i
1
Grootste kerkgenootschap verovert
plaats in woonwijk Zuidplas
Financieel pad
Pastoraat
Kerkorde
OM
I
WADDINXVEEN - De Centrale Hervormde Ge
meente van Waddinxveen - met meer dan 6.200 lid
maten - staat voor de uitvoering van een belangrijk
programma. Wijk Zuidplas moet eind dit jaar een ei
gen predikant krijgen (de vierde) en in 1995 een ei
gen kerk (kosten 1,7 miljoen gulden). Verder moet in
1993 het kerkelijk centrum De Hoeksteen aan de Es-
doornlaan zijn uitgebouwd en is in 1966 het aanbou
wen van een bijruimte aan de Bethelkerk aan de Bil
derdijklaan voorzien (geraamde kosten ƒ135.000,-).
Voor al die activiteiten lopen diverse financiële acties
binnen de grootste kerkgemeenschap van Waddinx
veen.
F
-B’
afrssÉNHi» -J
Pagina 15
Woensdag 22 januari 1992
Weekblad voor Waddinxveen
Hervormden willen vierde
predikant en vierde kerk
De hervormde Brugkerkaan de Kerkweg-Oost. Eén van Waddinxveens twee officiële monumenten (naast de Remonstrantse
bij
De hervormde Bethelkerk aan de Bilderdijklaan, die zal worden uitgebreid. (Foto: Fejagrafie
Ton Bennemeer).
Gekozen is door Hervormd Wad
dinxveen voor een planning op
langere termijn, waarin de aan
dacht niet alleen is gericht op de
vierde wijkgemeente maar op alle
wijkgemeenten.
De inkomsten van de Centrale
Hervormde Gemeente betreffen
lopende kosten (collecten, vrijwil
lige bijdragen) en inkomsten uit
acties (AAC-fonds, AAC-acties,
bijzondere acties). Bij de uitgaven
gaat het om extra kosten pasto
raat (wijkgemeente Zuid) en kos
ten ruimtelijke voorzieningen (ge
bouwen).
In de ’’extra kosten pastoraat”
zijn begrepen: predikantsplaats
(min. 65%), koster, vergaderkos-
ten, verlichting en verwarming
kerkgebouw, onderhoud kerkge
bouw. Deze kosten worden bestre
den uit de genoemde ’’lopende in
komsten”.
Deze ’’lopende inkomsten” moe
ten toenemen om de ’’extra kos
ten pastoraat” op te kunnen van
gen. Zo zijn de ’’lopende inkom
sten” voor 1991 begroot op
ƒ628.000,- en de ’’extra kosten
voor het pastoraat” op ƒ71.000,-.
De ’’lopende inkomsten” moeten
dus rond 11 stijgen.
In de praktijk komt het er dus op
neer dat iedere ƒ10,- voor de zo
genaamde kerkvoogdij collecten
naar minimaal ƒ11,10 moet wor
den gebracht.
Uit de opbrengst van de collecten
blijkt de gulden een bijzonder po
pulair muntstuk te zijn. Vooral als
men aan gezinnen denkt is dit
zonder meer begrijpelijk. In dat
geval is het praktisch dat de ou
ders zorgen voor de noodzakelijke
aanvulling.
De ’’kosten ruimtelijke voorzie
ningen” (Zuidplas, De Hoeksteen,
Bethelkerk) worden bestreden uit
de ’’inkomsten uit acties”. Deze
kosten zijn begroot op
ƒ2.500.000,-. Hiervan moet 2 mil
joen nog ingezameld worden.
Tot nu toe was het mogelijk uit
de ’’lopende inkomsten” (kerk-
vierde predikantsplaats
classis Gouda ingediend.
bouwing De Hoeksteen’ in het le
ven geroepen, bestaande uit enke
le leden van wijkkerkeraad West
en de Kerkvoogdij.
De verwachting is, dat de goed
keuringen van het Breed Modera-
men van de classis Gouda op kor
te termijn zullen binnenkomen.
Na de instituering van wijkge
meente Zuid kan een aanvang
worden gemaakt met het beroe-
pingswerk om, zo mogelijk, nog
dit jaar te komen tot de bevesti
ging van een predikant.
Kerk). (Foto: Fejagrafie Ton Bennemeer).
voogdijcollecten en vrijwillige bij
dragen) te voorzien in de kosten
voor ’’pastoraat en eredienst”. Bo
vendien kon een reservering wor
den opgebouwd voor de restaura
tie van de Brugkerk. Door een
gunstige subsidieverstrekking is
deze reservering ten goede geko
men aan de renovatie van Het An
ker.
Het AAC (Algemeen Active-
ringscomité) heeft intussen histo
rische bekendheid. Zo’n twintig
jaar geleden in het leven geroepen
om te voorzien in de ’’ruimtelijke
voorzieningen” waaraan in het
snelgroeiende Waddinxveen zeker
behoefte zou zijn.
Aanvankelijk was het doel om op
de plaats van De Hoeksteen een
kerk te bouwen. Maar met de ex
plosieve groei van Waddinxveen
veranderden de plannen. De Cen
trale Hervormde Gemeente heeft
steeds sponstaan en royaal gerea
geerd op de acties van het AAC.
Het is de moeite waard om de
’’wapenfeiten” eens op een rijtje
te zetten. Het AAC is in staat ge
steld de volgende bijdragen te le
veren: bouw Bethelkerk
(ƒ840.000,-), renovatie wijkge-
bouw (ƒ130.000,-), restauratie
Brugkerk (ƒ400.000,-), renovatie
Het Anker (ƒ100.000,-). Voorts
bevat het AAC-fonds ƒ842.000,-.
Na aftrek van de ƒ192.000,- voor
pastorieën, diverse verplichtingen
en reserveringen, onder ander
voor de restauratie van het Brug-
kerkorgel en groot onderhoud is
nog een bedrag van ƒ450.000,- be
schikbaar.
Het gaat er de Centrale Hervorm
de Gemeente om dat er in alle
windrichtinge: noord, zuid, oost
en west geschikte gebouwen zul
len zijn waar de samenkomst van
de gemeente rond Woord en Sa
crament plaats kan vinden.
De AAC-actie 1991 heeft het
mooie eindbedrag opgebracht van
ƒ115.000,-. Dit bedrag kan nog
worden verhoogd met 19-152,-
als opbrengst van de collecten on
der ambtsdragers en kerkvoogden.
In de loop van 1992 moeten de
collecten een toename vertonen
van gemiddeld 11 ten opzichte
van 1991. De toename van 11% is
opgebouwd uit de kosten voor de
vierde predikantsplaats in het lat-
ste kwartaal van dit jaar plus een
aanzienlijke stijging van het totale
kostenpakket. Dit betekent dat
naar alle waarschijnlijkheid voor
1993 opnieuw moet worden gere
kend op weer een stijging van on
geveer 11%.
Voor de Kerkbalans 1992 is ook
een toename van 11 nodig om
”het nodige evenwicht” te berei
ken. Dat betekent dat iedere
ƒ100,- naar minimaal ƒ111,- moet
worden gebracht.
Tot nu toe zorgden 30% van de
leden voor 80% van de opbrengst
Het zwaartepunt voor Hervormd
Waddinxveen ligt bij alle activi
teiten op het pastoraat. ”Het is
immers bij uitstek een Bijbels ge
geven. Het Woord van God moet
uitgedragen worden. Dat gaat ho
ger dan idealisme; het is op
dracht. Al onze ”ja, maars” moe
ten het daarmee ontgelden. Daar
naast is het even Bijbels, dat
nuchterheid moet worden be
tracht. Dus goed doordenken en
kosten berekenen”, zo wordt toe
gelicht.
Een commissie, samengesteld uit
leden de Centrale Kerkeraad, de
Kerkvoogdij en de gemeente,
kreeg in 1990 als taak onderzoek
te verrichtten naar de omvang van
het pastoraat, de kerkordelijke as
pecten en het programma van
wenzen voor nieuwbouw.
Daaraan was veel werk verbon
den, zoals het opstellen van prog
noses, bestudering van de kerkor
de, wijziging van het plaatselijk
reglement, het inwinnen van aller
lei informatie en het opstellen van
een stappenplan om te zorgen dat
allerlei werkzaamheden op het
juiste tijdstip en in de goede volg
orde zullen plaatsvinden.
Toch zag deze commissie tot ie
ders verbazing kans nog datzelfde
jaar (1990) een gaaf en deskundig
rapport uit te brengen dat bij de
verder gang van zaken nog vaak
geraadpleegd wordt.
De kerkeraad van wijk West zorg
de voor een ’Programma van wen
sen’ voor de verbetering van De
Hoeksteen.
De kerkvoogdij zag zich voor de
weinig benijdenswaardige taak ge
steld de optie voor kerkebouw aan
de Sniepweg op te heffen. ”Het is
weinig stimulerend dat dit voor
de tweede keer moest gebeuren.
Het is goed met elkaar te probe
ren dit soort situaties te voorko
men”, zo werd vorig jaar zomer
gesteld.
Voorts heeft de kerkvoogdij een
’financieel plan’ opgesteld en het
’Programma van wensen’ voor de
verbetering van De Hoeksteen.
Omdat het een financieel plan op
langere termijn betreft, is hierbij
ook de aanbouw van een bijruimte
voor de Bethelkerk betrokken.
De besluiten die door Hervormd
Waddinxveen zijn genomen zijn:
1. Vorming van een vierde wijk
gemeente en stichting van een
vierde predikantsplaats (werktijd
minimaal 65%) in 1991. Gehoopt
wordt dat wijk Zuid in 1992 een
eigen predikant krijgt. De hieraan
Het kerkelijk centrum De Hoeksteen aan de Esdoornlaan.
Dit gebouw moet worden vernieuwd en uitgebreid.
(Foto: Fejagrafie Ton Bennemeer).
dij, de kerkeraden en ook de ge
meente erg lang bezig gehouden.
”We kunnen constateren dat we
er met elkaar lange tijd niet uit
kwamen. Achteraf kunnen we
zeggen dat die discussie louterend
heeft gewerkt. Steeds breder is
namelijk het besef doorgedrongen
dat Woordverkondiging en pasto
raat de eerste en belangrijkste op
dracht is voor de christelijke ge
meente. Wanneer aan die op
dracht gehoor gegeven wordt, ont
staat er behoefte aan ruimten.
Ruimten van waaruit het pasto
raat bedreven kan worden. Je
kunt misschien zelf zeggen dat de
behoefte aan ruimte een maat is
voor het geestelijk leven van de
gemeente” aldus Hervormd Wad
dinxveen.
”Als je het zo beziet, zijn gebou
wen nooit een doel in zichzelf,
maar alleen een middel om aan
onze opdracht gehoor te kunnen
geven. Dat behoedt ons voor een
overmatige aandacht voor de
schoonheid van een gebouw. Dat
vraagt juist aandacht voor functio
naliteit; voor die ruimten die het
beste bij het werk in de gemeente
passen
Als eerste stap in het nadenken
over de gebouwen en in een situa
tie met vier wijkgemeenten, zijn
programma’s van wensen opge
steld. Daarmee is vastgesteld wel
ke wensen er leen ten aanzien van
de gebouwen. Of deze wensen
ook kunnen worden gehonoreerd
is onder meer afhankelijk van
bouwtechnische mogelijkheden en
uiteraard van de kosten.
De programma’s van wensen zijn
door de kerkvoogdij vertaald in
oppervlakten. Daarmee was de
kerkvoogdij ook in staat een indi
catie van de kosten te geven. Dat
resulteerde in de volgende pro
gramma’s van wensen.
Voor de verbetering van de Hoek
steen wordt gewenst:
- Ruimere kerkzaal met meer
licht, betere ventilatie, gelijkblij
vend aantal zitplaatsen, andere
opstelling stoelen en een grotere
capaciteit in-/uitgang,
grotere catech-
isatieruimte/ontmoetingsruimte,
- grotere kerkeraadskamer,
- aanpassing oprit (scheiding
auto’s, fietsers en voetgangers).
Totaal uitbreiding: 170 m2. Indi
catie kosten: ƒ700.000,-. Streef-
jaar: 1993.
Het kerkelijk centrum in de Zuid
plas moet bevatten:
- Kerkzaal met 400 zitplaatsen
(later eventueel uit te breiden),
en 70% van de leden voor 20%
van de opbrengst. Met name de
grote groep van 70% krijgen hier
de kans om in deze toch wel erg
scheve verhouding meer even
wicht te brengen.
Behalve de financiële kant zijn er
ook zaken van organisatorische
aard die in 1992 aandacht vragen.
Het ligt in de bedoeling om dit
jaar te komen tot de instituering
van wijkgemeente Zuid als vierde
wijkgemeente.
Om daartoe te komen zijn de vol-
De keuze voor vier kerkelijke wij
ken heeft gevolgen voor de vier
Waddinxveense
Die keuze van een nieuwe locatie
- kerkeraadkamer,
- hal/ontmoetingsruimte,
- lokaal voor jeugdactiviteiten,
- crecheruimte,
vergaderlokaal/catechisatielo-
kaal,
- keuken,
- toiletruimte.
Oppervlakte kerkgebouw: 600
m2. Indicatie kosten: 1,7 mil
joen. Streefjaar 1995.
De uitbreiding van de Bethelkerk
betreft:
- Ontmoetingsruimte ten behoeve
van thema-, doop- en belijdenis
diensten, ontmoeting alleenstaan
den, vergaderingen en uitbreiding
creche.
Uitbreiding 55 m2. Indicatie kos
ten: ƒ135.000,-. Streefjaar 1996.
Wanneer alle wensen ten aanzien
van de kerkelijk gebouwen wor
den gehonoreerd, vergt dat in de
loop van de komende jaren een
bedrag van circa ƒ2,5 miljoen. In
het breed overleg van de kerk
voogdij en de kerkeraden is beseft
dat dit best een relatief zware fi
nanciële last op de gemeente legt.
Toch is ook gesteld, mede gelet
op de goede ervaringen vanuit het
verleden, dat het mogelijk moet
zijn als hervormde gemeente deze
lasten op te brengen.
Dat vraagt echter wel van de ge
meente dat zij deze plannen een
drachtig draagt. Dat laat ook on
verlet dat bij de verder uitwer
king van de plannen van geval tot
geval moet worden bezien of de
investeringen wel verantwoord
zijn.
Daarbij zal gekeken moeten wor
den naar bouwtechnische aspek
ten; maar zal ook een afweging
moeten plaatsvinden tussen ener
zijds de wensen en anderzijds de
kosten die daarmee gemoeid zijn.
Ook is nadrukkelijk naar voren
gekomen dat moet worden bezien
in hoeverre door zelfwerkzaam
heid de kosten kunnen worden ge
drukt.
Met name ten aanzien van De
Hoeksteen is de vraag gesteld of
een investering van ƒ700.000,- wel
verantwoord is. Een voorstel dit
bedrag te beperken tot ƒ300.000,-
maximum 400.000,- kreeg vrij
brede ondersteuning.
Toch bevredigde deze oplossing,
waarbij zonder concreet plan het
te besteden bedrag wordt be
grens, uiteindelijk niet echt. Er is
dan ook besloten een commissie
te benoemen uit de kerkvoogdij
en uit de kerkeraad van wijk
West die de opdracht heeft voor
De Hoeksteen een globaal plan
uit te werken, zonder dat bij voor
baat het te besteden bedrag is be
grensd.
Uiteindelijk hebben de kerkvoog
dij en de ambtsdragersvergade-
ring het verantwoord geacht het
totaalplan aan de lidmaten voor te
legeen, ook al hebben niet alle on
derdelen een even hoge prioriteit.
Er is daarbij beseft dat de onder
delen niet los van elkaar bezien
kunnen worden.
Mochten de inkomsten dan ook,
onvoldoende stijgen, dan zal het
totaalplan in heroverweging moe
ten worden genomen. Uit dat oog
punt is ook besloten pas tot inves
tering over te gaan wanneer vol
doende inzicht bestaat in de ont
wikkeling van de inkomsten van
de gemeente. Eind 1992, begin
1993 wordt dan ook definitief be
slist over de verbetering van De
Hoeksteen.
gende voorbereidingen getroffen:
- bij het breed moderamen van de
classis Gouda zijn de volgende
aanvragen ingediend: goedkeuring
wijziging plaatselijk reglement,
toestemming voor het stichten
van een vierde
wijkgemeente/predikantsplaats.
- In wijkkerkeraad West is een
kerkeraadscommissie gevormd als
voorloper van wijkkerkeraad
Zuid.
- Op initiatief van de Centrale
Kerkeraad is een ’commissie ver
kerkelijke lichamen. De bezetting
van een predikantsplaats kan ove
rigens variëren, van parttime tot
fulltime.
Het uitgangspunt in de kerkorde
der Nederlandse Hervormde
Kerk is voor een wijkgemeente
een aaneengesloten gebied. De
diepste motivering daartoe is het
Verbond. De centrale kerkeraad
bepaalt de wijkgrenzen.
Iedere wijkgemeente kent zijn
kerkeraad, waarvan de kerkorde
de minimale omvang aangeeft. Bij
een niet aan de kerkorde van
1951 aangepaste kerkvoogdij is
die minimale omvang 1 predikant,
3 ouderlingen en 3 diakenen. De
centrale kerkeraad bepaalt in het
plaatselijk reglement binnen wel
ke grenzen de feitelijke omvang
van een wijkkerkeraad zich be
weegt.
De ontwikkeling van Zuidplas
maakt het noodzakelijk te komen
tot een andere pastorale aanpak
dan het dependance-model. De
Zuidplasgemeenschap komt bij
een in de hervormde Rehoboth-
school en er is sprake van een bij
stand in het pastoraat maar is een
onderdeel van wijkgemeente
West.
Telling van de kerkgangers, let
tend op het aantal woonachtig in
de Zuidplas, de te verwachten
ontwikkeling in de nabije toe
komst en de noodzaak van een
adequate vorm van pastoraat leidt
tot de conclusie dat een nieuwe
ciële acties nodig zijn. Met de be- predikantsplaats gerechtvaardigd
schikbare gegevens wordt gedacht -- ----
aan de volgende acties:
- Geldinzamelingsacties in 1992,
1993 en in 1994 met een extra
opbrengst van elk jaar ƒ100.000,-.
- renteloze leningen van gemeen
teleden tot een bedrag van
ƒ230.000,-.
- vanaf 1995 zijn de geldinzame
lingsacties geschat op rond
ƒ160.000,- per jaar gedurende de
aflossingsperiode van de verschil
lende leningen.
Er is in dit stadium natuurlijk nog
geen rekening gehouden met be
zuinigingen die naar alle waar
schijnlijkheid wel mogelijk zullen
zijn. Geen middel mag dus onbe
proefd blijven om de kosten te
drukken.
Tijdens de besprekingen is bijv,
’zelfwerkzaamheid’ als bezuini
gingsmiddel genoemd met de aan
tekening dat dit wel gepaard moet
gaan met een goede organisatie.
Elke ƒ100.000,- bezuiniging bete
kent een jaarlijkse besparing van
ƒ13.000,-.
is, welke aanvankelijk parttime
(ongeveer 65%) zal worden bezet.
De omvang van de gemeente zal,
ongeveer 2/3 van de normale zijn.
De centrale kerkeraad heeft als
wijkgrenzen aangegeven het gehe
le gebied tussen Sniepweg, Pias
weg en de spoorlijn Gouda-Al-
phen aan den Rijn.
Vooruitlopend op de stichting van
de vierde predikantsplaats is er
een kerkeraadscommissie ge
vormd worden (vooralsnog een on
derdeel van wijkkerkeraad West)
die bestaat uit 4 ouderlingen, 1
ouderling met speciale opdracht
voor evangelisatiewerk en 3 diake
nen.
Zodra de wijkgemeente
geïnstitueerd is kan dit aantal aan
gepast worden. De leden van de
kerkeraadscommissie moet woon
achtig zijn binnen de grenzen van
de nieuwe wijkgemeente. Zitten
de kerkeraadsleden die in de
Zuidplas wonen, hebben de keuze
hun periode in wijk West af te
maken, dan wel naar Zuid door te
schuiven.
De centrale kerkeraad heeft een
verzoek tot het vestigen van een
de
verbonden kosten betekenen een
verhoging van de collecten en de
vrijwillige bijdrage met 11%.
2. Verbetering van De Hoeksteen
- streefjaar 1993. Een commissie,
bestaande uit drie leden van de
Kerkvoogdij en drie leden van de
wijkkerkeraad West komt met
een globaal plan, waarbij getracht
zal worden een gezond evenwicht
te vinden tussen het programma
van wensen en de hoogte van de
investering, mede gelet op het fi
nanciële totaalbeeld.
3. Kerkbouw in Zuid - streefjaar
1995 - geraamde kosten 1,7 mil
joen gulden.
4. Het aanbouwen van een bij
ruimte aan de Bethelkerk - streef
jaar 1996 - geraamde kosten
ƒ135.000,-.
Voor dze activiteiten zullen finan-
Volgens de hervormde kerkorde is
er sprake van een wijkgemeente
als de combinatie zich voordoet
van predikantsplaats, geografisch
bepaald gebied en wijkkerkeraad.
Een predikantsplaats wordt geves
tigd door het breed moderamen
van de classis Gouda. Daartoe
moet een gemotiveerd verzoek in
gediend worden bij de classis. Tot voor kerkbouw heeft de kerkvoog-
dit verzoek behoort ook een finan-
ciële onderbouwing voor de ko
mende jaren. De classis moet dit
verzoek voorleggen aan andere
kerkgebouwen.
’SI
