Gezamenlijk zwembad van de baan?
Visavonturen in eigen land
De Tachtigers en De Nieuwe Gids
Nationale zwemvierdaagse
IMS®
Verontreiniging sloot
duurt nog jaren
Sco
7?
F 3
si
Arbeidsmarkt
blijft verbeteren
Seniorenreis
naar Limburg
Floreant
Boskoper (79)
loopt
vierdaagse
I
c,
AM RE F Vliegende Dokters
o
c
I
J.
o
'O
O
o.
A HFT
0
ƒ4
T/H 29
AUGUSTUS !N HET
2WEM&RD 'DESH/CP
Te M92)Z)/VXl/££7/
o J.5
Woensdag 23 juii 1986
OOO
„Een nieuwe lente, een nieuw geluid”,
deze dichtregel van Herman Gorter
(1864-1927), de aanhef van zijn Mei
(verschenen in 1889 na een voorpubli
catie in De Nieuwe Gids van dat jaar), is
De Nieuwe Gids en de schilder Jacobus
van Looy droeg eraan bij met zowel
proza als poëzie.
Omstreeks 1894 was de storm van de
Tachtigers inmiddels geluwd. Boven
dien waren veel van de Nieuwe Gids-
medewerkers niet meer zo radicaal als
in 1885; ze waren langzamerhand zelf
tot de gevestigde orde gaan behoren.
o.
o'
In Oost-Afrika sterft nog steeds de
helft van alle kinderen beneden de
5 jaar aan tetanus en polio. Maar
ook aan onschuldige ziektes als
kinkhoest, mazelen en rode hond.
AMREF/Vliegende Dokters begint
daarom met een massaal inen-
tingsprogramma in de meest afge
legen gebieden. Doet u ook mee?
Want waarom zouden zij het kind
van de rekening moeten zijn?
U kunt uw bijdrage storten op
girorek. 48 76 OOt.n.v. AMREF/
Vliegende Dokters.
Wethouder D. A. M. van Ooi-Hout-
man heeft in een eerste reactie laten
W’VEEN/BOSKOOP - Het zal zeker
nog vier jaar duren voor de Spoorsloot
parallel aan de spoorbaan tussen Bos
koop en Waddinxveen langs het Gou-
webos, zijn onprettige aanblik zal ver
liezen om van de geur maar te zwijgen.
Wie tijdens een wandeling door het
Gouwebos langs de sloot loopt ziet op
verschillende plaatsen waarschuwende
borden staan en wie die over het hoofd
ziet krijgt voldoende argwaan bij het
zien van het goor-groene water.
Oorzaak van de vervuiling is het lozen
van niet helemaal gezuiverd rioolwater
BOSKOOP/W’VEEN - In Boskoop is
met verbazing gereageerd op de wat
voorbarig lijkende verklaring van het
Waddinxveense college van B en W,
dat een gezamenlijk zwembad voor
Boskoop en Waddinxveen niet langer
ter discussie is. Waddinxveen heeft Bos
koop laten weten dat deze gemeente
afziet van nieuwbouwplannen. Ook
werd als argument aangevoerd dat de
locatié voor nieuwbouw (het Gouwe
bos) vermoedelijk ter discussie zou ko
men.
Waddinxveen kampt met een jaarlijks
In oktober 1885 verscheen de eerste af
levering van De Nieuwe Gids, „Twee-
maandelijksch Tijdschrift voor
Letteren, Kunst, Politiek en Weten
schap”. Het blad werd bekend als de
spreekbuis van de Tachtigers.
Vaak denkt men bij het horen van de
naam de Tachtigers vooral aan schrij
vers en dichters. Maar de redactie van
De Nieuwe Gids, Frederik van Eeden
(1860-1932), Frank van der Goes (1859-
1939), Willem Kloos (1859-1938). Wil
lem Paap (1856-1923) en Albert Verwey
(1865-1937), zorgde ervoor dat niet al
leen literaire onderwerpen aan de orde
kwamen. De Tachtigers waren jonge
kunstenaars en intellectuelen, die het
niet eens waren met de gang van zaken
in Nederland aan het einde van de ne
gentiende eeuw.
van een zuiveringsinstallatie in Wad
dinxveen. Het is bekend dat met smart
wordt gewacht op de nieuwe rioolwa
terzuiveringsinstallatie op de grens van
Reeuwijk, Boskoop en Waddinxveen
om de overbelaste installaties in die ge
meenten te verlichten. Toch zal, zo
deelde een woordvoerder van de ge
meente Waddinxveen mee, het nog
even duren voor een werkelijke verbete
ring van de sloot bereikt zal zijn. De
installatie in Waddinxveen blijft func
tioneren na de bouw van de nieuwe.
Van overbelasting is dan echter geen
W’VEEN/BOSKOOP - In de periode
juni 1985 tot juni 1986 is opnieuw een
verbetering van de arbeidsmarkt te zien
geweest. In die periode nam in Wad
dinxveen het aantal geregistreerde
werklozen af van 594 tot 529 (310 man
nen en 219 vrouwen). In Boskoop nam
het aantal werklozen af van 360 tot 292
(180 mannen en 112 vrouwen). Dit
blijkt uit cijfers die zijn bekend ge
maakt door de kamer van koophandel
en gewestelijk arbeidsbureau in Gouda.
BOSKOOP E.O. - Voor het derde ach
tereenvolgende jaar wordt een senio
renreis georganiseerd vanuit Boskoop
en omgeving. Het kenmerk van deze
reis is opnieuw de extra verzorgde bege
leiding, waardoor ook mensen mee
kunnen die deze verzorging nodig heb
ben. Het reisdoel is Zuid-Limburg, men
vertrekt op 15 september en de reis
duurt 5 dagen.
Men wordt ondergebracht in een eer
steklas hotel met douche en toilet op
basis van volledige verzorging. Van
hieruit worden twee excursies gemaakt,
onder meer naar Duitsland. Het ver
voer naar Zuid-Limburg en tijdens de
excursies geschiedt met een luxe tou
ringcar waarin een bar, toilet en makke
lijke stoelen.
Bij de prijs van 495 gulden is inbegre
pen een welkomsdrankje, dieet extra
lunch, bingo-avond, reisleiding als
mede een reis-, bagage- en ongevallen
verzekering. Tevens ontvangt iedere
deelnemer een reischeque van 10 gul
den, welke bij een volgende reis kan
worden ingewisseld.
Men kan opstappen in Boskoop, Wad
dinxveen, Hazerswoude, Alphen a.d.
Rijn, Gouda, Bodegraven en Woerden.
Voor boekingen en inlichtingen: tel.
01727-3707, bij geen gehoor 01727-
2223.
exploitatietekort van 750.000 gulden op
het zwembad De Sniep. Een samenwer
kingsverband met Boskoop zou beide
gemeenten uit de problemen kunnen
helpen omdat het oude ballonbad van
Boskoop enige tijd geleden gesloten
moest worden door ernstige gebreken.
Nu echter is meegedeeld dat Waddinx
veen van de plannen afziet en wil vol
staan met enige aanpassingen van het
bad.
weten het ’teleurstellend’ te vinden dat
er al een beslissing is genomen terwijl
Boskoop er alleen over wilde praten.
Zij kondigde aan dat Boskoop hierdoor
het hoofd niet in de schoot zal leggen.
merhuisje bij Ommen komt vissend
aan de Overijsselse Vecht opnieuw de
brasem tegen, maar nu vergezeld door
de prachtige winde.
Het lijkt haast wel of de omgeving be
paalt welke vissoort u daar tegenkomt.
Brasem vindt u overal, maar die andere
soorten komen blijkbaar plaatsgebon
den voor. Zo is het dan ook. Er is een
duidelijke wisselwerking tussen de om
geving (het milieu) en de visstand die
daar voorkomt. Die vaak streekgebon
den verschillen in de visstand maken het
beheren van zo’n visstand er niet een
voudiger op. Eenvoudige regels voor
het beheren van de vis in Friesland,
blijken ineens in Zeeuws-Vlaanderen
niet op te gaan. De Organisatie ter Ver
betering van de Binnenvisserij (OVB)
schenkt in haar voorlichting aan de
hengelsportverenigingen dan ook veel
aandacht aan deze materie. In diverse
cursussen voor bestuursleden van die
hengelclubs wordt uitvoerig ingegaan
op de relatie tussen het viswater („het
huis van de vis”) en de daarin aanwe
zige vis. Meer kennis over de samen
hang leidt tot een beter beheer van het
viswater. Met als gevolg: een gezonde
visstand, behorend bij het milieu ter
plekke.
Voor u er nu enthousiast op uittrekt om
die winde in de Overijsselse Vecht ach
ter de vinnen te zitten, nog even iets
over de „spelregels”. Om te mogen vis
sen - waar ook in Nederland - dient u
namelijk in het bezit te zijn van enige
papieren. In de eerste plaats is dat na
tuurlijk de sportvisakte. Die heeft u al
tijd nodig, als u tenminste 15 jaar of
ouder bent. Zo’n sportvisakte koopt u
heeft bevreemding gewekt, evenals het
feit dat in Waddinxveen een besluit is
genomen op een moment dat een deel
van het college met vakantie is en de
gemeenteraad er niet van in kennis is.
Volgens de woordvoerder heeft Bos
koop ook niet de beschikking over ge
gevens die bekend moeten zijn na een
ingesteld onderzoek in Waddinxveen.
’Wij betreuren dit, er is een oriënterend
gesprek geweest en wij hadden dit graag
willen uitbouwen maar dat wordt nu
afgekapt’, aldus de woordvoerder.
In de tweede helft van de negentiende
eeuw vonden er ingrijpende veranderin
gen plaats in de Nederlandse economie,
zoals dat in Engeland al rond 1800 het
geval was geweest:
- schaalvergroting in de landbouw
- de beschikking over goedkope grond
stoffen en nieuwe afzetmogelijkhe
den voor producten uit de nijverheid
(vaak in de koloniën)
- de overgang van handmachines naar
door stoom (en later electriciteit) aan
gedreven machines.
Rond 1870 waren veel van deze veran
deringen al goed te merken in België en
Duitsland, terwijl in Nederland dit pro
ces nog op gang moest komen. Neder
land haalde in dit opzicht pas omstreeks
1890 het niveau van beide buurlanden.
Deze ontwikkeling bracht vele verande
ringen met zich mee. Belangrijk waren
vooral de nieuwe koloniale politiek in
Nederlands Indië (het tegenwoordige
Indonesië), waar de economie steeds
meer toegespitst werd op het ontwikke
len van goed in de markt liggende pro
ducten en door sterke veranderingen in
het Nederlands onderwijs-systeem,
waardoor meer Nederlanders een oplei
ding konden volgen. Het gevolg hier
van was in 1863 de oprichting van de
H(ogere) B(urger) S(chool).
De Nederlandse landbouw werd in deze
periode productiever, zodat de bevol
king beter gevoed werd en daardoor
ook gezonder was dan voorheen. Maar
het beste was de economische opleving
te merken in de groeiende industrialisa
tie en de veel grotere mogelijkheden op
het gebied van transport: spoorwegen,
kanalen en grotere havens. Rotterdam
en Amsterdam, de stad waar de Tachti
gers actief waren, werden door deze
bloei handelscentra. Binnen het geheel
was er behoefte aan veranderingen. In
de politiek werden die gestimuleerd
door de opkomende sociale beweging,
vooral actief in de vakbonden. Die „so
cialisten” werden niet met algemeen ge
juich begroet. Nederland had een libe
rale, op handel gerichte regering, die
wél voor economische vrijheid was,
maar moeite had met algemeen kies
recht en andere vrijheden. In kunst en
literatuur heerste een gezapig en conser
vatief klimaat. Het algemeen cultureel
tijdschrift De Gids was daar een duide
lijk voorbeeld van. De keuze van de
naam De Nieuwe Gids laat nog eens
goed zien hoe sterk de Tachtigers zich
tegen alles en iedereen wilden afzetten.
Uit de reacties op De Nieuwe Gids bleek
dat dit niet in dank werd afgenomen.
waarschijnlijk het meest bekend van de
poëzie van de Tachtigers. Zij wilden in
hun dichtkunst inderdaad een nieuw ge
luid laten klinken, als verzet tegen de
brave verzen van dominees, toen zéér
populair.
De Tachtigers wilden iets anders. Niet
een huis-tuin-en-keuken versje bij het
eerste tandje van een dochtertje of welk
willekeurig feit ook, maar poëzie
waarin het gevoel centraal staat: „de
allerindividueelste expressie van de al
lerindividueelste emotie”, zoals de
Tachtigers dat noemden. Zij bezongen
in hun gedichten vooral de kunst om de
kunst zelf; „schoonheid” was hun hei
lig goed.
Naast Herman Gorter werd dit soort
poëzie vooral geschreven door Jacques
Perk (1859-1881; ondanks het feit dat
hij jong gestorven is wordt hij wel ge
zien als de wegbereider van de Tachti
ger poëzie), Albert Verwey en Willem
Kloos. De laatste beschreef bijvoor
beeld hun ideeën in het sonnet: „Ik ben
een God in het diepst van mijn gedach
ten”.
„Ik zal U iets van den kleinen Johannes
vertellen”, dat is het begin van Frederik
van Eedens De Kleine Johannes, en
meteen ook het openingsstuk van de
eerste aflevering van De Nieuwe Gids.
Dit boek is een van de bekendste ro
mans van een Tachtiger. Dat is vreemd
omdat het bepaald niet een voorbeeld is
van de met gevoel geladen „kunst om
de kunst” die de Tachtigers voor ogen
stond.
Eigenlijk is er weinig verhalend proza
dat typisch is voor de idealen van deze
Beweging van Tachtig. De bundel
Proza van Jacobus van Looy (1885-
1930) is met Dansen en Rhytmen van
Frans Erens (1857-1935) een van de
treffendste voorbeelden. Veel schrijvers
rond De Nieuwe Gids werkten al snel in
de trant van het uit Frankrijk overge
waaide naturalisme. Deze stroming
streefde naar een zo nauwkeurig moge
lijke weergave van de werkelijheid. Een
Liefde van Lodewijk van Deyssel (pseu
doniem van K. J. L. Alberdingk Thijm:
1864-1952) is daar een goed voorbeeld
van.
Van Deyssel en Willem Kloos blonken
uit in wat we nu als de meest duidelijke
prozavorm van de Tachtigers beschou
wen: de literaire kritiek. Zij vonden dat
een kritiek zelf een kunstwerk diende te
zijn. In De Nieuwe Gids leverden zij
daarvan fraaie staaltjes.
Binnen de groep van de Tachtigers en in
De Nieuwe Gids waren niet alleen
schrijvers actief. Ook een groot aantal
beeldende kunstenaars manifesteerde
zich nadrukkelijk in dit wereldje. Net
als hun literaire vrienden streefden zij
naar het schoonheidsideaal. Vreemd
genoeg zijn de bekendsten van deze
groep, George Breitner (1857-1923) en
Isaac Israëls (1865-1934) nooit opgedo
ken in de kolommen van De Nieuwe
Gids.
Schilders als Willem Witsen (1860-
1923), Jan Veth (1864-1925), Eduard
Karssen 1860-194l)en Maurits van der
Valk (1857-1935) waren zeer bedreven
in het schrijven van kunstkritieken. Het
was vrij niéuw dat beeldende kunste
naars schreven over het werk van colle
ga’s. Maar zij wisten veel beter dan wie
ook waar ze over schreven, beter dan de
letterkundigen van de oudere generatie,
die tot dan toe kunstkritiek bedreven.
Net als de literaire Tachtigers trachtten
de schilders van hun kritieken ware
kunstwerken te maken. Daarnaast
schreef Jan Veth ook gedichten voor
Het water in de Spoorsloot bevat bacte
riën die schadelijk zijn voor mens en
dier. Mensen zullen er wel wegblijven
maar het is niet ondenkbaar dat honden
in een speelse bui het water in willen op
warme dagen, hetgeen beter voorko
men kan worden. Veel klachten zijn er
overigens niet, de waarschuwingsbor
den spreken duidelijke taal.
BOSKOOP - Onder leiding van Caspar
H. van Voss begint Floreant zondag 1
op dinsdag 29 juli aan de training. Op
het programma staat dan een eerste oe
fenwedstrijd tegen Gouda op dinsdag 5
augustus, terwijl de competitie begint
op zondag 31 augustus met een thuis
wedstrijd tegen DONK uit Gouda.
De eerste bekerwedstrijd wordt al eer
der gespeeld, op 26 augustus tegen Ha-
zerswoudse Boys.
Een woordvoerder van de gemeente
Boskoop kon wat later vertellen dat B
en W van Boskoop schriftelijk zullen
reageren. Er is enige verbazing over het
bericht uit Waddinxveen, terwijl alleen
een verzoek was gedaan om er eens over
te praten. Ook het argument over de ’te
verwachten discussie’ over de locatie
Het politieke geluid in De Nieuwe Gids
werd op de eerste plaats naar voren
gebracht door Frank van der Goes.
Deze leraar aan de toneelschool (en la
ter handelaar in verzekeringen) leverde
bijdragen over een groot aantal onder
werpen: letterkunde, amusement, to
neel en wetenschap. Maar bovenal was
hij degene die veel toegewijde artikelen
schreef over de sociale misstanden en
politieke aangelegenheden. Van der
Goes koos voor het opkomende socia
lisme en was één van de oprichters van
de S(ociaal) D(emocratische) Arbei
ders) P(artij), de voorloper van de hui
dige PvdA.
Naast Van der Goes was het vooral
Pieter Tak (1848-1907) die in De
Nieuwe Gids over het socialisme
schreef. Ook de grote socialistische
voorman Ferdinand Domela Nieuwen
huis (1846-1919) bracht een enkele maal
zijn ideeën in het tijdschrift naar voren.
Het was juist de politieke stellingname,
die omstreeks 1894 een breuk teweeg
bracht in de gelederen van De Nieuwe
Gids. Deze verdeeldheid leidde uitein
delijk tot de neergang van het tijd
schrift. Een kleine groep rond Frank
van der Goes wilde het socialisme sti
muleren en een grotere groep rond Wil
lem Kloos zocht het vooral in het stre
ven naar schoonheid.
Veel Tachtigers geloofden in samen
werking tussen verschillende kunstvor
men. Dat leidde tot een intensief con
tact tussen de kunstenaars die bij De
Nieuwe Gids betrokken waren. Zij wer
den een hechte vriendengroep, die vaak
nachtenlang, onder het genot van vele
glazen, filosofeerde maar ook feestte.
Vele anekdoten, zoals te lezen in Ver
vlogen Jaren van Frans Erens, waren
daarvan het resultaat. Ook hebben fa
miliebanden het werk van de Tachtigers
beïnvloed. De componist Alphons
Diepenbrock (1862-1921) en Lodewijk
van Deyssel waren volle neven van el
kaar. Van Deyssel had in zijn tienerja
ren een romance met zijn nichtje Mia
Cuypers. Hij legde zijn gevoelens voor
haar vast in het sonnet „Ik ben in een
zaamheid niet meer alleen”, dat door
Diepenbrock, ook een neef van Mia, op
muziek werd gezet.
Uiteindelijk zou Mia Cuypers echter
trouwen met de Chinees Taen Err
Toung, die zij op de Wereldtentoonstel
ling van 1883 in Amsterdam had leren
kennen. Oók dat stimuleerde Lodewijk
van Deyssel tot schrijven; hij legde het
gegeven vast in de novelle Blank en
Geel. Deze novelle verscheen in 1894 in
boekvorm.
BOSKOOP - Voor de vijfde maal heeft
Boskoper Ch. Marchant (79) de vier
daagse van Nijmegen uitgelopen, dit
maal samen met de Waddinxveense ho-
recaman J. v.d. Zwaard. Dit tweetal
maakte deel uit van de ongeveer 30.000
wandelaars, waarvan er zo’n 10 procent
uitval. Vooral de warmte eiste dit jaar
zijn tol, ook Marchant had last van
blaren. ’Het viel niet mee, het was ont
zettend druk en warm’, aldus Marchant
die echter heeft genoten van de sfeer.
’De stad en de vlaggenparade waren erg
gezellig, je ziet er alle nationaliteiten; de
hele wereld loopt er’, vertelt de Bosko
per die ook goede herinneringen be
waart aan de intocht tussen hagen men
sen die de niet meer zo jonge Marchant
verleidden tot een eindsprintje. Trainen
doet hij er niet voor, Marchant werkt
nog alle dagen in zijn bedrijf en be
schikt over een goede conditie dankzij
de vele jaren als voetballer. Zijn presta
tie leverde hem een doos gebak op van
een andere bekende Boskoopse voet
baller. Tijdens de tocht heeft Marchant
verschillende andere Boskopers ont
moet, al is hij van mening dat er te
weinig animo is in het boomkwekers-
dorp. Ondanks de vermoeidheid - veel
geslapen heeft hij niet - heeft Marchant
zich voorgenomen volgend jaar weer
deel te nemen als het even kan. ’Gezien
de gezelligheid en de sfeer zou ik die vier
dagen zwoegen niet willen missen’, zo
stelt hij met nadruk.
heel eenvoudig voor ƒ11,aan het
loket van het postkantoor. Dat geld
wordt overigens goed besteed. Het
komt voor het grootste deel ten goede
aan de reeds eerder genoemde OVB, die
al haar activiteiten richt op de verbete
ring van de visserijmogelijkheden in
ons land.
Behalve de sportvisakte dient u in de
regel ook een vergunning te hebben van
de zogenoemde visrechthebbende, vaak
een plaatselijke hengelsportvereniging.
Wie het visrecht bezit op het water,
waarin u tijdens uw vakantie wilt vis
sen, kunt u eenvoudig te weten komen
in de plaatselijke hengelsportzaak.
Vaak kunt u daar in de vakantieperiode
zelfs speciale dag- of weekvergunnin-
gen kopen, die zelden meer kosten dan
enkele guldens. Ons land is uitzonder
lijk goedkoop waar het gaat om visver
gunningen. Zo is het in Engeland en
Duitsland bepaald niet ongewoon om
voor een dagvergunning voor een goed
viswater enkele tientallen guldens neer
te moeten tellen. Nee, voor die paar
guldens die het de Nederlandse henge
laar kost om aan de wettelijke verplich
tingen te voldoen, hoeft hij het risico
niet te lopen aan de waterkant te wor
den bekeurd omdat zijn papieren niet in
orde zijn. De kans dat de politie u om
de vispapieren vraagt, is deze zomer
trouwens groter dan men aan de water
kant gewend is. Het ministerie van
Landbouw en Visserij heeft namelijk
aangekondigd dat dit zomerseizoen
enige malen een landelijke contröle-ac-
tie zal plaatsvinden.
Hengelaars aan de rand van het Gou
webos.
sprake meer. Verwacht wordt dat na
1990 niet meer geloosd wordt op de
Spoorsloot, maar op de Gouwe.
Begin juli is de vakantietrek weer
goed op gang gekomen. Vele hon
derdduizenden Nederlanders zwer
men uit naar veelal zonnige bestem
mingen. Onder die vakantiegangers
zijn heel wat hengelaars te vinden.
Niet verwonderlijk, want ons land
telt maar liefst 1-1/2 miljoen hen
gelaars.
Veel sportvissers zullen tussen korte
broek en zonnebrandolie wel een hen
geltje meenemen naar hun vakantie-
doel. Want wat is er leuker dan vanaf
een zonnig Spaans strand exotische,
misschien zeer smakelijke vissen te van
gen? Voor de toeristenindustrie is er
zelfs een speciale markt voor visreizen.
Gericht op de vangst van een kanjer-
zalm in Alaska of een heuse blauwe
haai langs de zuidkust van Ierland.
Net als altijd zullen ook dit jaar echter
weer zeer veel Nederlanders hun vakan
tie doorbrengen in eigen land. En hoe
vreemd het ook mag klinken, voor hen
gelaars zijn ook in eigen land visavontu
ren te beleven met vissoorten die in de
woonomgeving ontbreken. Want zelfs
binnen ons eigen, kleine landje zijn va
riaties in de visstand mogelijk.
De sportvisser uit Geleen, die met zijn
gehuurde zeilboot de Friese meren be
vaart en aldaar zijn vissersgeluk be
proeft, moet vooral rekenen op de
vangst van brasem, snoekbaars en mis
schien zelfs spiering. De Amsterdam
mer op de camping in Itteren (Zuid-
Limburg) vangt op de grensscheidende
Maas dezelfde brasem, maar daarnaast
voor hem vreemde vissen als kopvoorn
en sneep. De Haagse familie in het zo-
■‘‘«EK
wW
bT'*
ifd
-
