Mest en zure regen
Steeds meer aandacht voor
modem wonen
Documenten in nieuwe spits van
toren in Hazerswoude
Ki
Fietsdemonstratie tegen apartheid
Expositie teken- en schilderchib
Vlooienmarkt in Beurshal
Boskoop
WNF-avond over ooievaar
Honger hoeft niet
Tentoonstelling handwerk
IL 1
mi
OOP
17 APRIL 1983
voldoende
Daarmee staat in ieder geval vast dat
de torenspits nu wel documenten be
vat. In het jaar 1981 was dat nog de
grote vraag, toen met de restauratie
shows en zag u die fraaie rood,
blauw en zwarte stoel in de slaapka
mer van Pien en Gert-Jan in ’’Zeg s
A”? Nog steeds”, aldus Van Leeu
wen, ’is het zo dat zien, geliefd
maakt en vervolgens kan leiden tot
kopen.”
Vanuit die visie levert Eurohome en
de vereniging ’’Goed wonen” dan
ook een bijdrage aan de interieur
RAI, die dit jaar voor het eerst wordt
gehouden in Amsterdam tot 21 april.
Verhaal apart
Over ammoniak zegt de ’’Zure
regen” gids dat hij twee ’’milieuge-
zichten” heeft. Er staat: ’’Ammo
niak is een verhaal apart. In de eerste
plaats speelt ammoniak - in tegen-
Het gekke daarbij is, dat ammoniak
in de verzuring een tegenstrijdige
En toch komt zo’n 30 procent van de
verzuring van ons milieu voor reke
ning van datzelfde ammoniak. Want
eenmaal neergeslagen, worden zowel
ammoniak als ammonium door bac
teriën omgezet in salpeterzuur.” Tot
zover de tekst in de gids.
BOSKOOP - In de Beurshal, aan de
A. P. van Neslaan in Boskoop,
wordt zondag 21 april een vlooien
markt gehouden. Het is gebruikelijk
dat elk derde weekeinde van de
maand een vlooienmarkt wordt ge
houden, alleen in april is het slechts
mogelijk de markt één dag te hou
den. In mei is alles weer als vanouds.
De Boskoopse vlooienmarkt wordt
door kenners aangemerkt als de
Rolls Royce onder de vlooienmark-
Boskoop
20 apr. Plassen recreatie-tocht voor fietsers
Herv. Ver.-gebouw
20 apr. Theater Pssstt met Televiezerik
*Bijgaande foto’s geven een beeld
van het optakelen een plaatsen van
het skelet voor de nieuwe spits op
de toren.
keus.”
De ’’Goed wonen” dealers treven er
naar hun klanten uitgebreid voor te
lichten, zowel wat betreft het sorti
ment en de toepassing. ’’Veel
mensen hebben wel waardering voor
moderne meubelen, maar ze durven
niet te kopen omdat ze niet weten
hoe je kunt combineren, hoe je ze
moet gebruiken”, meent Van Leeu
wen. ’’Gelukkig ontdekken steeds
meer mensen dat winkel die modern
meubilair verkopen geen drempels
hebben. Een beetje rondkijken en
genieten van mooie dingen. Wij zul
len als ’’Goed wonen” dealers nooit
wat opdringen. Ik geniet er van als ik
zie hoe moderne meubelen door an
deren worden gewaardeerd. Weet u
bij voorbeeld dat het vernieuwen van
een stoel of een enkel meubel in het
moderne genre, al vaak tot een ander
beeld van de woonkamer kan lei
den?”
Meningsverschillen
Nu is het zo, dat het afhankelijk is
van de snelheid van de zojuist ge
noemde omzetting of de ammoniak
die op de bodem valt, uiteindelijk de
bodem zuurder zal maken of niet.
Over deze omzettingssnelheid ver
schillen dedeskundigen van mening.
Van Diest en zijn medestanders ma
ken uit hun proeven op dat deze
omzetting langzaam verloopt. An
dere wetenschappers hebben echter
de' indruk dat die omzetting snel
gaat. Wie heeft er nu gelijk?
Het is te hopen dat dit spoedig duide
lijk wordt. Zeker de betrokken
veehouders willen weten wat er pre
cies aan de hand is. De oplossing van
het probleem van de regionale mes
toverschotten gaat hun veel geld
kosten. De oplossing van het ammo-
niakprobleem gaat hun nóg meer
geld kosten. Tenzij blijkt dat dit he
lemaal geen of niet zo’n groot
probleem is.
1983 werd, na ontvangst van dit be
richt, een nieuw plan opgesteld voor
de verdere afbouw van de restaura
tie. Als voorwaarde werd in het
bestek opgenomen dat het project
moest worden uitgevoerd met een
ploeg mensen die voor tenminste 70
procent bestond uit langdurig werk
lozen. In januari 1984 werd van het
ministerie van WVC het bericht ont
vangen dat een subsidie van 600.000
gulden zou worden toegekend. Na
het uitwerken van de plannen bleken
de kosten geen 600.000 gulden te
Hjn, zoals bij de eerste fase was ge
raamd, maar 671.300 gulden. Het
was noodzakelijk enkele bezuinigin-
Van 20 tot 27 april wordt in
Nederland een week gehouden onder
het motto ’’Honger hoeft niet”. De
week is een initiatief van milieu- en
derde wereld organisaties en zal aan
dacht vragen voor de belangrijke
relatie tussen milieu, landbouw en
ontwikkeling. Ook de Solidariteits-
op maandag 22 en dinsdag 23 april in
De Doelen, Rotterdam. Het provin
ciaal bestuur van de bond is met een
stand aanwezig, hier wordt informa
tie gegeven over het bondsgebeuren.
Naast de handwerkcommissie zijn er
andere commissies die activiteiten
voor de leden organiseren, zoals de
agrarische-, culturele- en zangcom-
missie en de commissies binnen- en
buitenland, vrouw en kadervor
ming.
BOSKOOP - Van de Nederlanders die dit jaar nieuwe meubelen gaan kopen, zal 33
procent moderne meubelen aanschaffen, 22 procent kiest voor semi-modern en 17
procent wil eiken. Overigens is bij de 45-plussers nog een sterke voorkeur voor
eiken, namelijk 45 procent. Het moderne meubel is dus in opmars. Deze gegevens
'zijn onlangs gepubliceerd in het vakblad Mobilia, dat een onderzoek instelde naar
de voorkeuren van de Nederlanders op meubelgebied.
uit de plaatsen rond Gouda.
De vereniging blijft in de belangstel
ling staan bij mensen die tekenen of
schilderen als hobby hebben. Het
atelier aan de Nieuwehaven is nu
bijna dagelijks door de leden in ge
bruik en worden begeleid door twee
bekwame docenten, die landschap
en portret doceren, zowel in aquarel
als in olieverf. Voor het eerst wordt
de tentoonstelling opgeluisterd met
muziek. De tentoonstelling is ge
opend tot en met zondag 28 april,
toegang is gratis.
GOUDA - De teken- en schilderclub
De Goudse Streek houdt haar jaar
lijkse tentoonstelling in de
Agnietenkapel in Gouda en wordt op
vrijdag 19 april geopend om 20.00
uur door de burgemeester van
Gouda. Was men vorig jaar nog
somber gestemd over het voortbe
staan van deze expositie in de
Agnietenkapel, thans zijn de voor
uitzichten minder somber. Afgaand
op het aantal bezoekers bij vorige
gelegenheden, verwacht het bestuur
ook nu weer een zeer groot aantal
belangstellenden, vooral afkomstig
D. van Leeuwen, directeur van Eu
rohome in Boskoop.
HAZERSWOUDE - In de nieuwe
spits van de gemeentetoren in Ha-
zerswoude-dorp, die vorige week
met zwaar materiéel op zijn plaats is
gezet, is een loden koker aange
bracht in de bol van de spits, direct
onder het kruis. De koker bevat di
verse documenten, waaronder
bestek en tekeningen, een florijn van
700 jaar Hazerswoude (een thans in
de omloop zijnd muntstuk) en een
oorkonde. Het vak waarin deze ko
ker zich bevindt is naar het oosten
gericht, recht boven de nok van het
kerkdak.
Iedereen lijkt het er over eens te zijn
dat de landbouw een flinke bijdrage
levert aan de verzuring van het mi
lieu. Met landbouw wordt dan
bedoeld de mest uit de veehouderij.
In-de ’’Zure regen” gids van de over
heid staat dat zo’n dertig procent van
de’verzuring van het milieu te wijten
is aan de ammoniak die vrijkomt uit
dierlijke mest. Er zijn echter deskun
digen die het hiermee niet eens zijn.
Één van hen is prof. dr. ir. A. van
Diest. Hij is hoogleraar bodem-
vruchtbaarheid en bemesting aan de
Landbouwhogeschool in Wagenin-
gen. Van Diest meent dat de
veehouderij niet zo’n belangrijke rol
speelt als tot nu toe wordt gezegd.
Zijn redenatie is als volgt:
Ammoniak vervluchtigt uit mest en
komt in de atmosfeer terecht. Dit
betekent, aldus Van Diest, dat de
ammoniak over een groter opper-
- vlak wordt verspreid. Hierdoor
wordt een schadelijke opeenhoping
winkel in Boskoop besteeds
aandacht aan de actie en staat zater
dag 20 april op de weekmarkt in het
centrum met een kraam waar infor
matiemateriaal voorhanden is.
Tevens is er gelegenheid voor het ko
pen van diverse producten van
landbouwcoöperaties.
Toen bleek dat het gevaarte te hoog
was werd het grote gietijzeren kruis
van de spits verwijderd en tijdelijk
met behulp vaan kettingen gepar
keerd tegen, uitgerekend, een bord
dat zulks verbood.
Voor D. van Leeuwen van de firma
Eurohome in Boskoop zijn deze ge
gevens niet opzienbarend. ”U koopt
nu toch ook geen toverlantaarn met
petroleumverlichting, maar een mo
derne video”, is het simpele
antwoord op deze cijfers. Volgens
Van Leeuwen zal de aandacht voor
moderne meubels nog verder toene
men. Als oorzaken noemt hij het
kleiner worden van de kamers in de
huidige woningbouw. Dat vraagt
meubelen die licht en luchtig aan
doen. Waarje, om zo te zeggen,
doorheen kunt kijken. De meeste
moderne meubelen zijn licht, zo niet
in vorm dan toch in elk geval in
kleur.
Een andere oorzaak is dat men min
der tijd wil besteden aan onderhoud
en schoonmaken. Moderne meube
len vragen in het algemeen minder
onderhoud. Tenslotte ziet men
steeds meer moderne meubelen bij
vrienden, kennissen, in de winkels en
op de TV. ”Let maar eens op de
meubelen van de presentatoren van
de huidige talk-
Amsterdam
Carré
29 apr. Rob de Nijs
t/m 12 mei Freek de Jonge
14 en 15 mei Muziek uit duizenden
Concertgebouw
8 mei Ode aan Amadeus
21 mei Shirley Bassey
avond, die wordt gehouden in ge
bouw Tergouw (naast Verpleeghuis
Bloemendaal aan de Livingstone-
laan) is er voor belangstellenden op
11 mei een excursie naar het Ooie-
vaarsdorp in Groot-Ammers.
De avond begint om 20.00 uur, er
wordt een kleine entreeprijs ge
vraagd.
van ammoniak tegengegaan. Als die
ammoniak na een aantal dagen te
rechtkomt op een stuk land waar
toch al wordt bemest, betekent de
ammoniakneerslag een vorm van
gratis, extra bemesting met stikstof.
En de kans dat de ammoniakneer
slag op dergelijke grond terecht
komt is groot. Het grootste deel van
het Nederlandse oppervlak is name
lijk landbouwgrond.
gaan bezoeken.
”Wij hebben er met z’n allen erg ons
best op gedaan. Het is eigenlijk een
grote etalage geworden met het
nieuwste en mooiste dat we te bieden
dubbelrol speelt. In de lucht kan am
moniak namelijk omgezet worden in
ammonium. Dit is geen zuur, maar
een zogenaamde basische stóf. Het
tegenovergestelde van een zuur, zou
den we kunnen zeggen. Dit betekent,
dat in de Nederlandse lucht een deel
van het zwavelzuur en salpeterzuur
geneutraliseerd wordt door ammo
niak.
hebben”, stelt Van Leeuwen die als
bijzonderheid genoteerd wil hebben
dat de vormgeving en invulling door
de binnenhuisarchitect van Euro
home tot stand is gekomen, hetgeen
als een prestatie van formaat voor dit
Boskoopse bedrijf aangemerkt mag
worden.
REGIO - Jaarlijks organiseert de
handwerkcommissie van de Neder
landse Bond van Plattelandsvrou
wen, afdeling Zuid-Holland, een
tentoonstelling waar honderden
werkstukken, in verschillende tech
nieken, zijn te bewonderen. De
werkstukken zijn gemaakt door de
leden. Ook worden demonstraties
gegeven van naaldkunst, tapisserie,
weven, zijde schilderen, origami,
kleibloemen en quilten.
De tentoonstelling wordt gehouden
Utrecht
Vredenburg
30 apr. Chris Rea Band
Rotterdam
Ahoy
22 apr. E.K. Boksen. Alox Blanchard - Richard Caramanolis
Hofpieintheater
22 en 30 apr. Tineke Schouten
25 apr. Gescheiden vrouw op oorlogspad. Soloprogramma van Jenny
Arean
de Doelen
29 apr. Udo Jurgens
Advies en keus
Volgens Van Leeuwen is zijn vereni
ging blij met de gestegen
belangstelling. Lange tijd waren de
’’Goed wonen” winkeliers als het
ware zendelingen in meubelland.
”Wij staan achter onze producten en
we geloven dat mensen in een goed
afgewogen ën bij-
de-tijds interieur zelfs gelukkiger
kunnen leven. Men kan zich onbe
wust storen aan zaken in de woning,
zonder nu precies te zeggen waar het
aan schort. Goed meubileren vraagt
goed advies en natuurlijk een ruime
Over de prijs: ”De prijzen van dit
soon meubelen zijn de laatste jaren
niet of nauwelijks gestegen. Natuur
lijk zijn er extreem dure dingen bij,
maar vooral bij moderne meubelen
kun je ook heel goedkoop slagen en
dan toch verantwoord”, aldus Van
Leeuwen die hoopt dat ook zijn
klanuii de gezamenb t: "Goed wo
nen” inzending op de interieur RAI
Eerste fase
Dit antwoord van het ministerie en
de toestand van de toren heeft het
gemeentebestuur doen besluiten een
restauratieplan op te stellen, waarna
een krediet van 325.000 gulden be
schikbaar werd gesteld. Met de
eerste fase van de restauratie werd
begonnen op 9 juli 1981 door de
firma Huurman BV uit Delft. Tij
dens het ontmantelen van de houten
spits bleek dat het houtskelet zo ern
stig door houtrot was aangetast dat
de gehele constructie moest worden
vernieuwd.
Het gevolg was dat een aanvullend
krediet van ongeveer 600.000 gulden
nodig was. Getracht is hiervoor een
subsidie te krijgen. Maar de toezeg
ging kwam niet op tijd en het werk
moest worden gestaakt. In afwach
ting van goedkeuring van CRM, om
het werk te mogen beëindigen, werd
de toren afgedekt met een noodkap
en kwam het werk in april 1982 voor
lopig stil te liggen.
Het kabinet besloot in het voorjaar
van 1983 extra middelen ter beschik
king te stellen voor onder andere
urgente projecten op het terrein van
de monumentenzorg, teneinde de
werkgelegenheid in de bouw te sti
muleren. Onder die urgente
projecten bevond zich ook de Ha-
zerswoudse toren. Eind november
stelling tot zwaveldioxide en
stikstofoxiden - géén internationale
rol in de luchtverontreiniging en de
verzuring. Omdat ammoniak voor
namelijk in de lucht komt bij de
ontleding van dierlijke mest. Het
wordt dus vooral geproduceerd in
gebieden met intensieve veehouderij
Bovendien wordt ammoniak veel
minder ver door de lucht verspreid
dan zwaveldioxide ,en stikstofoxi
den. Ammoniak vormt dus een
typisch Nederlands probleem, dat
van gebied tot gebied nogal verschil
lend is.
gen toe te passen en besloten werd
om het houtskelet van de torenspits
niet te vervangen omdat dit niet con
structief was vereist. Op 4 juni 1984
gaf drs. M. Beinema, lid van de
Tweede Kamer, het officiële start
sein voor de tweede fase. Tijdens de
uitvoering hiervan werd alsnog een
subsidie toegekend, waarop niet
meer was gerekend. Hierdoor kon
den de bezuinigingen vervallen. Ook
omdat de gemeenteraad besloot nog
eens in de beurs te tasten en een be
drag van 71.300 gulden beschikbaar
te stellen. Hierdoor werd het moge
lijk de gemeentetoren volledig te
restaureren. Afgelopen woensdag is
het houtskelet voor een nieuwe spits
op de toren geplaatst. Het karwei
was niet doorgegaan als de wind
kracht meer als 4 was geweest.
Momenteel wordt ook gewerkt aan
het vervangen van het houtskelet in
de toren.
REGIO - De Regionaal Anti
Fascistische Actie Groep (RAFAG)
komt opnieuw in het geweer tegen de
aprtheidspolitiek in Zuid-
Afrika. Na de actie tegen de komst
van het Zuid-Afrikaanse ambassa
delid Landman en de actie tegen de
Krugerrand in banken, wordt dit
maal geageerd tegen de olieleveran-
cies aan Zuid-Afrika. Dit na een
oproep van de Anti Apartheid Bewe
ging Nederland (AABN) en het
Komitee Zuidelijk Afrika (KZA).
Doel is om de mensen te mobiliseren
tegen de investeringen van onder an
dere Shell, ABN, Philips en
Unilever. Hiermee wordt de wil van
de zwarte en onderdrukte meerder-
Gebreken
Al in 1971 werd er gedacht aan
restauratie van de gemeentetoren,
een eerste begroting in dat jaar ver
meldde een bedrag van ruim 54.000
gulden. In 1974 werden de kosten al
geraamd op 115.000 gulden. Door
het ontbreken van financiële mid
delen bij het toenmalige ministerie
van cultuur, recreatie en maatschap
pelijk werk kon voor de restauratie
geen’subsidie worden verleend. Het
gemeentebestuur van Hazerswoude
besloot toen zelf 15.000 gulden op
tafel te leggen voor de meest noodza
kelijke werkzaamheden. Bij nader
inzien bleek dit weinig zinvol omdat
de toren veel ernstige gebreken ver
toonde en het bedrag liet geen
reparaties van enig belang toe. In
1976 was de toestand van de toren
van dien aard, dat de kosten van elke
gefaseerde reparatie niet in verhou
ding stonden tot het verwachte
resultaat, omdat dan voor elke fase
een steiger geplaatst moest worden.
Door het gemeentebestuur werd op 9
december 1977 een zeer dringend
verzoek gericht aan het ministerie
van CRM om financiële hulp voor de
hoog nodige restauratie. Geant
woord werd dat het ministerie er
naar streefde de restauratie van de
toren op te nemen in het werkpro
gramma van 1982-’83.
Den Haag
Circus-theater
2 en 3 mei Kung Fu Artists from China
12 mei Music Music
18 mei Shuhu en de vliegende prinses door de Ned. Operastichting
19 t/m 25 mei Ping Ping musical door Annie M. G. Schmidt
30, 31 mei 1, 5, 6, 7 juni André van Duin
ten, wat betreft de kwaliteit, en als
het lelijke eendje als het gaat over de
prijs. De entree bedraagt 2 gulden
per persoon. Houders van een be
jaardenpas en kinderen tot en met 12
jaar betalen 1 gulden entree. Voor
deze leeftijdsgroep is er een doorlo
pende filmvoorstelling. De Beurshal
is goed bereikbaar voor rolstoelge
bruikers en er is voldoende
parkeergelegenheid.
GOUDA - Het comité van het
Wereld Natuur F.onds voor Gouda
en omstreken houdt op maandag 22
april de eerste donateursavond in het
nieuwe jaar. Drs. D. A. Jonkers,
verbonden aan het Rijksinstituut
voor Natuurbeheer, is hiervoor als
gastspreker uitgenodigd. Hij zal een
lezing houden over de ooievaaf in
Nederland. Aansluitend op deze
heid in Zuid-Afrika gesteund. De
fietsdemonstratie begint op 20 april
in Boskoop, het startpunt is bij de
hefbrug op het Kerkplein. Vandaar
gaat de tocht naar Waddinxveen
waar rond 11.45 uur wordt aangeko
men in de Dorpstraat. De
demonstratieve tocht eindigt in
Gouda in de ”Gonz’ Het verzamel
punt in Gouda is station
Bloemendaalzijde om ongeveer
14.00 uur.
De RAFAG wil op deze wijze kracht
bijzetten aan de eisen: stopzetting
van leveranties en investeringen, een
embargo en steun aan de zwarte
meerderheid in Zuid-Afrika.
van Hervormde kerk met gemeente
toren nog moest worden begonnen.
Volgens de Hazerswoudse historicus
en beheerder van de Oudheidska
mer, Cees Kroon, was dat het geval.
Hij ontdekte in een gedicht uit 1924
dat de 80 cm grote bol op de spits
historische documenten moest be
vatten, hoewel er ook de
mogelijkheid was dat deze documen
ten bij een eerdere restauratie in 1948
verloren zijn gegaan. Vermoedelijk
is dit gebeurd, want er zijn, tot te
leurstelling van velen, geen
documenten aangetroffen.
Het werd trouwens de hoogste tijd
dat de tussen 1657 en 1664 gebouwde
kerk aan de Dorpsstraat een gron
dige opknapbeurt kreeg. Bij
regenachtig weer werden de kerk
banken nat, het houtwerk was door
vocht aangetast en door al het vocht
kwam het voor dat de kerkmuren
soms onder stroom stonden.
4 f i
- -5
k
i
o
o
S'0
tav#
o
7
°o«
g
'4,.
s.
