WELKE ROZEN HEB
BEN DE TOEKOMST
Alles over
bonen zaaien
Probeer het
eens met zaad
Zaai uw eigen
keukenkruiden
0’
Klachten
Telefoon 8950
bezorging
Sweelinckhof 31
x14
WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN WOENSDAG 24 JUNI 1981
<Sdtus>e/d hortenscs
2^8"^
>7
58
offccc'Qdte
T T
c
Koriander
Majoraan of Marjolein
Vers
Pepermunt
an
Vanaf half april
ze
Peterselie
.1
Selderij (selderie)
Basilicum
Bieslook of Pijplook
Tijm
ENERGIEBEPERKING
Bonekruid of Keul
Venkel
Citro enmelisse
die bij ge-
Dille
Meer informatie
Dragon
Snijbonen
Hysop
Kervel
2
0
Pronkbonen
Komkommerkruid
0
9
>6
55
Hoge opbrengst
53
Welke rozen in uw tuin
I
we
32
50
52
il
ir
te
ijd
5en
>of,
ini-
-ide
Onderzoek naar eigenschappen van
rozen
Een onontbeerlijk ingrediënt bij de
bereiding van vlees-sauzen en ragout.
Zeer aromatisch kruid, dat zeer ge
waardeerd wordt in vleesgerechten,
sauzen en soepen.
Hiervan gebruikt men bij voorkeur de
zaden voor vers bereide schotels, als
inleg.
an
isz
:1e
J.
iet
30
en
on
lts
en
ten
:ht.
tij-
Men gebruikt de jonge blaadjes in vis-
en vleesgerechten en past ze ook toe
bij de bereiding van kruidenboter.
Hoofdbestanddeel bij de bereiding
van de verukkelijke kervelsoep, die
steeds meer populariteit wint.
is voortreffelijk in de saus
stoofde vis wordt opgediend en is in
salades azijn-vervangend.
Stamslabonen
De juiste rassen
Ze wordt op bescheiden wijze ge
bruikt in de keuken door het nogal
sterke aroma. Ze geniet meer bekend
heid door de thee die er van kan wor
den bereid. De kruizemunt, een type
groene munt, bevat geen menthol-
olie en de toepassing bij de bereiding
van vleesgerechten, sauzen en soepen,
alsmede rauwkost, is meer algemeen.
is vooral bekend als onontbeerlijk in
grediënt bij de bereiding van een
tuinbonesaus.
De meeste kruiden kunnen vanaf half
april in de tuin worden gezaaid. Ook
bij zaden geldt: vooral niet te diep
zaaien. Een bekende vuistregel zegt
dat de zaaidiepte gelijk moet zijn aan
driemaal de diepte van het zaad.
Een aantal soorten zoals Bieslook,
Bonekruid, Dragon, Kervel, Peterse
lie, Selderij, enz., laten zich gemakke
lijk in een bakje zaaien. Op balkon of
buiten in het keukenraam. Op een
paar meter afstand van de keuken
kunt u ze oogsten tijdens het koken 1
Hoewel we rozen in allerlei kleuren
kunnen kopen, zijn er maar een paar
algemeen bekend. Een boeket witte
rozen (bijvoorbeeld ’’White Master
Piece”) of heerlijk geurende lila ro
zen (’’Mainzer Festnacht”) moeten
we dikwijls vooruit bestellen. De po-
Dit was slecht een kleine greep. Als
u nog vragen heeft over ontbrekende
kruiden of over het zaaien op zich,
wendt u zich tot uw leverancier.
Zelf zaaien is niet moeilijk en geeft
veel voldoening. Dus probeert u het
eens.
wordt zeer gewaardeerd in zowel
vlees- als visgerechten en behoort dus
in bijpassende sauzen voor te komen.
Hoofdbestanddeel van de bij vis ge
bruikte dille-saus; de zaden en de
bloeiende zaadschermen gebruikt
men bij de inmaak van o.a. augurkjes.
wordt fijngehakt gebruikt bij ver
schillende salades en sauzen. Ze heeft
een milde uiensmaak.
pulariteit hangt met velerlei eigen
schappen samen. De kweker wil graag
rozen telen die een korte jeugdfase
hebben, zodat de struiken snel een
goede kwaliteit snijrozen leveren in
voldoende aantal. De ruimte in een
kas is immers kostbaar en moet zo
produktief mogelijk worden benut.
Men onderscheidt de echte (veelal
éénjarige) en de wilde, overblijvende
majoraan. Ze wordt zeer veel ge
bruikt in vleesgerechten. De wilde
majoraan heeft een sterker aroma en
is vooral in de Zuid-Europese landen
een onmisbaar ingrediënt in gerech
ten van tomaten, aubergines, e.d. Ze
is een belangrijk kruid bij de berei
ding van de pizza.
Overbekende plant, waarvan de
blaadjes fijngehakt in bijna alle vis
sauzen voorkomen. Bekend is natuur
lijk dat gekookte aardappelen en
worteltjes veelal met fijn peterselie-
blad worden bestrooid.
genoteerd. Van de kleine rozen is
de rode ’’Garnette” heel bekend, al
vele jaren een geliefd babyroosje,
samen met de roze ’’Carol”. Nu de
lichtintensiteit toeneemt, kunnen we
een goede kwaliteit rozen kopen voor
een acceptabele prijs.
Ook speelt de lichtbehoefte en het
temperatuurniveau een rol, want
winterbloei en energiebeperking zijn
voor een kweker heden ten dage het
zout in de pap. Als de kastempera-
tuur een paar graden lager mag lig
gen, dan scheelt dat direkt een paar
duizend gulden aan stookkosten per
seizoen. En tot slot is er dan ook nog
de bloemkleur, die direkt te maken
heeft met het al dan niet geuren van
een roos. En wat dat betreft lijkt de
toekomst weinig geurig.
WADDINXVEEN Er is tegen
woordig zeer veel belangstelling voor
kruiden. Zowel voor culinaire als me
dicinale kruiden. Voor de laatste ca
tegorie is wel enige specialistische
kennis vereist. Daarom besteden wij
in dit artikel uitsluitend aandacht aan
de keukenkruiden.
Op het IVT (Instituut voor Tuin-
bouwveredeling) te Wageningen
wordt onderzoek verricht naar diver
se eigenschappen van rozen, die voor
de kwekers van direkt praktijkbelang
zijn. De resultaten worden doorge
speeld naar het Proefstation voor de
Bloemisterij te Aalsmeer, waar de
meest belovende rozen-zaailingen
onder praktijkomstandigheden wor
den getest. Het kost allemaal veel
tijd, maar ook al komt er maar één
veelbelovend ras uit naar voren, dan
is dit wel alle moeite waard geweest.
■Stamslabonen (ook wel spercie-,
■’eren-, of prinsessenbonen genoemd)
■raait men na de ijsheiligen (dus na
3 mei). Men kan ermee doorgaan
ongeveer half juni. Het is ook
'■“gelijk om onder glas in kistjes of
■Potten voor te zaaien omstreeks
HM Na 15 mei kunnen ze dan wor-
Jen overgeplant in de tuin. Pluk de
°nen regelmatig af; Dan wordt de
r°gst groter en kunt u wel tot 6 we-
pn plukken.
Zulke rozen moet u dan maar in uw
tuin zetten. Een paar buiten-rozen
die heerlijk geuren zijn:
Just Joey - bronskleurig, gezond,
grootbloemig; Wendy Cussons -
bessesaproze, grootbloemig; Bles
sings - zalmroze, grootbloemig;
*Duftwolke - grootbloemig, lilarood.
De trosrozen China Town (geel), Per-
nille Poulsen (donkerroze), Schnee-
wittehen (wit) en Irish Mist (oranje).
Van de leirozen: New Dawn (bleek-
roze), Pink Cloud (Fuchsiaroze) en
de ouderwetse Constance Spry
(zachtroze), die niet doorbloeit, maar
die éne bloei is overweldigend.
De jonge blaadjes geven een pikant
smaakje aan gemengde sla; het fijn
gehakte blad wordt ook gebruikt
bij de bereiding van kruidenboter.
Bij bonen maken we onderscheid tus
sen stokbonen en stambonen. Stok
bonen worden langs stokken geteeld,
stambonen groeien aan hun eigen
stam, zonder steun. Stokbonen heb
ben het voordeel dat de produktie
vaak hoger ligt en dat de vruchten
i niet vuil worden. Bonen houden van
een goede organische bemesting en
een aanvulling met kunstmest 12 plus
15 plus 18 (75 gram per m2). Zaai
peen uien en bieten te dicht bij bo-
pen. Bonen dienen als wisselteelt te
"orden gezaaid, dat wil zeggen wis
sel regelmatig van grond, en teel dus
piet elk jaar bonen op hetzelfde stuk-
Ije. Zaai bovendien niet op grond die
|®et verse mest bemest is en ook niet
UP oude spinaziegrond. Vermijdt vol
ledig de gladiolenteelt in de buurt
l'an bonen. Dit kan virusbesmetting
Itot gevolg hebben. Overigens: de
Ijieuwste rassen zijn praktisch onvat-
Ibaar voor virusziekten en de vetvlek-
penziekte. Let dus op een juiste ras-
|scnkcuze.
Natuurlijk gaat ieders voorkeur uit
naar verse kruiden. Maar ja, de zomer
in Nederland is kort en daarom zul
len we ook verse kruiden moeten in
vriezen of drogen voor de winter.
Als u een vrieskist hebt, is dat de
meest eenvoudige oplossing. Bijna
alle soorten laten zich gemakkelijk
invriezen. Drogen kan het beste in de
over gebeuren. Na 5 - 10 minuten
zijn de kruiden al voldoende inge
droogd. Daarna met de hand even
fijn wrijven en met een huishoudzeef-
je de stengels verwijderen.
1
Het blad, de vruchtenschermen en
het zaad worden gebruikt bij de in
maak van b.v. augurkjes en soms
uitjes. De jonge blaadjes in sauzen,
gestoofde vis en salades. De knol van
de venkel wordt als groente gegeten
en is zeer smakelijk. Voor deze teelt
mag men echter niet vóór half juni
zaaien, daar de plantjes anders zaad-
stengels vormen.
WADDINXVEEN - In 1981 staan in
Nederland op zo’n 774- hectaren ro
zen aangeplant. Rozen voor de snij,
dus onder glas. Eén hectare is nog al
tijd 10.000 m2, dus dat is een flinke
oppervlakte alles bij elkaar. Rozen
zijn dan ook de lijstaanvoerders on
der de snijbloemen. Sommige rassen
zijn bij het publiek zelfs zo bekend,
dat men ze bij hun naam noemt. Dat
geldt voor de fluwelig-rode ’’Bacca
ra” en de zalmroze ’’Sonia”.
In dat sortiment zit voortdurend be
weging, want de rode ’Tlona” wint
meer en meer terrein ten koste van
de ’’Baccara”. Ook de rode ’’Motrea”
en de warmgele ’’Belinda” staan hoog
Snijbonen zijn erg vorstgevoelig en
kunnen bovendien niet goed tegen
slechte weersomstandigheden. We
oogsten ze dan ook niet veel later
dan augustus/september. Stoksnijbo-
nen zaaien we bij voorkeur eind mei
(niet eerder Er zijn verschillende
stokopbouw-mogelijkheden. We zaai
en 6-8 planten per m2. Bij het zaaien
leggen we meestal 2-3 boontjes per
stok (waarvan er 2 worden aange
houden).
Er zijn veel mensen die pronkbonen
prefereren boven stoksnijbonen. Ze
zijn wat ruwer van oppervlak, wat
zoeter en jong geplukt zeker zo lek
ker als de gewone snijboon. Ze zijn
bovendien beter tegen slecht weer be
stand en vrij van ziekte. U kunt ze
eerder zaaien (vanaf begin mei) en
dus ook iets eerder oogsten (en lan
ger doorgaan). Er zijn witbloeiers,
bijvoorbeeld Emergo, die bovendien
beter zijn dan de roodbloeiers. De
teelt is verder min of meer gelijk aan
die van stoksnijbonen.
belangrijk bestanddeel van de groen
tesoep. De knolselderie, die meestal
tot de groentesoorten wordt be
schouwd, wordt natuurlijk ook veel
bij de bereiding van soepen gebruikt.
In de grote bonengroep kennen
nog een tweetal gewastypen, name
lijk de stokslaboon en de spekboon.
De stokslaboon is in Nederland niet
zo populair. Ze moeten wat geholpen
worden bij het klimmen. Ze zijn over
het algemeen wat groter van vrucht,
maar geven een hoge opbrengst.
Spekbonen zijn een soort grove sla-
bonen, die ook als snijbonen kunnen
worden gebruikt. Ze zijn wat zoeter
dan de normale snijboon. Ze worden
jong geoogst en voor het koken ge
broken (breekboontjes). Spekbonen
worden ook aan stokken geteeld. Ze
worden verder als snijbonen geteeld.
De peulen zijn 20-25 cm. lang.
Om doelbewust op kleur te kunnen
kruisen, heeft men op het IVT onder
zocht hoe het met die kleur precies
zit. Daarbij is gebleken, dat de kleur
van ’n roos wordt bepaald door vijf
verschillende basiskleurstoffen, die
elk op een eigen manier overerven.
Cyanide geeft een blauw-verkleuring,
wat bij rozen zeer ongewenst is. Hoe
meer de oranje of oranjerode kleur
stof pelargonidine aanwezig is, hoe
kleiner de verkleurkans is, maar
ook.... hoe minder geur. En zo zien
we maar weer dat als we aan de ene
kant winnen (niet blauw verkleu
rende roos) aan de andere kant wordt
verloren (geur). Want iedereen is ge
neigd z’n neus in een boeket rozen te
stoppen. Als er niets te ruiken valt, is
dan eigenlijk heel jammer.
WADDINXVEEN Bonen kennen
we in Nederland in alle soorten en
maten: sperciebonen, snijbonen,
pronk- en tuinbonen. Ze vormen in
ons land een bekende zomer- en win-
terkost. Van de verschillende soorten
eten we of de hele peul of alleen de
bonen (vers of gedroogd).
WADDINXVEEN - Voor wie van
een mooie bloeiende plant in de tuin
houdt die gemakkelijk te kweken is,
is het nü de tijd om Gypsóphila te
zaaien.
kozen heeft van juni tot september
kunnen genieten van een pracht van
witte of rose bloemen. Gipskruid
leent zich bovendien uitstekend voor
snijbloem en blijft in een vaas lang
een feestelijk gezicht. Het uit Klein
Azië en de Kaukasus komende plant
je wordt 40 tot 50 cm hoog.
De vaste plant, het ’’sluierkruid”
zaaien we in de nazomer en deze
wordt in het late najaar op zijn plaats
gezet. De komende en nog vele vol
gende zomers is het een prachtig
fijn witbloeiend gewas van ongeveer
1 meter hoog en 1 meter doorsnee.
Ook als droogbloem is de Gypsóphi
la zéér geliefd.
Zeg maar gewoon ’’gipskruid” tegen
deze decoratieve rijkbloeier. Er be
staan twee soorten, de éénjarige en
de overblijvende soort. Hun zondagse
namen zijn Gypsóphila élegans en
Gypsóphila paniculata.
De naam geeft met ’’gips” al aan dat
de plant graag een kalkrijke grond
heeft. Wanneer wc de éénjarige nu
direkt op zijn plaats in de tuin zaai
en, zult u, afhankelijk van wat u ge-
