VEILIG BIJ ONWEER THUIS?
ÏW
I
I
1
hu ij i
zz
L
ZI
EZ
omschrijving van het huis
neen
ja
WEEKBLAD VOOR WADDINX VEEN WOENSDAG 10 SEPTEMBER 1980
Blikseminslag in een huis zonder Blikseminslag in een huis met
bliksemafleiderinstallatie. bliksemafleiderinstallatie.
Tijdens onweer is het binnenshuis veiliger dan
buiten. Toch kunnen er doden of gewonden vallen
door de bliksem als het (vakantie) huis van hout is
en geen metalen constructie heeft.
boerderij in het vlakke
land met hooizolder,
hoogste punt 6 m
bungalow als boven,
maar met TV-antenne,
hoogste punt 12 m
bungalow met rieten dak
6 m hoog, geen geëxpo
neerde ligging.
ja (eventueel alleen
antenne)
afleiderinstallatie
aanbevolen?
Kan ik bij onweer telefoneren?
Bij onweer loopt u géén groter risico als u de
telefoon gebruikt, behalve als uw huis een boven
grondse telefoonverbinding heeft. Dan loopt u het
gevaar, dat de bliksem u via de telefoonlijn zou
kunnen treffen. In dit geval is het natuurlijk het
beste de hoorn op de haak te leggen en er uit de
buurt te blijven tot het onweer voorbij is.
Indien uw huis geen bliksemafleiderinstallatie
heeft, zal de bliksemstroom waarschijnlijk allerlei
geleiders volgen om de aarde te bereiken zoals bij
voorbeeld regenpijpen, centrale verwarmingsbuizen,
waterleidingen, electrische draden, antenne-draden
enz. Als deze metalen leidingen (inclusief het beton
staal in gewapend beton) onderling met elkaar ver
bonden zijn dan is er in het algemeen geen gevaar
voor personen binnenshuis bij blikseminslag, omdat
zij als het ware door een kooi van Faraday be
schermd zijn.
Moet mijn huis eigenlijk een bliksemafleider
installatie hebben?
De noodzaak van een bliksemafleiderinstallatie
hangt van vele factoren af. In de uitgave NEN 1014
van het Nederlandse Normalisatie Instituut2 staan
enkele voorbeelden:
Kan ik een bad nemen tijdens onweer? En water
gebruiken?
Bij blikseminslag in uw huis zal tenminste een deel
van de bliksemstroom de water aan- en afvoer-
leidingen volgen. Het zal daarom gevaarlijk zijn bij
onweer deze waterleidingen aan te raken en te
gebruiken. Er is in het algemeen geen gevaar als de
waterleiding van de douche, het bad of de
waterkraan met een metalen verbinding is verbonden
met de afvoer.
Men moet dus bij onweer voorzichtig zijn met radia
toren, wasmachines, gootstenen en met alle andere
voorwerpen die een metalen verbinding naar buiten
hebben.
Tenslotte is het interessant op te merken, dat
dodelijke ongevallen binnenshuis in Nederland
afnamen van 28 per jaar in de periode van
1909 -1918 tot slechts 2 per jaar in de
C periode 1959 -1968.6 Waarschijnlijk is dit
Zniet het gevolg van meer bliksemafleider-
installaties maar eerder van de uit
breiding van waterleiding, centrale
verwarming en electrische installaties
in de huizen.
F
Een huis met een bliksemafleiderinstallatie biedt
natuurlijk de meeste veiligheid:
Tijdens onweer zal ieder hoog of uitstekend voor
werp op of rond uw huis de bliksem kunnen aan
trekken. Zoals we zagen bestaat de bliksemafleider
installatie meestal uit een wijdmazig netwerk van
koperen leidingen en/of metalen gebouwonder-
delen. Opvanginrichtingen en opvangers die boven
het dak uitsteken vangen hierbij de bliksem op en
de afgaande leidingen zorgen ervoor dat de bliksem
stroom wordt afgevoerd naar het aardingssysteem.
I
i
i
i
I
I
I
~l
I
I
I
i
Moet ik de electrische apparaten uitschakelen?
De bliksemstroom zou gebruik kunnen maken
van de electrische leidingen in uw huis in een
poging om de aarde te vinden. Hierbij kunnen
kortsluitingen ontstaan, maar deze zullen on
middellijk worden onderbroken doordat de zeke
ringen doorslaan. (Vervang deze zekeringen pas
wanneer het onweer voorbij is).
Het is dus bij onweer in het algemeen niet nodig
om uw electrische apparaten uit te schakelen. Bij
blikseminslag kan echter wel schade worden toe
gebracht aan apparaten met electronische circuits,
zoals electronische rekenmachines, telefoons met
beeldscherm verbonden aan het electrische net, kas
registers, mini-computers, wekkerradio’s, alarm
installaties enz. Deze moeten dus wel tijdig worden
uitgeschakeld en los gekoppeld van het electrische net.
In Duitsland heeft men een puntensysteem ont
wikkeld, dat aangeeft of de aanleg van een bliksem
afleiderinstallatie noodzakelijk, aanbevelings
waardig of niet nodig is.20 In ons land kunt u hier
voor het beste een bliksemafleiderinstallateur
raadplegen.
Haal bij naderend onweer tijdig de antenne uit het
toestel om schade door bliksem te voorkomen.
Doe dit echter nooit tijdens onweer; de bliksem
stroom zou u kunnen treffen.
Bij het Nederlands Normalisatie Instituut (NNI),
Polakweg 5 te Rijswijk kunt u gratis de brochure
verkrijgen ’Blikseminslag in antennes’. Hierin
wordt op ’doe het,zelf’ basis aangegeven hoe
antennes op eenvoudige wijze beveiligd kunnen
worden. Hiermee zal een zekere mate van be
veiliging worden geboden die in een belangrijk
aantal gevallen van blikseminslag voldoende zal
zijn.2
Antennes voor gemeenschappelijke ontvangst (bij
voorbeeld kabel TV-antennes) moeten tegen bliksem
inslag beveiligd zijn. Dit is wettelijk verplicht.
Moet ik bij onweer de ramen sluiten?
Als u dichtbij een raam wilt zijn (minder dan 1 meter
ervan verwijderd) is het beter om het te sluiten, om
dat de bliksem naar u kan overspringen.
Moet ik de TV-antenne uit het toestel halen?
Als de bliksem in uw huis slaat, zal dat waar
schijnlijk gebeuren via de antennemast. De
bliksemstroom zal zijn weg naar de aarde zoeken
via de antenneleiding naar het TV-toestel. Daarna
via het aansluitsnoer en de electrische installatie
naar een geaarde geleider in de meterkast. Hierbij
kan zowel het TV-toestel als de electrische instal
latie worden beschadigd. Een speciale bliksem
beveiliging voor uw TV-antenne kan natuurlijk
schade bij inslag voorkomen en wordt vooral
aanbevolen bij masten hoger dan 5 meter boven
het dak en antennes van 2 meter op vrij gelegen
woningen. Bij huizen met een dak van riet of stro
moet de TV-antennemast bij voorkeur op
minstens 5 meter afstand van het huis geplaatst
f worden (met een ondergrondse antenneleiding
i B naar het huis).
Y I Toch zullen er vele vragen door uw hoofd gaan, zelfs
B als u binnenshuis door onweer wordt overvallen.
i
I
l
l
I
I
l
i
l
i
I
I
I
0
f,
II
I
C-1. <Dr>
Y
- r-u
L
I
3
1
-
-U
