4
n
ra
0
Hoe de raadsfractie Progressieven
de PvdA in Waddinxveen blameerde
Landelijke conferentie
over ’’geestelijk leven”
was bijzonder zinvol
advertentie
kunnen zijn
Leerplan
’’Kennis van
het geestelijk
leven”
In de zaak samenwerkingsschool voor LBO
0 Dit had uw
a
I
zen.
r
1
e
r
3
Door didactische werkvormen (klasse-
gesprek, discussievormen, groepswerk,
dA/D’66/PPR/PSP) kregen
I
teraad. Deze raadsleden wisten wat er
ig van
func-
”Het
roep o.l.v. Jaap Smit, zou door wethou
der Anne van Gent, ais politieke onder
wijsvisie in de gemeenteraad worden
ingediend als beleidsnota.
In het ontwerp stond nadrukkelijk dat
er gestreefd zou moeten worden naar
een samenwerkingsschool voor Lager
(Beroeps Onderwijs te Waddinxveen.
Uit een eerder gehouden enquete, er
zou nóg één gehouden worden, bleek
de belangstelling voor een dergelijke
school overduidelijk.
LIJDENSWEG
De vaststelling van de onderwijs-nota
door de gemeenteraad is een lijdens
weg geworden, tijdens welke de ”-
rollenspel enz.) probeert zij naast de
kenniselementen ook de
selementen te stimuleren. Een diavoor
stelling met geluid, gemaakt tijdens een
werkbezoek van Waddinxveense leer
lingen aan de Heilige Land Stichting, il-
Op 15 juni 1977 vond de raadsverga
dering plaats, waarin besloten zou wor
den over de grondverkoop aan de ort
hodox prot. school. De VVD en de PSP
waren tegen. Terecht. De PvdA voor,
hoewel niet van harte; woordvoerder
Wim de Meer sprak namens onze frac
tie.
Twee zinsneden uit het gemeenteraads-
verslag (2) zijn hierbij vooral interes
sant:
l. "Als een school eenmaal draait dan
gaat het allereerst om de kinderen die er
op school gaan en dan is het ethisch niet
kelen in het Weekblad voor Wad- veramwoord de zaak terug te draaien.
dinxveen over geschreven. Verheugend
was dat ook het NKV en het NW zich
weerszijden. Dit keurt hij af. Fanatici
overtrekken de zaken. Spreker veraf
schuwt dat. Vaak zijn dergelijke fanatici
mensen die met een dergelijke vorm van
onderwijs geen enkele bemoeienis heb
ben.
De fractie van de PvdA had, indien ook
Aangezien de aanvragers van politiek bondgenoot Willem Verbaan
2. "Zo hier en daar luisterend in Wad-
..uo dinxveen krijgt de spreker de indruk dat er
uitspraken ‘'voor* een 'samenwerkings- ook fanatici aan het werk zijn en wel aan
school. Een school van en voor de ge
hele gemeenschap moest toch reali
seerbaar zijn.
Ook in de gemeenteraad werd gedis
cussieerd. Een duidelijke meerderheid
sprak zich uit voor de samenwerkings
school voor LBO, zelfs een CDA-er
was voor.
invloed heeft kunnen uitoefenen. De
passages over de samenwerkingsschool
voor LBO werden geschrapt. Wel
kwam in de inleiding van de onderwij
snota een zin, die gepaste ontroering o-
proept en daarom geheel wordt her
haald:
"Een democratische opvoeding brengt
met zich het leren dragen van verantwoor
delijkheid en het leren nemen van eigen
beslissingen. Verder brengt zij met zich
het besef te leven in een pluriforme maat
schappij, waarin mensen moeten leren
verdraagzaam met elkaar om te gaan.
Verdraagzaamheid overbrugt tegenstel
lingen tussen de verschillende maatschap
pijvisies. Het kind moet leren dat verd
raagzaamheid voorwaarde is om te ku
nnen leven in een maatschappij, waarin te
genstellingen aanwezig zijn
De stichting van een school voor LBO
was inmiddels zeer actueel geworden.
WADDINXVEEN Het leer
plan voor het vak ’’kennis van
het geestelijk leven” op de samen
werkingsschool voor HAVO/
Atheneum in Waddinxveen ziet
er zo uit:
A. UITGANGSPUNTEN
Onze maatschappij vertoont in
levensbeschouwelijk, politiek en
maatschappelijk opzicht een
veelkleurig beeld. Ook binnen de
’’eigen” groeperingen, de eigen
vakbond, de eigen kerk, de eigen
politieke organisatie, etc., bes
taan verschillen van velerlei aard.
Toch is samenwerken van men- k
sen met verschillende overtuigin
gen in maatschappelijke organisa
ties, in politieke partijen, in ker
kelijke structuren, in onderwijssi
tuaties, enz., een algemeen ver
breid verschijnsel.
Er is nauwelijks meer een
school denkbaar waarbinnen on
der ouders, docenten en leerlin-
gen een eensluidende opvatting 1
heerst over de aanpak van de di-
verse maatsachappelijke vraags-
tukken, zelfs als men uitgaat van
een min of meer omschreven k
grondslag.
De Samenwerkingsschool voor k
havo/atheneum te Waddinxveen
onderscheidt zich van de meeste k
andere scholen op het punt van
de bestuurlijke structuur, omdat k
daarin door alle deelnemende
groeperingen een gelijkwaardige k
positie wordt ingenomen, hetgeen
garandeert dat de levensbeschou- k
welijke vorming voor en door alle
groeperingen geschiedt. Het ont- k
vangen van levensbeschouwelijk
onderwijs wordt niet verplicht
gesteld, indien de ouders om ont
heffing vragen.
Het vak kennis van het gees
telijk leven is niet bedoeld om
meningen voor te schrijven, maar
moet bijdragen tot het verkrijgen
van een beter zicht op het eigen
gedrag en de eigen rol van de k
mens in de veelvormige maat-
schappij, waarmee hij onherroe- k
pelijk geconfronteerd zal worden.
B. DOELSTELLING
Het doel van het geven van het
vak kennis van het geestelijk le-
ven is het bieden van hulp aan de I
opgröeiende mens om zicht te 1
krijgen op zijn eigen menselijk
bestaan en zijn functioneren in de
samenleving en öp de wereld
waarin hij leeft; dit door hem te
laten kennis maken met gees
telijke stromingen in eigen kring
en daarbuiten en met de prob
lemen die voor zijn persoonlijk le
ven en voor zijn plaats in de sa
menleving van betekenis zijn.
Nadere uitwerking van de
doelen. De leerdoelen kunnen
onderscheiden (niet gescheiden) I
worden in affectieve en cognitie
ve doelen.
Het aanbrengen van attituden
die noodzakelijke voorwaarden
zijn voor het effectueren van de
doelstellingen.
Jonge mensen helpen zichzelf
te ontdekken in relatie tot an
deren (identificatie).
Het ontwikkelen van het ver-
mogen om normen en waarden in 1
de samenleving te herkennen en
kritisch te beoordelen.
Het leren respecteren van an-
dermans meningen en levensb- k
schouwing zonder daarbij de ei-
gen overtuiging in twijfel te trek- k
ken.
Bouwstoffen aandragen van
cultuurhistorische, maatschap-
pelijke en anthropologische aard, k
veelal in de vorm van hanteerbare
modellen voor het realiseren van k
de doelstelling.
Kennis vermeerderen. k
Leren ordenen, vergelijken en
concluderen. k
Verbanden leren zien, leren
onderscheiden van oorzaken, ge- k
volgen, redenen e.d.
Inzicht verkrijgen in processen k
en structuren in ruimte en tijd.
Inzicht verkrijgen in groep- k
sprocessen en andere menselijke
interacties. k
grote belangstelling rekenen.
In zijn, deels theoretische, inleiding be
handelde dr. J. A. van der Ven,
pastoraal-theoloog, het geestelijk leven
als het centrum van cultuur. Hij bracht
naar voren dat ’’godsdiensten, levens-
len wereldbeschouwingen een samen
hangend geheel van visies, opvattingen,
waarden en normen bevatten m.b.t. de
zin van het leven, het doel van de sa
menleving, de oorsprong en de toe
komst van de kosmos”. In deze visie
[onderscheidt hij zingevingssystemen,
[waarvan het christendom er één is. Was
het christendom in de Westerse cultuur
|het zingevingssysteem bij uitstek, vast
Istaat dat het christendom zijn
Imonopolie-positie verloren heeft: ”De
[invloed van de kerken neemt af, buiten
[het christendom komen allerlei andere
[bewegingen op die ieder voor zich er
[aanspraak op maken een bron en een
[perspectief van de mens van vandaag te
pijn.
[Alleen "kennis” van het geestelijk Ie
pen acht Van der Ven ontoereikend om
[zingevingssystemen” (Christendom,
[Humanisme, Boedhisme etc.) te ver-
■staan. "Vorming”, opvoeding, bele-
|ying> binnen de context van de levens
beschouwelijke veelvormigheid vindt
■mj vooral belangrijk. Een doelstelling,
Iflle in een samenwerkingsschool het
meest realiseerbaar lijkt.
■Als theoloog en katholiek vindt hij voor
i MV UU... VI. V. W V,,
peun bij het Tweede Vaticaanse Conci-
Je en wel waar gepleit wordt voor de
■^menspraak van christendom, de an-
ere godsdiensten, levens- en wereld-
■beschouwingen. In dit verband stelt geestelijk leven van haar school.
Jij als christen dat: ”Het niet-
:Mcnnstelijke niet verstoten is van Gods
WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN WOENSDAG 23 NOVEMBER 1977
de orthodox-protestantse school, in alle
stilte, een aanvraag eerder dan de sa
menwerkers hadden ingediend,
werd - om mij nog steeds onbegrij
pelijke redenen - door de (AR)-
staatssecretaris K. de Jong Ozn een
scneppende en bevrijdende krachten
en van het goddelijk streven naar ver
zoening en voltooiing. Het is niet alleen
maar voorwerp van apostolaat en be
kering. Het bevat rijkdommen in zich,
waarden en kostbaarheden, die voor de
christengelovige even zovele tekenen lustreerde op zeer duidelijke wijze hoe
zijn van Goddelijke waarheid, goed- het rollenspel kan worden toegepast,
heid en schoonheid”. Juist door haar grote ervaring en dui-
Na aldus een theoretisch-theologisch delijke overdracht wist de inleidster
uitgangspunt te hebben gegeven, deels duidelijk te maken hoe men leerlingen
op basis van twee verklaringen van het u“~-t--
Tweede Vaticaanse Concilie (Nostra
Aetate en Gaudium et spes), leverde hij
r 7
vak kennis van het geestelijk leven op recht. Eén en ander mede in relatie tot
WADDINXVEEN In het pasverschenen nummer van ’’Prikbord”,
het blaadje van de plaatselijke Partij van de Arbeid, komt de Wad
dinxveense onderwijshistoricus en -socioloog drs. André de Bruin met
een oud zeer op de proppen: het niet doorgaan van een samenwerkings
school voor lager beroepsonderwijs in Waddinxveen. Onder de kop
Papier is geduldig U ook?” somt hij op wat er allemaal mis is gegaan orthodox-protestantse school toegewe-
om het doel te bereiken en hoe zijn eigen PvdA daar de nodige steentjes
aan heeft bijgedragen. Hier volgt zijn verhaal:
Om de 4 jaar wordt, ook door de Partij werkgroep onderwijs-nota” nauwelijks
van de Arbeid Waddinxveen, een r rs-
gemeenteraadsprogramma geformu
leerd. In het PvdA-program ’’Door
zetten in 1974” kunnen we herlezen
hoe we het ons allemaal voorstelden, 4
jaren terug. De Progressieven (Pv-
dA/D’66/PPR/PSP) kregen met dit
I program 6 raadsleden in de gemeen
teraad. Deze raadsleden wisten wat er
I van hen verlangd werd: Verkleining van
i ongelijkheid, een democratisch
tionerend gemeentebestuur.
I groene hart” moest beschermd worden
Het onderwijs zo goed mogelijk behar-
I tigd enz., enz.
I Ik wil me beperken tot het onderwijs.
[Tal van doelstellingen zijn hier nages-
I treefd en verwerkelijkt. Resultaten die
I mogelijk werden door eigen inzet; me-
I dewerking van andere politieke par-
Itijen en instellingen; medewerking van
de rijksoverheid.
I Eén doelstelling, de belangrijkste, werd
niet gerealiseerd. De bevordering van
|een samenwerkingsschool voor Lager
Beroeps Onderwijs (LBO). In het
jgemeenteraadsprogramma werd hi-
[eraan met name aandacht besteed als
doelstelling op korte termijn (1);
[evenals in de ’’ontwerp-onderwijsnota”
[van de PvdA Waddinxveen. Deze
i ontwerp-nota, die in overleg met de
[fractie was geschreven door een werkg- voor LBO gróte belangstelling bestond.
Omdat over de orthodoxe aard van de
te stichten school en de ondemocrati
sche opzet daarvan, geen aandacht was
besteed in de pers, heb ik daar - helaas
na de tweede enquete - enkele arti-
WADDINXVEEN De splinternieuwe Vereniging t.b.v. samenwerkingsscholen (VSWS) hield zaterdag in de
samenwerkingsschool voor HAVO/Atheneum aan de (korte) Sniepweg een conferentie over ’’kennis van het
geestelijk leven”. De conferentiegangers kwamen uit alle delen van Nederland. De conferentie is de eerste in
ertoe brengt zich meer bewust te ma
ken van zichzelf, van vooroordelen,
van mensenrechten, van levensbe-
een bijdrage voor de praktijk van het schouwelijke aspecten bij recht en on
vak kennis van het geestelijk leven op recht. Eén en ander mede in relatie tot
de samenwerkingsschool van godsdien- de Bijbel.
stige en humanistisch-georiénteerden.
Van der Ven noemde met name thema
tische vraagstukken zoals: man/vrouw,
geschiedenis, arbeid, gerechtigheid, de
ander, gebed, liturgie, liefde, vrijheid,
sexualiteit, vergeving. Juist in een sa
menwerkingsschool kunnen - zo bleek
uit de discussie - dergelijke thema’s zin- ferentiegangers daarom gewaardeerd,
vol zijn omdat - om met prof. dr. G.
Wielinga (V.U.) te spreken - ”de leven
de ander”, als gelijkberechtigde, aan
wezig is.
DIA-VOORSTELLING
Mevrouw H. M. Hollebrand-van
Munster, docente aan de samenwer-
een cyclus. Gelet op de reacties van de conferentiegangers mag de VSWS op de volgende conferentie weer op Schap (zoals Waddinxveen) - ten be
hoeve van deze gemeenschap een
school krijgt opgedrongen, die in prin
cipe een ”EO-school” is, dan protes-
gevoel- teer jk ook los van <je vraag of mijn 1
kinderen op een dergelijke school zijn
aangewezen. Dat de fractie dat niet
deed is een blamage voor PvdA Wad
dinxveen. En dat het ingenomen stand
punt principieel en feitelijk afwijkt van
de papieren beloften, is een zaak, die
ons ook niet onverschillig kan laten.
Mij althans niet. Ondanks alle kroko
dillentranen van de fractieleden.
NOTEN:
1. "Naar een spoedige totstandkoming
van een samenwerkingsschool voor lager
beroeps- en nijverheidsonderwijs voor jon
gens en meisjes wordt gestreefd", uit:
Doorzetten in 1974, blz. 5.
2. Notulen raadsvergadering 15 en 16 juni
1977, blz. 34 e.v.
3. Te weten de Reformatorische Belij-
deskundige wijze geleid werd door denisgeschriften De Nederlandse
i izi J- - J Geloofsbelijdenis, de Heidelbergse Cate
chismus, De Leerregels van de Synode
van Dordt - samen de 3 Formulieren van
Enigheid genoemd). De laatste twee be
vatten o.a. anti-katholiekefragmenten.
Wie zich op de hoogte zou stellen van de
opvattingen van de Evangelische Omroep
en daarmee verwant zijnde tijdschriften,
zoals de Waarheidsvriend aanwezig in de
Christelijke Bibliotheek), zou zich ernstig
ongerust moeten maken bij de gedachte
dat deze eenzijdige en in wetenschappelijk
opzicht vaak onjuiste opvattingen bij jonge
mensen, die niet E.O.-georienteerd zijn, IJ
kunnen worden ingeprent. Aangenomen
moet worden, nu er een reserve aan onder
wijskrachten gaat ontstaan, dat het mo
gelijk zal zijn om personeel aan te trekken
dat de E. O.-opvattingen gaat uitdragen.
ANDRÉ DE BRUIN.
(PPR), met de VVD en de PSP tegen
hadden gestemd de verkoop met 10
stemmen kunnen tegenhouden. Dit had
m.i. moeten gebeuren om de volgende
redenen:
1De werkgroep samenwerkingsschool
LBO was in overleg met de orthodox-
protestantse groep geconfronteerd met
een botte weigering. Zelfs een materië
le samenwerking (gemeenschappelijk
gebruik van apparatuur etc.) werd afge
wezen! Een neen van de gemeenteraad
had de halsstarrigen onder druk kun
nen zetten. Zij wisten echter, toen de
besprekingen met de samenwerkers
plaats vonden, van de nieuwe politieke
koers van onze fractie. Toegeven hoef
de niet meer.
2. Aan de rijksoverheid en aan de
Staten-Generaal had op deze wijze
kenbaar gemaakt kunnen worden, dat
het voor een levensbeschouwelijk ge
schakeerde gemeenschap onaanvaard
baar is als zij opgescheept wordt met
een school op beginselen a la de Evan
gelische Omroep (3). Beginselen, die in
het gehele onderwijs zullen moeten
worden uitgedragen.
3. De initiatiefnemers voor een samen
werkingsschool hadden bij de Raad van
State een beroepschrift ingediend te-
De Waddinxveense onderwijshisto- gen de toekenning van een orthodox-
ricus en socioloog, tevens PvdA-lid, protestantse school. De grondverkoop
Een, vooral uit Gouda gevoede, werkg- drs. André de Bruin. ondermijnde de kracht van het protest,
roep wilde een orthodox-protestantse 0 ,5 juni ,977 VQnd de raadsve
school, hoewel de gemiddelde protes- dePn J,a waarm besJoten zou w«r. belang
tant mets meer wist dan dat het om een d d dverko aan de ort. Jad de aandacht f
gewone christelijke schoolging. hodox prot. school. De VVD en de PSP "X he stichten van sch^^^^^
I lit de apmppnscnAn was een werkt?- n re voor nel □tiuiiLcii vdii buiioicn van
roeo voortgekomen die een samenwer- waren tegen. Terecht. De PvdA voor> voortgezet onderwijs planologisch on-
kingsschool wilde Deze werkgroep ï1I?eWj van hartel woordvoerder jujst js en democratisch te vaak onaan-
Suk een enqueu, gehouden m^ de Meer sPrak "amens onze frac' vaardbaar.
dat voor een samenwerkingsschool Twee zinsneden nit het GEMAKKELIJKSTE WEG
De fractie koos de gemakkelijkste weg.
Zij verkreeg daardoor een pluimpje van
de confessionele gemeenteraadsleden.
De PSP-er Wim van Breemen formu
leerde tegen argumenten, die door alle
progressieven gebruikt hadden moeten
worden.
Nog een enkel woord en een vraag over
de argumenten van de fractie, ver
woord door Wim de Meer:
1. Verkoop van grond was alleen for
meel nodig om nieuwbouw t.z.t. mo
gelijk te maken. Het zal nog jaren du
ren voordat hier sprake van is. De kin
deren zijn gehuisvest.
2. Gaarne verneem ik op de jaarvergad
ering een toelichting op de door hem
gebruikte term fanatici. Welke kriteria
heeft de fractie daarbij gehanteerd en
wie werden daar met name mee be
doeld? Wellicht kan De Meer dan na
mens de fractie ook meedelen, waar
op de conclusie gebaseerd is dat ’’der
gelijke fanatici vaak mensen zijn die
met een dergelijke vorm van onderwijs
geen enkele bemoeienis hebben.”
EO
Tenslotte, om misverstanden te voor
komen, de volgende vergelijking. Hoe
wel ik de opvattingen van bijv, de
Evangelische Omroep niet deel, zou ik
deze organisatie niet graag het recht
willen ontzeggen zich te uiten. Wan
neer echter een overheid mij uitsluit
end met hun visie zou willen confron
teren, zou ik gaan steigeren.
Wanneer een - in levensbeschouwelijk
opzicht rijk geschakeerde gemeen-
DESKUNDIG GELEID
De conferentie, die op zeer spontane
en
dr. J. C. Klesser, docent aan de samen
werkingsschool, werd door de con-
omdat zij gekenmerkt werd door een
evenwichtige opbouw. Algemeen was
het gevoelen dat een vervolgconferen
tie die uitsluitend de praktijk van het vak
kennis van het geestelijk leven zal be
treffen, niet gemist kan worden.
Belangrijk was dat de deelnemers af
komstig waren uit alle delen van het
kingsschool voor Havo en Atheneum te land, zelfs uit Deventer, Emmen, Ven-
Waddinxveen, die een grote ervaring lo, Den Helder en Middelburg. Dat aan
‘jn visie t.a°v. de samenwerkingsschool beeft in het onderwijs over geestelijk le- de conferentie ook door onderwijs-
ven in het lager en voortgezet onderwijs, journalisten en enkele onderwijsspecia-
besprak de uitgangspunten, de doelstel- listen uit de Tweede Kamer werd bijge-
ling (zie kader) de inhoud en de mid- woond bewijst, dat de organisatoren
delen van het leerplan kennis van het van de conferentie met het thema mid
den in de roos hebben geschoten. De
samenwerkingsschool is een feit gewor
den in Nederland.
