Als vrijwilligster ben ik hier van heel veel
dingen de betrekkelijkheid gaan inzien
snel geld nodig
ILöl
WINKELCENTRUM GROENSVOORDE
ALMETRA B.V.
BOUMA
RABOBANK
Aquilar
Cees van Es
VAN DER LEE
HUIZER
Gaat u verhuizen?
DE PRAKTIJK
VAN ALLE DAG
IN TOMA
WADDINXVEENSE MIENEKE VAN DER LANS WERKTE 2,5 JAAR IN TOMA
KOOT
administratieve j
j medewerksters. j
►;TOYOTA-DEALER Ji
biedt aan met BOVAG garantiebewijs: k”
GEEFT U WEEKEND-VOORDEEL
9?
Record Discount
3 KETTINGEN
ZWITSERS
FÖHN-KAMSET
nu
f 7.50
Roomschijven
Gekookte
Rookworst
i MEUBELEN
5 JAAR HITS
NOSTALGIE
J VAN LEEUWEN M
I fififldllfl TELEFOON:01820- 22222
WEEKEND
AANBIEDING
LUXE
voor f. 65,—
f 2.50
f=n=ijS!É
1
INDERDAAD! EEN GOED ADRES VOOR
EEN VERZORGDE VERHUIZING!
RABO
BANK
0.69
1.68
I
I 1
I l
I I
11
11
CARAVANCENTRUM VAN LEEUWEN
y biedt tevens aan: nieuwe en gebruikte
tour/stacaravans en vouwwagens en
SNIPE bagagewagena v.a. 549,—.
SPRITE 400 1975
TABBERT COMTESSE 390 1974
l
Persoonlijke leningen Tweede hypotheken
Overname lopende kredieten. Vraagt vrijblijvend inlichtingen
I
Torna
in
mensen
Drankenservice
Haarstylist
Platenzaak
Schoenhandel
Bakkerij
Drogisterlj-parfumerle
Weekend-aanbieding
met 3 bijpassende
armbanden rood/wit/blauw
of 10 andere kleuren
een verrukkelijke koek
4 stuks nu
11,95
WHISKY
K
Waddinxveen, Oranjelaan 12,
telefoon 01828 - 4502
Hoe verplaatsten jullie je van het ene
rtaar het andere dorp?
”In het begin te voet. Toen we in Torna
aankwamen was er geen vervoermiddel
voor ons beschikbaar. Ook de andere
teamleden moesten van de grond af aan
beginnen. Later kregen we de beschik
king over een brommer. Nog veel later
een auto?”
een dikke brij hoofdzakelijk bestaand
uit meel van parelgerst aangelengd met
water. Deze brij of dikke pap wordt
dan met een groentesausje gegeten.. Al
leen op feestdagen of bij hoogbezoek
wordt vlees gegeten. Het dagelijks
menu is echter zeer eenzijdig. Vooral in
de droge tijd wanneer er moeilijk aan
groenten te komen is. Eiwitgebrek
komt dan ook veelvuldig voor. Later
gingen we ook kookdemonstraties ge
ven om zodoende een meer gevarieerd
en beter menu te introduceren.”
geld en goede raad
Met het doorlopend
krediet beschik je
doorlopend over geld.
Eén keer afspreken
met de Rabobank en
verder gebruiken
wanneer en hoe U
maar wilt.
f 5000.
12000.
15000.
18000.
20000.
50000
70000
Dit is de laagste prijs
klompen in zwart en
brigue
25.--
WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN DONDERDAG 8 APRIL 1976 ----
per stuk
250 gram
George Baker Selection
(dubbel LP)
vanJ£;9e'Voor f 13,90
Francis Goya
vandS^fTvoor 14,90
Keurslager
WONDEN EN ZWEREN
Wat deed je aan gezondheidszorg.
”In de droge tijd begon ’t water in de
putten schaars te worden. Tevens liep
de kwaliteit ervan ook sterk terug. We
probeerden daarom een eenvoudige fil-
termethode te gebruiken, waardoor de
kwaliteit van dat water sterk werd ver
beterd. Ook trachtten we de mensen
hygiëne bij te brengen. Ontstellend veel
mensen hebben namelijk last van tropi
sche zweren die vaak na een wondje
zijn ontstaan. Vaak smeren ze klei op
hun wonden of doen er een blad op om
ze zo tegen de vliegen te beschermen.
Het behandelen van wonden en zweren
was een onderdeel van onze dagelijkse
taak.”
Zo’n iemand en ze woont hier in Wad
dinxveen, is Mieneke van der Lans-
Bunnik. Bijna 2‘/2 jaar heeft ze in
Boven-Volta aan het project Torna
deelgenomen. Uitgerekend het project
Torna waar Waddinxveen zich voor in
gaat zetten. Van mei 1968 tot augustus
1970 heeft ze mede de basis gelegd voor
de nu op gang gekomen ontwikkeling.
Een insider dus die er heel wat over kan
vertellen. En dat deed ze toen Ton
Meeder-Barentsen en Luit Bloem van
de Kerngroep Ontwikkelingssamen
werking Waddinxveen haar vroegen
iets van haar ervaringen weer te geven.
Ervaringen die, zij het beknopt, in on
derstaand vraaggesprek zijn weergege
ven.
Waar begonnen de andere leden van
het team meer?
”De jongens begonnen direct met de
bouw van een aantal huizen voor de
vrijwilligers en projectleider. Daar
naast werden ook een aantal model
boerderijen voor het nieuwe landbouw
centrum opgezet.”
Eigen woningbezitters
- 60 x 124.37
60 x 279.64
96 x 253.03
120 x 266.58
180 x 259.66
180 x 649.15
180 x 908.81
VRIJWILLIGERSTEAM
Met wie ging je naar Torna en wat
waren je verwachtingen?
”Ik maakte deel uit van het allereerste
vrijwilligersteam dat naar Torna ging.
We waren met zijn negenen: 2 verp
leegsters, waarvan ik er één was, 2
landbouwkundigen, 1 veehandelaar die
een uitstekende ossentrainer bleek te
zijn, 2 bouwkundigen en 2 huishoud
kundigen. Wat de verwachtingen bet
reft: die had ik niet of nauwelijks. ”lk
ga er naar toe en zie dan wel verder wat
me te doen staat” was eigenlijk mijn
uitgangspunt”.
Kreeg je in Torna meteen opdrachten
over wat je moest doen?
’’Neen, helemaal niet. In het gebied
waar ik als vrijwilligster kwam te wer
ken waren al ongeveer 60 jaar witte pa
ters bezig met de ontwikkeling van de
inheemse bevolking. Eén van die pa
ters, pater Renders ving ons op en had
ook onze komst bij de bevolking voor
bereid. De eerste 3 maanden deed ik ei
genlijk niet anders dan kennismaken
met de mensen uit de dorpen die in een
straal van 10 km rond het stadje Torna
lagen. Belangrijk daarbij,is een vertrou
wensrelatie met de locale bevolking te
kweken.
NIEUWSGIERIGHEID
Wat deed je na je kennismakingstijd?
”Met een tolk gingen we de dorpen
bezoeken. Op het dorpsplein hielden
we zitting, meestal onder een grote
boom of onder een afdak van een huis.
We gaven adviezen over voeding en ge
zondheidszorg. In het begin was de
belangstelling erg groot vanwege de
I I
f Oud-vrijwilligster Mieneke van
der Lans (foto: Weekblad voor
Waddinxveen/Sjaak Noteboom
Hoe verliep zo’n eerste kennis
making?
”Met mijn collega-verplegster ging ik
de dorpen langs. De mensen waren in
het algemeen zeef vriendelijk en gast
vrij. De taal leverde af en toe prob
lemen op maar meestal was er altijd wel
iemand die Frans verstond en als tolk
optrad. Met gebaren kon je trouwens
ook een heel eind komen. Later kregen
we zelfs een tolk mee.”
Werden jullie adviezen ook door de
vrouwen in praktijk gebracht?
’’Sommige vrouwen deden het wel en
sommigen niet. Vooral de jongere on
der hen probeerden het advies op te
volgen. Dat ging niet altijd even
gemakkelijk, daar de grootmoeder die
in het gezin het voor het zeggen had
alle nieuwe dingen met argusogen be
keek. Preventieve gezondheidszorg was
echter wel het allermoeilijkst over te
brengen. De mensen willen direct re
sultaten zien. Is dat niet het geval, dan
loopt de belangstelling al vrij snel
terug.”
Werden er ook inheemse krachten
opgeleid die jullie taak na verloop van
tijd zouden kunnen overnemen?
”Ja. Ons project was en is er nog steeds
op gericht dat de Boven Voltanen zelf
allerlei zaken overnemen. Daar is het
in feite ook om begonnen. Van het be
gin af namen we inheemse meisjes mee
naar de dorpen om hen ervaring op te
laten doen. De opzet blijft tenslotte je
zelf overbodig te maken. Wij leerden
trouwens ook van hen. Op het laatst
konden we ons behelpen in hun taal."
Na bijna 2‘/2 jaar ging je weer terug
naar Nederland. Was die overgang
erg groot voor je?
’’Toen ik na 2*/2 jaar weer in Nederland
kwam vond ik de overgang afschu
welijk groot. Het meest ergerde ik mij
aan de kleinigheden waarover de men
sen in Nederland zich enorm druk ma
ken. Ik heb nogal wat moeite gehad mij
weer aan de Nederlandse omstandighe
den aan te passen. Deze overgang was
veel moeilijker dan die van Nederland
naar Boven Volta.”
WADDINXVEEN Van haar vrijwilligerswerk in
het Afrikaanse Torna heeft de Waddinxveense Miene
ke van der Lans een aantal foto’s in haar huis aa:.
de Vijverlaan liggen. Op de foto direct rechts Hj
"op huisbezoek"De foto links onder is de Wada..
veense bezig met het geven van een oogbehandeling.
In Torna en omgeving heersen veel oogziekten. De
derde en laatste foto- rechts onder - laat tenslotte
het wegen van de kleintjes zien om de groei te con
troleren. En de helpende hand is ook weer Mieneke
van der Lans.
VERPLEGING
Hoe ben je eigenlijk tot ontwik
kelingssamenwerking gekomen?
Mieneke van der Lans: ”In 1963 ben ik
bewust de verpleging ingegaan met de
bedoeling iets te kunnen gaan doen
voor ontwikkelingssamenwerking. In
Gouda heb ik mijn A-diploma verple
ging gehaald. Ik wist toen reeds dat met
name de Katholieke Werkende Jon
geren (K.WJ.) vrijwilligers uitzond
naar de ontwikkelingslanden. Daar
wou ik graag aan mee doen. Omdat
mijn talenkennis echter onvoldoende
was, ben ik na mijn verpleegstersoplei
ding eerst een half jaar naar Frankrijk
gegaan. In Parijs heb ik au pair de
Franse taal goed onder de knie gekre
gen”.
Het leren van de Franse taal deed je
dus bewust met het doel later naar
een Franssprekend ontwikkelingsland
te gaan?
”Ja, ongetwijfeld. Zonder beheersing
van de hoofdtaal van zo’n land kom je
niet ver. Ook bij de selectie tot vrijwilli
ger is het een voordeel.”
Wat deed je na je Parijse tijd?
”Na mijn au pair periode heb ik me als
vrijwilligster opgegeven bij de Katho
lieke Werkende Jongeren. Ik werd uit
geselecteerd en heb daarna gedurende
3 maanden in het Rotterdamse haven
ziekenhuis gewerkt. Daar volgde ik te-,
vens een cursus tropische gezondheid
sleer. Inmiddels is de K.W.J., die in
1967 het project Torna heeft opgezet,
gaan samenwerken met de Stichting
Nederlandse Vrijwilligers (S.N.V.). De
tijd tussen selectie en uitzending duur
de toen voor mijn gevoel erg lang. In
1968 was het zover. Na een opleiding
van 3 maanden aan het Koninklijk In
stituut voor de Tropen, vertrok ik in
mei 1968 naarTomain Boven-Volta”.
WADDINXVEEN Ontwikkelingssamenwerking is zo langzamerhand
een bekend woord geworden in Nederland. Velen weten wat het in
houdt, anderen hebben het vermoeden dat het te maken heeft met
armoede en honger. Zeer weinigen, zijn er daadwerkelijk bij betrokken
geweest. Je moet ze zoeken, die vrijwilligers die een jaar in de derde
wereld bezig zijn geweest een ontwikkeling op gang te krijgen.
I
Kom vrijblijvend onze 1500 m1 verwarmde k'l
showrooms bezoeken. Wij verstrekken u -it
dan graag uitvoerige informatie. I
Waddinxveen
Piasweg 16
Ni Tel 01828-6333
grote nieuwsgierigheid”.
Wat voor adviezen gaven jullie op
voedingsgebied?
”We gaven vooral adviezen aan
moeders met zuigelingen. De moeders
vinden namelijk dat een kind pas mee
kan eten wanneer hetzelf voedsel kan
pakken. Dat kan een kind echter pas na
ongeveer één jaar. Tussen de geboorte
en zijn eerste verjaardag moet de baby
het helemaal van borstvoeding hebben.
Vaak is echter borstvoeding na een half
jaar niet meer voldoende. De kleintjes
raken dientengevolge ondervoed, het
geen schadelijk is voor hun verdere li- weldige ervaring geweest. Vooral om-
chamelijke ontwikkeling. Belangrijk is dat ik de betrekkelijkheid van veel din-
dus de moeders te bewegen eerder met
bijvoeding te beginnen”.
Wat eten de
voornamelijk?
’’Hoofdbestanddeel van het menu is
J C. A. Ruigrok Industrie B.V. te Waddinxveen I
produceert meubelen voor de institutionele I,
S markt, b.v. theaters, kantines, bejaarden- 9
S oorden enz.
Op de Centrale Administratie zijn plaatsen
J vakant voor
C Eén plaats is vrij op de afdeling gegevenver- j
K werking (MAI-komputer) en één op de loon- g
M en salarisadministratie,
J Voor beide funkties wordt de volgende basis-
Z opleiding gewenst: MAVO (of opleiding van J
5 gelijkwaardig niveau). Enige ervaring in ge- E
iijksoortig werk is natuurlijk een pluspunt.
Sollicitaties te richten aan:
C. A. Ruigrok Industrie B.V., Zuidkade 1I4, E
E Waddinxveen, t.a.v. de heer W. den Hartog, ff
j tel. (01828)- 6322. ff
CUESTA SHERRY
met Spaans garantiezege
4,95
CAMPARI
met gratis glas
William Lawson
12,55
BEUDEKER ADVOCAAT
0.6 liter
4,95
■■WW» GOED ONTHOUDEN 5 x 2
JOUBERTSTRAAT 219 - GOUDA
TOYOTA Corolla 30 Hardtop Coupé SR 1976
TOYOTA Corolla 30 De Luxe1976
TOYOTA 1000 Special 1975
TOYOTA Mark II 2000 Hardtop........ 1974
TOYOTA CelicaLT (5 versn.) 1974
TOYOTA Mark II 2000 De Luxe1973
AUSTIN Allegro 1300 1975
VJi LADA 1200 1974
CITROËN Club GS1973
VOLKSWAGEN Passat LS1973
RENAULT 12 Stationwagen1973
FIAT 124 Special 1972
OPEL Ascona 1600 1972
CITROEN Dyana 1972
VOLKSWAGEN 1600 1970
SUZUKI motorfiets 750 GT 1974
f Uitsluitend geldig op vrijdag en zaterdag
Persoonlijke leningen
1500.- 24 x 77.03
4000.- 36 x143.56
6000.- 48 x168.56
8000.- 48 x 221.56
10000 - 60 x 232.62
12500.- 60 x 288.39
17500.- 60 x 399 94
Tussenliggende en grotere bedragen op aanvraag wijzigingen voorbehou
den Let op. Wij financieren huizen boten caravans auto s uw vakantie
GETROUWD
Mieneke van der Lans-Bunnik kwam in
augustus 1970 weer terug naar Neder
land, Toen leerde ze haar huidige echt
genoot Lou van der Lans kennen. Met
hem is ze eind 1973 weer in Torna ge
weest. Nu echter als tourist. Ze zijn er
drie weken geweest en hebben gelo
geerd op het landbouwcentrum. Met
enige verbazing hebben ze de vele
veranderingen aanschouwd. De ont
wikkeling, vooral in de landbouw was
duidelijk op gang gekomen. Een ont
wikkeling waarvan Mieneke van der
Lans mede de basis heeft gelegd. Op de
vraag of haar tijd in Boven Volta verlo
ren tijd is geweest, antwoordt ze: ’’Inte
gendeel. Ik zou het graag overdoen.
Wanneer ik niet getrouwd was, zou ik
me zeker weer als vrijwilligster hebben
aangemeld. Het is voor mezelf een ge
weldige ervaring geweest. Vooral
gen ben gaan inzien.”
Mieneke van der Lans-Bunnik, thans
huisvrouw en moeder van twee kin
deren heeft haar sporen in de ontwik
kelingssamenwerking ruimschoots ver
diend.
Gouda kJ I
Lange Tiendeweg 56 LH
Tel 01820-10272 KfH
