1
De geschiedenis van ’nplek: 7 Gouwebos
tl.
a<i<hnxyeenE:
B
Verenigde Polder 1689
Topografische kaart 1980
Topografische kaart 1752
Regeling
Gouwebos
stamt van
april 1971
Topografische kaart 1854
Omstreeks 1600
Plassen
02: t
,.s
j 1^-
r
Z 5 M
<Rè'<
- **<<>-*
s;
TOPOGRAFISCHE KA4RT
TOPOGRPFI5CH6 K/A4CT 1?52-
1
AFB. 1
OMSTREEKS 1600
j
•J -
afb 4 ^POG^nrióCHe kaart 1654
ijt»
VERÊ6NIGD6 POLDER. 1&8Q
i -i
r
/w ArL<l<h,ll>n.i.,,iJ
'■fT
7/
l, T»o sk,<>o|)
i
■■""-ijk-'/G;;"-
f"
/-
o
zc
04;
G L7? T
foLoeR oe’
door scheisloten. De sloten dienden
mosveen en ook de Achterofsche Pol-
Voorafsche en Achterafsche Polder”.
Hryew
i.
ff*
V
R C
OOUCM,
PLASötKl
Xniilxiplvi /ic
f '>-~r
-hortc/turi
I.
k
if,Je
in'Xi-lii
I
WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN WOENSDAG 7 MEI 1980
lijk voor de landeigenaren hun land te
laten vervenen. Door het turfsteken
van vooral het voedselarme mosveen
ontstonden grote en kleine plassen, die
door oeverafslag steeds meer uitbreid-
!!:;S= ly
'i KA
WC
- WA
-- vc
KU
KU
"•■’A
werd mosveen gevormd, dat later ten
behoeve van de brandstofwinning werd
afgegraven. De dikte van het veenpak
ket varieerde van enkele decimeters tot
5 en soms wel 10 meter. Het veenge
bied werd doorsneden door talrijke ge-
tijdekreken en veenstroompjes. Bij ver-
landing werden deze opgevuld met klei.
ONTGINNING
De veengroei is tot de 12e eeuw door
gegaan. Het veen is in de loop der tij
den beneden de zeewaterspiegel ko
men te liggen. In de 10e eeuw ontston
den er nederzettingen op de rivierwal-
len en verlande kreken. De hogere de
len raakten overbevolkt en grote delen
van de wildernis werden door horigen
ontgonnen. Rond 1200 gaf de Graaf
van Holland kleine stukken woeste
grond voor een bepaalde geldsom uit
complexen ên
Gouwedijk ligt 1,5 m. boven het maai
veld van de polder.
BODEM
De bodem van de Voorofsche Polder
bestaat uit bos- en broekveen met een
zandige ondergrond door jarenlange
bedekking met stalmest, duinzand en
bagger uit de sloten. In de droogmake
rij de Putte treffen we klei met veenre-
I' J.tjlf,
VEENVORMING
Omstreeks 2200 voor Christus werden
langs onze kust strandwallen afgezet.
Hierachter ontstond een zoetwaterve-
getatie en de afgestorven planten
brachten een veenlaag van 2 mm. per
jaar tot stand. In brakke en voedsel
rijke gebieden langs riviertjes vormde
zich riet- en zeggeveen en daarop bos
veen. Waar geen toevoer van zee- of ri-
V 4? Sierii,
/)r. ilfoek/ - /r/j-u. 1
_/A-
If S.-Arr
-5 v
'ÏL- w~
iS
WADDINXVEEN De landschappelijke kenmerken van nu in het ge
bied tussen Waddinxveen en Boskoop zijn natuurlijk niet zomaar ont
staan. Ook deze groene long, waar het Gouwebos zal worden gereali
seerd, heeft een mooie en lange geschiedenis. Daarom in het Weekblad
voor Waddinxveen vandaag de historie van die plek.
WADDINXVEEN Bij raadsbesluit
van 27 april 1971 is door de gemeente
Boskoop met de gemeente Wad
dinxveen een gemeenschappelijke re
geling aangegaan tot het oprichten van
een rechtspersoonlijkheidbezittend li
chaam, genaamd het recreatieschap
’’Bospark”. Dit recreatieschap is ope-
richt met het oog op de recreatie, de
natuurbescherming en de landschaps-
verzorging van het gebied, dat de Pol
der de Putte en de Voorofsche Polder
omvat tussen de bebouwingen van be
ide gemeenten. Het recreatieschap
heeft tot taak:
de behartiging van de belangen van
beide gemeenten inzake de recreatie
binnen het gebied;
de behartiging van de belangen van
de natuurbescherming binnen het ge
bied;
het voor zover mogelijk bewaren en
bevorderen van het natuur- en land-
schapsschoon binnen het gebied.
Hiertoe verstrekte het recreatieschap
in 1978 de Grontmij de opdracht tot het
vervaardigen van een basisplan voor dit
gebied. Het recreatieschap ’’Bospark”
vormt een zelfstandige organisatie die
de bevoegdheden en taken krijgt die
eerst bij de afzonderlijke gemeenten la
gen (Wettelijk geregeld in de ”Wet ge
meenschappelijke regelingen”).
Het recreatieschap bestaat uit:
De voorzitter;
de recreatieraad bestaande uit twee
leden, waarvan een lid benoemd door
en uit elk van de colleges van Burge
meester en Wethouders der gemeente,
en vier leden, benoemd door de Raad
der gemeente Waddinxveen, en vier le
den, benoemd door de Raad der ge
meente Boskoop.
het dagelijks bestuur bestaande uit
voorzitter, secretaris en een lid, door
de recreatieraad aangewezen uit de le-
den, die namens de gemeente Wad
dinxveen in de recreatieraad zitting
hebben en een lid, door de recreatie
raad aangewezen uit de leden, die na-
mens de gemeente Boskoop in de re-
creatieraad zitting hebben.
Het functioneren van het dagelijks be
stuur en de recreatieraad is vergelijk
baar met het gemeentebestuur (B en W
door de polder is de spoorlijn van Alp-
hen naar Gouda aangelegd op een dijk,
De Voorofsche Polder is voor een groot
fi. ...v .v
deel in beslag genomen door industrie- sten aan de oppervlakte aan met daar
r boomkwekerijen. De onder slappe kalkloze zware klei.
In het noord-oostelijke gedeelte ligt
een strook restveengronden met slappe
klei in de ondergrond. De gronden in
de droogmakerij zijn erg gevoelig voor
droogte en klink. De draagkracht is
slecht (moerige gronden klinken iets
minder). De grondwaterstand in het
hele gebied varieert van 10 cm. onder
maaiveld in de winter tot 70 cm. on
der maaiveld in de zomer.
AFB.2.
i
k- TjX
'..•UzZz/j-Z
••z y/Z./z/zzz •'g
VJ.z.zz.zZ-X.I t II .J
“'111./
'■•■Se I
----- - ïsi
A N' J> K
Het deel van de Voorofsche Polder in
dit gebied is nagenoeg niet meer veran
derd wat landschappelijk beeld betreft.
VERVENING EN
DROOGLEGGING
In de 17e eeuw werd het door de toene-
later met de daar liggende hoeven afge- mende vraag naar brandstof aantrekke-
sneden zijn en aan de andere kant van
de Gouwe zijn komen te liggen. De
boerderij in de Voorofsche Polder ligt
nog op de plaats van de zuidelijke
bocht.
De grens van de cope werd gevormd den. De gedeelten waarop de boerderij-
„1.™/- 2’.en stonden werden niet verveend. Het
voor afwatering en vervoer. Men ging deel van de Voorofsche Polder met
vïerwa't'erwasVen ook geen kweïoptrad akkerbouw bedrijven met rogge, gerst, mosveen en ook de Achterofsche Pol-
vierwater was en ook geen Kwel optrad, hennep en ook vruchtbomen Binnen der werden verveend, de ”Put” ont-
een eeuw was heel het Hollands- stond en na de uitvinnding van de wind-
Utrechtse veen ontgonnen. molen werden de plassen in 1870
poi n™« drooggelegd. De droogmakerij ”De
ruLijr.Ks Putte” ontstond. Door de late en groot-
Door de ontwatering en grondbewer- schalige drooglegging is de ontginning
king ontstond er een sterke klink in het vrij rationeel ter hand genomen: bre-
veen. Eerst groef men voor een betere dere rechthoekige kavels met smalle
afwatering nog tussensloten waardoor sloten en verspreide boerderijen. De
de kavels 50-60 meter breed werden. In ontwatering was slecht en men deed
1284 moest de Gouwe van kaden wor- dan ook aan veeteelt. Doordat de ran
den voorzien. den van het bovenland aan het Noord-
De afwatering werd steeds moeilijker einde en de dijk langs de Voorofsche
en men moest op veeteelt en hooibouw Polder uit restveen bestaan is het talud
overgaan. In 1351 werd langs de gehele bijzonder flauw.
westkant van de Gouwe een wetering Na 1960 is de gehele Polder de Putte,
gegraven. Toen het verschil in hoogte op het toekomstige Gouwebos na, aan
tussen land en Gouwewater bleef toe- Boskoopse en Waddinxveense zijde
nemen was men rond 1500 genood- volgebouwd met woonwijken. Midden
zaakt het land met kaden te omringen
en later het water er met molens uit te
aaAïagArAedelen ATt71aTeAAntgrn- J?alen. Op deze manier ontstonden de 2 m boven het maaiveld.’
nen door boeren. Deze overeenkomst
en overdracht van gezag noemt men
’cope’ (Deze naam vindt men nog terug
in een aantal plaatsnamen, zoals Bos
koop en Nieuwkoop).
Vanaf een rivier en later van een gegra
ven wetering, dijk of bestaande weg
werd een ’slag’ van ongeveer 1250 me
ter lang ontgonnen en verdeeld in ka
vels van 110-120 meter breed.
In het behandelde gebied diende het
Noordeinde als ontginningsbasis. De
boerderijen werden langs de weg ge
bouwd en in 1244 werd het gebied ont
gonnen in west- en oostelijke richting
en kreeg de naam Peulyen.
De Gouwe was op deze hoogte slechts
een smal veenstroompje en niet zo heel
geschikt als ontginningsbasis. Wel werd
in dezelfde tijd aan de oostkant van de
Gouwe het gebied Randenburch ont
gonnen. De Gouwe maakte hier twee
scherpe bochten naar het westen, die
>iii/Kcemi if/(
- 3? -'- A/!/k -I 11 q U’j I k
ïr-
Koe»,
'sf:
H
<h
«e
lot) w
‘VjSA
ML\f -My wAiumer
