G. H. Morsink in discussienota:
Redelijk succesvol
jaar voor de sierteelt
Slingerland Potgrond
I
Met VVV naar Toon Hermans
1
Het Echte Franse
E
WIXBHOKST—
VI'EX BV I
Onze bemeste tuinaarde is
niet zo maar zwarte grond.
3»^
1
1960
1965
GERT HUIZER
de echte bakker
1 S<
V
a
hoogwaardig
p—11 ll
I VA X
Zijde 71
Boskoop - 01727-3178
WEEKBLAD VOOR DE BOOMKWEKERIJ
ADVERTENTIETARIEF 43 CENT PER MM
CONTRACTTARIEVEN OP AANVRAAG
REDACTIE EN ADVERTENTIES
VETA B.V.
GALERIJ 7
POSTBUS 202
TELEFOON 01727-5536
13 FEBRUARI 1985
7E JAARGANG NUMMER 387
BOOMKWEKER MET RUIME
KASERVARING
de votre Vrai Boulanger* g
En ruim 1 1/2 miljoen Nederlanders gaan verder. Ondanks een
lichamelijke handicap. Revalidatie is voor hen niet zomaar "op
nieuw gezond worden”. Zij moeten een - meestal - blijvende
handicap overwinnen om toch mee te kunnen. Het Nationaal
Revalidatie Fonds helpt daarbij. Al 25 jaar. Ook in uw
omgeving.
Het Nationaal Revalidatie Fonds bestaat in 1985 25 jaar.
Duizenden projekten werden reeds mogelijk.
Met een hoogwaardig
Se^u^^t^rde kan iedere
Naast de standaa^„Ze begeleiding een grond
kweker met aakkdndf e \an „orden u,t o.a.
samenstellen ^''Zl^gacomposteerde schors
Champignonmest. denne-
M^ooVdC' niet bewerkte goedkope Drentse
aanvulgrond is ™k"'^'itl,al' gmndsamenstelling
Q ^Men. ubii ons op het goede adres.
iili
tiff!
ifff
If®
E3
’Goede aanvulgrond van economisch belang’
stations, voorlichting en kwekers dat
hun bedrijven aanpassen om aan de
VARIA
CAD-Boomteelt
ZOETERWOUDE ZUIDBUURTSEWEG 17 TEL. 01715 1372
door de deelnemende bedrijven, die
-■- J- -*■-*
product.
Voorweg 14
01728-8585 - Hazerswoude
'DE
iECHTE
Ma<
luk
se
teg
Pet
mc
len
ver
Nadere informatie:
Postbus 323
3500 AH UTRECHT
Tel. 030-331165
He
teb
bij
Evi
tie'
Or
sta
zoekt werk voor 3 a 4 dagen per week.
Brieven onder nr. 386 van dit blad.
W?
we
“V
ve<
bh
ke
ne:
mf
vr<
to<
Ier
ho
mi
ha
di<
dii
he
Mi
nu
ex
br
va
im
er
ge
u
bu
so
di'
se:
ni'
ja
dr
to
Is
ee
9
da
de
ge
ve
w<
bi
en
Ol
K’
di
de
ge
la;
P1
ne
“I
je
sc
SC
di
in
k2
(C
Bi
gr
to
re
dt
d<
w
P<
k<
nj
dl
Stokbrood
Zuidkade 11 - Tel. 01828-12354
Winkelgalerij Gtoensvoorde 8
Tel. 01828-12382 - Waddinxveen
Statensingel 115 - Gouda
Tel. 01820-15132
„In 1985 zal de boomkwekerij in nau
we samenwerking met het hoveniers-
bedrijfsleven een promotiecampagne
opzetten. Dezelfde kentering die
wordt voorzien voor de boomkweke-
rijsektor, dient zich ook aan voor de
hovenierssektor. Het is goed er nog
eens op te wijzen dat in deze sektor
jaarlijks vele honderden miljoenen
guldens omgaan.
Het privatiseren door lagere overhe
den van groenaanleg en -onderhoud
biedt kansen voor deze sektor. Het is
overigens een interessante ontwikke
ling dat ook deze sektor dank zij veel
inventiviteit zich - zij het nog schoor
voetend - op het pad van de export be
gint te bewegen.
Laanbomenteelt
- Als het voorjaar „vroeg” is dan moe
ten de vaststaande onderstammen
van o.a. Acer, Betula en Ulmus tijdig
worden afgezet; afsnijden op een
klik verdient bij deze gewassen de
voorkeur i.v.m. het bloeden.
I WA
dan
hee
verl
Me1
sta<
one
Samenvattend kan gezegd worden dat
1984 een redelijk succesvol jaar is ge
weest. Dat is ’n niet onbelangrijke con-
De traditionele grondhandel: vaak
kleinschalige bedrijfjes die hun pro
duct soms nog over het water moeten
vervoeren om een kwekerij te bereiken.
WEE
Snoeien
- Grotere snoeiwonden aan laanbo-
men op de kwekerij moeten zoveel
mogelijk worden afgesmeerd met
een wondontsmettingsmiddel.
-Het is gewenst, dat snoeiwonden
vlak en glad langs de stam worden
gemaakt. Wanneer er onnodig token
blijven staan, dan neemt de kans op
bijv, „vuur” en indrogen toe. Het
snoeihout moet steeds zorgvuldig
worden opgeruimd.
- Gewassen die, door de bijzondere
weersomstandigheden nu al bloeden
kunnen beter, indien mogelijk, wor
den gesnoeid als zij in blad staan
(mei).
In 1984 is de werkgelegenheid bij de
productiebedrijven, de veilingen en de
handel toegenomen met ongeveer
1.000 arbeidsplaatsen. Volgens Spitho
ven mag ook in dit jaar rekening wor
den gehouden met een dergelijke toe
name.
„Ook de boomkwekerij krijgt weer
duidelijk grond onder de voeten. De
sterke uitbreiding van het areaal gedu
rende een aantal jaren, de bezuinigin
gen van de overheid bij het openbaar
groen, en de stagnerende woningbouw
zetten de prijzen en daardoor de ren
tabiliteit de afgelopen jaren onder
sterke druk.
Gelukkig is er een kentering ten goede
gekomen. In 1984 was het marktbeeld
gemiddeld vriendelijk te noemen. De
voorjaarshandel is goed geweest. Het
verschijnsel dat de voorjaarshandel
steeds meer in betekenis toeneemt, zet
zich door. Een plezierige bijkomstig
heid is dat door de spectaculaire ont
wikkeling van de containerteelt het
voorjaarsseizoen duidelijk verlengd
wordt. Dit kan de handel alleen maar
ten goede komen”, aldus Spithoven.
o .- t if - ,'Tirihfflnr
de
Teelt onder glas
- Planten in de kas beginnen nu reeds
te werken vooral als de kas steeds
vorstvrij is gebleven. Geleidelijk
moet nu meer water worden gegeven
omdat de verdamping van het gewas
toeneemt.
- Bemesting van de planten in pot zal
nog niet nodig zijn. Eventueel kan
een bijmestmonster worden geno
men.
- Zodra coniferen beginnen te groeien
dan moeten de planten tijdig uit el
kaar worden gezet om verstikking te
voorkomen.
Onkruidbestrijding
- Wanneer de zaaibedden kort vóór
opkomst worden gespoten met para
quat, ook als het lijkt, dat er weinig
onkruid staat, worden vele uren wie
den in het voorjaar uitgespaard.
Paraquat moet niet woraen gespoten
op zaaibedden met ondiep gezaaid
zaad als els, berk, Chamaecyparis en
Thuja.
nodig. Deze dient te worden uitgeoe
fend door een controle-keuringsdienst
die voor deze taak berekend is. Vol
gens Morsink kan aansluiting gezocht
worden bij een bestaande keurings
dienst met name bij de Regeling Han
dels Potgronden. Als dit niet mogelijk
mocht zijn dan moet een nieuwe
grond dienst jn het leven worden geroepen.
Een dergelijke keuringsdienst zou aan
bepaalde leveranciers onder een aan
tal strikte voorwaarden toestemming
kunnen verlenen aanvulgrond onder
keurmerk te verhandelen.
- Dit geldt ook voor onderstammen
die zullen worden doorgeënt.
- Het in de koelcel opgeslagen enthout
van o.a. sierkersen, Robinia en Gle-
ditsia moet af en toe worden gecont
roleerd op de juiste conditie.
- Het laten drogen van het wortelge
stel is nooit goed. Dit is funest voor
Betula, Fagus, Quercus en Robinia
en bij planten met vlezige wortels in
het algemeen. De planten, maar
vooral de wortels, moeten daarom
steeds goed zijn afgedekt tijdens het
transport.
- Tijdens het transport, naar bijvoor
beeld de afnemer, moeten de planten
goed worden afgedekt om uitdrogen
te voorkomen.
BOSKOOP - De voorverkoop van plaatsbewijzen voor voorstellingen van Toon
Hermans op 23 en 24 april begint op donderdag 14 februari a.s. Kaarten zijn ver
krijgbaar bij het VVV theaterbespreekbureau in Boskoop.
Teeltmaatregelen in verband met de
vorstperiode
In verband met mogelijke vorstschade
aan bepaalde gewassen moet men er
naar streven, zo weinig mogelijk werk
zaamheden te verrichten in en tussen
de gewassen, tot dat duidelijk is dat
deze zullen overleven.
Onderzoek
Wil een kweker optimaal profijt trek
ken van de mogelijkheid optimale
aanvulgrond geleverd te krijgen, dan
verdient het aanbeveling dat hij eerst
door specialisten onderzoek op het
aan te vullen perceel laat doen, ten
einde vakkundig vast te stellen welke
kwaliteit aanvulgrond hij in zijn situa
tie nodig heeft. Wanneer de kweker
zich verbindt zijn kwekerij gedurende
een aantal jaren geregeld te laten be
monsteren en uitsluitend met de ge
adviseerde. aanvulgrond te werken,
zou overwogen kunnen worden hem
een keurmerk te verlenen. Een derge
lijke kwaliteitsbewaking zou zijn con
currentiepositie, en die van de expor
teur, kunnen verbeteren. PPH en de
individuele exporteur zouden hierop
de aandacht kunnen vestigen om aan
te tonen welke middelen de Neder
landse boomkwekerij te baat neemt
om een zo hoog mogelijke kwaliteit na
te streven.
cussie is de vraag wat de kweker moet
gaan betalen voor aanvulgrond. Dui-
j_a Ji*i
rekent uit dat het mengen van de
;rondstoffen ongeveer 17 gulden per
;ubieke meter zal gaan kosten. De
Vereniging
Om de genoemde doelen te bereiken
zullen zoveel mogelijk kwekers zich
dienen te verenigen. Deze vereniging
moet van de grondleveranciers eisen
dat zij de productie van de gewenste
computerprogramma gron(jen stellen onder controle van
een nader te omschrijven rege-
ling/keuringsdienst. Aan de grondle
veranciers moet een garantie verstrekt
worden voor een bepaalde minimum
afname tegen een bepaalde maximum
prijs. Zo nodig dient ook een garantie
verstrekt te worden aan geldgevers
voor eventuele aankoop van een op
slag- eventueel productieterrein.
Om tot het oprichten van een vereni
ging te komen zal aan de diverse stu
dieclubs in het sierteeltcentrum wor
den gevraagd medewerking te verle
nen voor een aantal voorlichtingsbij
eenkomsten. Daarna worden in aan
merking komende kwekers benaderd
of andere vormen gezocht om zoveel
mogelijk leden te winnen.
statering, maar nog belangrijker is dat
de sierteeltsektor ook voor de toe
komst nog volop perspectieven biedt.
Sommige voorspellingen voor het jaar
2000 doen futuristisch aan maar ook
verwachtingen op wat kortere termijn
spreken uit dat er een goede toekomst
is weggelegd voor de Nederlandse
sierteeltsektor. Verheugend en voor
de continuïteit van de sektor van groot
belang is dat ook de jongere generatie
gelooft in de toekomst. Zowel op het
vlak van de produktie als van de han
del is er belangstelling van de
jongeren.”
Concurrentiepositie
Voor het sierteeltcentrum is het be
schikbaar zijn van goede aanvulgrond
van groot belang. Omdat goede grond
tot betere resultaten leidt wordt de
concurrentiepositie vergroot. De sa
menstelling van de grond moet be
kend zijn en zoveel mogelijk voldoen
aan de eisen die iedere individuele
kweker stelt. De huidige grondhande-
laar kan aan die eis niet voldoen. Een
absolute eis is ook dat de geleverde
grond vrij is van knolcyperus, mobium
en andere ziekte- en onkruidkiemen
alsook ongedierte.
Eerder stelde Morsink in zijn nota
„Oriëntatie op morgen” al dat met
behulp van een computer van ver
schillende grondstoffen iedere gewen
ste, meest optimale, samenstelling van
aanvulgrond kan worden verkrege:
gen de laagst mogelijke prijs. Om ga
ranties te kunnen geven is controle
Kwaliteit en voorraad
Om nu en in de toekomst verzekerd te
zijn van voldoende voorraad grond
stoffen, als bagger, slib, zand en veen-
aarde, welke geschikt zijn voor aan
vulgrond, verdient het aanbeveling
een depot te stichten waar
fen kunnen worden opgeslagen. Er is
onderzoek ingesteld naar daarvoor ge
schikte terreinen en er zijn drie moge
lijkheden, waaronder het terrein aan
de Hoogeveenseweg waar Stibos het
oog op heeft.
Er zijn enkele mogelijkheden voor een
goed geoutilleerd grondbedrijf. Moge
lijkheid één is dat een aantal bestaan-
aanvulgrond kanwordenverkregente- de productiebedrijven ieder voor zich
hun bedrijven aanpassen om aan de g]
gestelde eisen te kunnen voldoen. Mo-
_i van de gewenste samenstelling
angt af van de verwerkte grondstof
fen. Bagger, slib en zand maar ook
veenaarde, turfstrooisel, diverse soor-
,ten compost en champignonmest
komen in aanmerking.
Het ziet er naar uit dat de prijs, afhan
kelijk van de samenstelling, gaat varië
ren tussen 27,50 en 38 gulden, exclu
sief transportkosten. De Heidemij be
schikt over een r -
zodat op korte termijn exacte cijfers
beschikbaar komen.
De voorzitter van het Produktschap
hield een pleidooi voor een vrij han
delsverkeer. Voor de sierteelt is dit
van levensbelang. 70% Van de sier-
teeltproduktie wordt geëxporteerd
naar praktisch alle landen van de we
reld. Wat betreft het handelsverkeer
met Japan werd opgemerkt dat de fy
tosanitaire voorschriften van Japan
voor de sierteelt zeer afwijkend zijn
van wat internationaal gebruikelijk is
en dat daarom een aanpassing ver
langd mag worden.
De positieve’ rol van het Ministerie
van Landbouw en Visserij bij onder
wijs, voorlichting en onderzoek werd
benadrukt.
De heer Spithoven veroordeelde de
hardnekkigheid waarmee getracht
wordt een uniform BTW-tarief aan de
orde te stellen en merkte op dat dit
meer van een technocratische afwe
ging getuigt dan van een afweging op
zijn maatschappelijke effecten.
Tenslotte werd een beroep gedaan op
de sierteeltsektor om een grote solida
riteit aan de dag te leggen.
Nauwe samenwerking tussen de proef
stations en ook tussen de drie promo-
tiebureaus van de sierteelt zal leiden
tot een hoger rendement van de gel
den die het bedrijfsleven via het Pro
duktschap voor onderzoek en promo
tie beschikbaar stelt.
- Gewassen waarvan de bast er niet
gezond uitziet moeten zo min mogelijk
worden aangeraakt, niet gerooid of
voorgekuild, omdat ze dan zeker dood
gaan.
- Wanneer gewassen, waarvan men de
kleur niet vertrouwt, worden afgeroe
pen, is het beter eerst de handelaar
van uw bevindingen op de hoogte te
stellen.
- Gewassen, waarin men vorstschade
veronderstelt, mogen ook nog niet
worden gesnoeid. Soms is het zelfs be
ter te wachten met snoeien tot deze
goed zijn uitgelopen.
- Ook moet van gewassen, die kunnen
hebben geleden van de vorst, nog geen
ent- of stekhout worden geknipt. Hier
moet zolang mogelij'k mee worden ge
wacht, zeker van vruchtbomen, sier-
appel en sierkers.
- Veel gewassen kunnen nu niet meer
met vbc worden gespoten omdat deze
al te ver zijn uitgelopen. Het gewas,
dat nog wordt gespoten, moet volko
men in rust zijn.
- Gewassen waarin vorstscheuren of
scheurtjes (moeilijk te zien) voorko
men, moeten niet met vbc worden
gespoten omdat de schors kan ver
branden.
meniezwam (o.a Acer, Aesculus, Tilia,
Ulmus) en Botrytis (o.a. in kassen en
tunneltjes) kan preventief worden ge
spoten met bv. Topsin-M, mits dé
luchttemperatuur boven 10°C is.
- Op grond met een droge toplaag ont
staat eerder nachtvorstschade. Wan
neer nachtvorst wordt verwacht ver
dient het aanbeveling om de grond iets
vochtig te maken; gevoelige gewassen
moeten met schermgaas of plastic
worden afgedekt.
- Op stuifgevoelige gronden kan tegen
stuifschade worden gespoten met 100-
1201 Curasol per ha. Curasol moet tij
dig in huis worden gehaald. In de
praktijk wordt tegen het stuiven ook
gewerkt met drijfmest. Per ha wordt
2*/j ton drijfmest, vlak na het zaaien,
opgebracht.
- Van gewassen die gevoelig zijn voor
kiemplanteziekte (wortelbrand) kun
nen ae zaden voor het zaaien worden
ontsmet met een mengsel van 12 ml
Previcur N 6 g Topsin M per kg zaad
zand. Gevoelig voor kiemplante-
ziekten zijn o.a. Acer, Rosa, Tilia, Vi
burnum opulus en
vruchtonderstammen.
BOSKOOP/HAZERSWOUDE„Aanvulgrond moet dienen om de teeltlaag van
de kwekerij kwantitatief en kwalitatief op peil te houden. Voor de vollegrondkweker
is de teeltlaag een van de belangrijkste, zo niet het belangrijkste productiemiddel.
Een voldoende dikke teeltlaag van goede kwaliteit is één van de middelen die hem in
staat stellen een zo goed en zo groot mogelijk product te kweken, dat een zo hoog
mogelijke prijs tot resultaat kan hebben. Goede aanvulgrond is derhalve voor de in
dividuele kweker een economisch belang.”
De export van sierteeltgewassen is in het achterliggende jaar toegenomen met 13
procent tot een bedrag van 4,4 miljard gulden. Alle producten, snijbloemen, potplan
ten, bloembollen en boomkwekerijproducten, hebben aan dit resultaat bijgedragen.
Dit heeft J. E. C. Spithoven, directeur van het Produktlandschap voor Siergewas
sen, bekend gemaakt tijdens zijn nieuwjaarsrede in de bestuursvergadering op 15
januari.
gelijkheid twee is dat de gezamenlijke prijs
grondhandeleencentraal grondbedrijf hang
opricht dat aan de eisen voldoet en
centraal is gelegen in de directe omge
ving van het sierteeltcentrum. Dit be
drijf zou tevens de moglijkheid moe
ten bieden tot ruime opslag. Een der
de mogelijkheid is dat andere belang
hebbenden, zoals grondstoffenleve
ranciers en kwekers, een dergelijk be
drijf oprichten. Voorop staat wel dat
het geenszins de bedoeling is de hui
dige grondbedrijven (dat zijn er onge
veer 30) buitenspel te zetten. Deze be
drijven worden zeker in de discussie Tegenover deze hogere prijs staat de
betrokken en hebben ook de mogelijk- algemeen verbreide mening van proef-
anbevehng heid te participeren. De kosten van
grondstof- een keuringsdienst worden gedragen het gebruik van kwalitatief optimale
j. j__.-j_ j-aanvulgrond gaat leiden tot een pro-
dit dóór berekenen in de prijs van het ductieverhoging. Mogelijk zelfs van 20
tot 25 procent. Het product wordt ook
beter, levert meer op en men heeft
Kosten minder aanvulgrond nodig doordat de
Een belangrijk aspect in de hele dis- krimp afneemt.
„In ruil voor deze maatregelen dienen
de kwekers bereid te zijn een relatief
delijk is dat dit meer zal zijn. Morsink hogere prijs te betalen voor de gele
verde kwaliteitsgrond in het vertrou
wen dat het rendement toeneemt”, zo
stelt Morsink.
Aldus G. H. Morsink in een zopas ver
schenen discussienota over de kwali
teit van grond en - dus - een grond
bank, één van de onderdelen van het
Stibos-project. Bovenstaand citaat
lijkt een schot voor open doel, maar
niets is minder waar. Volgens Morsink
wordt het belang van goede, weten
schappelijk samengestelde
schromelijk onderschat in het boom-
kwekerijwereldje.
„Voor de kweker is het een eerste ver
eiste dat hij grond geleverd krijgt wel
ke voldoende is uitgerijpt of, met an
dere woorden, welke na enige tijd
geen grote krimp te zien geeft waar
door hij genoodzaakt is vroegtijdig op
nieuw aan te vullen. Bovendien is het
van doorslaggevend belang dat de
grond zodanig van aard is aat zij zo
veel mogelijk bijdraagt aan een opti
male structuur van de teeltlaag.
Minerale bestanddelen, organische
stoffen en verschillende -Jementen
dienen zoveel mogelijk in optimale
verhouding aanwezig te zijn. Zware
metalen en „zouten” zoveel mogelijk
afwezig en aan maxima gebonden.
Hiervan dienen door de leveranciers
op verzoek van de kweker analyses
verstrekt te kunnen worden. Koop
grond met een actuele analyse”, aldus
Morsink die een praktijkvoorbeeld
aanhaalt van een grondhandelaar die
desgevraagd een analyse overlegde
van enkele jaren geleden
imkweker
Zaaien
- Het is van belang om van uit te zaai
en zaden het kiempercentage te laten
bepalen op het Proefstation voor
Zaadcontrole te Wageningen. De
boomteler weet dan hoe hoog het
kiempercentage maximaal zal zijn.
- Van zaden die worden gekocht,
wordt vooral de vitaliteit bepaald om
beter te kunnen zien of het zaad goed
is.
- Zaden die niet behoeven te worden
gestratificeerd en zaden uit de stratifi-
ceerbak kunnen ook door de teler zelf
op kiemkracht worden gecontroleerd.
- Gewassen, die gevoelig zijn voor
Verticillium kunnen beter worden ge
zaaid op percelen, waarvan de water
huishouding en de structuur optimaal
zijn.
- Zaad moet regelmatig worden om
gezet. Zodra het zaad begint te kie
men moet het zo spoedig mogelijk
worden gezaaid. Zaad van veel soor
ten kan nog enige maanden worden
teruggehouden in een koelcel bij een
temperatuur van -2°C tot -3°C. Enkele
dagen voor het zaaien worden de kist
jes met zaad ontdooid.
- Wanneer het land vóór het zaaien te
droog of te nat is, kan er vaak beter
worden gewacht tot een gunstiger tijd
stip. Zo mogelijk kan de grondbewer
king bij langdurige droogte vlak voor
het zaaien worden uitgevoerd.
- De grond, waarin wordt gezaaid,
moet voldoende fijn zijn. De planten
ontwikkelen zich dan met rechte wor-
telhalzen. De grond moet na het zaai
en wel worden aangedrukt met bijv,
een drukrol of een cambridge-rol.
- De afdekmaterialen op zaaibedden
moeten tijdig worden verwijderd. Dit
moet gebeuren als de zaailingen juist
boven de grond komen. Een regelma
tige controle is dus gewenst. Dit geldt
niet voor champignonmest.
- Bij beuken en eiken, die kort voor
de winter werden gezaaid, kan het, in
verband met late nachtvorsten, nuttig
zijn het afdekmateriaal iets langer te
laten liggen.
- Wanneer beuken en eiken vroeg in
het voorjaar zijn gezaaid en het afdek
materiaal is reeds verwijderd, dan
moet er bij nachtvorst worden afge
dekt met plastic folie of schermgaas.
- Tegen schade door nachtvorst kan
worden beregend met 3 mm water per
Boskoop, 6 februari 1985/nvr uur- Na de beregening moet nauwkeu-
CAD-Boomteelt ri8 worden gelet op de omvalziekte.
■4»
