1
Hart Toma-project klopt
in paar witte gebouwtjes
TOMA
.JwADDINXVEEHj|^<.
’’Lili’s Children”
in De Bonkelaar
foto
film
sjaak noteboom
REISVERSLAG
Afscheid van
Lucy Winterwerp
WADDINXVEEN Door de kleu
ters, ouders en leden van de oudercom-
missie werd afscheid genomen van
kleuterleidster Lucy Winterwerp van
de openbare Mr. A. de Rooskleuter
school (Wingerd). Lucy is enkele jaren
verbonden geweest aan deze kleuter
school, terwijl zij voordien in dienst van
de gemeente Waddinxveen nog aan en
kele andere kleuterscholen werkzaam is
geweest.
RPF gaat aan de
weg timmeren
Verboden
voor gehandicapten
Eén miljoen Nederlanders leven in
een wereld vol obstakels: stoeptreden,
draaideuren, opstapjes...
U kunt er meer
aan doen dan u denkt
Philips Elektronenflitsers
ipl
fes
PHILIPS
flash 38 CTB
8 C J
I
r
i
BRENGEN LICHT IN
DONKERE DAGEN
WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN WOENSDAG 14 DECEMBER 1977
kinderen van Li-breck en Li-lian. In de
band zit verder nog hun muzikale broer
Lili’s Children”. Deze funk’rock- en drummer Misjel.
Wie en wat ’’Lili’s Children” spelen
vertellen ze zelf: ”We maken al weer
WADDINXVEEN De band tussen
Waddinxveen en het Bovenvoltaanse
Torna in Afrika leeft. Dat blijkt wel uit de
belangstelling die er bestaat voor de door
de Kerngroep Ontwikkelingssamenwer
king Waddinxveen aan de dag gelegde ac
tiviteiten. Maar dat wordt ook duidelijk
uit de reacties die het Weekblad voor
Waddinxveen steeds krijgt naar aanlei-
Van de ouders en oudercommissie ont
ving zij een plantenbak en van de kleu
ters een wandkleed van door de kleu
ters zelf vervaardigde lapjes en gebun
deld door de hoofdleidster mej. Weg-
stapel. De geschenken gingen gepaard
met welgemeende en goede woorden.
zullen worden ontplooid zijn bedoeld
om te komen tot de oprichting van een
plaatselijke kiesvereniging.
Aan de heer K. Senneker (Onderweg plaF; het publiek weer swingen”.
Pierre, die een cursus op het centrum
heeft gelopen, is enthousiast als ik hem
in Nederland misschien wel in één dag naar zijn ervaringen met de Neder
landse
best in staat is om zonder hulp de land
bouwtechnieken in praktijk te brengen
die hij op centrum heeft geleerd, vindt
hij het toch fijn als vrijwilligers hem
blijven bezoeken. Met Peter Groenen
dijk ga ik vervolgens naar Piela, een
klein dorpje ten noordwesten van de
hoofdstad waar vrijwilliger Martin
Lodder is ingezet voor de aanleg van
waterbouwkundige kunstwerken;-’aar
den dammen’. Martin Lodder is een
bijzondere vrijwilliger. Hij is getrouwd
met een Ivoriaanse en heeft een zoontje
van twee jaar. Ze wonen heel eenvou
dig en leiden een Afrikaans leven. Er
wordt op hout gekookt, het water moet
uit de put worden gehaald, gaslampen
zoals in Torna waar ook geen electrici-
teit is, hebben ze niet. Het werk dat
Martin Lodder doet is niet eenvoudig.
Door gebrek aan zware apparatuur (be
tonmolens, waterdragers, bulldozers
enzovoort) en een gebrek aan vol
doende geschoolde krachten lijkt de
Catholic Relief Services (Cathwel)
waarvoor Lodder werkt, niet in staat
dammen te fabriceren die aan mini
male kwaliteitseisen voldoen. Dit heeft
tot gevolg dat deze dammen in de re
gentijd zeer sterk in kwaliteit achteruit
gaan en daarom in de droge periode
weer nieuw onderhoud vergen. Daar
voor moet een beroep worden gedaan
op de dorpsbevolking - het gaat om
puur handwerk: het aandragen van ste
nen bijvoorbeeld. Het blijkt soms moei
lijk de plaatselijke bevolking hierbij te
betrekken. Een belangrijke reden hier
voor is dat heel wat Voltanen pas gelo
ven dat een verandering zin heeft als ze
er duidelijk het resultaat van zien. En
bij veel nieuwe dingen is dat resultaat
pas na een paar jaar merkbaar. Maar
Martin Lodder rooit het.
Uit zijn werk blijkt weer eens dat van
de vrijwilligers veel geduld wordt ver
eist. Ze moeten het vertrouwen van de
bevolking winnen.
Flash 23 BC
Belichtingshoek 60° hor., 45° vert.
Flitstijd 1/1000 sec. Intervaltijd ca. 10
sec. Aantal flitsen per set batterijen
ca. 150. Afstandsbereik bij computer-
instelling 0.7-5.5 meter. Diafragma-
instelling bij automatische licht-
dosering (filmgevoeligheid 21 DIN) f 4.
Adviesprijs 125,- Combiprijs f 89,-
71, tel. 7045) vroegen we wat de Refor
matorische Politieke Federatie is. De
heer Senneker: "De RPF is ontstaan
uit het samengaan van: 1. Nationaal
Evangelisch Verband (NEV), 2. Refor
matorisch Jongeren Contact (RPJC) en
3. Gespreksgroep van AR-gezinden. In
de landelijke organisatie heeft iedere
groepering enkele vertegenwoordigers
in de Federatie. Grondslag van de RPF
is het onfeilbaar Woord van God. Het
is voor iedereen mogelijk lid te worden
van de RPF, mits hij/zij zich achter
deze grondslag kan opstellen. Dat de
RPF levensvatbaarheid heeft blijkt wel
uit het feit dat er in de twee jaar van het
bestaan van de RPF ongeveer vijfdui
zend leden en meer dan honderd kies
verenigingen bij zijn gekomen. De le
den komen overal vandaan, bv. uit ver
ontruste CDA-kringen en uit de groep
mensen die nog niet politiek aangeslo
ten waren. Zij allen hebben bij de RPF
een goed onderdak gevonden”, aldus
het lid van de werkgroep
Waddinxveen.
Flash 38 CTB
Belichtingshoek 55° hor., 50° vert.
Flitstijd 1/1000 sec. tot 1/30.000 sec.
Intervaltijd zonder computer ca 16 sec.
met computer 0.5 tot 16 sec. Aantal
flitsen per set batterijen zonder com
puter ca. 60, met computer ca. 60 tot
1000.
WADDINXVEEN
de kersverse w(
van de Reformatorische Politieke Fe
deratie (RPF) een openbare bijeen
komst houden. Wanneer dat precies zal
zijn wordt nog nader bekend gemaakt, zitten stilletjes te luisteren. Nou gunnen
De activiteiten die in de komende tijd wij iedereen z’n muzieksoort, hoor.
Maar Lili’s Children stellen daar ge
woon iets anders tegenover. Swingende
- eigen - muziek. De zalen moeten weer
U kunt helpen obstakels te voorkomen of uit de weg
te ruimen voor mensen in rolstoelen of met krukken,
voormensen die slecht zien of slecht horen. Laat uw
invloed gelden in uw vereniging, op de school van uw
kinderen, in uw werkkring, overal waar de bewegings
vrijheid van één miljoen landgenoten wordt
belemmerd.
2 jaar volledige garantie
2 jaar gratis verzekerd
onbeperkte service
Adviesprijs f 335,-
Combiprijs f 228,-
Flash 31 CTB”
Belichtingshoek 55° hor., 50°
vert. Flitstijd 1/1000 tot 1/30.000
sec. Intervaltijd zonder com
puter ca. 17 sec. met computer
0,5 tot 17 sec. Aantal flitsen
per set batterijen zonder com
puter ca. 100; met computer
ca. 100 tot 1.200.
Adviesprijs f 275,-
Combiprijs 184,-
TWEE GULDEN
De volgende morgen om zeven uur zijn
er zo’n dertien Voltanen bij het huis
van de vrijwilligers Joost de Lange,
Freek van der Spek en Tom Waterdrin
ker verzameld. Met Tom Waterdrinker
gaan ze naar het dorpje Koro, een drie
kwartier rijden van Bobo Dioulasso,
waar een brug wordt gemaakt. Er zijn
twee mensen te weinig en daarom rijdt
Tom Waterdrinker met zijn Bachee-
404 (een Peugeot met een laadbak)
eerst langs de textielfabriek, waar altijd
wel mannen zitten te wachten tot ze
misschien een karweitje kunnen op
knappen. Het kost geen moeite het ver
eiste aantal mensen in de laadbak te
krijgen. Ik geloof dat ze circa twee gul
den per dag verdienen. Als we bij de
brug in de omgeving van Koro aanko-
WADDINXVEEN/QUAGADOUGOU Zaterdagmorgen landt het
vliegtuig om tien minuten over vijf in de ochtend op het kleine vliegveld
van Quagadougou, de meer dan 100.000 inwoners tellende hoofdstad
van Boven-Volta. Peter Groenendijk, veldvertegenwoordiger van de 45
vrijwilligers van de Stichting Nederlandse Vrijwilligers in het hart van
West-Afrika gelegen land, dat in Nederland enige bekendheid heeft ge
kregen door de Sahel problematiek, wacht mij op.
Na een eerste kennismaking met de
omgeving op de dag van mijn aankomst
maken Groenendijk en ik de volgende
dag (zondag) een rondrit door Quaga
dougou en omgeving. Wij gaan naar het
terrein van het ziekenhuis in Quaga
dougou, een van de vijf ziekenhuizen in
heel Boven-Volta. Overal op het terrein
zitten mensen. Zij koken hun potje op
een houtvuurtje, doen de was of liggen
zomaar wat onder de schaarse bomen.
Het zijn familieleden van patiënten en
zij moeten ervoor zorgen dat de zieken
eten krijgen, verschoond worden enzo
voort. De kenmerkende ziekenhuiss
feer van de ziekenhuizen in Nederland
ontbreekt geheel.
SLECHTE WEGEN
De volgende dag gaan wij naar Bobo-
Dioulasso in het Zuidwesten van
Boven-Volta. Van Quagadougou naar
Bobo-Dioulasso (de tweede grote stad
in Boven-Volta) is het zo’n zes uur rij
den. Een heel groot deel van de weg
verkeert in slechte toestand. Dat is ook
logisch want het is net na de regentijd.
De forse wegen zorgen ervoor dat er
fikse gaten en geulen ontstaan en dat
hele weggedeelten wegspoelen. Men is
wel met wegreparaties bezig, maar dat
gaat langzaam. Er zijn immers grote
schuivers en vrachtwagens voor nodig,
en die zijn hier niet. Bij de verbetering
van 100 meter snelweg in Nederland be
schikt men over meer materiaal dan
voor 400 kilometer in Boven-Volta. De
hele auto en alles wat er in zit, wordt
langzamerhand doordrongen van de
rode lateriestof. Onze kleren beginnen
de kleur van baksteengruis te vertonen
en het gesprek verloopt minder vlot
omdat het stof op de keel slaat. Daar
naast is het toch al moeilijk om boven
het lawaai uit te komen, vooral op die
gedeelten van de weg die het zoge
naamde ’wasbordeffect” vertonen.
Maar je went toch betrekkelijk snel.
Als we in Bobo-DioulaSso eindelijk
weer op asfalt komen, ben ik de onge
makken van de reis alweer vergeten.
Aan het zogenaamde Matourkou-
project van de Verenigde Naties, dat
tot doel heeft de sociale en economi
sche ontwikkeling van de dorpen ron
dom Bobo-Dioulasso te bevorderen,
werken vijf Nederlanders mee. Het
moet voor hen plezierig zijn dat dit
dorpsontwikkelingsprogramma een
succes begint te worden, wat onder
meer geconcludeerd kan worden uit
het feit dat het Matourkou-model zal
worden geïmiteerd in het grote Fada
Ngourma-project en tevens uitgan-
spunt zal worden voor de Voltaanse re
gionale ontwikkelings organisaties te
hanteren dorpsontwikkelingsmodellen.
Een van de belangrijkste zaken is ook
hier de introductie van dierlijke trek
kracht (ossentractie) in de landbouw.
In tegenstelling tot de methode die tot
nu toe in het Tomaproject wordt ge
volgd, worden door Matourkou hele
dorpen tegelijk in de de actie betrok
ken door op krediet aan het merendeel
van de boeren ossen te verstrekken.
Die beesten worden in de dorpen door
boeren op Matourkou-personeel teza
men gedurende een maand getraind,
want ze moeten leren voor een ploeg te
lopen. Daarna worden de boeren ver
der door landbouwvoorlichters van
Matourkou begeleid. Het project werC
houdt zich ook bezig met scholing van
de dorpsbevolking, de aanleg van aller
lei infrastructurele voorzieningen zoals
i lo
opzotten van economische organisatie
vormen, voorlichting aan de vrouwen
over kinderverzorging, voeding enzo
voort. Naast deze afdelingen die zich
met de dorpsontwikkeling bezighou
den, bevat het Marourkouproject nog
een groot landbouwcentrum en een
zich uitbreidende school voor land
bouwkundige middenkader en kader van
de regionale ontwikkelingsdiensten van
Boven-Volta.
WADDINXVEEN Vrijdagavond 16 Els (zang, perkussie), Salmon (zang per
december om half negen treden in het kussie) en Mary (zang, perkussie), de
jeugd- en vrijetijdscentrum De Bonke- 1 1 1
vrijwilligers vraag. Hoewel hij ]aar tegen een toegangsprijs van f 5,
«tuut ie nm vnnHpr hnln dp land- Qp ”J ta^,q
band wordt gevormd door Edwin (gi
taar), Boetje (zang, perkussie), Bennie
(gitaren), Roy (basgitaar), Bert (gitaar, drie jaar stevige swingende muziek,
perkussie), Nontje (zang, perkussie), funky music. We traden al regelmatig
op buiten onze woonplaats Breda,
maar dat is tot nog toe steeds inciden
teel geweest. Lilils Children willen met
hun muziek hét omgekeerde van wat ze
tegenwoordig zoveel in onze magen ge
splitst krijgen: enorm uitgekiende,
technische muziek, waar niets meer
Binnenkort gaat fout kan gaan; maar waar ook vaak de
erkgroep Waddinxveen spontaniteit de lol in het muziek ma-
ken, het kontakt maken met het pu
bliek, ver zoek is. Het publiek bij zulke
concerten is er dan ook vaak naar: ze
Dit zijn ’’Lili’s Children”, defunk-rockgroep die komende vrijdagavond
in De Bonkelaar optreedt. (Foto: Weekblad voor Waddinxveen/
ding van de reeds talrijkepublikaties over Children)
datgene wat er met onder meer met Wad-
dinxveens geld in de Derde Wereld wordt
gedaan. Het gaat bij ons ook om een
stukje bewustwording en die blijkt stap
voor stap te groeien. Vandaag publiceren
we het reisverslag van de journalist Hans
Amesz, die in Boven-Volta de vrijwilligers
van de Stichting Nederlandse Vrijwilli
gers SN V) van nabij volgde.
men, bedenk ik weer eens hoe gruwe-
lijk moeilijk het is een land als Boven-
Volta tot ontwikkeling te brengen.
Zo’n betrekkelijk kleine brug zou men
j 1- 1 t_
kunnen slaan, maar daar kost het we
ken omdat letterlijk alles over grote af
stand moet worden aangevoerd en een
voudige hulpmiddelen als een cement-
molen er gewoon niet zijn.
TOMA-PROJECT
Wij gaan naar het dorp Torna (5000 in
woners). Niet zover hierbuiten ligt n.l.
het Centre de Formation Rurale, een
soort landbouwcentrum. Daar in een
paar lage witte gebouwtjes, klopt het
hart van het Toma-project (waaraan
Novib en de SNV meedoen) dat zich in
de loop der jaren heeft ontwikkeld van
landbouwproject tot geïntegreerd
streekontwikkelingsproject. Dertien
Nederlanders en twee Voltanen probe
ren het landbouwniveau van de Samo-
bevolking in de omgeving van Torna te
verhogen en daarmee dus hun levens
standaard. Ze worden begeleid door
Dr. Jan Broekhuyse van h et Konin
klijk Instituut voor de Tropen. Jonge
boeren leren op het centrum, waar ze
tijdens hun opleidingstijd ook wonen,
eenvoudige landbouwtechnieken.
Grote nadruk wordt gelegd op het ge
bruik van ploegen, getrokken door os
sen. Verder leren ze het op lijnen
zaaien van gewassen en het gebruik van
kunstmest en bestrijdingsmiddelen.
Veel aandacht wordt ook besteed aan
de tuinbouw, het spaar- en kredietwe
zen en de medisch-sociale sector (zui
gelingenzorg, voedsel voorlichting,
ziektepreventie). Als de boeren, na het
beëindigen van de cusus naar hun dor
pen terugkeren, krijgen ze een span os
sen en gereedschap op krediet mee. Ze
worden daarna geregeld door een vrij
williger van het centrum bezocht. Om
dat de oudcursisten wel eens adviezen
nodig hebben, maar vooral ook een be
langrijke duw in de rug. Het komt voor
dat de jonge boeren, eenmaal weer te
rug in hun oude vertrouwde omgeving,
toch weer terugvallen op landbouw
methoden waarmee eeuwenlang hun
voorvaderen ook de velden bewerkten.
Zaterdagmorgen is er om acht uur op
het centrum een vergadering gepland
voor oudcursisten die verantwoordelijk
zijn voor de gang van zaken in hun re
spectievelijk dorpen. Ze zijn er alle
maal; sommige hebben zeker een uur
moeten fietsen. Het aanvangstijdstip
wordt alleen later: half tien.
Projectleider Berry Wessels zit voor.
Op het schrijfbord achter hem staat de
agenda: ossenverzekering, supplemen
tair krediet, verantwoordelijkheid bij
diverse vragen. Wessels
houdt zijn verhaal in het Frans. Iemand
van de Voltaanse regionale ontwikke-
r. lingsdienst vertaalt in de Samotaal, ter-
wijl in een hoekje een boer alles aan
zjjn c0]]ega ujtlegt in nog een andere
taal.
PASSAGE 47 WADDINXVEEN TEL. 01828-2477
