Ambtsketen en ham er voor 1ste burger
’’Burgemeester, wij zijn hier
gewend aan lange ambtstermijnen
’’Openbaringen 21
blijft leidraad van
mijn leven”
Loco-burgemeester H. Huizer tot mr. A. G. Smallenbroek:
r
”OOK VAN DE EERSTE
BURGERES WORDT
ERG VEEL GEVERGD”
’’Overeen
komst met de
komst C. A. van
der Hooft
in 1958”
Waddinxveens nieuwe eerste
burger in installatierede:
=J
lllllllilllllHIllllllliHNIllllllllllllllNIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIU
llilllll||||||llllllllll||||||IH||||lllll|||lll|||^^
WADDINXVEEN ’’Niet de burgemeester bepaalt in het gemeente
lijk bestel de richting, waarin het bestuur gevoerd zal worden. Hoog
stens kan hij als lid van het college van Burgemeester en Wethouders
daarop enige invloed uitoefenen. In ons democratisch bestel zal deze
gemeenteraad u het meest ervaren als zijn voorzitter. Wat u in die func
tie als raadsvoorzitter en in die als voorzitter van het college van Burge
meester en Wethouders in grote lijnen gaat voorbereiden, stimuleren en
uitvoeren, heeft deze gemeenteraad voor de periode 1974-1978 vast
gelegd in een beleidsprogramma voor het college van Burgemeester en
Wethouders. Dit politieke stuk is door alle vier de fracties in de raad
als uitgangspunt onderschreven”.
WADDINXVEEN ^Het is u reeds uit de pers bekend, dat ik lid
ben van de Gereformeerde Kerk en dat ik lid ben van de Anti-Revolu-
tionaire Partij. Daarvoor heb ik gekozen, omdat voor mij de opdracht
van het evangelie niet een zaak is, die beperkt blijft tot het persoon
lijk handelen. Daarvan moet ook in de geemschap blijk gegeven worden
door woord en daad. Niet de mens tot norm, doch de evangelische norm
geeft het kunnen en de grenzen aan van het menselijk doen en laten,
geeft inhoud aan de begrippen goed en kwaad. Voor mij zal dan Open
baringen 21 de leidraad van mijn leven blijven, waar de apostel schrijft
over de Heer; ”En zie, ik maak alle dingen nieuw”. De toekomst is het
nieuw Jerusalem; het is een uitdaging daar ook op aarde gestalte aan
te geven. In dat besef zal ik pogen als burgemeester boven en tusse de
burgers te staan.”
Lachend hing loco-burgemeester H. Huizer bij de veel langere mr. A. G.
wilt werken in het
tot
n
Smallenbroek de ambtsketting om.
ist.
dal
nze
tri
nes
no-
jna
ten
liet
rd-
gs-
nt-
;en
eu-
:lo-
/an
we
sa-
zo
ola
me
ika
De
net
iles
en.
nd,
ge-
:ld,
ter
on-
ma
•ui-
/an
dit
oei
pe-
ng-
zen
aat
te
aan
Mevrouw Smallenbroek-van Eek tijdens een rustig moment op de
receptie in het Anne Frank-centrum. Zittend haar dochter Agnita (4).
On de achtergrond in gesprek haar man.
slo-
ijke
zijn
zeel
de-
ere
i te
de-
>or-
nen
Mils
pu-
loco” - wethouder van sociale zaken,
volksgezondheid, marktzaken, huis
vesting en vertegenwoordiging in
streekbedrijven - sprak daarbij deze
woorden: "Ik hang u de ambtsketen
om, als bijzonder teken van uw zeer
bijzondere ambt. Het is een keten en
geen "ketting”. Nooit mag hij u te
zwaar wegen onder welke omstandig
heden dan ook. Ik overhandig u ook
de
ent
or-
tie.
ge-
lik-
de
ch-
en
oe-
MEERJARENBEGROTING
En met deze opmerkingen belandde
mr. Smallenbroek bij de noodzaak om
een financieel structuurplan voor de
gemeente te gaan opzetten wil men het
bestuur in financiële termen vertalen.
Maar voordat het zover is moet natuur
lijk eerst aan een aantal voorwaarden
zijn voldaan. Van de zeven voorwaar
den die de nieuwe burgemeester op-
somde stond een meerjarenbegroting
voor de eerstkomende vijfjaar bo
venaan. ”Ik meen daarmee voor open
doel te scoren”, gaf hij toe. alvorens
toch nog even wat dieper in te gaan op
een dergelijk richtinggevend beleids
stuk, dat hand in hand moet gaan met
een op te stellen meerjarig investering
sprogramma.
WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN DONDERDAG 18 MAART 1976
Mr. Smallenbroek weet dat voor het
bereiken van dit soört zaken op grond
waarvan de gemeenteraad kan waar
maken wat dit orgaan wezenlijk is
(hoofd der gemeente) een kwalitatief
hoog geschoold ambtenarenkorps
noodzakelijk is, "Ik heb begrepen, dat
aan die voorwaarde is voldaan. Het is
geen werk, dat binnen de kortste keren
gereed is. Veel studie, veel rekenwerk,
veel overleg is noodzakelijk. Niet in het
minst met de, zo heb ik begrepen, bin
nenkort in te stellen financiële commis
sie voor advies en bijstand aan het col
lege van B. en W.”, aldus Wad-
dinxveens nieuwe eerste burger, die
duidelijk te kennen gaf vanuit een le
vensbeschouwelijke achtergrond te wil
len werken.
WADD1NXVEEN De officiële in
stallatie van mr. A. G. Smallenbroek
tot burgemeester van Waddinxveen
gebeurde dinsdagmiddag in het Anne
Frankcentrum tijdens de daar gehou
den buitengewone gemeenteraadsver
gadering. Van loco-burgemeester H.
Huizer kreeg de nieuwe burgemeester
de ambtsketen omgehangen en de
voorzittershamer overhandigd. De "-
gewenst, dat die beleidsvoornemens
normatief worden beoordeeld. Zowel
kwaliteit als kwantiteit spelen daarbij
een rol. Wanneer die doelstellingen zijn
geformuleerd - ik nam reeds kennis van
een aantal daarvan - is het noodzakelijk
de onderlinge afhankelijkheid te bepa
len. Het zal u duidelijk zijn, dat het
bereiken van gewenste doelen de kans
daarop voor andere vermindert, dan
wel in het geheel niet haalbaar doet
worden. Het wordt het meest markant,
indien de vertaling daarvan in begro-
tingsprogramma’s wordt omgezet."
Loco-burgemeester H. Huizer was dins
dagmiddag in het Anne Frank-centrum
al gauw tot dit punt in zijn tot Wad
dinxveens nieuwe burgemeester mr. A.
G. Smallenbroek en de gemeenteraad
gerichte toespraak aangekomen, nadat
hij overigens eerst het burgemeesters
ambt als een zeer bijzonder ambt had
gekenschetst. ”Het is een ambt met
vele facetten. Het is een boeiend ambt,
maar,het is óók een ambt, waardoor
de drager ervan als het ware voortdu
rend in het licht van de schijnwerpers
vertoeft. Dat is niet altijd benijdens
waardig. Het betekent namelijk, dat
men in zo’n positie er zich altijd van
bewust moet zijn, dat doen en laten
door anderen beoordeeld worden.”
De doorsnee-burger noemt de burge
meester vaak ”het hoofd der gemeen
te”. De Grondwet bepaalt, dat aan het
hoofd der gemeente een raad staat.
Deze door de burgerij gekozen raad
is het hoogste bestuursorgaan in de
gemeente. Maar de voorzitter van die
gemeenteraad wordt benoemd en ont
slagen door de Koningin. De gemeen
tewet bepaalt, dat het bestuur van een
gemeente bestaat uit een raad, een
college van burgemeester en wethou
ders en de burgemeester. De burge
meester is derhalve een bestuursor
gaan. Hij heeft de ”wet” tot richt
snoer van zijn daden te nemen. In de
”wet” vindt hij zijn verplichtingen en
bevoegdheden”.
”De benoeming van de burgemeester
is een benoeming van staatsrechtelijke
aard”, aldus ging de heer Huizer ver
der, "Temeer daar het voorzitterschap
van de gemeenteraad verenigd is met
het burgemeesterschap. Dit houdt ten
nauwste verband met het feit, dat de
burgemeester nu eenmaal naast ’’ge
meentelijk bestuursorgaan” in grote
mate het vertrouwen van de Kroon
moet hebben. Op hem rust de taak te
verhoeden, dat het gemeentebestuur
’’buiten de perken der wet” zou treden
ontwikkeling van Waddinxveen
1995 globaal zijn aangeduid. Dit struc
tuurplan ziet als maximum een groei in
de komende 20 jaar tot 25.000 inwo
ners”.
”Of de provinciale overheid deze ge
dachte kan onderschrijven, zal binnen
enkele jarën uit het streekplan Zuid-
Holland-Oost blijken. Provinciaal on
derzoek naar mogelijk nieuwe bouwlo-
katies op enkele kilometers afstand van
ons dorp, roepen bij ons wel vraagte
kens op. Ons voorzieningenniveau
wordt vaak geprezen; het is relatief
hoog. Uw ambtsaanvaarding in onze
gemeente lijkt oppervlakkig beschouwd
op de komst van uw voorganger in
1958. Ook toen was er een economi
sche recessie, een relatief grotere
werkeloosheid en problemen met de
export”.
’’Toch is die vergelijking maar schijn
baar. In 1958 werd het economisch dal
gevolgd door een ongekende welvaarts
stijging, nog doorlopend tot en met
1973. De stagnatie in de economie lijkt
nu echter structureel en is zeker veel
dieper ingrijpend in onze economische
orde. De Kamer van Koophandel
meldt ons in de nieuwjaarsboodschap
sombere verwachtingen in deze regio,
welke nagenoeg parallel lopen met de
landelijke sombere kijk. Er zijn zeer
weinig bdrijven, die in 1976 meer den
ken te investeren dan strikt noodza
kelijk is voor de vervanging van oude
installaties", aldus de heer Huizer.
"Het zal mede uw taak zijn om zich
met uw gemeentebestuurders te verdie
pen in de vraag hoe wij een bescheiden
steentje kunnen bijdragen die wer
keloosheid laag te houden en zelfs zo
mogelijk nog terug te dringen".
maar niet van diens vrouw. Op het re
presentatieve vlak wordt veel, vaak te
veel van haar gevergd. Zulks vraagt een
enorme inspanning. Eerst en vooral
bent u de vrouw, de echtgenote, die de
man zijn "thuis zijn” kan bieden, het
centrale punt in het gezinsleven. Op
zichzelf ai een hele taak. Daarnaast het
vaak alleen zijn, maar tevens ook weer
bij vele zaken betrokken zijn, het fun
geren als eerste burgeres van de
gemeente. Gaarne wensen wij u de
kracht en de gezondheid toe dit te mo
gen vervullen”, aldus de heer Huizer,
die twee-en-een-halve maand de nu aan
mr. Smallenbroek doorgegeven ambts
keten heeft gedragen en de voorzitters
hamer hanteerde.
en gaat regelen of handelen in strijd
met wet of algemeen belang. Ook rnet
het oog op de ’’uitsluitend en alleen”
aan de burgemeester toevertrouwde
handhaving van de openbare orde in
de gemeente, waarbij de orde van het
rijk nauw betrokken is, neemt hij op
dat punt een onafhankelijke positie in”.
Loco-burgemeester Huizer gaf aan wat
in Waddinxveen precies van mr. Smal
lenbroek wordt verwacht. ’’Ofschoon
u aan het opstellen van dit beleids
programma part noch deel heeft ge
had, zal deze raad toch wellicht van u
verwachten, dat u de coördinerende
functie binnen het gemeentebestuur
zult verrichten, die een vruchtbare
uitwerking van het beleidsprogramma
tot gevolg kan hebben. Maar beleid,
en vooral nieuw beleid, vraagt vaak
geld. En de beperkte middelen zo juist
mogelijk aanwenden zal mede uw zorg
zijn. Overigens zal het ook mede uw
taak zijn, als enige full-timer in het
dagelijks bestuur, het beleid toe te
lichten naar buiten en zorg te dragen
voor de openheid van bestuur, die
deze gemeenteraad voorstaat”.
Overigens bracht de heer Huizer ook
de door de onstuimige groei van de
gemeente wat in verdrukking gekomen
huisvesting van het eigen gemeente
lijk apparaat. ”De uitdrukking ”wij
barsten uit ons jasje” is wat populair
uitgedrukt; de andere uitdrukking we
zitten op eikaars schoot” klinkt wat tè
plezierig. Maar wij worstelen met
plaatsruimte. De werkkamers zijn over
vol, de wethouders zijn gewend, als
de burgemeester even weg is, prompt
zijn kamer te gebruiken. Openbare
werken zetelt in een paar omgebouwde
woonhuizen aan de oostzijde van de
Gouwe. In de wandeling heet die dienst
dan ook ”de Overkant”, ’t Is maar
dat u dat weet! De gemeente-ontvanger
heeft zijn onderdak in een voormalige
woning, nader aangeduid met, naast de
’’bakker”. Kortom er moest wat ge
beuren. Er is gekozen voor een nieuw
gemeentekantoor. Over de plaats is de
raad het eens geworden; dat zal het
parkeerterrein zijn ten westen van het
huidige raadhuis. Wij hopen en ver
trouwen, dat Gedeputeerde Staten ons
snel planologische medewerking zullen
verlenen. De vorm van het gebouw is
thans definitief bekend; over de inde
ling vindt overleg plaats met de toe
komstige gebruikers. De kostenbereke
ning - zowel qua investering als qua
jaarlijkse lasten - is binnenkort globaal
bekend. Onze en vanaf heden ook uw
zorg zal zijn hoe wij deze extra last
zullen kunnen dragen binnen een slui
tende begroting. Het gemeentelijk be
lastinggebied is al voor 85% gebruikt
en een beruchte artikel 12-positie lokt
de voorzittershamer. Het is om lei- blijken, dat u
ding te geven, het is geen "moker”, belang van deze gemeente, waarvan
die alles verbrijzelt, het is geen ”wa- de Kroon u het burgemeesterschap
pen" om mee neer te slaan, het is een toevertrouwde. Ik meen al loco-
symbool, dat één onzer de leiding burgemeester u te mogen toewensen,
heeft in de vergaderingen. Ik spreek dat u hier een goede samenwerking
hierbij de wens uit, dat u zich vanaf zult ondervinden en mede opbouwen,
dit ogenblik, onder Gods Zegen zult Ik wens u van harte geluk met deze in
doen kennen als een man uit één stuk, stallatie en wens u en uw gezin Gods
Moge het in de komende periode zegen toe”.
niemand van ons aan”.
Maar niet alleen het gebouw waar
straks gaat zetelen is nieuw, maar ook
de man met wie hij dagelijks gaat sa
menwerken. Zoals bekend gaat ge
meentesecretaris H. Jenné wegens het
bereiken van de pensioengerechtigde
leeftijd ontslag heeft gevraagd per 1
mei a.s., na een bijna 45-jarig dienst
verband, waarvan ruim 32 jaar als ge
meentesecretaris. De heer Huizer: ”U
ziet burgemeester, wij zijn hier ge
wend aan lange ambtstermijnen”. Hij
doelde hiermede op de door velen kort
genoemde Harmelense periode, die M/i
jaar heeft bedragen. Zoals bekend ging
oud-burgemeester C. A. van der Hooft
ha 17 jaar uit Waddinxveen weg.
Loco-burgemeester H. Huizer overhandigt mr. A. G. Smallenbroek
de voorzittershamer.
BEGROTINGSEVENWICHT
Waddinxveens nieuwe burgemeester
had uit de vele gemeentelijke stukken,
die hij had gekregen afgeleid dat Wad
dinxveen naast een rijke historie in de
laatste decennia een expansieve groei
heeft doorgemaakt. Mr. Smallenbroek:
"Jaar op jaar vermeerderde het aantal
inwoners en kwamen vervolgens vele
voorzieningen tot stand, het is mij geble
ken, dat in belangrijke mate overeen
stemming bestaat over de verdere ont
wikkeling van de gemeente; het is mij
duidelijk, dat niet primair meer aan
groei wordt gedacht. Ik heb vervolgens
begrepen, dat uw zorg uitgaat naar het
handhaven van een kennelijk bedreigd
geworden begrotingsevenwicht. In de
gesprekken, die ik daarover met en
kelen uwer mocht voeren, is die pro
bleemstelling aangescherpt. Naar mijn
inzichten is het handhaven van een
begrotingsevenwicht niet een zaak op
zich”.
"Het is noodzakelijk, dat allereerst op
verschillende terreinen van overheids
zorg de doelstellingen nauwkeurig wor
den omschreven. Het is daarbij uiterst
WADDINXVEEN Naast de vele
woorden die dinsdagmiddag werden
gericht tot de Waddinxveens nieuwe
eerste burger mr. A. G. Smallenbroek
ontsnapte ook zijn echtgenote, me
vrouw 1. Smallenbroek-van Eek, niet
aan de aandacht. Het was loco-
burgemeester H. Huizer die zich het
uitvoerigst ook tot haar richtte. ”ln de
gemeentewet zijn niet minder dan 21
artikelen gewijd aan de ambtsomschrij-
ving van de burgemeester, nog aange
vuld met diverse andere wetten en
voorschriften, maar er wordt met geen
woord gewaagd over de enorme taak
opvatting, die een burgemeesters
vrouw moet bezitten. Men maakt,
merkwaardigerwijze wel een profiel
schets van de "ideale" burgemeester.
WADDINXVEEN Loco-
burgemeester H. Huizer maakte dins
dagmiddag in zijn toespraak tot mr. A.
G. Smallenbroek duidelijk dat opper
vlakkig beschouwd zijn ambtsaanvaar
ding lijkt op de komst van burgemees
ter C. A. van der Hooft in 1958. ”Uw
ambtsvoorganger kwam in 1958 in
Waddinxveen - in een periode, dat de
planologie ruime ontwikkelingen
toeliet. De grote trek uit de grote en
kleine steden maakte menig plat
telandsgemeente tot een haard van
bouwactiviteiten. Dat was ook het ge
val gedurende de ambtsperiode van uw
voorganger, in welke periode het inwo-
nertal verdubbelde. Aan de verdere
groei zijn echter scherpe en enge gren
zen gesteld.
’’Enerzijds scherpe grenzen, doordat de
gemeenteraad een beslissing heeft
genomen, dat tot 1980 per jaar maxi
maal 130 woningen zullen worden ge
bouwd, hetgeen overeenkomt met een
maximale bevolkingsgroei van 200 in
woners per jaar. Anderzijdsheeft het
gemeentebestuur een structuurplan in
een vergevorderd stadium van behan
deling, waarin, na ruime inspraak van
de bevolking, de gedachten over de
Met deze woorden besloot Wad
dinxveens nieuwe burgemeester mr. A.
G. Smallenbroek zijn installatierede,
die hij dinsdagmiddag tijdens de in het
Anne Frank-centrum gehouden buiten
gewone vergadering van de Wad-
dinxveense gemeenteraad heeft gehou
den. In die rede poogde de opvolger
van oud-burgemeester C. A. van der
Hooft een tipje op te lichten van de
sluier van zijn bestuurlijk denken.
Maar gemakkelijk vond mr. Smallen
broek het niet om het karakter van een
installatierede te typeren.
"Het kan en mag niet leiden tot uit
spraken, die vallen onder verantwoor
delijkheid van het college van Bur
gemeester en Wethouders. Het is ook
niet een vooruitlopen op een beleid,
dat gevoerd zou moeten worden. Dat
kan staatsrechterlijk niet, dat zou onbe
scheiden zijn, want mijn kennismaking
Waddinxveen is tot nu toe uiterst sum
mier geweest. Voor mij mag het zijn
een nadere kennismaking.”