1
Met James Bond
de wereld rond
BLIK FILM BLIK FILM
Hl
■F fi
fig
F
A
J lilll
J
SP®?-
F 41
I
C -
jBSA
'i
de gouwe koerier
Is
r
W -
T -
i F J
/zeep#
24 JUNI 1981
981
snd
IE
r>g
a
door C.N. Stolwijk
<t
vervolg op een van de volgende pag.
’Roger Moore
als 007
in een karakte
ristieke houding.
Topoi en Moore
konden hun
lach niet
inhouden hij
de opnamen
'Tor your
eyes only’.
van snelle aktie en ongelooflijke spek-
taculaire verwikkelingen geworpen te
worden gedomineerd door het sym
bool dat daar garant voor staat...Ja
mes Bond.
Of je hem nu bevalt of tegenstaat, Fle
ming’s fiere superheld verbreekt lan
delijke grenzen en heeft internationaal
minstens zoveel te betekenen als bijv.
Sherlock Holmes of Robin Hood.
3an
let,
uit
rui
len
.k.
>.v.
6,
28
loe-
aan
>67.
et
190
ast
t
iplo
□ed
35.
De succesformule
Eén van de belangrijkste redenen
waarom.de Bondfilms zo’n wereldwij
de reputatie genieten is dat zij pure ci
nema vertegenwoordigen in die zin dat
het in grote mate visuele films zijn.
Toen 'Dr. No’ werd uitgebracht was
de produktie uniek vanwege het feit
dat het een van de eerste films was die
de techniek van de t.v.-commercials
overnam. Non-stop actie en een snelle
montage verblindde als het ware het
12 juli a.s. is het weer zover. Miljoenen
fans van het fenomeen James Bond,
Igeheimagent 007, kunnen dan het
[twaalfde Bond-avontuur getiteld ’For
Your Eyes Only’ gaan zien dat haar
première zal beleven in een zeer groot
aantal theaters verspreid over heel Ne-
derland waaronder Eurocinema te
Alphen aan den Rijn. Daarmee wordt
een traditie van de Britse filmindustrie
onderhouden. Een traditie die zich
I naar het zich laat aanzien steeds moei-
lijker laat voortzetten.
Reeds 19 jaar lang vermaken ontelbare
bioskoopgangers over de gehele we-
reld zich met de onwaarschijnlijke en
[juist daarom zo aantrekkelijke avon-
turen van de superspy die zich op zijn
[beurt ook over de hele aardbol ver-
plaatst, daarbij gebruik makend van
de meest ingenieuze vervoermiddelen
[voorzien van speciale mogelijkheden
[gericht op het onschadelijk maken van
de klassieke booswicht. Zo was Mr.
|Bond in zijn eerste avontuur ’Dr.No’
[uit 1962 o.a. in Jamaica en in zijn
[tweede ’From Russia with love’ in Ve-
netië en Istanbul. In zijn latere missies
werd het hem moeilijk gemaakt in Ja-
pan, Zwitserland, de Bahama’s, Por
tugal en New Orleans. In zijn laatste,
’Moonraker’zocht Bond het zelfs ho-
ger op, in de ruimte. Als James Bond
in aktie komt, gebeurt het daar waar
de meesten van ons ooit nog eens heen
[willen op vakantie al was het alleen
maar even naar Las Vegas (’Diamonds
are Forever’), Egypte (’The Spy who
loved me’) of Hong Kong (’The Man
[with the golden gun’). Geruststellend
is het misschien te weten dat voor de
17e Bond-film ’Diamonds are forever’
ons eigen Amsterdam als lokatie dien-
de voor een behoorlijk aantal scènes.
Die verre en daardoor dure lokaties
I zijn een duidelijk psychologisch on-
derdeel van de succesformule die niet
kapot te krijgen is.
‘vi Begin
oek wordt zwart. Een ritmische
felle tc en vult het theater waar-
een aantal witte vlekken zich over
"et doek bewegen op de maat van de
""■ziek. Eén vlek wordt groter en we
merken plotseling dat we in een tele-
jeopisch veld kijken. Een man loopt
“innen het bereik van het veld dal hem
vo|gt Hij draait om, knielt met één
Wie is James Bond?
I De geestelijke vader van agent 007 is
I lan Fleming, een in 1908 geboren En-
I gelsman die ervan droomde een diplo-
I matenkarrière op te bouwen, compleet
met chique cocktailparties. Hij wilde
journalist worden, werkte bij ’The Ti
jmes’, maar belandde als vrijwilliger
bij de marine in oorlogstijd en ver-
Iwierf uiteindelijk de rang van ’Com-
jmander’. Hij was daarbij de persoon-
I lijke assistent van de Chef der geheime
I Dienst. Toen de oorlog over was keer-
de hij met veel talenkennis en voorzien
[van een rijke ervaring opgedaan in
I spionage-sferen terug naar zijn villa
I ,’Golden-eye’ in Jamaica en begon aan
een serie romans waarvan hij de uit-
werking op dat moment niet had wil-
I len geloven. Zijn eerste roman ’Casino
I Royale’ werd meteen een bestseller.
I De held die hij daarmee lanceerde
luisterde naar de naam Bond, James
Bond. De volgende persoonsgegevens
I hebben op zijn persoon betrekking,
I zoals die voorkomt in de boeken van
I Fleming. Naam: Bond, James. Leng-
jte: 1.83 cm, gewicht: 76 kg, slank,
logen: blauw. Haar: zwart(l). Heeft lit-
1 teken op rechterwang en linkerschou-
Ider, goed sportman, scherpschutter,
bokser, messenwerper, gebruikt nooit
leen schuilnaam, spreekt Frans en
Duits, is verslaafd aan sigaretten.
Zwakheden: alcohol, doch niet over-
vloedig en vrouwen. Neemt geen
I steekpenningen aan.
I De aanduiding ’007’ slaat op een ver-
I gunning tot doden, indien noodzake-
I lijk. James Bond werd als produkt van
I de fantasie van Fleming een goudmijn-
I tje voor de producers Albert R. Broc-
I coli en Harry Saltzman toen zij in 1962
bescheiden begonnen met de verfil-
I ming van ’Dr. No’ alias Joseph Wise-
Iman, een van een stalen klauw voor-
Ihene Chinese doctor die op het afgele
iden eilandje Crab Key nabij Jamaica
|in zijn laboratorium door de Verenig-
1de Staten gelanceerde raketten uit hun
baan probeert te halen en hen richt op
doelen in Rusland teneinde een wereld-'
oorlog te ontketenen. Duidelijk werd
l--n Oost-West sfeer geschapen waar-
l-ij de georganiseerde misdaad vere-
Ijtigd in het imperium SPECTRE hoog
lm het vaandel stond. Dit was er de
oorzaak van dat James Bond films
niet vertoond mochten worden in Rus
land, omdat zij politiek gevaarlijk
zouden zijn.
lan Lancaster Fleming stierf tenslotte
|op 12 augustus 1964 aan een hartin-
1 wkt, volgepompt met alcohol en ni-
“otine, na een lange serie spy-stories
*aar\an er nu nog slechts één over-
1 blijft na de verfilming van ’For your
Eyes Only’ nl. ’Octopussy’. De laatste
drie Bond-films komen trouwens in
jet geheel niet overeen met het boek.
I Dat komt omdat veel nieuwe ideeën de
’erouderde uit de boeken vervingen er
er onnoemelijk veel werd bijverzon-
ien door scenarioschrijvers als Ri-
thard Maibaum.
Spion met stijl
James Bond wordt met de meest ge
raffineerde apparaatjes uitgerust voor
zijn gevaarlijke missies die hem een
bepaalde stijl meegeven. lan Fleming
verschafte hem in zijn eerste roman
’Casino Royale’ een Baretta Model
950 B, kaliber 6,35 mm en 300 gram
zwaar. Het is een klein pistooltje dat
hem nooit in de steek liet en later ver
vangen werd door een Walther PPK
op bevel van Bond’s superieur M. An
dere voorbeelden van Bond’s finesse
in stijl is ook de 4,5 liter Continental-
Bentley die hij in de meeste boeken
van Fleming rijdt: een speciale uitvoe
ring met een 6-cilinder motor en kom-
pressor. In ’Goldfinger’ was het de
Aston Marin DB III die voor een stijl
vol transportmiddel zorgde en ook de
Lotus Esprit (tegenwoordig te koop
voor 110.235,-) annex duikboot uit
’The Spy who loved me’ mocht er zijn.
Bond’s favourite drink is een Wodka-
Martini ’shaken not stirred’. Alles wat
Bond deed, at of dronk werd in de ja-
ren ’65-’66 pure mode. Een ware in
dustrie wierp zich op de koopgrage be
gerige fans die zich wilden identifice
ren met hun superheld. De ’Bondites’
werd de rage destijds genoemd en arti
kelen als Bond-smokings in witte
Panama-stof, Bond-sokken, Bond-
dassen, Bond-schoenen. Bond-vesten,
Bond-koffers, Bond-speelgoed, Bond-
aanstekers in de vorm van een pistool,
speldjes en zelfs Bond-BH’s gingen
grif over de toonbank. Miljoenen zijn
eraan verdiend.
Harry Saltzman koos Sean Connery
destijds vanwege zijn manier van lo
pen, licht als een kat volgens Saltz
man. Zijn schotse accent en zijn zware
wenkbrauwen (in de latere films gek
nipt) gaven hem een nogal wild voor
komen. Dat was het geluk van de in
1930 geboren Schot die echter na vijf
maal Bond te hebben gespeeld stopte
met de rol. Toch is voor velen juist die
beginperiode het meest indrukwek
kend geweest, want met zijn naam re
fereert men nog steeds naar ’de enige
echte James Bond’. Toen Connery na
’You only live twice’ in 1967 liet weten
dat hij niet meer wilde mocht een sala
risverhoging niet meer baten en was
het zoeken naar een geschikte opvol
ger. Het werd de Australische dress-
man George Lazanby die met zijn rol
een sprong maakte van reklamespots
naar wereldfaam. Maar hij sprong
mis. ’On her Majesty’s secret service’
bleek geen overweldigend succes en
aangezien men niets anders gewend
was bij United Artists, de produktie-
maatschappij die alle rechten heeft
voor wat Bond betreft, ging Lazenby
met permanent verlof, hoewel hij
slechts een bescheiden salaris vroeg.
Zonder veel goede moed werd tenslot
te nog eenmaal een beroep gedaan op
Connery om de eer te redden. Sportief
nam hij het aanbod aan maar alleen
als een bepaald percentage van de op
brengst werd geschonken aan een
Schots weeshuis waar hij persoonlijke
bindingen mee had. Liefdadigheid
dus. ’Diamond are Forever’ starring
Sean Connery werd het nog eenmaal,
maar toen. Zoeken en nog eens zoeken
was het naar een vervanger die het pu
bliek wél zou accepteren. Verschillen
de screentests werden afgenomen en
uiteindelijk kwam Roger Moore, ex
saint, ex-Versierder en ex-lvanhoe uit
de bus rollen. Moore was, is, en blijft
een ironisch figuur en is ervan over
tuigd dat een ander hem even goed
kan vervangen. Dat dit niet de mening
is van de procuders is duidelijk nu
Moore (52) er na ’Live and let die’,
’The Man with the golden gun’, ’The
spy who loved me’, ’Moonraker’ en
dan nu ’For Your Eyes Only’ er defi
nitief mee stopt. Zijn naam is goud
waard. ’He has lisence to succeed’,
zeggen insiders. Zo schitterde hij de
laatste jaren in films als ’Shout at the
Devil’, ’The Wild Geese’, ’North Sea
Hijack’ ’Escape to Athena’ en ’The
Sea Wolves’. Hij bewees daarmee van
alle markten thuis te zijn. Wie had
ooit durven dromen dat het enig kind
van een politieagent uit London en
zijn vrouw Lily het zover zou schop
pen. Maar voor het zover was heeft hij
er wel het een en ander voor moeten
doen en laten als men weet dat hij be
gon bij een tekenfilmstudio, later klei
ne rolletjes kreeg in West-End pro-
dukties en een seizoen op de planken
stond in het Cambridge Arts Theatre.
Nu woont hij, vele malen miljonair,
samen met zijn vrouw Louisa en zijn
drie kinderen Deborah (17), Geoffrey
(13) en Christian (7) op het kontinent.
Connery-Lazenby-Moore
In de loop van de serie hebben drie
verschillende akteurs gestalte gegeven
aan de persoon van Bond. Producer
knie op de grond en vuurt rechtstreeks
in onze richting. Een rode gloed daalt
langzaam neer over het doek en het te
lescopisch veld begint te wankelen,
zakt dan terug, krimpt en is weer een
witte vlek.
Deze klassieke openingsscène brengt
het publiek nog steeds in staat van op
winding. Zij weet dat zij op het punt
stond en staat in een fantasiewereld
a
Wk -<■ yi
r
7 - -
