BORDUUR HET VOORJAAR BORDUREN IS LEUK EEN NIEUWE LENTE EEN NIEUW GELUID M 'i x X IMy1 t) fi X I 1 r s I 1 n c. F I I WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN-WOENSDAG 7 V, I1' Borduren is zeker geen bezig- uiige- een 13Ls.is i X ginnen moest zij eerst een soort proeve van bekwaam heid afleggen op een ‘proef- lap’. De lappen die uit de 16e eeuw zijn overgebleven getui gen ook duidelijk van die oefening in steekjes. Sommi ge linnenlappen zijn met wol bewerkt, andere met rood of zwart garen. Niet iedereen beschikte zelf over een ‘bleek’. Stadsmen sen en weeshuisbewoners wa de zich uitbreidende handel steeds meer rijkdom voor een grotere groep mensen. Deze groeiende welstand had o.a. tot gevolg dat men meer aan dacht ging besteden aan huis houdelijke zaken, dus ook aan de verzorging van het lin nengoed. Het merken voor huiselijk gebruik bleef geba seerd op de praktijk. Voorjaarsbloemen zijn ver werkt in talloze borduurpak- ketten. Een aardig voorbeeld daarvan is de wandversiering, maar ook de boekelegger ziet er fris uit met de narcissen motieven. Verder had iedere vrouw de vrijheid haar levensloop vast te leggen in een merklap. Bij voltooiing van haar werkstuk kon men haar leven als het ware aflezen. De merklap heeft zijn oor sprong gevonden in het on derwijs. Dit wordt bewezen door de schoolboekjes. Al wat de meisjes op school leer den vond zijn weerslag in hun merklappen. Borduren hoort er zeker bij ‘anno nu’. De ontwerpen in de borduurpakketten, de ge bruikte materialen en ga zo maar door, passen zeker bij het eigentijdse interieur. Ook wat betreft de kleurstellingen zijn er voldoende pakketten te vinden die precies aanslui ten op de hoofdkleuren van uw meubels en gordijnen. heid voor ‘oude dametjes bij de potkachel’. Bekijk maar eens de motieven van de ver schillende pakketten, bekijk ook de borduursels op bij voorbeeld kleding en ontdek dat borduren zeker ook een ontspannende bezigheid is voor vrouwen (en mannen) van nu. AAN DE MUUR Bloemen aan de muur geven een interieur iets gezelligs. Het staat vrolijk en het geeft uw huis iets feestelijks. Bor duursters kunnen wat bloe men betreft hun hart opha len. Talloze pakketten zijn verkrijgbaar met de meest mooie motieven: voorjaars- GESCHIEDENIS Een geluk dat het voorge slacht ons zoveel goede en mooie merklappen heeft na gelaten, zodat wij ze in de twintigste eeuw niet alleen mogen bewonderen, maar ze ook zelf naar oud model kun nen borduren. CADEAU De randjes voor de lakentjes en de geboortetegels zijn ook heel leuk om cadeau te doen. PRAKTIJK In de 16e eeuw ontstaat door KENMERKEN Op letterlappen uit vorige eeuwen vallen verschillende dingen op. Soms wordt het al- Deze bloemenkinderen zijn getekend voor een serie boek jes door de Engelse kunstena res Cicely Mary Barker. Ge borduurd aan de wand vor men zij een echt sieraad. ven van een geborduurd bloe metje als cadeau wel net zo aardig. De bloemen blijven veel langer ‘staan’. VOORBEELDEN Bij dit artikel hebben wij voor u een paar voorbeelden van borduurpakketten afgebeeld, die in de meest gespecialiseer de handwerkzaken te koop zijn of te bestellen. Natuur lijk is dit slechts een kleine ‘bloemlezing’ uit het totale aanbod. Snuffel eens lekker rond bij uw handwerkleve- rancier, op zoek naar een vro- Uit bovenstaande blijkt dat merken met letters noodzake lijk was. Voor de meisjes werd het nu zaak om aan het borduren van de proeflap het ABC toe te voegen. Sinds die tijd spreekt men dan van ‘merkteken’ of ‘letterlap’. Maak de babykamer persoon lijk en vrolijk. Laat zien dat de nieuwe wereldburger meer dan welkom is. Het zal nu al worden gewaardeerd, maar ook veel later, als herinnering aan toen. ren aangewezen op openbare bleekvelden. Deze lagen vaak achter de duinen en van Eg- mond tot Katwijk, met Haar lem als belangrijkste cen trum. Zo’n twee keer per jaar verhuisde het linnengoed daar heen. AAN DE WAND De wat grotere taferelen voor de baby- en kinderkamer zijn heel leuk om bijvoorbeeld bo ven de commode te hangen. Vooral als het motief kleurig is. Een pasgeboren baby kan nog geen vormen onderschei den, maar reageert wel op kleuren. Het is dan ook meestal goed te zien dat het er plezier in heeft om naar iets kleurigs te kijken. Op school wordt nu iets ge daan aan creatief handwer ken, waarbij de kinderen de vrijheid hebben om naar eigen inzicht met draadjes, stukjes stof of dergelijke iets te maken. Of dit helemaal juist is weet nog niemand, de tijd zal het leren. Maar het is in ieder geval beter als u het vergelijkt met de opdrachten die meisjes in de eeuwen voor ons kregen. Was een meisje in BELANGRIJKE ROL Niet iedereen is fijnbesnaard en welbespraakt om zijn ge voelens uit te drukken. Dat hoeft tegenwoordig niet meer zo’n probleem te zijn, want had men bijvoorbeeld de let ters q x y en z toch niet nodig. Voor de letters u v w had men de volgende oplossing: de u en de w werden al door één te ken aangegeven. De letter v bleek voldoende, want twee maal die letter en je hebt de w. Twee, vaak wat roestige, metalen breipennen, een bolletje groen of roze katoen, zie hier de attributen waarmee menige een de eerste schreden heeft gezet op het handwerkpad. Met eindeloos geduld deed de handwerkjuf het bekende ri tueel voor: insteken, draad omslaan doorhalen, enz. Ze stond voor de klas met twee dikke, houten brei pennen en een dikke bol paarse wol. Met zweterige handjes werd door een pen heen geworsteld. Bij iedere gevallen steek snel naar de juf, die deze weer han dig opviste. Ondanks alle ijver was het eindresultaat maar al te vaak een pover lapje. Een voorjaarsboom voerd in een eigentijdse stijl. De kleurstelling is in werke lijkheid bijzonder fraai. de kunst en nog veel meer. Ook in kinderliteratuur zijn bloemen graag geziene gas ten, die vaak de beste maatjes zijn met allerlei sprookjesfi guren. lijke en frisse versiering voor een van de wanden in uw huis. Of misschien is het ge- Crocussen steken hun kopjes boven de grond, sommigen staan zelfs al in bloei. Het voorjaar barst in alle hevigheid los. Ook mensen worden weer actief. Er wordt weer gezocht naar leuke en ontspannende bezigheden. Misschien bent u ook wel op zoek naar iets leuks om dit voorjaar nu eens te gaan doen. Een goed advies is misschien: ga borduren. Het is ontspannend, het is creatief, het is een hobby van deze tijd en het is een relatief goedkope hobby. De wieg op zijn plek, de piepkleine babykleertjes alvast keer aan de waslijn en de luiers netjes op een stapel. Al deze voortekenen wijzen op de snelle komst van een nieuwe wereldburger. Niet alleen in het dierenrijk is er in het voorjaar een ware geboortegolf, ook bij mensen worden in deze tijd extra veel baby’s geboren. Het is een veel persoonlijker geschenk dan het traditionele jurkje of truitje. Het is iets wat een mensenleven lang zal worden bewaard, omdat het te maken heeft met het leven zelf. Bloemen spreken hun eigen taal. Ze maken menselijke woor den dikwijls overbodig. Vaak zelfs roepen ze bij menigeen tedere gevoelens op. Hoeveel zangers, componisten en dich ters hebben in bloemen niet inspiratie gezocht en gevonden? Zeker in het voorjaar spreken bloemen hun eigen taal. Zij kondigen een nieuw seizoen aan, vol nieuw leven en blijheid. de 16e eeuw een jaar of tien, dan werd er van haar ver wacht dat ze zich ging oefe nen in al die steken en steek jes, die ze later nodig zou hebben bij de vervaardiging van haar linnenuitzet. BEKWAAMHEID Voordat een meisje aan de echte linnenuitzet mocht be- PATRONEN In tegenstelling tot Duitsland, Italië en Frankrijk werd in ons land niets tot zeer weinig in patroonboeken uitgegeven. Veel werd overgenomen uit bestaande borduurwerken. Meisjes tekenden zelf de pa tronen van zaken die op het dagelijks leven betrekking hadden. Er werd gekozen uit bijbelse, christelijke en sym bolische motieven. In de ze ventiende eeuw werden ook meer wereldse motieven ge borduurd. Aan bijbelse mo tieven borduurde men bij voorbeeld: de boom van ken nis, van goed en kwaad, met Adam en Eva en de slang; het offer van Abraham; Drieko ningen. Aan symbolische mo tieven borduurde men dingen als: harten met pijlen; de vriendschapshanden; de hu welijkskrans gedragen door man en vrouw. Aan wereldse motieven koos men bijvoor beeld: een kussenkast; stoel; lantaarn; schepen; huizen; enz. WETTELIJK GEREGELD Lange tijd waren de hand werklessen de stiefkinderen in het onderwijs. Ondanks de eerste wet op het onderwijs uit 1795 moest men tot 1857 wachten tot de Raad van Sta te in overleg met de Staten- Generaal bepaalde dat hand werklessen voor meisjes bij het ‘Meer Uitgebreid Lager Onderwijs’ hoorden. Men be schikte natuurlijk niet meteen over vakleerkrachten, dus bleef men voorlopig aangewe zen op min of meer deskundi ge vrijwilligers. Sinds 1878 kwam er langzamerhand wat lijn in het handwerkonder- wijs. Hier en daar verschenen schoolhandwerkboekjes. Al gemeen was men van oordeel dat de lessen in opklimmende moeilijkheidsgraad moesten worden onderwezen. Eerst de breilap, sok of kous, daarna de merklap en tenslotte de naailap. Met deze opzet was men op den duur toch niet zo geluk kig. De merk- en de naailap werden afgewezen, als zijnde niet langer nuttig. ----- 5 H fabet begonnen of beëindigd met een kruis. Het stuk is dan gemaakt in een van de zuide lijk landen of de Zuidelijke Nederlanden. Verder is naar huidige maatstaven het alfa bet incompleet. In Noord- Holland, Friesland en Gro ningen volstonden de meisjes met een alfabet van 20 of zelfs 19 letters. In de praktijk Misschien heeft u nog net tijd om de babykamer een per soonlijk tintje te geven met leuke dingen voor aan de wand of door de lakentjes van de wieg extra te versieren. Wie van borduren houdt kan zijn hart ophalen, want juist voor de babaykamer zijn de alleraardigste pakketjes te verkrijgen. Om een paar voorbeelden te noemen: rand jes voor aan lakentjes, met eventueel de naam er op van de nieuwe telg, of geboorte tegels, of gewoon een leuk en kleurig borduurwerk, met muizen, kabouters of iets an ders aardigs er op. ■■■■MXXXXXXX*' bloemen, rozen, gestyleerde bloemmotieven, sprookjes achtige decoraties, maar ook van ‘grote bloemen’, de bo men. X mJ f M.;' 4-. ■■■XX1 ■HMXXS Sf W 4 T 4 I f XV‘! op het raam van iedere zich zelf respecterende bloemen- zaak staat als redding in de nood: ”Zeg het met bloe men”. Heeft u geen taalpro bleem dan is er toch een goe de reden om eens een bloe metje in huis te halen, want ze houden immers van mensen. Bloemen spelen een grote rol in ons leven. Bloemen en bloemmotieven komen voor in meubelvormen, allerlei stoffen, in de muziek, kle ding, de reclame, de beelden aar* i r rtz Z f y- 3O-5.S3<s' DE MERKLAP DOOR DE EEUWEN HEEN V- ■7 “I i t-ioVf st w- t o - 4?;. - - i -Ai Ss" Xi V 1 A

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Weekblad voor Waddinxveen | 1986 | | pagina 13