Bouwkunst aan Nesse
De Gouwe
ontsloot
Waddinxveen
GRATIS FILM
krijgt u van ons
bij ontwikkelen en
afdrukken van uw
kleurenfilm
Fotocolorshop
Kerkhofkapelletje
F
I
’’Jagtlust”
is in 1870
gebouwd
aan
Noordeinde
rrfê
p
i
Vaarsloot Dorrekade sluiproute schippers Rotterdam
uk
MEDISCHE DIENSTEN
BURGERLIJKE STAND
KERKDIENSTEN
I
DOE IETS AAN
DEUNTJES-GEDRENS.
COLOPHON
ARDAPPELf
Verspreid
Boerderijen
Bedrijf en techniek
De kern
Nijverheid
AARKADE 6
ALPHEN A/D RIJN
A GEVONDEN
I EN VERLOREN
VOORWERPEN
Verloren
Gevonden
■KS
5^'*
Pagina 5
Woensdag 29 juli 1992
Weekblad voor Waddinxveen
eens drie kernen
I
I
I
KERK
KERK
Calvijn-MAVO,
I
Onherbergzaam
Waddinxveen had
I
I
9.30 uur, woensdag: 19.00 uur
Ontmoetingskerk, Groensvoor-
de:
Eucharistievieringen op zater
dag: 19.00 uur, zondag: 11.15
uur, dinsdag: 9.00 uur, don
derdag: 9.00 uur. Elke tweede
vrijdag van de maand: 10.00
uur.
Mogelijk was ook de Onbelemmer
de windvang voor molens dankzij
>lex en de noord-
le Gouwe - waar-
i
BAPTISTENGEMEENTE
ALPHEN AAN DEN RIJN
Triomfaterkapel, Molenwerf-
StrAut*
10.00 uur ds. H.G. Koekkoek
18.30 uur ds. H.G. Koekkoek
NEDERLANDS
HERVORMDE KERK
Brugkerk, Kerkweg-Oost:
9.00 uur ds. B. Oosterom, Ou-
dewater
17.00 uur kand. L.A. Burger,
Waddinxveen
De Hoeksteen, Esdoornlaan:
9.30 uur ds. A. Heij, Arne-
muiden
18.30 uur ds. J.W. Goossen
Betheikerk, Bilderdijklaan:
9.30 uur ds. J.W. Goossen
17.00 uur J.J. Verhaar, Hou-
tem
Rehobothschool, Sperwerhoek:
10.30 uur ds. B. Oosterom,
Oudewater
17.00 uur geen dienst
Immanuëlkerkgemeente, Prin
ses Beatrixlaan:
9.30 uur ds. kand. S.C.B. Her
manns, Schiedam
19.00 uur geen dienst
GEREFORMEERDE
KERKEN
Ontmoetingskerk, Groensvoor-
de:
9.30 uur ds. B.J.F. Schoep,
Gouda
17.00 uur ds. H. de Moor sr.,
Canada
REMONSTRANTSE
GEMEENTE
(in samenwerking met de Vrij
zinnige Hervormden)
Kerkgebouw Zuidkade:
10.00 uur J.A. van Kakerken,
Soest
ROOMS-KATHOLIEKE
KERK
St. Victorkerk, Zuidkade
Eucharistieviering op zondag:
Weekblad voor
Waddinxveen
Uitgave: Dagblad van
Rijn en Gouwe BV,
Raoul Wallenbergplein 9,
Postbus 1,
2400 AA Alphen a/d Rijn.
Redactie-adres:
Peuleyen 144,
2742 EN Waddinxveen
Telefoon: 01828-1^594
Kantoor:
Oranjelaan 9,
2741 EP Waddinxveen
Postbus 372,
2740 AJ Waddinxveen
Telefoon: 01828-14788
Openingstijden:
maandag t/m donderdag:
08.30-17.30 uur,
vrijdag: 08.30-16.30 uur.
Klachten bezorging
Waddinxveen:
Sweelinckhof 31,
2742 CB Waddinxveen
Telefoon: 01828-18950
Klachten over de bezorging
vóór donderdag 18.00 uur
LEGER DES HEILS
Immanuëlkerk, Prins Beatrix
laan
15.00 uur samenkomst (elke
laatste zondag van de maand)
JEHOVA’S GETUIGEN
Koninkrijkzaal, Burgemeester
Trooststraat
10.00 uur openbare toespraak
11.00 uur Wachttorenbespre
king
Is burenlowoai voor u een probleem?
Doe er dan iets aan.
De Nederlandse Stichting Geluidhinder
helpt bij het vinden van een oplossing.
NSG, Postbus 381,2600 AJ Delft.
WADDINXVEEN - De Gouwe-oever aan de Nesse mag er ook zijn om
een beeld te krijgen van de jongere bouwkunst en stedebouw in Wad
dinxveen. De woonhuizen Nesse 2-4,12 en 18 krijgen een speciale
vermelding gezien de karakteristieke bebouwing ter plaatse. (Foto: Ar
chief - Sjaak Noteboom).
daarom in de 19e en 20e eeuw
meermalen verbeterd en aange
past aan de eisen des tijds. Rond
1825 werd de Gouwe-Aarverbin-
ding opgewaardeerd en sedert
1870 werd de Gouwe in fasen ver
der aangepast en verbreed door
(met name rond de jaren 1905,
1918 en 1932) ingrijpende wer
ken, als verbreding en kaderver-
zwaring.
Hiertoe werd een deel van de be
bouwing gesloopt. In de jaren
1898-1903 werd bovendien een
bochtafsnijding gerealiseerd bin
nen de Polder Bloemendaal (on
der Gouda); een tweede coupure
kwam tot stand in 1910 in de
Oostpolder in Schieland (gedeel
telijk Waddinxveen).
iJUWt
opende spoorlijn Gouda-’s Gra-
venhage, die geen functie kreeg
voor lokaal verkeer en dus geen
’’attractie” uitoefende.
Het geldt wel voor de uit 1934
stammende spoorlijn Gouda-Al-
phen aan den Rijn. De plannen
voor deze verbinding stammen uit
het laatst van de vorige eeuw en
hadden vooral ten doel het kweke-
rijcentrum Boskoop te ontsluiten.
Waddinxveen verwachtte niet
veel van het spoor, maar nadat de
aanleg was voltooid, bleek juist
deze gemeente belangrijke groei-
impulsen te ontvangen van de en-
kelspoorlijn die 500 tot 1.000 me
ter westelijk van de Gouwe werd
getraceerd.
Van eminent belang voor het wa
terverkeer is een goede doorvaart
door de Gouwe. Deze vaarweg is
Ondertrouwd: Steggink, E.H.H. en Molenaar; L., Ottevanger, M.P.
en Hempel, S.I.M.; Verhoef, R. en van den Broek, N.H.; Best,
R.L. en Hodes, A.; Minnes, L.M. en E.F. Kronenburg; De Freitas,
D.A. en Ubaghs, P.L.E.C.W.; van Wijk, A. en van Willigen, R.;
Bosch, J. en van der Bijl, J.A.
Gehuwd: Bontenbal, D. en van der Hek, S.; Voorthuijzen, L. en
den Dekker, I.N.; van der Stroom, J. en Heeren, E; Duson, C.H.A.
en Plaisier, J.M.; Walta, A.C.P. en Flink, K.M.
GEREFORMEERDE
(VRIJGEMAAKT)
Kruiskerk, Passage:
8.30 uur ds. L.S.K. Hoogen-
doorn
14.45 uur ds. L.S.K. Hoogen-
doorn
In de Zuidplaspolder is thans op
verscheidene plaatsen verspreide
bebouwing. Na de droogmaking
van de Zuidplas in 1839 werden
hier en daar boerderijen gesticht
langs de noordoost-zuidwest ge
richte wegen die lange tijd de eni
ge bebouwing vormden. De boe
renhofstede ’’Vredenburgh” in de
Zuidplaspolder aan de Noordelij
ke Dwarsweg, prominent aanwe
zig op kaarten van rond 1870 ver
loor veel van zijn uitstraling maar
is nog aanwezig.
Het voormalige deftige buiten
’’Souburgh” ging ten onder rond
1825. Het was gelegen langs de
noordzijde van de Kerkweg bij de
Waddinxveense Brug en grensde
aan de veenpias De Put. De tuin
aanleg in landschapsstijl verviel
en ongeveer 100 jaar na de sloop
van het huis werd hier de Oranje
laan aangelegd.
In vrij recente jaren kwamen in
de nabijheid van de inmiddels op
gerichte kascomplexen woning-
concentraties langs de wegen tot
ontwikkeling die hun ontstaan
danken aan het arbeidsintensieve
karakter van de bloemen- en plan-
tenkwekerij.
De Piasweg is zo’n centrum, maar
ook nabij de
Beijerincklaan/Tweede Bloksweg
en in het uiterste zuiden van de
gemeente (waar zich ook de vei
ling bevindt) bestaan bebouwings-
clusters.
Aan de andere zijde van de Gou
we, in de Polder Bloemendaal,
vinden wij bij de Middelburgse
Brug, bij Willem’s Hoeve en nabij
Middelbrug verspreide bebou
wing die mede het resultaat lijkt
te zijn van het tuindersbedrijf ter
plaatse.
RAFAEL GEMEENSCHAP
WADDINXVEEN
Het Zuidhonk, Zuidplaslaan
10.00 uur samenkomst
mendaalseweg, terwijl ook een
aantal (geïnventariseerde) boerde
rijen is gelegen in de omgeving
van de Piasweg en langs de Zui
delijke Dwarsweg en de Henegou-
werweg.
Van de afzonderlijke woonhuizen
en villa’s zijn voor de dorpsbebou-
wing vermeidenwaardig: Noord
einde 118, Dorpstraat 66, Kerk-
weg-West 13 en Kerkweg-Oost
218.
In Waddinxveen zijn geen grote
planmatige woningbouwcom-
plexen te vinden. Slechts enkele
rijtjes arbeiderswoningen bevin
den zich aan de Jan Dorrekenska-
de-Oost (circa 1900) en aan de
Onderweg/Kleikade (1923), ter
wijl zich een paar complexjes be
vinden in de omgeving van de He-
negouwerweg-Kromme Esse-Piet
Hein- en Trompstraat; deze date
ren uit de jaren 1910/20.
Van de bijzondere bebouwing zijn
vermeldenswaardig: het voormali
ge raadhuis aan de Zuidkade
(1911), het postkantoor aan de
Kerkweg-Oost (1927) en het uit
1934 daterende station, ontwor
pen door architect H. Schelling
en vrijwel identiek aan dat van
Boskoop.
Tevens zijn te noemen: de Re
monstrantse kerk aan de Zuidka
de (1835), de in neo-classicisti-
sche stijl opgetrokken Nederland
se Hervormde Kerk aan de Kerk
weg-Oost (1837) en de eveneens
aan de Zuidkade te vinden St.
Victorkerk, gebouwd in 1875/80,
naar een neogotisch ontwerp van
architect E.J. Magry en in de
loop der jaren voorzien van een
pastorie (1926), een kerkhof en
een lagere school.
De boerderijen in de gemeente
Waddinxveen zijn veelal van het
langshuistype, met de kopgevel
naar de straat gericht. Voorbeel
den hiervan uit de MIP-periode
zijn: Henegouwerweg 114 (circa
1860), Bloemendaalseweg 2
(1860), 12 (circa 1880) en 17
(eind 19e eeuw), Zuidelijke
Dwarsweg 11 (begin 20e eeuw),
Noordeinde 2 (1910) en 110
(1915).
Aparte vermelding behoeft de
boerderij Vredenburgh aan de
Piasweg, waarvan het tweelaagse
woonhuis uit 1870 de boerderij
een landhuisachtig karakter geeft.
Waddinxveen is bekend om zijn
houtindustrie en houthandel. De
meeste van deze bedrijven zijn
echter na-oorlogs of hebben een
na-oorlogse behuizing. Van ande
re, uit de MIP-periode daterende
industrieën industriegebouwen
zijn te noemen: de voormalige
elektrische meubelfabriek uit
1894 (Noordkade 68) en de ge
bouwen van de NKF, Noordkade
64, daterend uit circa 1935.
Een voormalige broodfabriek uit
het begin van deze eeuw is te vin
den aan de Passage en aan de
Brugweg, op de hoek met de He
negouwerweg staat nog een voor
malige maalderij uit 1907.
Tot slot verdient aparte vermel
ding de monumentale hefbrug
over de Gouwe. Deze brug da
teert van 1936 en werd net zoals
de hefbruggen van Boskoop en
Alphen aan den Rijn gebouwd bij
gelegenheid van de verbreding en
kanalisering van de Gouwe gedu
rende de jaren dertig, door de fir
ma De Vries Robbé te Gorin-
chem.
OUD-GEREFORMEERDE
GEMEENTE IN NEDER
LAND
Kerkgebouw Mercuriusweg:
10.00 uur leesdienst
18.30 uur leesdienst
het plassencompl
zuidloop van de
door de overheersende westenwin
den optimaal benut konden wor
den - van invloed.
Hoe dan ook: rond 1800 was de
papiernijverheid van eminent be
lang en rond 1865 stonden er
zelfs 15 papiermolens langs de
Gouwekade. Op dat moment was
deze industrie overigens al over
zijn hoogtepunt: door toenemende
mechanisatie ging het voordeel
van de goedkope arbeidskracht te
niet en daarnaast werd papier
meer en meer van hout gemaakt,
dat uit het buitenland werd aan
gevoerd.
Waddinxveen verloor ook het
voordeel van zijn gunstige wind-
ligging door de snelle industriali
satie van het bedrijf: landelijk ge
schiedde in 1869 de helft van de
papierproduktie op basis van
stoomkracht.
Naast de papiermolens waren
rond het midden van de 19e eeuw
ook een tras- en twee houtzaag
molens, een viertal houtdraaierij-
en en een houthandel actief langs
de Gouwe en verder een koren
molen (noodzakelijk geworden na
de droogmaking van de Zuidplas)
en tot vijf scheepstimmerwerven.
De nadruk kwam naar het eind
van de eeuw dan ook toenemend
op de houtindustrie te liggen en
er verschenen meubelfabrieken,
een speelgoedfabriek, een carros-
seriefabriek, enzovoorts.
Evenwijdig aan de lineaire dorps-
structuur langs het Noordeinde
ontstond in de vorige eeuw alsdus
een minstens zo belangrijke line-
raire concentratie van woon- en
vooral werkplaatsen langs de
(Noord- en Zuidkade) Gouwe, die
in de eerste decennia van de 20e
eeuw nog verder werd verdicht.
Na de Eerste Wereldoorlog stag
neerde de ontwikkeling enigzins
maar in 1931 waren er 30 grote
en 30 kleinere bedrijven in Wad
dinxveen gevestigd. Hieronder
waren er vele die zich op het ter
rein van de houtindustrie in de
ruimste zin bewogen en er was
nog één papierfabriek.
De carrosseriefabriek (van hout
naar metaal!) was uitgegroeid tot
de grootste in Nederland en ver
der waren er ook een betonfa-
briek, een machinefabriek, een
glasslijperij en een fabriek van
bakkerswaren.
Een aantal van deze bedrijven had
zich ook gevestigd langs de Dor
rekade, de Kerkweg en nabij het
Noordeinde en het gevolg was dat
de beide parallele kernen naar el
kaar gingen groeien. Toch is dit
waarschijnlijk niet in de eerste
plaats te danken aan het droogma
ken van de plas tussen de beide
bebouwingsassen in de jaren
1870-1873; zelfs in 1946 was er
nog geen behoorlijke oost-westver-
binding door de Voorofsche Pol
der.
Wel werd de weg (gelegen achter
de bebouwing) aan de westzijde
van de Gouwe enigszins verbe
terd, maar nog niet voldoende om
het bedrijfsverkeer onbelemmerd
doorgang te verlenen; de infra
structurele voorzieningen waren
lange tijd onvoldoende.
Waddinxveen biedt thans nog
steeds onderdak aan menig indus
trieel bedrijf met wortels in het
vooroorlogse (heel veel houtbe
werking: o.a. de meubelfabrieken
en verder de NKF. Kabelfabriek,
1935), maar een scheepmakerij,
de papierindustrie en het grote
carrosseriebedrijf zal men er ver
geefs zoeken.
Als niet-industriële relicten uit de
periode van opkomst van het in-
dustriedorp bleven de Nederlands
Hervormde kerk uit 1837 en de
Remonstrantse kerk uit 1835,
maar oude industriemolens vindt
men er eveneens niet meer.
Uit een aantal verschillende ”co-
pen” ontstonden in de 13e eeuw
de beide ambachten Noord- en
Zuid-Waddinxveen. De ontgin-
ningsbases van de venen lagen
aanvankelijk nog aan de (al voor
1233?) verlengde Gouwe, maar
werden in een tweede fase verlegd
naar de lijn van de huidige
Noordeinderweg.
Langs deze weg ontwikkelde zich
de lineaire bebouwing van Noord-
Waddinxveen; een eind verderop
die van Zuid-Waddinxveen langs
de weg naar Gouda. Het slagen-
landschap met kavels haaks op de
Gouwe werd gebruikt voor akker
bouw en veeteelt en vooral ook
vergraven voor de turfwinning.
Op 17e en 18e-eeuwse kaarten
werden de dorpen langs de noord-
zuid-lopende weg aan elkaar ge
groeid weergegeven, maar de
doorgaande verbinding in zuidelij
ke richting verdween in het water
van de inmiddels door slagturven
ontstane plassen.
Haaks op deze weg lagen de Dor
rekade en de Kerkweg (de eerste
kerk zou dateren van rond 1350)
die de verbindignen vormden met
’’achterland” en Gouweoever.
In het verlengde van de Kerkweg
lag zeker in de 16e eeuw een brug
over de Gouwe ten behoeve van
onder andere de ’Bloemendalers’;
later was de brug van belang voor
het doorgaand verkeer van Am
sterdam naar Gouda.
Parallel aan de Dorrekade lag een
vaarsloot die door Rotterdammers
is gebruikt als ’’sluiproute” om de
Goudse tol te mijden in de water
route naar Amsterdam. Na de
(tijdelijke) opening van de vaar
weg over Benthuizen rond 1693
verloor Rotterdam zijn belangstel
ling voor de Dorrekade en de weg
boette aanzienlijk in aan kwaliteit,
mede door de ligging te midden
van de plassen.
De vervening had er inmiddels
toe geleid dat het agrarisch be
drijf in Waddinxveen ten onder
was gegaan en dat de inwoners
zich op andere takken van bedrijf
gingen richten. Een aantal inwo
ners van Waddinxveen-Zuid ver
huisde naar de Gouwekade en in
de loop van de late 18e eeuw
kwam uit de huisnijverheid (on
der ander klompen, timmerwerk)
een reguliere houtindustrie voort;
de aanvoer van de grondstof ge
schiedde over water vanaf Rotter
dam.
Voor ondernemers werd Wad
dinxveen interessant door het lage
loonpeil en met name de papierfa
bricage Werd van belang. Bijko
mende vestigingsgunstige voor
waarden voor dit bedrijf waren de
waterrijkdom en de goede trans
portmogelijkheden over de Gou
we (aanvoer van lompen!).
Gouwekade tot Provinciale Weg
nr. 25 (Henegouwerweg) werd ge
maakt en bovendien de autowegen
Utrecht-’s Gravenhage en
Utrecht-Rotterdam door het ui
terste zuiden van de gemeente
werden aangelegd (nu respectie
velijk Al2 en A20).
Door verharding van een aantal
polderwegen werd de toeganke
lijkheid van de gemeente aanzien
lijk vergroot, maar de westelijke
Gouweoever is relatief slecht be
reikbaar voor het goederenver
voer.
De meeste dijken en kaden bin
nen Waddinxveen hebben een wa-
terkerende functie en zijn daar
naast wegbasis en in een aantal
gevallen ook bebouwingsas.
Dit laatste gaat niet op voor het
dijklichaam van de in 1870 ge-
De betekenis van het vaarwater
laat zich afmeten aan het belang
dat werd en wordt gehecht aan de
doorvaartcapaciteit van de brug
gen: in Alphen aan den Rijn, Bos
koop en Waddinxveen (1936)
kwamen hefbruggen over de Gou
we tot stand. Hiernaast is de Gou
we van belang als boezemwater
van het hoogheemraadschap van
Rijnland.
Een waterleidingbedrijf werd pas
opgericht in 1920; het betrok wa
ter uit Boskoop. Electriciteit werd
vanf 1922 afgenomen van de cen
trale te Leiden; een eigen gasfa
briek op de oostoever van de Gou
we verzorgde van vóór 1930 de
gasvoorziening.
ZATERDAG 1 EN ZONDAG 2 AUGUSTUS
Voor de praktijk van de huisartsen Van Heel, Siemons, Hertogh en
Wilms (groep I) heeft dienst:
Arts: W.A. van Heel, Mozartlaan 2-4, tel. 12676.
Voor de praktijk van de huisartsen Blom, Glaser, Van der Linde,
Hemminga en Vreeken (groep II) heeft dienst:
Arts: B. Glaser, Souburghlaan 13-15, tel. 14100.
Dienstdoende apotheek:
D.C. van Doorn, Prins Bernhardlaan 65, tel. 14162.
GEREFORMEERDE
GEMEENTE BOSKOOP
Kerkgebouw Mendeiweg:
9.30 uur leesdienst
18.00 uur leesdienst
CHRISTELIJKE
GEREFORMEERDE
BOSKOOP
Kerkgebouw Nieuwstraat 79:
9.30 uur ds. M.J. Oosting
19.00 uur ds. M.J. Oosting
Ondertussen nam ook de woon
functie van het dorp sterk toe. Er
verschenen meer en meer huizen
langs de Kerkweg, die zowel aan
de land- als de waterzijde be
bouwd raakte en ook langs de
Kleikade kwamen woningen.
Aan de Kerkweg vindt men nog
het postkantoor (1927) en aan de
Zuidkade het oude gemeentehuis
(1911); ook zijn er nog tal van
woningen uit de vooroorlogse ja
ren binnen Waddinxveen.
Ten zuiden van de kern langs de
Gouwe en verder tot bij de draai
brug over de Ringvaart (rond de
Zuidkade) ontstond een opvallen
de verdichting. Aan de. overzijde
van de Gouwe bouwde men in de
jaren rond 1910 woningen langs
de Brugweg en later in de omge
ving van de gasfabriek (Prins
Hendrikstraat, Emmastraat), ter
wijl ook nabij de dorpskom in de
jaren twintig woningbouw zicht
baar werd (Oranjelaan e.o.).
Een duidelijke samenhang in de
bebouwingsontwikkeling met de
opening van het station in 1934 is
niet waarneembaar; wel is er spra
ke van komvorming ter hoogte
van de brug over de Gouwe.
In de jaren 1938-1953 werden
plannen gemaakt met het Insti
tuut Stad en Landschap van
Zuid-Holland voor verdere uit
breiding van Waddinxveen en na
de Tweede Wereldoorlog ging de
groei verhevigd verder: toen ver
schenen eerst twee geheel nieuwe
woonwijken ten zuidwesten en ten
noorden van de kom in de nabij
heid van het station en daarna - in
de jaren zeventig - raakte ook de
westzijde van de Voorofsche Pol
der bebouwd. Bij deze laatste uit
breiding raakte Waddinxveen wel
wat waardevolle cultuurgrond
kwijt in de Zuidplaspolder.
De oorspronkelijke lineaire neder
zettingen langs de Noordeinder
weg en de Gouwekade zijn met
deze ontwikkelingen grotendeels
ingekapseld geraakt in de huidige
structuur, zij het dat er (nog) de
west- respectievelijk de oostgrens
van vormen.
Weekeinddienst dierenarts:
J. Slager, Kerkweg-Oost 220, Waddinxveen, tel. 01828-12737 (bij
afwezigheid dierenarts Y.M. Klaare, Turfmarkt 94, Gouda, tel.
01820-18995 of dierenarts W.C.M. van den Heuvel, Driewegplein
8, Gouda, tel. 01820-11215).
C. de Vos en B. de Vos-Kroeze, Prins Bernhardlaan 17, tel. 10462
(bij afwezigheid dierenarts C. Moons, tel. 01829-2568).
Geboren: Kaya Christine d.v. M.C. Boersma en M.B. Richards;
Maikel en Wesley z.v. C. Slierendrecht en J.C. Stouten; Annefleur
d.v. F.M. Spillenaar en J. Vermeij; Femke Elisabeth d.v. R.P.J.
Hendriks en N.T. Jacobs; Jolanda Claudia d.v. P. de Wit en
H.G.C.H. Hefkens; Patrick Jurri
Geboren: Akke Hendrika, d.v. K.L. den Haan en H. Duijzer; Leo-
nie Lianne, d.v. J.E. Heikens en P. van Limpt; Bruny, d.v. L.
Krijgsman en G.C. Smeels; Wouter Ijsbrand, z.v. N.H. van Klink
en M. Ek; Petra Daniëlle, d.v. H. Kuiper en I. Stol; Nick, z.v. F.J.
Rijntalder en K. uit de Bulten; Roy, z.v. F. van den Berg en N.W.
van Dijck; Evert René, z.v. R.A.E. de Boer en P. Ras; Tim Johan
nes, z.v. J.C.M. Houdijk en C.W.M. Houtman; Mike, z.v. J.
Vroegop en T.M. van Rhijn: Carlo, z.v. J.F.P. Scheele en B. de
Groot; Donny z.v. M. Vurens en S.M. van Wichen; Jan Corstiaan,
z.v. D. Dros en S.A. Cammeraat.
WADDINXVEEN - Behalve via
landwegen is Waddinxveen van
ouds bereikbaar over water: de
Gouwe vormt al sedert de 13e
eeuw een belangrijke waterweg
voor het noord-zuidverkeer door
Holland.
De aanleg van jaagpaden voor de
trekvaartdiensten in de 17e eeuw
zorgde voor een verdere ontslui
ting van het dorp maar ook de
landwegen naar Hazerswoude
(Noordeinderweg), de Winterdijk,
de weg van Gouda naar Reeuwijk-
Dorp en verder de Middelburgse-
weg (met aansluiting op het
Goudse Rijpad) naar Alphen aan
den Rijn en Amsterdam waren
van eminent belang gedurende de
18e en 19e eeuw.
Het oost-westverkeer verliep toen
stroever door de aanwezigheid
van enorme waterplassen, maar de
Kleikade (Dorrekade) naar Moer-
kapelle was met enige moeite
bruikbaar. Na de totstandkoming
van de Zuidplaspolder en de Ach-
terofse Polder werd dit veel beter.
Verharding van de wegen in de
huidige gemeente Waddinxveen
had rond 1865 al op vrij grote
schaal plaatsgevonden: opvallend
was echter de matige toestand van
het jaagpad langs de oostzijde van
de Gouwe tussen Boskoop en de
Waddinxveense Brug (nu hef
brug).
Structurele verbetering kwam pas
op gang in de jaren dertig van de
ze eeuw toen de oostelijke
Dienstdoende verloskundige:
A. Voss-Becks, Peuleyen 60, te. 16801.
Mededeling: De regeling ’’medische weekeinddienst” is uitsluitend
bedoeld voor dringende gevallen, waarvan de behandeling niet tot
de eerstvolgende werkdag kan wachten. Spreekuur waarnemend
huisarts op zaterdag en zondag van 10.00 - 11.00 uur en van 16.00
- 17.00 uur. Voor deze spreekuren behoeven geen afspraken ge
maakt te worden. Aanvraag visites gedurende dezelfde uren als
waarop er in het weekeinde spreekuur wordt gehouden. Buiten deze
tijden is de waarnemend huisarts alleen voor zeer dringende spoed
gevallen bereikbaar.
V Inlichtingen:
Rijkspolitie Waddinxveen
WADDINXVEEN - De gemeen
te Waddinxveen telt heden ten
dage slechts één kern: het dorp
Waddinxveen op de westoever
van de Gouwe. Verder is er op
verscheidene plaatsen wat ver
spreide bebouwing; het meest
markant is een boerderijstrook in
de Polder Bloemendaal.
Vroeger bestond het dorp uit een
drietal afzonderlijke kernen, na
melijk Noord-Waddinxveen,
Zuid-Waddinxven en ook werd
wel onderscheiden het gehucht
Waddinxveensebrug.
Waddinxveen-Zuid was in de loop
der jaren door de vervening
steeds onherbergzamer geworden
en de weg door het dorp was gaan
doodlopen in het water van de
Zuidplas. Na de totale ondergang
van het dorp en de droogmaking
van de plas werd het land op
nieuw verkaveld en verdween de
kern Waddinxveen-Zuid voorgoed
■van de kaart.
De bebouwing rond de Waddinx
veensebrug groeide dankzij de
toegenomen nijverheid en indus
trie vast aan Waddinxveen-Noord
en werd zelfs het trekpaard van
de gemeente.
Waddinxveen dateert uit de 13e
eeuw toen het werd gesticht als
veenontginningskolonie van het
”cope”-type (In feite was er spra
ke van een aantal afzonderlijke
’copen’ in de jaren 1233, 1244 en
T269, waardoor ook de verschil
lende vroegere kernen ontston
den).
Rond 1500 telde het zo’n 4 of
500 inwoners, ruim twee eeuwen
later (1732) was dit aantal flink
gegroeid tot 2.400, maar door de
vervening ging daarna zoveel land
verloren dat ook het bevolkings
cijfer ging dalen en omstreeks
1800 zelfs onder de 1500 geraak
te.
Bij de gemeentelijke herindeling
van 1870 kwam de gemeente
Broek c.s. gedeeltelijk bij Wad
dinxveen (1.428 inwoners), ge
deeltelijk bij Gouda (313 inwo
ners). In 1870 waren er dus totaal
3.843 inwoners.
De bevolkingsafname in 1895 is
toe te schrijven aan de overgang
van een deel van Voorofsche Pol
der naar Boskoop. De lichte da
ling begin jaren twintig is het ge
volg van de slechte economische
vooruitzichten direct na de Eerste
Wereldoorlog, die een vertreksal-
do teweeg brachten ondanks de
sterke groei in de voorgaande ja
ren.
Div. sleutels; div.
portemonnees portefeuilles
met geld en/of beschieden;
rood/witte kater; busabonne-
ment: gouden pinkring; gou
den broche (2 takjes); bankbil
jet ƒ100,-.
Div. sleutels, div.
portemonnees/portefeuilles
met geld en/of bescheiden;
Hond (Labrador-achtig) met
rode halsband; kinder zonne
bril; hondje (teef) kl.
bruin/zwart/grijs (vuilnisbak
je); regenpak; bodywarmer;
cypers katje; gouden armband.
WADDINXVEEN - ’’Nieuwe
aardappelen” staat er op een
bord voor de redelijk gave
boerderij ’’Jagtlust” van gele
handvormsteen aan het Noord
einde 130. Het oudste deel van
dit pand is in 1870 neergezet.
Bij de boerderij staan zes beu
ken.
De boerderij bestaat uit een
voorhuis onder schilddak met
symmetrische lijstgevel. Deze
heeft in het midden een vlakke
houten omlijsting.
De boerderij is toegankelijk
via een hardstenen trap. Er
achter ligt een smallere stal,
die nieuw is opgemetseld. Bij
’’Jagtlust” staat een grote
nieuwe schuur.
Boerderijen van
het langshuistype
WADDINXVEEN - De bebou
wing uit de periode 1800-1945
van de gemeente Waddinxveen
bevindt zich voor wat betreft de
bebouwde kom voornamelijk
langs de twee noord-zuid lopende
(ontginnings)-assen: de Noord- en
Zuidkade (ten westen van de
Gouwe) en het Noordeinde-Dorp-
straat. (Het Noordeinde vormt te
vens de uitvalsweg naar Boskoop).
Langs de haaks gelegen Kerkweg-
West en -Oost en de Klei- en
Veenkade/Jan Dorrekenskade
West en -Oost zijn tevens objec
ten uit de periode van het Monu
menten Inventarisatie Project
(MIP) te vinden. Met elkaar vor
men deze vier lijnen ook de oor
spronkelijke structuur van Wad
dinxveen.
Aan de overzijde van de Gouwe
strekt de bebouwing uit de perio
de 1800-1945 zich uit langs de
Brugweg.
In het buitengebied concentreert
de (boerderij)bebouwing zich
langs het Noordeinde en de Bloe-
EVANGELISCHE
GEMEENTE PAROUSIA
GOUDA
Aula Joh.
Winterdijk:
10.00 uur A. Bol
WADDINXVEEN - Een laantje met smeedijzeren toegangshekken en
daarnaast een groentetuin verbindt de rooms-katholieke pastorie aan
de Zuidkade met het in 1920 aangelegde rooms-katholiek kerkhof. De
kleine gave en goed onderhouden begraafplaats, die geheel is omgeven
door hulsthaag, is van cultuur-historische waarde. Op het kerkhof is
een kapelletje van rode baksteen in kruisverband met rijndekking en
houten goot aanwezig. Op het kapelletje staan de teksten "Ik ben de
verrijzenis en het leven" en "XI 25". (Foto: Bert Woudenberg).
Sg- «MUM 7U
