Westnederland vier pijlers 'P Materieel >p de ubus d. Ridderkerksche Auto- Garage en Omnibusmaatschappij N.V. De konkurrentie langs dit tra- jekt met de ’IJssel Stoomtram weg’ werd vermeden met het overnemen van deze tramlijn in 1888. Dit trambedrijf werd ge- De RAGOM werd in 1935 ver kocht door de eigenaar, G. Groe nenboom aan de ESOÓ te Slie- nen- een iver- tot vol- van de schepen koeien werden vervoerd. Toen de Reederij op de Lek in 1948 de laatste boot uit de vaart nam, waren er bij de bedrijven alleen nog lijndienst- en toerbus- sen in bedrijf. Overigens komt daar in 1982 verandering in als het technisch proefbedrijf van de sneltram Utrecht - Nieuwegein- IJsselstein van start gaat. De exploitatie van de tramlijnen in de vorige eeuw, rond 1880, ge schiedde met stoomlokomotie- ven. De W.S.M. heeft tussen 1885 irijf ma- de De arage appij log de de lüe op tei- am reni- arge- in ras iet cr e ate ijd ling en bussen in dezelfde kleu ren: blauw en grijs. Op de bussen stond naast het opschrift ’De Twee Provinciën’ de plaatsnaam vermeld, dat wil zeggen één van de vier plaatsen waar het bedrijf was gevestigd: Kinderdijk, Jut- phaas, Sliedrecht of Ridderkerk. Alleen ’kenners’ konden hieruit afleiden om welk TP bedrijf het ging. Dat ook in die jaren van overheidswege de concentratie van het streekvervoer werd voor gestaan bleek wel uit de vergun- ning-verlening door de Commis sie Vergunningen Personenver voer. De vervoervergunningen voor de buslijnen, die door de vier TP bedrijven werden geëx ploiteerd, stonden alle op naam van De Twee Provinciën. Hier mee werd de samenwerking in feite afgedwongen. voeren te verwerken, terwijl ook de eerste jaren na de bevrijding de nog in dienst zijnde schepen nog heel wat moesten presteren. Op 1 maart 1948 werd echter'de laatste boot uit de vaart geno men en werd de Reederij op de Lek uitsluitend een autobusbe- drijf. Vanaf 1923 onderhield ’De IJssel’ van G. Stam de buslijn Krimpen a/d IJssel - Gouda. Dit bedrijf trad in 1946 als vijfde bedrijf toe tot de Twee Provinciën, maar in 1963 nam de Reederij De IJssel over en verdween laatstge noemd bedrijf van het bustoneel. jndië I ,s het I :rege' c. Eerste Sliedrechtsche Omnibusonderneming Deze onderneming kreeg in 1925 de status van een naamloze ven nootschap met J. Ravestijn als direkteur en exploiteerde de lijn dienst Dordrecht - Sliedrecht - Giessendam. Na felle konkur rentie met andere ondernemin gen, zoals de ATO, werd de ESOO uiteindelijk de vervoer- vergunning verleend. Door de belangrijke dienst op Rotter dam was de ESOO een goed be drijf, dat in 1964 door een ander TP bedrijf, de Reederij op de Lek, werd overgenomen. De Reederij op de Lek verrichtte oorspronkelijk passagiers-boot- diensten met grote rader-stoom- boten. Het grootste schip was de ’Reederij op de Lek 6’ een in 1912 bij Smit in Kinderdijk gebouwde raderboot van maar liefst 56 me ter lengte. Dit schip bestaat nog steeds en verkeert onder de naam ’Kapitein Kok’ in uitste kende staat en is het eigendom Een bijzonder experiment op tramgebied vond plaats in 1898, toen de W.S.M. een halfjaar heeft proefgereden mat een gastram op het trajekt Den Haag - Loos- duinen. Dit voertuig werd aangedreven door een gasmotor, waarvoor de brandstof was opgeslagen in meegevoerde cilinders, met een druk van 10 atmosfeer. De snel heid van de tramwagen was 15 kilometer per uur en de capaci teit was 40 reizigers. Met een gas vulling kon er dan 45 kilometer worden afgelegd. Dit voertuig heeft zes maanden onafgebroken dienst gedaan zonder storing, maar toch is het bij een proef gebleven en ging de W.S.M. niet over op de exploita- van de stichting, die dit schip ex ploiteert voor horeca-doelein- den. In de afgelopen eeuw is bij de ver schillende vervoerbedrijven nogal uiteenlopend materieel in gebruik geweest. Wat dacht u van raderboten met stoomaan- drijving, eèn gastram, stoom- en diesellokonaotieven en natuur lijk de vele bustypen? Aanvankelijk was het goederen vervoer naast het personenver voer zeer belangrijk. De tramlij nen in het Westland waren te vens bruikbaar voor de spoorwa- b. N.V. Autobusdiensten Vereniging (V.H. Tram- en Bargediensten Vereniging te Jutphaas) De oorsprong van dit bedrijf ligt in het personenvervoer met stoombootjes (barges) tussen Utrecht en Vreeswijk. De Utrech tenaren spraken van ’groene kik kers’ en deze in totaal vier sche pen bleven varen tot ongeveer 1920. a. Stoomboot Reederij op de Lek. stopt in 1922 zodat de toenmali ge naam van het bedrijf moest worden aangepast aan de enige overgebleven aktiviteit: N.V. Autobusdiensten Vereniging. In 1942 ging de A.V. deel uitma ken van de Twee Provinciën. In de spreektaal bleef het geduren de lange tijd nog de Tram- en Bargediensten. en 1931 in totaal 27 stoomloko- motieven en 34 rijtuigen voor personenvervoer in dienst ge steld. In 1932 namen de autobus sen de reizigersdiensten per tram geheel over. drecht. De zoon van de ESOO- direkteur J. Ravestijn Jr., kreeg de leiding over de RAGOM. Het bedrijf groeide snel uit mede door het overnemen van de ZA- BO busdiensten en was na de oorlog het TP bedrijf met het grootste aantal vervoerde reizi gers. Van de vier bedrijven die van de Twee Procinciën deel uitmaak ten was de RAGOM het eerste bedrijf dat door de N.S. werd overgenomen zodat de RAGOM in 1966 een volledige dochteron derneming van de spoorwegen werd. Deze achtergrond leverde bin nen de Twee Provinciën nog wel- eens botsende meningen op, maar ondanks dat is het toch een werkbare konstruktie geweest. Een zeer bijzondere buslijn kreeg de Reederij op de Lek te bedie nen in augustus 1942. Toen werd de treinverbinding Schoonho ven - Gouda opgeheven, omdat de bezetter materialen bij N.S. vorderde en de N.S. besloot deze minder belangrijke lijn daarvoor te gebruiken. Er was trouwens al jaren sprake van opheffing van dit tnyekt, omdat de slechte ge steldheid van de bodem altijd veel geld heeft gekost. De passagiersdiensten per ra derboot begonnen rond 1930 flink konkurrentie te ondervin den van de busdiensten over de Lekdijken. Om de bootdiensten veilig te stellen begon ook de Reederij met busdiensten, die als aan voerlijnen op de bootdiensten beschouwd konden worden. Ver der nam deze onderneming bus lijnen over die de bootdiensten min of meer bedreigden. Deze konkurrentiestrijd werd ge voerd tegen onder meer de ESOO en de RAGOM, twee be drijven waarmee later werd sa mengewerkt in de TP. en •g- Gedurende de oorlogsjaren kre- 3 1 nale) goederenvervoer ook over het tramnet kon plaatsvinden. Ook dienden de stoomraderbo- ten van de Reederij op de Lek naast het personenvervoer voor vervoer van goederen in de meest ruime betekenis van het woord. Zo kwam het. bijvoor beeld geregeld voor, dat aan dek De ’Reederijop de Lek6', in 1912 gebouwd bij Smit in Kinderdijk. Nog steeds aktief voor horeca- doeleinden als 'Kapitein Kok WSM-toerdochter sinds 1939, Pullmann Expres Amova Citosa in de beginjaren dertig, een Ford met een karrosserie van Verheul. Om de bootdiensten veilig te stellen begon de Reederij rond 1930 met een eigen busdienst, om onder meer ook te kunnen konkurreren met RAGOM en ESOO. 'S-J -V Met het verdwijnen van de kon- duktrice van de bus moest in de jaren vijftig in veel bussen een aparte instapdeur worden inge bouwd om de passagiers met een bij het instappen langs de kassa van de chauffeur te leiden. t T -IT-:

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Weekblad voor Waddinxveen | 1981 | | pagina 15