Kleinzoon Frits herdenkt
beroemde opa Jan Zwart
Ook AMV-lessen
in nieuw seizoen
10,98
7,98
9,98
i:
Daklozenexpo
Kleuters uit Lelystad
zagen hun juf trouwen
ALBERT HEIJN
lOOtJAAR
Waddinxveense musicoloog secretaris van nieuwe stichting
Oud-W’vener
zoekt sponsors
Leden gezocht
voor Progressief
W’veens Koor
Willem Lindhout verbond zich aan Gea Hauschild i
'.Jan Zwart
veelzijdig
persoon”
Zwart-wit
I
I
Zaandam
Demonstratie
Prijs
Jeruzalem
T, 'Éi
*1
I
WADDINXVEEN
o
’s Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
0
V
UW PERSOONLIJKE
FELICITATIE
OP TELEVISE?
Schouder-
karbonade
Per kilo
Haas
karbonade
Per kilo
Rib-
karbonade
Per kilo
OP ONZE KAASAFDELING ’’VERS VAN HET MES”
GOUDSE LICHT BELEGEN KAAS PER KILO 9,50
KABELKRANT
WADDINXVEEN
ELKE WERKDAG
VAN 7.00 UUR
TOT 19.00 UUR
OP BELGIË-VLAAMS 2
HEEFT U EEN JARIGE,
JUBILARIS, BRUIDSPAAR
ETC. IN FAMILIE- OF
KENNISSENKRING?
VOOR SLECHTS
ƒ10,-
KUNTU HEN FELICITEREN
VIA HUN EIGEN T.V.
BEL VOOR INFORMATIE
01828-14788
rat
■I
I
Ut
ik. I
-
l&L
A
L
WOENSDAG 1 JULI 1987
SPELLETJES
NOTENBALK
l
I
blijft rondtrekken
to: Sjaak Noteboom).
Van Jan Zwart is de uitspraak bekend
dat een kerkorganist moet spelen "naar
het hart van Jeruzalem”. Wat kunnen
we daaronder verstaan?”
”Jan Zwart meende dat een kerkorga
nist dienstbaar moest zijn aan de ere
dienst. Hij is daarin geen concertorga
nist en het is dus niet de bedoeling dat
hij allerlei technische hoogstandjes uit
haalt. Je moet zo spelen dat de gemeen
te weet waar zij aan toe is. Kijk maar
Grootvader Jan Zwart, aartsvader van
de vernieuwingen van de protestantse
naar zijn composities, dan weet je wat
hij bedoelde: muziek die niet nodeloos
ingewikkeld is. Je hoort direct om welk
werk en om welke melodie het gaat. Jan
Zwart spreidde eenvoud ten toon en
was dus niet voor niets zo geliefd bij een
groot publiek”.
Weekblad voor
Waddinxveen
Eerder dit jaar trok een demonstratie
van ongeveer 10.000 bewoners van Villa
El Salvador naar het Ministerie van
Economie om de eisen met betrekking
tot betere voorzieningen in deze krot
tenwijk kracht bij te zetten.
Villa El Salvador is de wijk van Lima,
die destijds ook door de Waddinxveen
se reisgroep is bezocht. De wijk bestaat
al enige tientallen jaren, maar de water
voorziening is nog slecht. Dit is vooral
Verloren 10-6: Dameshor
loge, merk: Mido Ocean
Star. In Vondelwijk of bij
benzinestation Boonstop-
pel, W’veen. Dit horloge
heeft voor mij zeer veel
pers, waarde. Tel. 01828-
14320.
WADDINXVEEN - De door de Kerngroep Ontwikkelingssamenwer
king Waddinxveen ingerichte tentoonstelling in het kader van het Jaar
van de Daklozen is nog deze week te zien in de Ontmoetingskerk aan de
Groensvoorde. De expositie is van 17-28 augustus aanwezig in de bibli
otheek aan de Van Mecklenburg Schwerinlaan. Eerder was de tentoon
stelling te zien in het gemeentehuis, het kantoor van de woningbouwver
eniging SSW aan de Mercuriusweg en in de St. Victorkerk aan de Zuidka-
de.
kerkmuziek in deze eeuw, werd op 20
augustus 1877 in Zaandam geboren.
Toen hij vijf jaar oud was verhuisde het
gezin naar Rotterdam. Reeds op jonge
leeftijd bleek zijn aanleg voor de mu
ziek in het algemeen en het orgelspel in
het bijzonder. Hij ontving orgelonder-
richt van Hvan Eij kGBvan Krieken
en Hendrik de Vries. In 1893 werd hij
organist van de Gereformeerde Kerk
aan de Westzeedijk te Rotterdam, waar
hij een tweeklaviers Frans drukwind
harmonium bespeelde. Enige tijd later
werd hij benoemd in de hervormde ge
meente te Capelle aan den IJssel. In
1898 verbond hij zich aan de Hersteld
Evangelisch Lutherse Gemeente te
Amsterdam. Dit kerkgenootschap was
een orthodoxe afsplitsing van de Lut
herse gemeente. Zwart vestigde zich na
deze eervolle benoeming in Zaandam.
Zwart was ook actief als componist. Hij
componeerde bewerkingen van psal-
zo in de zomer (dan is het bij ons win
ter). Dan wordt het water gerantsoe
neerd tot enkele uren per dag of soms
dagenlang niets. Ook de elektriciteits
voorziening en in het bijzonder het tran
sport uit de wijk naar andere delen van
de stad zijn gebrekkig.
Na lang wachten werden de demon
stranten uiteindelijk te woord gestaan
door een medewerkster van de minis
ter. Over de uitslag is nog niets bekend.
Als in Waddinxveen een vergelijkbaar
deel van de bevolking aan een demon
stratie zou deelnemen, zouden wij een
optocht van een paar duizend mensen
hebben.
WADDINXVEEN - Vorige week vrij
dagavond trouwden in het Waddinx
veense gemeentehuis de administratief
medewerker van het uitzendbureau
Start in Gouda, Willem Lindhout (24)
met de 27-jarige kleuterleidster Gea
Hauschild uit Lelystad.
Nieuw in Waddinxveen!
Antiek Grenen meubelen
te koop. Ook opknappen
en logen. Open do.av.
19.00-21.00 u., zaterdag
10.00-16.00 u. Brugweg33,
tel. ink: 01828-18747.
WADDINXVEEN - De in Wad
dinxveen aan het Schuberthof wo
nende kleinzoon van de legendari
sche Amsterdamse organist Jan
Zwart (1877-1937), drs. Frits W.
Zwart, is nauw betrokken bij de
herdenkingen dit jaar van zijn een
halve eeuw geledefi overleden
grootvader. Hij is bijvoorbeeld se
cretaris van de onlangs in het leven
geroepen Stichting Nationale Jan
Zwart Herdenking 1987, die na
drukkelijk aandacht wil schenken
aan de veelzijdige en markante or
gelist, kerkmusicus, organoloog,
componist en organist.
Zwart begon in 1917 een eigen muziek
uitgeverij om zijn orgelmuziek te publi
ceren. Bovendien verzorgde hij uitga
ven van muziek van collega-organisten.
Steeds meer ging Jan Zwart zich in de
geschiedenis van orgels, orgelspel en
kerkmuziek verdiepen. Dit resulteerde
in publikaties in een groot aantal
tijdschriften, zoals in het door hemzelf
geredigeerde ’’Orgelistenblad"
lijk. En meestal moet dan gedurende de
eerste jaren een gedeelte van de les wor
den besteed aan het doorgronden van
de geheimen van de notenbalk.
Een les duurt meestal ook nog niet zo
erg lang. Vandaar dat men op een gege
ven moment besloten heeft om de
aspecten van het noten leren lezen, no
ten leren spelen, leren ritmes klappen
en leren luisteren in een cursus apart te
behandelen.
Er wordt in de AMV-lessen naar ge
streefd zoveel mogelijk de praktijk van
het muziek maken te betrekken. De
eerste noten die worden geleerd, wor
den direct in de bijbehorende klanken
omgezet met behulp van diverse Orff-
instrumenten.
Met allerlei luister- en doe spelletjes
worden de kinderen vertrouwd 'ge
maakt met verschillende ritme-figuren
en maatsoorten. De Orff-spelen een be
langrijke rol in de AMV-lessen. Het
zijn kleine handzame ritme- en melodie
instrumenten waar de kinderen al snel
muziekstukjes op kunnen spelen. En er
wordt natuurlijk veel aandacht besteed
aan zingen en stemgebruik.
wonen. Willem Lindhout verblijft nu
nog in het ouderlijk huis aan de Alpher-
wetering. Nadat de ambtenaar van de
burgerlijke stand het huwelijk had ge
sloten werd het huwelijksfeest voortge
zet in hotel De Unie aan de Kerkweg-
Oost.
Het huwelijk van Willem Lindhout en Gea Hauschild temidden van de overgekomen leerlingetjes van Gea. (Fo-
Een AUTOVERZEKE
RING is niet duur. Vraagt
toch eens wat u moet beta
len bij Ass. kantoor D.
Verwey, Kon. Wilhelmi-
nasingel 83, tel. 01828-
12539. No claim kortingen
nemen wij mee over.
Van het huwelijk in dit Gouwedorp wa
ren haar kleuters uit Flevoland getuige.
Ze maakten de reis graag om met eigen
te zien met wie de ”juf” het huwelijks
bootje instapte.
Het paar gaat in september aan het
Nicolaaserf in de woonwijk Zuidplas
Grote partij eiken berg
meubels toogkasten, B-
keus. Speciale opruimings-
aanbieding. Meubelkoop-
jeshal, Noordkade 92a,
Waddinxveen.
WADDINXVEEN/FERWERD
Waddinxveens oud-fractievoorzitter
van het CDA in de gemeenteraad en
burgemeester van de Friese gemeente
Ferwerderadeel, drs. Tijme Bouwers,
zoekt sponsors, die hem financieel wil
len ondersteunen voor een 115 kilome
ter lange non-stop wandeltocht. Hij wil
op deze manier 20.000,- extra bijeen
brengen voor de restauratie van het
kerktorentje van Reitsum, dat anders
verloren zou gaan.
Enige tijd geleden stemde de raad na
melijk in met de verbouwing van het
kerkje tot dorpshuis. ”Het lukt hem
wel”, aldus een raadslid. ”Hij doet ook
altijd mee aan de Elfstedentocht. En als
het niet voldoende opbrengt, loop ik
desnoods zelf mee”.
Tijme Bouwers, die in Waddinxveen
aan de Koningin Wilhelminasingel
woonde en in 1977 vertrok, heeft de eer
ste 115,-binnen.
p
WADDINXVEEN - De Waddinxveen
se'kleinzoon van de 50 jaar geleden
overleden organist Jan Zwart, drs. Frits
W. Zwart, beschouwt zijn grootvader
als één van de meest veelzijdige per
soonlijkheden van de Nederlandse mu
ziekgeschiedenis van deze eeuw.
De Schuberthof-bewoner vindt wel dat
het beeld dat in de afgelopen vijftig jaar
van zijn grootvader ontstond nogal ge
kleurd is, eenzijdig en in sommige op
zichten in tegenspraak met de histori
sche feiten.
Op grond van uitgebreid onderzoek
z<?gt Frits Zwart dat het orgelspel dat zo
vele Zwart-adepten kenmerkt - het gre
tige en emotionele toetsen graaien -
weinig tot niets van doen heeft met de
beheerste manier van spelen van Jan
Zwart zelf.
Frits Zwart is zoon van de Rotterdamse
organist Dirk Janz. Zwart. Hij is musi
coloog en secretaris van de Stichting
Nationale Jan Zwart Herdenking 1987.
De Waddinxvener is voorts beheerder
van de zogeheten ’’Nederlandse muzie
karchieven” in het Gemeentemuseum
in Den Haag. Deze collectie omvat na
latenschappen van 19e en 20e eeuwse
musici en componisten.
Hoe moeten we het nagelaten werk van
Jan Zwart nu beoordelen? Was hij al te
zeer kind van zijn tijd?
”Wie is geen kind van zijn tijd? Zijn
werken zijn gedateerd, zo mag je het
wel zien. Maar dat kun je ook van Bach
zeggen. Dat is dus een dooddoener.
Voor zijn tijd schreef Zwart gewoon
goede, degelijke muziek. Ik zie op dit
moment iedereen nog niet zijn liedbe-
werkingen spelen. Dat hoeft ook niet.
”Een vaste Burcht” bijvoorbeeld mag
van mij op veel programma’s prijken.
Een goed werk. Als je dat vergelijkt
met wat er in die tijd werd geschreven,
steekt dit er uitermate gunstig bij af”.
In het dagblad Trouw liet Frits Zwart
weten dat de herdenkingen rond zijn
grootvader niet zijn bedoeld om een
Een ander opvallend initiatief van Jan
Zwart was het organiseren van orgelda
gen. Vanaf 1831 vonden deze plaats in ’s
Hertogenbosch, Alkmaar en Deventer.
Jan Zwart had nog vele plannen toen hij
op 13 juli 1937 na een korte ziekte over
leed. Na zijn dood bewerkstelligde Jan
Zwarts oud-leerling Cor Kee een door
braak in het idioom van psalmbewer
kingen voor het orgel. Zijn bundels
’’Psalmen voor Orgel” zijn een uniek
document van deze ontwikkeling.
’’oorlogssfeer” rond Jan Zwart te kwe
ken. ’’Welnee. Wij polariseren in ieder
geval niet. De historische betekenis van
mijn grootvader is niet het exclusieve ei
gendom van énkelen. En zeker niet van
dominees, want die hebben zich toch al
zo veel met mijn grootvader bezigge
houden”.
”Ik denk dat we het langzamerhand aan
de nagedachtenis van Jan Zwart ver
plicht zijn om zijn nalatenschap zorg
vuldig te beheren. Na de dood van mijn
grootvader in 1937 werden zijn geschrif
ten. handgeschreven composities, noti
ties, brieven verdeeld onder de kinde
ren. Die beschouwen deze documen
ten, niet geheel ten onrechte vind ik
overigens, als dierbare herinneringen
aan hun vader. Het gevaar blijft natuur
lijk aanwezig dat grote delen van Jan
Zwarts nalatenschap uit het zicht ver
dwijnen, zoek raken en zo. Dat vooruit
zicht vind ik onverteerbaar, gelet op de
unieke rol die hij in Nederland, voor de
Nederlandse orgelkunst in het alge
meen en voor de protestantse kerken in
het bijzonder heeft gespeeld”.
Het jaar 1987 is voor de Verenigde Na
ties uitgeroepen tot het Jaar van de
Daklozen. Doel is om in de gehele we
reld aandacht te vragen voor de woon
problematiek in de Derde Wereld.
Daarbij is erg belangrijk dat vooral de
rijke landen, dus zeker ook Nederland,
zich meer van de daklozenproblematiek
bewust worden. De kern van de huis
vestingsproblemen in de Derde Wereld
is niet zoals veel mensen denken een te
kort aan behoorlijke woningen. Nee,
het is het tekort aan werkgelegenheid
voor mensen in krottenwijken. Als de
mensen werken en dus inkomen heb
ben, zorgen ze zelf wel voor een in hun
ogen behoorlijk onderkomen.
De rijke landen zouden in hun handel
spolitiek hiervoor meer oog moeten
krijgen en dus geen handelsbarrières
moeten oprichten om de eigen export te
beschermen ten koste van de werkgele
genheid in veel ontwikkelingslanden.
De kerngroep vond dat dit grote pro
bleem ons allemaal aangaat en het pro
ject in Lima heeft er zeker mee te kam
pen. Daarom heeft de kerngroep een
tentoonstelling van 7 panelen over Ha
bitat '87 in relatie tot het project in Lima
ingericht.
Een sloppenwijk bij de Peruaanse
hoofdstad Lima heeft een Spaanse prijs
van 2 miljoen pesetas (33.000 gulden)
gewonnen. De Prins van Asturiaprijs,
die voor de eerste keer werd uitgereikt,
werd volgens het jury-rapport toege
kend aan Villa El Salvador vanwege het
voorbeeld dat de wijk geeft, hoe armoe
de en honger in Latijns-Amerika be-
Aan kleinzoon drs. Frits W. Zwart
vroeg het Reformatorisch Dagblad of
de stichting waarvan hij secretaris is de
pretentie heeft om aan te geven hoe de
muziek van Jan Zwart nu daadwerkelijk
gespeeld dient te worden. Visies van
Feike Asma en bijvoorbeeld dr. E.
Kooiman daaromtrent lopen natuurlijk
geducht uiteen.
”Die prentie hebben wij niet. Wij willen
niet zeggen: Zo moet het en niet anders.
Persoonlijk denk ik dat Feike Asma niet
zo speelde zoals mijn grootvader dat
deedIk denk dat Jan Zwart zijn muziek
anders heeft bedoeld dan Asma die uit
droeg. Asma was natuurlijk een emoti
oneel musicerend mens. Kooiman heeft
op Jan Zwart ook zijn ideeën losgela
ten. Met als gevolg een ander klinkend
resultaat, dat me op zichzel wel aan
spreekt”, aldus de Waddinxvener.
”Men heeft het oeuvre van Jan Zwart
eindeloos gewaardeerd en eindeloos be
kritiseerd. Maar bijna alleen in termen
van ’’fantastisch” en ’’waardeloos”. Dat
is een zwart/witte kijk op de man, die
hem geen recht doet. Jan Zwart was uit
eindelijk een heel ander figuur dan ve
len denken. Hij maakte zich druk om
Sweelinck, om Van Noordt, om Speuy.
Hij was heel veelzijdig. Veel veelzijdi-
ger dan diegenen die zich nu graag op
werpen als leden van de zogenaamde
Jan-Zwartschool. En naar die veelzij
digheid mag nu ook wel eens gekeken
worden. Anders wordt de man schro
melijk tekort gedaan. Dat Jan Zwart zo
verguisd is, komt denk ik ook doordat
De stichting was zaterdag betrokken bij
de studiedag over Jan Zwart, waarvoor
soms hele groepen vóór zijn of tegen en
welke verdeeldheid overigens soms ver
kan gaan, in de Amersfoortse St. Joris-
kerk.
De tweede herdenking vindt plaats op
10 juli in de Nederlandse Hervormde
Kerk te Noordwijk-Binnen waar W.H.
Zwart het orgel bespeelt. Op 22 augus
tus volgt de derde herdenking in de St.
Eusebiuskerk in Arnhem.
Op 13 juli, de sterfdag van Jan Zwart,
wordt op het voormalig kerkgebouw
van de Hersteld Evangelisch Lutherse
Gemeente aan de Kloveniersburgwal in
Amsterdam een plaquette onthuld over
de kleine ’’mannenbroeder” uit Zaan
dam. Opzet van dit alles is om Jan
Zwart wat uit de sfeer van zijn leerlin
gen en zijn zonen te halen.
men. gezangen en geestelijke liederen
voor orgel. Zijn composities werden
snel geliefd. Ze waren dan ook geschre
ven in een aangenaam romantisch idi
oom dat soms herinnert aan Mendels
sohn en Guilmant. Velen gingen door
zijn liedbewerkingen voor het eerst be
wust naar muziek luisteren en niet wei
nigen zijn via zijn orgelkoralen uit
eindelijk bij Bach, Beethoven en Bar
tók terecht gekomen.
WADDINXVEEN - De aan de Prinses
Irenestraat wonende Peter Hermens
heeft zich belast met de taak te komen
tot de Oprichting van een Progressief
Waddinxveens Koor (Prowako).
Dit vloeit voort uit het succesvolle op
treden van het PvdA-koor De Rooie
Keeltjes tijdens de in De Bonkelaar ge
houden 1-mei-viering. De muzikale be
geleiding was toen in handen van wel-
zijnsambtenaar drs. Cees Seelen
Uit een evaluatie van de 1-mei-viering,
die een kleine 400,-opbracht voor het
African National Congress (ANC),
bleek dat de door een onafhankelijk co-
mité opgezette bijeenkomst een terug- i
kerende traditie zal worden.
Ditmaal waren bij de viering 14 organi
saties betrokken, stond het landelijke
jeugdwerkgarantieplan centraal en wa-
ren er 100 bezoekers. In het najaar zal al
gesproken gaan worden over de 1-mei-
viering in 1988, die dan op een zondag
valt.
streden kunnen worden. De krotten
wijk, op 20 kilometer afstand van Lima
en met zo’n 300.000 inwoners, eindigde
vóór de Filippijnse president Cory
Aquino en het Save the Children Fund.
Villa El Salvador werd in 1971 gesticht
door duizenden dakloze boeren, nadat
zij de grond, die in particuliere handen
was, hadden bezet. De wijk onder
scheidde zich al snel van de vele andere
krottenwijken, die Lima omringen,
door de mate waarin de bewoners in
staat bleken zichzelf te besturen. Vrij-
wel zonder steun'vanuit het gemeente
lijk apparaat van Lima richtten zij hun
stad in, organiseerden wijkgroepen en
kozen een stadsbestuur; scholen, par
ken, kerken, recreatiecentra en zelfs
een kerkhof werden opgezet.
Verscheidene Nederlandse medefinan
cieringsorganisaties zijn via hun-peru-
aanse partner-organisaties betrokken
bij de projecten in Villa El Salvador. De
film, die Jan Vrijman maakte in het ka
der van het Jaar der Daklozen werd
daar opgenomen. Villa El Salvador is
dit jaar ook al genomineerd voor de No
belprijs voor de Vrede.
zovelen zijn muziek op een voetstuk
hebben gezet, als zou Jan Zwart de
meest geschikte kerkmuziek voorSmze
tijd hebben geschreven en een voor-,
beeld zijn ter navolging in stilistisch op
zicht. Dat roept wrevel en uiteindelijk
verguizing op. Er zijn al jarenlang elk
jaar Jan Zwart-herdenkingen. Griezelig
gewoon. Ik kan me voorstellen dat men
sen dat niet moeten en er zich dus tegen
gaan verzetten. Jan Zwart zelf heeft die
overwaardering in elk geval niet in het
leven geroepen”.
De in Waddinxveen wonende
kleinzoon drs. Frits Zwart van de
beroemde organist Jan Zwart.
Een kind dat zomaar voor het eerst met
een instrument begint weet veelal van
toeten noch blazen, letterlijk en figuur-
WADDINXVEEN - De Stichting
Streekmuziekschool Waddinxveen gaat
in het nieuwe seizoen door met de cur
sus algemene muzikale vorming (AMV)
voor kinderen vanaf groep 4 van de ba
sisschool. De lessen hebben tot doel de
beginnende leerlingen voldoende ken
nis van de theorie bij te brengen om na
één of twee jaar met een instrument te
beginnen.
Naast de theorie wordt ook veel aan
dacht besteed aan de creatieve en speel
se kant van muziek. Erwordt veel ged
aan aan improvisatie; ook om kinderen
vormsgevoel in muziek bij te brengen,
maar ook om duidelijk te maken dat ie
dereen muziek kan maken.
Er worden ook regelmatig muziekstuk
ken beluisterd waarbij de kinderen hun
eigen iedeeën kunnen verwerken in een
tekening of een kleurencompositie of
een verhaal enz.
jTREK HAAR DE STAD
Kabelkrant