel mogelijk
coördinerend op te treden;
0 hij moet meer hechten aan (een ver
groting van) de kwaliteit van de Wad
dinxveense leefgemeenschap dan aan een
verdere groei van het inwonertal;
0 hij moet oog hebben voor de soms
conflicterende rollen die hij als gevolg
van zijn verschillende functies (zie hier
boven) heeft te vervullen;
0 hij moet inventief en kreatief genoeg
zijn om ondanks de ingewikkelde en on
doorzichtige verhoudingen met hogere
overheden de Waddinxveense belangen
te doen doorklinken en gehonoreerd te
doen worden;
0 hij moet voorstander zijn van gewest-
vorming en bereid zijn de regionale be
langen waar en wanneer nodig te ver
dedigen;
0 hij moet beschikken over bestuurlijke
ervaring, bijvoorbeeld blijkend uit een
geslaagd optreden als burgemeester of
wethouder.
De burgemeester is voorzitter van de
raad, maar hij heeft daarin geen stem
recht. Hij heeft wel stemrecht in het da
gelijks bestuur van de gemeente, het col
lege van Burgemeester en Wethouders
(B. en W.). Meent de burgemeester dat
de raad of de wethouders een besluit
nemen dat „in strijd is met de wet of
het algemeen belang”, dan kan hij zo’n
besluit ter vernietiging voordragen aan
de Kroon (minister van Binnenlandse
Zaken, na advies van de Raad van
State).
De Progressieven: „Het is vooral deze
functie die voor de gemeente van essen
tieel belang is. De burgemeester mag
dan geacht worden boven de partijen fe
staan, in de praktijk blijkt dit veelal niet
mogelijk. Door aan de beraadslagingen
in de gemeenteraad deel te nemen, door
medeverantwoordelijkheid te dragen
voor de voorstellen en besluiten van B.
en W. ontkomt de burgemeester niet aan
een politieke stellingname en draagt hij
daarvoor politieke verantwoordelijk
heid”.
De besluiten van de raad die financiële
gevolgen hebben moeten worden goed
gekeurd door het dagelijks bestuur van
de provincie, het college van Gedepu
teerde Staten (GS). De burgemeester
wordt wel de „hoogste ambtenaar in de
gemeente” genoemd, maar daarover be
staat verschil van mening. Men gebruikt
liever de titel „agent van het centrale
gezag”, dus van de rijksoverheid. Hij
heeft wel dezelfde rechten als een amb
tenaar, alleen moet hij eens in de zes
jaar herbenoemd worden. Gebeurt dit
niet, dan heeft hij geen beroepsrecht bij
