I
Geen zekerheid over verdwijnen van voet- en wagenverkeer
Hoofdstuk
uit boek
W. Verboom
Sterke stroming
De Unie
Schilderachtig
Trefpunt
vOÜt Bedelaars
Tol
Ophaalbrug
Pakpapier
Wa:
Weekblad voor Waddinxveen - Woensdag 24 juli 1991
Pagina 6
door W. VERBOOM
1
WAODINGSVEEN
1
1
c
1
1
1
1
1
I
I
t
s
C
t
z
a
r
f
8
8
o
V
V
1
n
1
1
I
f
Dit is een foto van de brug over de Gouwe in het jaar 1936. Het betreft hiep
de noodbrug in verband met de bouw van de hefbrug over de Gouwe.
Rechts op de foto de Henegouwerweg. (Foto: Archief Jan Oskam).
WADDINXVEEN - Het is niet bekend wanneer de eerste
brug over de Gouwe, van oudsher tussen Kerkweg en Brug
weg, is gebouwd. In de middeleeuwen bevond zich daar een
voet--en wagenveer. Vermoedelijk is dat weer in de zestiende
eeuw door een brug vervangen.
---
1 i
s
r
Eerste brug over de
Gouwe in de 16e eeuw
1
t
I
I
zicht was, kon hij gemakkelijk even zijn
huis binnenlopen en hij liet dan zijn
klompen bij de deur staan. De school
jongens die elke dag voorbijkwamen,
wisten dat en hebben een keer een grap
uitgehaald met die klompen. Zij goten
er water in en gingen wat verder staan
kijken hoe het af zou lopen. Zij hadden
s
I
t
1
c
c
I
1
I
i
1
I
1
s
I
i
1
1
I
1
1
1
1
4
1
1
t
I
1
1
t
5
I
t
S
e
t
t
r
r
s
a
t
t
r
r
d
s
1
s<
n
g
v
n
P
o
n
e
w
J
n
K
t<
si
w
Aan het begin van de Brugweg (aan de
noordzijde) stonden enige huizen die
huizen en bij de smederij stond een rij
tje lommerrijke kastanjebomen. Een
dorpstafereel uit vervlogen jaren. De
De klapbrug in 1930. Werd gebouwd in 1924. (l/it: Waddinxveen 750jaar).
oponthoud de schuld. Ook als je te laat
op school kwam, als er weer een schip
vastzat in de vaargeul.
Pas in 1922 werd deze brug vervangen
door een ijzeren ophaalbrug. Vergele
ken bij de vorige die in 1921 in vervallen
toestand verkeerde, was de nieuwe brug
een verbetering. De doorvaart was nu
wel succes, want niet lang daarna werd 8,4 meter geworden. Door de gewijzig
de constructie kon de diepte van twee
meter op 3,7 meter gebracht worden.
Op de hoek van de Kerkweg en Af-
scheepplaats stond vroeger het café-res-
taurant ”De Unie". Het was een groot
gebouw. In 1873 werd het geheel geres
taureerd en aangepast aan de eisen van
die tijd. Het was tevens hotel. Aan de
voorgevel (bij de brug) hing omstreeks
1920 een bord waarop stond "Bondsho-
tel De Unie”/ Hotel en caféhouder was
toen W. Visbach. Aan de overzijde van
het pand aan de Kerkweg was de uit
spanning voor de paarden en de stalling
voor de wagens.
De enkele auto’s die toen door Wad
dinxveen reden, waren gemakkelijk te
tellen. De auto had paard en wagen in
die tijd nog niet verdrongen. ”De Unie”
was vóór 1873 een herberg met kolfbaan
en werd in 1848 gebouwd. Er stond
vroeger tegenover ”De Unie” langs de
rend tot het type schaats dat snel om- o
hoog rijst ("vol” is). De ijzers waren'w
drie millimeter breed, later twee milli-
meter. Het schaatshout was van eike-
Ruijters zoon Jan volgde hem op. Maar hout. Op de ijzers stonden bij de hals in-’
ook dit huis en de smederij moesten om
streeks 1934 verdwijnen. Wat verder op
de Brugweg werd een nieuw huis met
smederij gebouwd. Hoe goed en nieuw
dit pand ook was, de sfeer van het oude
4t
a’
De oude draaibrug in 1920 (Uit: Waddinxveen 750 jaar).
door een schipper om doorvaart gebla
zen. De brugwachter kwam snel uit zijn
geslagen: Gebr. de Rooij. In een boek
over schaatsenrijden van 1888 staat on—o
der de beschrijving van de Waddinx-
veense schaatsen: ”Te koop bij de>
Rooij te Waddinxveen (een goede,- j
huis kwam niet terug. Jan de Ruijter schaatsensmid) voor 5,- Ongeveer-\
deed later het nieuwe huis en bedrijf 'n die tijd werd aan de gebroeders De
over aan A.J. van Rijn, waarna De
Ruijter en zijn vrouw in Brabant gingen
wonen. Zijn vrouw was afkomstig uit
die provincie.
De Waddinxveense brug ligt ongeveer
op de oude grens van Rijnland. In ver
band met de waterkering bevond zich
vroeger aan de brug een schotdeur, die
daar op verzoek of op last van Rijnland
was aangebracht om zonodig het toe
stromen van water uit het zuiden tegen
te gaan. In 1515 was er sprake van zo’n
schut. Zoals het was met de houten
draaibrug die in 1887 gebouwd werd,
zal het ook geweest zijn in de zestiende
eeuw, een smalle vaargeul en daardoor
sterke stroming van het water, dus
moeilijk voor de schepen.
bij het laden én lossen van de schepen.
Maar in de tijd dat de meeste goederen
per schip werden vervoerd - vooraan de
Zuidkade bij de brug was het Goudse en
het Leidse veer - is dat wel te begrij pen
De houten ophaalbrug werd in 1859 af
gebroken en vervangen door een draai
brug. Een dergelijke brug was er ook in
Boskoop en in Gouda (bij het Bol
werk). In dat jaar werd ook de Af-
scheepsplaats, direct noordelijk van de
brug, in gebruik genomen. Het werk
was aanbesteed voor 730,-. Door het
ambacht werd daarin 600,- bijgedra
gen.
In 1887 kwam er een nieuwe houten
draaibrug. Van deze brug is vooral be
kend dat die op 12 december 1902 door
een groep schaatsliefhebbers onklaar
werd gemaakt (stuk werd gedanst) uit
protest tegen het openbreken van de be
vroren Gouwe. De ijsbreker kon daard
oor niet verder en moest voor de brug
blijven liggen.
Omstreeks 1900 was J. Hoogendoorn
chef-brugwachter. Hij woonde in de
brugwachterwoning die dichtbij de op
rit aan de Zuidkade stond. Later werd
de woning afgebroken, omdat het druk
ker wordende verkeer over de brug dit
noodzakelijk maakte. In die tijd stond
er aan de overzijde, aan het Jaagpad, di
rect ten zuiden van de brug, een groot
oud huis. Omstreeks 1890 woonden
daar de dames Bos.
Later werd dit huis door twee of drie ge
zinnen bewoond. Na de afbraak van de
brugwachterswoning werd een gedeelte
van dat grote, oude huis aan de overzij
de dienstwoning voor de brugwachter.
Er werd direct noordelijk van de brug
een houten huisje als dagverblijf voor
de brugwachters gezet. Daar stonden
een paar stoelen en een tafel in en ook
een potkacheltje. Daar was het lekker
warm in de winter en men had er een
mpoi uitzicht over de bocht in de Gou,-
we.
broers een smederij onder de naam Ge-
De broeders De Rooij.
Daar werden vroeger ook de bekende
Waddinxveense schaatsen gemaakt.'
Dat waren schaatsén met een zeer korte
Brugweg door de geopende deuren van hals, het einde gelijk met de hak, beho-
Gouwe een stenen schuur of pakhuis, in de smederij te zien werken. Voor deze
gebruik bij voormeld hotel. Aan de
zuidgevel van die schuur bevonden zich
de aanplakborden van de gemeente.
Op de hoek Kerkweg-Zuidkade stond
vroeger een hoog woonhuis met een
mooie klokgevel. Dat was vermoedelijk
in de tweede helft van de achttiende
eeuw. Later werd op die plaats een
woon- en winkelpand gebouwd, waar
de ijzerhandel van de gebroeders De
Rooij was. Daarna werd het betrokken
door sigarenmaker A. van der Krans,
die er een winkel in rookartikelen dreef.
De ijzeren klapbrug en alle hiervoor
omschreven panden werden omstreeks
bei”. De dieren wisten wat er van hen
verlangd werd en gingen met een vaart
de brug op. Dikwijls sloegen de vonken
uit de straatstenen op de hoogte. In de
herfst, als de suikerbieten geoogst wer
den en met boerenwagens via de Ker
kweg werden aangevoerd naar de Af-
scheepplaats of, als het daar vol was,
naar de wal voor het gemeentehuis, kon
het erg glad zijn door de kluiten grond
die door de wagens uit het dikwijls dras
sige land werden meegvoerd.
Hoewel er een verordening was om de
wagens schoon te maken voor ze op de
openbare weg kwamen, bleek dit in de
praktijk niet altijd goed uitvoerbaar te
zijn. De hele Kerkweg en vooral de om
geving van de brug waar de aanvoer
plaatsvond, werd dan één glibberige
massa. Menig voetganger of wielrijder
kon daar niet overeind blijven en kwam
te vallen. Dat veroorzaakte niet alleen
pijn en moddrige kleren maar ook dik
wijls de lachlust van de toeschouwers.
van
zijn
was
:aterdagmiddag bloem, Broek, Thuyl en 't Weegje een
vogel op een tak, Broekhuizen een huis.
De Herberg moet stellig betere dagen
gekend hebben en het polderbestuur en
anderen zullen er vergaderd hebben.
Toen in 1848 ”De Unie” werd ge
bouwd, was het met zijn glorie gedaan.
In het begin van de jaren dertig van deze
eeuw was het café van G. Wesseling.
Het was een hoog oud huis met puntdak
en met riet gedekt. Het rieten dak was
aan de achterzijde het laagst; daar was
het ongeveer anderhalve meter van de
grond.
Daarnaast woonde schipper H. Hoog
endoorn die tevens brandstoffenhande
laar was. Zijn motorbootje ’’Niets zon
der Gods zegen”, waarmee hij zijn
dienst naar Gouda onderhield, lag dik
wijls afgemeerd bij zijn huis. In het ver
lengde van dit huis stond een rijtje klei
ne woningen. Omstreeks 1934 was het
huis van Hoogendoorn afgebroken,
evenals de dichtbij op het Jaagpad
Noordzijde staande kleine huizen.
Schipper Hoogendoorn ging op de
Zuidkade 51 wonen in het huis van de
familie A. Alblas, naast de vroegere
pastorie van de Remonstrantse Kerk.
(H. v.d. Bor heeft nu in de pastorie een
rijwielzaak).
1934 in verband met de verruiming van
de Gouwe en de bouw van een nieuwe
brug (hefbrug) afgebroken. Ook veel
huizen aan de oostzijde van de Gouwe
moesten verdwijnen.
De oude herberg ”Het Wapen van
Bloemendaal” behoorde eveneens
daartoe. Vermoedelijk was dit een ze-
ventiende-eeuws pand, dat zeer lang de
enige herberg aan dé brug geweest zal
zijn. Omstreeks 1880 hing het wapen
nog buiten de deur; het was een combi
natie van de wapens van Bloemendaal,
Broek, Thuyl en ’t Weegje en Broek
huizen. Bloemendaal voerde een boter-
De brug was omstreeks 1915 altijd een
gezellig trefpunt. De vele winkels aan
de Zuidkade en het gemeentehuis dat
daar gekomen was in 1911, droegen
daaraan bijOok het café ”De Unie” op
de hoek van de Kerkweg en de winkels
daartegenover en langs de Afscheeps-
plaats verhoogden de gezelligheid. Een
vastgestelde winkelsluitingstijd was er
vroeger niet. Alle winkels waren elke
dag meestal tot negen uur ’s avonds ge
opend. ’s Zaterdags zelfs tot tien uur, de
vrije zaterdagmiddag was er toen nog
niet.
Op de zaterdagavond was het dan ge
woonlijk erg druk. Daar stond ook Bur
ger van de winkel ”De Rookwolk" met
een kraam met sigaren en andere rook
artikelen aan de Zuidkade dichtbij de
brug. Als je ’s avonds over het Jaagpad
liep kon je de brandende lantaren in de
kraam al in de verte zien. Dat was een
mooi gezicht.
Maar ik schreef over J. Hoogendoorn,
de brugwachter. Hij behoefde niet ver
te lopen om zijn dagelijkse taak op de
brug uit te oefenen, want hij woonde
daar dichtbij: het huis was bijna tegen
de brug gebouwd. Als er geen schip in kam). Ja, die oude brug kreeg van veel
De vaargeul -was smal en de brugge-
hoofden te lang om de brug zo kort mo
gelijk te houden, want het leggen van
een korte brug was goedkoper. In de
vaargeul was dikwijls een sterke stro
ming. Soms kon een beladen zeilschip
of een rijnaak, die zwaar beladen was en
grotere diepgang had, niet tegen de
stroom op. Het gebeurde wel dat door
de schipper een dik touw werd uitge
worpen, zodat de dikwijls vele op de
kant wachtende fabrieksarbeiders een
handje konden helpen.
Erger was het als de brug niet meer
dicht wilde. Dit wekte de hilariteit van
de wachtenden aan beide zijden van de
brug op. Dan werd met spoed Robbert
de Bruin gehaald, een smid met een gro
te reputatie omtrent zijn vakmanschap.
Hij moest erbij komen om wat van de
brug af te vijlen en dan was het leed
weer geleden. Robbert Öy Bruin was
werkzaam in de smederij van de gebroe
ders De Rooij aan de Kerkweg (nu Ros
huis en schoot in zijn klompen. Hoewel
hij wel kwaad werd, ging hij toch door
om de brug te openen. Dat kon niet
wachten.
Vele jaren heeft brugwachter Hoogend
oorn zijn werk gedaan, zelfs tot hoge
leeftijd. Hij overleed in 1915 op zeve-
nenzeventigjarige leeftijd. Tot enkele
dagen voor zijn dood was hij op zijn
post geweest. Twee latere, eveneens be
kende brugwachters waren Hilgers en
Huisman. Wanneer zij werden aange
steld weet ik niet, wel dat Hilgers ook al
op de oude draaibrug, gebouwd in 1887,
werkzaam was. Ook zij hebben heel wat
jaren met een klompje aan een draad
"gehengeld”. Na de bouw van de tegen
woordige hefbrug verviel die betalings
wijze van de bruggelden.
De oude draaibrug was erg smal. Bo
venop de ijzerqn overspanning bevond
zich een petroleumlamp. Aan de Ker-
kwegzijde kon de brug worden afgeslo
ten door een hek. Aan de andere zijde,
bij de afrit naar de Brugweg, was geen
hek. Daar was een andere afsluiting,Jen
minste daar moest het voor doorgaan.
Het was een ijzeren stang, behoorlijk
dik, met een greep, die uit een soort me
talen koker getrokken werd die aan een
houten hek naar het Jaagpad Zuidzijde
was bevestigd. De aldus uitgetrokken
stang werd op een haak op het houten
hek naar het Jaagpad Noordzijde vast
gemaakt.
Het water kon nu bij de doorvaart van
een schip beter doorstromen, met veel
minder zuiging. Tijdens de bouw werd
ten behoeve van het verkeer gebruik ge
maakt van een pont dichtbij het ge
meentehuis. Henk de Goeij zette in die
dagen voetgangers en wielrijders met
een roeiboot over naar en van de Jan
Dorrekenskade. Zijn ouders woonden
in het grote huis op de hoek (waar nu
Arie Koren woont) en hadden daar een
kruidenierswinkel.
Dikwijls gingen er zwaar beladen wa
gens, getrokken door twee forse werkp
aarden, over de brug. Vooral de wagens
van de houthandel Alblas en van de
coöperatieve graanmaalderij "De Een
dracht” hadden zware vrachten. De
paarden reden in galop als de brughoog-
te genomen moest worden. De brug
wachter liep dan op de hoogte achter de
wagen met een blok hout om dit, zo no
dig, achter een wiel te werpen, voor het
geval de aanloop mislukte.
Zo’n gebeurtenis had steeds veel be
langstelling en er waren altijd wel man
nen bij de brug die de helpende hand
uitstaken. De wagen van "De Een
dracht", vol met zakken, kwam met een
grote vaart het terrein aan de Brugweg
af. Dat moest wel snel, want de afstand
van daar tot aan de brug was maar klein
De houtwagen van Alblas kwam van de
Zuidkade.
Een bekende en bekwame koetsier op
plaatsen (Katwijk, Vlaardingen) ver-’U
voerde en terugkeerde met oud zeiUM
doek en oude netten waarvan het stevig
ge en duurzame oud-Waddinxveense'-'
’Vo
In het huis daarnaast woonde vóór 1900
Ph. Verbruggen, een aannemer. Hij-*'
moet een goede kijk gehad hebben op
bouw- en waterwerken en gaf daar veel -5
de collega's deskundig advies over. Ditéx
grote brand op 4 februari 1931 Fn de ou- huis werd later vele jaren bewoond door’
de meubelfabriek van Kempkes aan de Maarten de Rooijde smid en zijn geJ -
Afscheepplaats is van zijn hand. Naast zin. Hij had aan de Kerkweg met twee
het huis waarin Kolkman woonde,
stond het huis met smederij van
Ruijter.
Wat was het schilderachtig om de oude
smid bij het vuur en aambeeld vanaf de
Een sfeervolle foto van de in 1924 gebouwde klapbrug over de Gouwe. Uit: Toen Waddinxveen nog een dorp was).
deze wagen was Hein Pijpers. Hij had
op de Zuidkade meer gelegenheid om
zijn twee paarden tot galop aan te zetten
als hij de brug naderde. Hij spoorde ze
dan aan met de roep "hup paardenalle-
Een van de eerste belèidsdaden
burgemeester P.A. Troost na
komst naar Waddinxveen in 1920
het bietentransport na z;
twaalf uur te verbieden. De vrijwillige
brandweer spoot dan de Afscheep
plaats, de Kerkweg en het gedeelte van
de Zuidkade bij de brug schoon met het
oog op de drukte van de zaterdagmid
dag en -avond en ten gerieve van de vele
kerkgangers op de zondag.
WADDINXVEEN - ”De brug en
omgeving” is één van de 25 hoofd
stukken uit het in 1983 verschenen
en door oud-Waddinxvener gesch
reven boek ’’Waddinxveen 750
jaar”.
Dit 208 pagina’s tellende boek is
een uitgave van de' Europese Bibli
otheek in Zaltbommel en nog
steeds te koop bij de Waddinxveen
se boekhandel. Het boek geeft een
goede weergave van een groot deel
van de Waddinxveense geschiede
nis.
’’Alleen h'et besef van het verleden
kan ons het heden doen verstaan”,
zo. haalt de heer Verboom op één
van de eerste pagina's Herbert
Leuthy aan.
Op deze pagina publiceren wij met
dank aan de schrijver en de uitge
ver het hoofdstuk "De brug en om
geving” uit "Waddinxveen 750
jaar”.
Rooij voor het uitstekende fabrikaatvj
een diploma uitgereikt met,een gouden'
medaille.
De smederij met woonhuis stond aan de
Kerkweg. waar veel later het warenhuis
Knaapen is gekomen. Het is te begrij-
pen dat die gebouwen vroeger in betere
staat verkeerden. Ten oosten van hetra
woonhuis liep de Alpherwetering. Ovetwi
dit water was een kleine brug, met aanjd
béide zijden van de Kerkweg een ijze-jm
ren hek. Iedereen kende deze brug als- n
de "smidsbrug”. De smederij was een.,’
vrij lang gebouw waarin ramen met klei
ne roeden in de voorgevel zaten. Tegen
over de smederij was de "travalje-
"(hoefstal).
Eén van de gebroeders, Maarten, was r
een bekwame hoefsmid. In het begin
werkten de drie gebroeders (Arie, Kors
en Maarten) samen in het bedrijf. LateriG
werden hun taken gesplitst en gingfj?
Maarten alleen verder met de smederij jm
De meest bekenden van zijn personeel»^
waren: Van Harberden, een hoefsmidov
met veel vakbekwaamheid en Robbertjn
de Bruin, die alle smidswerk goed ken-j’j
de en ook veel verstand van sloten hadnV
Jarenlang zijn ze aan de smederij varioo
Maarten de Rooij verbonden geweest, ant
Srt1
De moeder van Maarten woonde in het,/
huis dat an de smederij gebouwd was.«oj
i'e
f'tt
Vervolg op de volgende tekstpagina
De schout van Waddinxveen, Huijbert
Jansz. van Eijck, kreeg in 1583 vergun
ning om de westelijke helft van de
’’Hooghe Brugh” te bouwen. De ooste
lijke helft met de oprit werd gebouwd
'door Bloemendaal. Het onderhoud
kwam voor gezamenlijke rekening. Op
deze brug werd tol geheven, niet alleen
van doorvarende schepen, maar ook
van voetgangers en voertuigen.
In 1672 werd ons land besprongen door
(vier vijanden: Frankrijk, Engeland,
Munster en Keulen. Het was met recht
-een rampjaar. Het instellen van de wa
terlinie bleek voor het gewest Holland
een uitstekende verdediging tegen de
vijandige troepen te zijn. De bruggen
te Waddinxveen en Boskoop werden in
1673 ’’afgeworpen” om eventueel de
Fransen in hun opmars te stuiten. De
Fransen zijn echter niet zo ver geko
men. Vroeger waren er mede-eigena-
ren in de Waddinxveense brug. Een
vierde part van ”de Hooghe Waddinx
veense brug” werd in 1704 door de exe-
cuteur-testamentairs van Grietje Ja
cobs van Baneken verkocht aan de am
bachtsbewaarders van Zuid-Waddinx-
veen. Ook het Goudse stadsbestuur is
lange tijd mede-eigenaar geweest.
Deze stedelijke overheid had op 29
april 1718 voor 400,- een twaalfde en
op 12 oktober 1720 voor 800,- een
zesde deel van de brug gekocht.
Blijkbaar wenste Gouda, dat de
Gouwe vrijwillig onderhield, medezeg
genschap in de brug. Vanaf 1720 was de
stad Gouda dus voor een vierde deel
mede-eigenares. Veel had het Goudse
stadsbestuur dan ook niet over de brig
te zeggen. Dat bleek wel uit het octrooi
van de Staten van Holland en West-
Friesland van 1750, waarin bepaald
werd welke tolgelden bij de brug gehe
ven konden worden. Het octrooi werd
verleend aan "Baillu, Schout en Geregt
van Zuid-Waddinxveen en aan verdere
geïnteresseerden”.
Vanaf 1720 genoot Gouda een vierde
van de baten uit de tolheffing. In 1762
droeg Willem van der Hoeven, secreta
ris van Bloemendaal, die kennelijk met
de zaken de brug aangaande was be
last, aan de thesauriër-ontvanger van
de stad Gouda 149 gulden, 13 stuivers
en 14 penningen af, zijnde de netto op
brengst. In 1855 bedroeg het batig
saldo voor Gouda nog 198,12 1/2. In
1861 was het gedaald tot 136,06 1/2.
Tenslotte heeft het Goudse stadsbe
stuur in 1911 aan Waddinxveen zijn
vierde deel in de brug afgestaan, omdat
het Goudse aandeel gedurende de laat
ste jaren niets had opgebracht. Bijna
twee eeuwen was Gouda mede-eigena
res geweest.
In de Franse tijd was er een houten op
haalbrug over de Gouwe. De doorvaart
was erg smal. Bij de brug aan de Zuid-
kadekant bevond zich toen al de brug
wachterswoning. Aan die zijde stond
toen een aantal lindebomen langs de
Gouwe. Later werden die gerooid, ver
moedelijk omdat ze in de weg stonden
f itf
58
jr.
P,1
Het huis dat volgde na de oude smederij^
had een aan de oostgevel aangebouwd
boenhok (de Brugweg had vroeger aan
beide zijden een sloot) en een aan de.
achterzijde aangebouwde schuur of.
stal. Het werd bewoond door de oude;
Jongejan en zijn dochter Klaasje. Het;
huis en de schuur werden ook afgebroj,.
ken in verband met de bouw van de hef?)
brug.
Een deel van het terrein en het gebom^j
van ”De Eendracht” vielen buiten dg^
onteigening. Tot aan dit bedrijfsge^
bouw, dat in 1904 was gebouwd, werden^
alle huizen afgebroken. De Henegouv
werweg, met druk verkeer, loopt nu
dicht langs het gebouw van ”De Eer>/
dracht”.
Het grote, oude huis direct zuidelijk vair;
de brug, waar ook de brugwachter Hiljq
gers wonde, viel eveneens onder de slo-Q
pershamer. Hetzelfde lot ondergingen
zes huizen aan het Jaagpad Zuidzijde^
In één ervan, het grote herenhuis mejj»
de erker, woonde jaren geleden dgz;
koopman Van der Werve, een£ eige»0
naar van de papiermolen ”De Herder”1J?
Achter dit grote huis liep de Krommgy
Esse. Aan de overzijde van deze smallg.^
weg was de mooie overtuin die bij het,v
huis met de erker hoorde.
Later werd dit huis bewoond door Kors,^
Oudijk (omstreeks 1900), daarna doorp
de familie Spruijt en ten slotte door ar^f,
chitect Van der Togt. Vanuit de kamepj
met erker had men een mooi uitzicht op- z
de Gouwe. Dan volgde het huis van dgp
weduwe Dekker, die biet’ en anderg^
dranken verkocht. Daarnaast een ou4.o
huis met rieten dak, bewoond doorirt
brugwachter Huisman. Dan twee kleine
woningen onder een dak. In het en?-,,
woonde de weduwe Van Veen en in het, r
andere speelgoedmaker Hogendoorm-
Hierna volgde een open stuk langs dej
Gouwe, waar men op de’kromme Esse
zijn weg kon vöortzetteri of kon vervol-,
gen op het Jaagpad. c/
ns
;ov
ook voor de Gouweverruiming wijken Verder op het Jaagpad stond een blokje>’£
moesten. Dat waren twee kleine wonin- van twee huizen. In het eerste woonde
gen onder één dak. In het achterste jaren geleden schipper Nederberg, die?
(naast café Wesseling) woonde de fami- papier en andere goederen naar vissers-
lie Bras, in het huis daarvoor kuiper M.
Kolkman. Laatstgenoemde ging toen in
een huis wat verder op de Brugweg wo
nen.
Naast zijn werk als kuiper was hij ook pakpapier werd vervaardigd,
afslager bij verkopingen (hij deed dit al
voor notaris mr. I. Molenaar, die tot
1910 in functie was) en lid van de bran
dweer, waarvan hij later vele jaren se
cretaris is geweest. Het verslag van