Brandweerkosten
rekening gemeente
Jaarlijkse rondzendbrief
Kerstmis
bij de RTW
Kerstconcert
St. Janskerk
GOUDA - Op Tweede Kerstdag
(zaterdag 26 december) zal ’s
morgens om half elf in de Goudse
St. Janskerk een uniek kerstcon
cert worden uitgevoerd.
”6 Sterrenfestival” in
Gouds Poppentheater
’’Ieder glas is een
gevaar op de weg”
morgana
Start nieuwbouw van A. Vis BV
Q
1
de herdertjes
lagen
helemaal niet
bij nacht
in ’t veld
wij weten beter.
VAN DER LINDE
Dorpstraat 38, Waddinxveen, 01828 - 18090
's maandags gesloten - donderdag koopavond
Zijde 3, Boskoop, 01727 - 12965
’s maandags gesloten - vrijdag koopavond
Wetsgeschiedenis
Nog onbeslist
slaapkamers
Pagina 13
Woensdag 23 december 1992
2
Weekblad voor Waddinxveen
Verkeersveiligheid
t
pijleer en Nederlandse taal Hans
Geel, die 42 jaar zondagsschool-
werk er op heeft zitten, een auto
riteit.
Crier), die in de natgeregende straten van het Engelse York een
voorstelling aankondigde van
Plays" in het Theater Royal. (Foto: Hans Geel).
WADDINXVEEN/DEN HAAG - Ook in de Goudse streek
voert het Provinciaal Orgaan Verkeersveiligheid Zuid-Holland
een grote en vernieuwende voorlichtingscampagne onder het
samengewerkt door het POV, de
Provinciale Sportraad, sportvere
nigingen, drie Middenhollandse
gemeenten Bergambacht, Gouda
en Nieuwerkerk aan den IJssel en
de gemeenten Oud-Beijerland,
Zoetermeer, Voorburg en Den
Haag. Verder wordt getracht de
sportwereld actief te betrekken
bij de aanapk van de alcohol-ver-
keersproblematiek.
In november heeft er en bedrij-
ven-mailing plaats gevonden in de
procincie Zuid-Holland naar be
drijven met twintig en meer werk
nemers, waarin werd opgeroepen
om een actief alcoholmatigingsbe-
lied te gaan voeren.
Met dit project probeert het POV
het alcoholgebruik op recepties
drastisch te verminderen. De be
drijven hebben een aantal tips
ontvangen die simpel en praktisch
uitvoerbaar zijn.
Het Provinciaal Orgaan Verkeers
veiligheid (POV) coördineert de
ze campagen voor Zuid-Holland.
Voor Midden-Holland doet de
Regionale Projectgroep Verkeers
veiligheid dit. Vele organisaties
doen actief mee, zoals de politie,
gemeenten, afdelingen van Veilig
Verkeer Nederland, Centra voor
Alcohol en Drugs, Gezondheids
diensten en de Sportraad Zuid-
Holland.
Corpus Christi Day. En nu ge
beurt dat nog, om de vier jaar -
een maand lang -, tijdens het
’’Festival of York”.
Wij zitten in het Minsterkoor.
Het zingen is schitterend. Naast
ons staan de tenoren en de bassen;
het zware geluid van de mannen
draagt als het ware de cantus fir-
mus van de hoge jongensstem
men:
’’Glory be to the Father, and to
the Son: and to the Holy Ghost” -
gelijk het was in den beginnen, nu
en immer - ’’world without end”.
Dan wordt ons oog getrokken
door de oostwand van de kerk:
één en al glas-in-lood, ’s werelds
grootste gebrandschilderde ven
ster in de Maria-gewijde Lady
Chapel.
Bovenin zijn de Scheppingsdagen
te zien, daaronder taferelen uit de
Apocalyps. De prachtige zang
paart zich aan de kleurenpracht
van het Middeleeuwse glas.
De stafdrager gaat - van plaats
naar plaats - aanwijzend rond; zo
geeft hij een teken aan wie moet
preken, bidden, lezen en bepaalt
wanneer.
Vanmiddag zijn de dienstdoende
leken een acteur van de Mystery
Plays en de directeur van het
Theatre Royal, waar de spelen
worden gehouden. De Verger lijkt
zodoende op een regisseur uit
zo’n Middeleeuwse opvoering.
Niet elk gildelid was natuurlijk
even rolvast, dan moest de regis-
seur-souffleur inspringen, z’<i aan
wijstak in de ene, het tekstboek in
de andere hand.
mogelijkheden de continuïteit van
haar activiteiten voor de toekomst
veilig te stellen.
De nieuwbouw werd getekend
door architectenbureau A. Kraan
uit Bodegraven en wordt gereali
seerd door aannemingsbedrijf
A.A. van Kleef en Zonen BV te
Benschop.
Verwacht wordt dat de nieuw
bouw omstreeks einde juni 1993
in gebruik kan worden genomen.
waar het Waddinxveense echtpaar
”The York Cycle of Mysterie
Plays” meemaakte in het Theatre
Royal.
Hans Geel is adjunct-directeur
van de christelijke scholengemeen
schap De Wadde (Sniepweg). Als
geëngageerde Waddinxvener heeft
hij talrijke lokale activiteiten op
kerkelijk (hervormde Immanuël-
kerkgemeente) en maatschappelijk
vlak (declamator jaarlijkse Doden
herdenking) op zijn naam staan.
Op het gebied van ikonen is de ge
boren verteller en geschiedkundig
geïnteresseerde leraar maatschap- Lucifer is een vuurrode schorpi-
pijleer en Nederlandse taal Hans oen.
De oude tekst is gebleven, in
Yorkshire dialect; hier en daar
aangepast voor het goede begrip.
Ook het publiek is weer gekomen,
nog steeds boeren, burgers en bui
tenlui. En de Boodschap is nooit
weggeweest. Op dat goede bericht
doen al die medewerkers hun ui
terste best, met hart en ziel net
als jongens van het Minsterkoor:
Angel voices.
God de Vader ”Ego sun alpha et
O, Vita, Via, Veritas” daalt met
een hoogwerker neer uit de wol
ken, een opzichter bij een bouw
werk. Hij verschijnt op het plein
voor een kathedraal in restauratie
- die suggestie geeft het decor -
en terecht: de gedramatiseerde
delen van de eredienst groeiden
immers uit tot het toneel op het
kerkplein.
De regisseur roept iedereen tot de
orde. ”1 bid by my blessing the
angels give light”, spreekt God -
en er was licht! - en muziek en
dans. Dan wordt alles geschapen:
de blauwe wateren, de groene vel
den, de duizend kleurige bloe
men, de talloze dieren - vissen en
vogels, leeuwen en beren, mar
motten en muizen, elk naar hun
aard. Het is een gekrioel op het
toneel. En ten laatste: de mens
’’Adam, and Eve, your names
shall be!”
De Schepping is rond, het
schouwspel subliem; een regen
boog van kleuren. De overvolle
zaal zindert van enthousiasme.
Hiervoor wilden wij naar York.
Een performance, profaan en hei
lig tegelijk, gewaagd en integer.
Dan verleidt Satan de mens: ”Of
sorrow may ye sing” - smart zal je
levenslied zijn -.
De zondvloed komt. Dat is de
scène waarop elke middeleeuwer
Het zijn verhalen uit ”ons eigen
oecumenisch pelgrims dag- en
nachtboek” zeggen Hans en Cock
Geel - Veldhoen erover. Zijn rond-
zendfbrief van nu, die het Week
blad voor Waddinxveen op deze
pagina publiceert als Kerstover-
denking, is gesitueerd op zondag 5
juli 1992 in het Engelse York,
motto ’’Ieder glas is een gevaar op de weg. Rij Alcohol Vrij”.
Uit een steekproef is gebleken dat
elf procent van de gecontroleerde
automobilisten in Zuid-Holland
alcohol gebruikt. Dit is het resul
taat van een onderzoek van de
Stichting Wetenschappelijk On
derzoek Verkeersveiligheid
(SWOV).
Het onderzoek toont duidelijk de
noodzaak voor het Provinciaal Or
gaan Verkeersveiligheid Zuid-
Holland (POV) aan om de procin-
ciale campagne ”Rij Alcoholvrij”
te houden. De regio Midden-Hol
land sluit zich hier actief bij aan.
Uit een meting van de SWOV in
Zuid-Holland blijkt dat circa
11% van de 1742 gecontroleerde
automobilisten alcohol had ge
bruikt. Een aantal van 4,7% had
meer gedronken dan het wettelijk
toegestane promillage (0.5).
In vergelijking met het landelijk
beeld (4%) scoort Zuid-Holland
in negatieve zin. Volgens de offi
ciële registratie vergde vanaf
1987 tot en met 1991 alcohol in
het verkeer in Zuid-Holland 2811
gewonden en 89 doden. Volgens
deskundigen is het werkelijke
aantal slachtoffers ongeveer drie
keer hoger. Er wordt in Zuid-Hol
land gestreefd naar de zogenaam
de nul-optie: niet meer drinken
als men nog moet rijden.
Deze vernieuwde campagne, die
meerdere jaren gevoerd zal gaan
worden, moet daaraan een steen
tje bijdragen.
De doelstelling is hoogst ambiti
eus geworden: als je nog moet rij
den, dan drink je géén alcohol
houdende dranken. In december
en januari wordt het publiek extra
geattendeerd op het feit dat alco
hol en verkeer een onverantwoor
de en a-sociale combinatie is.
De campagne is opgebouwd uit
voorlichting en politietoezicht,
omdat deze combinatie het meest
effectief gebleken is. Politiekorp
sen houden extra controles.
In het kader van voorlichting zul
len folders, affiches, raambiljetten
en radiospots ingezet worden.
VVN-promotieteams gaan gedu
rende twee maanden op stap om
voorlichtingsmateriaal uit te delen
in bijvoorbeeld winkelcentra en
bij politiecontroles.
Verder zullen zij stickers uitdelen
met de tekst ”Ik rij alcoholvrij”.
Iedereen die deze stickers op zijn
of haar auto plakt maakt kans op
een aantal prijzen.
Naast deze acties besteedt men in
Midden-Holland men verder tij
dens de openbare nieuwjaarsrec-
petie aandacht aan alcohofmati-
ging. Ook tijdens de kerstmarkten
zulllen promotieteams van VVN
aanwezig zijn.
Geprobeerd wordt de sportvereni
gingen extra te betrekken in deze
actie. Tijdens de openingsmani-
festatie zal tevens het officiële
startsein vallen en het tweejarige
project ’’Rijden onder invloed en
sportkantines”.
In Zuidhollandse projecten wordt
WADDINXVEEN - Van vrijdag
18 december is de lokale RTW-
radio continu met eigen program
ma’s in de ether. De RTW gaat
hiermee door tot en met zondag 3
januari 1993.
Woensdagavond 23 december is
net als verleden jaar weer een spe
ciale 13 uur durende marathon
uitzending van ’Nederlands op z’n
best’ met Frank Deurknop en Ro
nald Geurts.
Luisteraars kunnen hun Kerst- en
Nieuwjaarswensen, gedichten en
groeten voor familie, vrienden of
kennissen sturen naar de RTW.
Het postadres luidt: RTW, Post
bus 330, 2740 AH Waddinxveen.
Men kan ook zijn of haar Kerst
en Nieuwjaarswensen live in de
uitzendingen uitspreken. Bel hier
voor naar: 01828-10379. Tijdens
de radio-uitzendingen worden ook
attenties weggegeven.
Iedereen is ook van harte uitgeno
digd eens een bezoek aan de
RTW-studio aan de Staringlaan te
brengen. Dit is de beste manier
kennis te maken met de program
ma’s en de radio-makers van de
RTW.
Wie meer informatie wil over de
RTW-programma’s, suggesties
heeft of ideeën, iest wil weten
over vrijwilligerswerk bij de
RTW moet bellen met Pierre
Linssen, tel. 01828-30983.
Theater Gnaffel uit Zwolle open
de vandaag (woensdag 23 decem
ber) het festival met De Potte-
kijkster, een voorstelling die in
maart van dit jaar werd bekroond
met de Perspectiefprijs 1992.
Een onderscheiding die Elout Hol
meer dan waar maakt. De potte-
kijkster vertelt over de rups en de
kever die leven in een jampot, tot
op een dag juffrouw wesp op be
zoek komt. Zij spoort de rups aan
de jampot te verlaten en de wijde
wereld in te gaan. Voor kinderen
vanaf 6 jaar was het een spannen
de voorstelling.
Op maandag 28 december komt
Theater Pimpernel in actie. Voor
kinderen vanaf 3 jaar speelt Lies-
beth Smulders Bij mij op de boer
derij. Op het toneel in het pop
pentheater staat een heuse boer
derij, waar haan Kukkel en zijn
vrouwtje tevreden leven. Op een
dag legt zij een enorm ei. Wat
zou daar uitkomen?
Dinsdag 29 december speelt Han-
neke Kuipers, de vaste bespeel-
ster van het Gouds Poppenthea
ter, haar nieuwste voorstelling Be
rend Botje. Berend de Beer is op
zoek naar zijn baasje. Tijdens zijn
zoektocht beleeft hij een span
nend avontuur, zonder de hulp
van de kinderen kan hij Jopie
nooit terug vinden. Een voorstel
ling voor kinderen vanaf 4 jaar.
De voorstelling waarmee 1992 op
woensdag 30 december wordt uit
geluid is van het poppentheater
John de Winter. Hij speelt die
dag Rode lucht boven een para
dijs.
Het verhaal van Madieka die ont
snapt van de verschrikkelijke
blauwe berg en op zoek gaat naar
de rode berg, waar de rode moe
der woont die zorgt voor een war
me gloed van liefde en geluk bo
ven het land. Maar Madieka moet
haar eerst zien te bereiken. Aan
het eind van de voorstelling ver
schijnt inderdaad de rode lucht
van liefde en geluk. Vanaf 4 jaar.
Het festival gaat verder in het
nieuwe jaar met op zaterdag 2 ja
nuari Anansi de spin, een voor
stelling van Jeanne van Midde.
Met grote, kleurrijke stangpop-
pen, ondersteund met ritmische
klanken van live-muziek, wordt
Het Maartenskoor uit Gorinchem
zal dan de Carol Symfonie ten ge
hore brengen, die gecomponeerd
is door Jan Bonefaas. Deze Carol
Symfonie is gecomponeerd ter af
sluiting van het 50-jarig organis
tenjubileum van Jan Bonefaas.
De vaste bezoekers van de St. Jan
op Tweede Kerstdag kennen het
Maartenskoor dat reeds jaren on
der de naam Verenigde Koren ac
te de presence gaf. Na jarenlang
een Kerstdeclamatorium te heb
ben geboden, dan nu iets geheel
nieuws: een Carol Symfonie.
Het stuk is een koorwerk met be
geleiding van een klein instrumen
tarium en gebaseerd op een aantal
Nederlandse kerstliederen. De lie
deren worden hoofdzakelijk om-
speeld door viool, fluit en piano.
De thema’s worden dikwijls cy
clisch verwerkt. Een bepaalde
Kerstmelodie wordt dan gebruikt
als tegenmelodie voor een ander
Kerstlied. Zo worden bijvoor
beeld in de Pastorale drie melo
dieën tegenover elkaar verwerkt.
Het geheel is zeer afwisselend,
zoals gebruikelijk in een symfo
nie.
Voorafgaand aan het concert zal
Jaap van der ende op het carillon
van de St. Janskerk bekende
kerstliederen ten gehore brengen.
De medewerkenden aan het
Kerstconcert zijn het Maartens
koor uit Gorinchem, solisten: An-
nemarie Bonefaas (fluit), Anton
van Velsen (viool), Arjan Roos
(pauken), Hans Bruin (piano),
Harmen J. Klaver (trompet) en
Jan Bonefaas (orgel. De algehele
leiding heeft Poula de Gier.
De toegangsprijs voor volwasse
nen is ƒ7,50 en voor kinderen van
12 tot 16 jaar ƒ3,50.
ogen hebben - op Uw woord - Uw
zaligheid gezien.
Het geheel klinkt als een dialoog:
links zingt naar rechts, rechts ant
woordt links, een horizontale sa
menspraak in dienst van de verti
cale - God spreekt met mensen,
de mens spreekt met God. Leken
doen de lezingen, de voorganger
of Minister bidt de gebeden, de
Deken preekt, de koren zingen de
Psalmen en de Anthems, allen de
Hymnen.
Het Middaggebed van deze zon
dag is extra feestelijk: een Festi
val Evensong. Zelfs de Mayor van
York is aanwezig, compleet met
burgemeestersketting. Vandaag is
het de afsluiting van het vierjaar
lijks Festival.
’’Saamhorigheid en talent zijn in
de voorbije maand opgebloeid”,
preekt de Dean, ”en weer is het
gelukt voor duizenden het Evan
gelie te spelen”. Hij doelt op
’’The York Cycle of Mystery
Plays” - die reeks van kleine Mid
deleeuwse toneelspelen, begin
nend bij de Schepping en eindi
gend bij het Laatste Oordeel.
Zoals de ambachtsgilden honder
den jaren geleden de kathedraal
hebben gebouwd, zo speelden de
gilden ’’The Mysteries” in de
straten van York, langs kloosters
en kerken, van poort tot poort,
voor een duizendkoppig publiek.
Gildebroeders dte hun vakgeheim
- hun mysterie - doorgaven van
meester op gezel, beeldden eens
per jaar, in juni, het mysterie uit
van ’s mensen val en verlossing.
Dat was tijdens de processie op
In 1986 ontstond brand in de la
ding van een schip dat in de ha
ven van Vlissingen lag. De ge
meentelijke brandweer moest er
aan te pas komen om de brand te
blussen.
Al snel kon het sein ’’brand mees
ter” worden gegeven. Er moesten
echter langdurige nablussings-
werkzaamheden worden verricht
om te voorkomen dat de brand
weer zou oplaaien.
Pas na zes dagen werd de lading
gelost en kon de brandweer haar
werkzaamheden staken. De ge
meente had voor het nablussen
aanzienlijke kosten moeten ma
ken. Zij vorderde in een procedu
re tegen de eigenaar van het schip
vergoeding van deze kosten. Zo
wel de Rechtbank als het Hof we
zen de vordering af.
In cassatie stond vast dat de ge
meentelijke brandweer de nablus-
singwerkzaamheden had verricht
uit hoofde van de publiekrechte
lijke taak die de Brandweerwet
1985 aan de gemeente oplegt.
De vraag was nu of de gemeente
de bij de uitoefening van deze pu
blieke taak gemaakte kosten langs
privaatrechtelijke weg kon verha
len op de eigenaar van het schip.
De gemeente had gewezen op ver
schillende mogelijkheden die het
privaatrecht daartoe zou bieden.
Omdat het hier een brand in een
schip betrof, ging de gemeente in
de eerste plaats voor het anker
liggen van de regeling over hulp
verlening aan schepen in nood of
van een daarmee verband houden
de overeenkomst.
De verplichting tot vergoeding
van de kosten zou echter ook op
zaakwaarneming of onrechtmatige
daad kunnen worden gebaseerd.
Van zaakwaarneming is sprake als
iemand op redelijke gronden de
belangen van een ander behartigt.
Van een onrechtmatige daad zou
mogelijk sprake kunnen zijn in
dien de eigenaar van het schip de
brandvoorschriften niet in acht
had genomen.
Voor beantwoording van de vraag
of de gemeente de kosten langs
privaatrechtelijke weg kan verha
len, verwees de Hoge Raad naar
zijn uitspraak in de Windmill-
zaak (NJ 1991,393). Wanneer de
publiekrechtelijke regeling zelf
niet in de beantwoording van die
vraag voorziet, geeft de vraag of
kostenverhaal via het privaatrecht
die regeling op onaanvaardbare
wijze doorkruist, de doorslag.
De Hoge Raad constateerde dat
de Brandweerwet 1985 op dit
punt geen regeling bevat. Uit de
wetsgeschiedenis blijkt echter dat
de wetgever van oordeel was dat
het niet aangaat kosten van brand
bestrijding langs publiekrechtelij
ke weg aan de burgers in rekening
te brengen.
Dat zou ertoe kunnen leiden dat
bij de burgers een drempel ont
staat om tot inschakeling van de
brandweer over te gaan en dat is
uit het oogpunt van openbaar be
lang onwenselijk.
Ten slotte wijst de Hoge Raad er
op dat de brandbestrijding een
van oudsher een kerntaak door de
overheid is uitoefend zonder dat
kosten in rekening worden ge
bracht.
Op basis van deze argumenten
WADDINXVEEN/DEN HAAG - Gemeenten kunnen de kos
ten die de brandweer bij het bestrijden van branden moet maken
niet verhalen op de burger. De publiekrechtelijke regeling van
de Brandweerwet 1985 zou anders op onaanvaardbare wijze wor
den doorkruist. Dit heeft de Hoge Raad beslist in zijn arrest van
11 december.
komt de Hoge Raad tot de con
clusie dat kostenverhaal langs pri
vaatrechtelijke weg zou neerko
men op een onaanvaardbare door
kruising van de publiekrechtelijke
regeling van de Brandweerwet
1985.
De Hoge Raad voegt daar aan toe
dat er ook geen reden is om wel
kostenverhaal mogelijk te maken
indien de brand is te wijten aan
opzet of grove schuld.
Het arrest van de Hoge Raad
heeft duidelijkheid geschapen
over de vraag of brandweerkosten
aan de burgers in rekening kun
nen worden gebracht.
De vraag of het juridisch moge
lijk is om langs privaatrechtelijke
weg kosten van politie-optreden
aan de burger in rekening te bren
gen is hiermee nog niet beslist.
Ook in die discussie zal de uit
spraak van de Hoge Raad waar
schijnlijk een belangrijke rol spe
len.
Op dezelfde plek, waar meer dan
160 jaar geleden de eerste Vis
zich als ondernemer vestigde -
Noordkade 37 - heeft A. Vis BV
zich in 32 jaar ontwikkeld tot
toonaangevend distributeur van
propaangassen in Zuid-Holland.
Hoewel op deze lokatie de behui
zing in de loop der jaren diverse
malen werd aangepast makte de
aanhoudende groei en de zich ver
scherpende milieu-eisen herhuis-
GOUDA - Ook dit jaar biedt het Gouds Poppentheater aan de
Fluwelensingel 53 in Gouda de jeugd weer een fantastisch festi
val in de Kerstvakantie. Onder het motto ”6 Sterrenfestival”
treden zes poppenspelers op met hun voorstellingen.
verteld hoe Anansi een leugen aan
de koning verkoopt.
Mensen uit Afrika en het Cari-
bisch gebied vertellen elkaar al
generaties lang de spinverhalen.
Anansi geeft hen een hoop ple
zier, want ook de kleinsten kun
nen de grootsten een loer draaien.
Vanaf 4 tot 12 jaar, een bijzonde
re voorstelling.
Tenslotte op zondag 3 januari Ja
cobus Wieman met Kistje, kistje,
kistje voor de kleintjes vanaf 3
jaar. Koos Wieman geen onbeken
de in het Gouds poppentheater
neemt hen mee in vrolijke en her
kenbare situaties. Kortom een
vrolijke middag voor jong en oud.
Het Gouds poppentheater is ge
vestigd op de Fluwelensingel 53
in Gouda, waar om 14.30 uur alle
voorstellingen beginnen. Reserve
ren kan, bel dan 01820-23449 en
men krijgt alle informatie over
het 6 Sterren poppentheaterfesti-
val.
WADDINXVEEN - De aan de
Wilgenhorst in Waddinxveen wo
nende leraar J.D. (Hans) Geel, ter
gelegenheid van Koninginnedag
1992 benoemd tot Ridder in de
Orde van Oranje-Nassau, is één
van de Waddinxveners die zijn
plaatsgenoten aan de vooravond
van Kerstmis verrast met een
rondzendbrief.
door HANS GEEL
WADDINXVEEN/YORK - Een
gotische kathedraal is prachtig.
De omhoogstrevende structuur
van lijnen die lange tijd evenwij
dig optrekken, dan elkaar in de
top paarsgewijs naderen en ten
slotte raken, spitsbogen vormen -
met biddende handen met ge
strekte vingers -, doet de blikken
opwaarts heffen, en de harten:
Sursum Corda.
Neem nu de Munsterkerk van
York, zetel van de aartsbisschop
en moeder van alle Anglicaanse
kerken in Noord-Engeland. Ieder
een die er binnentreedt, zie je op
getogen naar boven kijken de lich
te, hoge ruimte in naar het door
dunne banden gedragen gewelf,
dat is bezaaid met ontelbare fon
kelende sluitstenen, sterren op de
kruispunten van de ribben.
Een gotische kathedraal is mach
tig-
De grote torens aan het westfront
en boven de viering zien hoog
neer op de lage daken van de
Middeleeuwse stad. Een eerbe
toon aan God, een eerbetoon aan
de bouwers. Hoe hoger, hoe mooi
er - hoe hoger, hoe machtiger;
waar de constructie werd over-
vraagd, stortte de majesteit van
de stad in, tot leedvermaak van de
buren.
Bij de York Minster is dat anders.
O zeker, de kerk heeft rampen
gekend én de hoogste praal, maar
boven de macht en de majesteit
overheerst er het feest. Vooral in
het koor, in die omheinde ruimte
achter het koningsoksaal met de
beelden van oude Engelse vor
sten. Daar vindt tweemaal per dag
de Officiedienst plaats: de Matins
’s morgens en de Evensong in de
namiddag. Ga er heen.
Het koorgebed wordt altijd ge
houden, het voltrekt zich met en
zonder buitenstaanders. Het Min
ster Choir met de koorleider en
de Deken, zij ontbreken nooit.
Het behoort tot hun taak om met
de Chancellor en de Treasurer -
de bestuurders van het kapittel -
de dagelijkse liturgie te vieren,
staande in het houten koorgestoel
te, bij het licht van ontelbare
kaarsen.
Wie er bij wil zijn, krijgt een
plaatsje gewezen in dezelfde ban
ken, naast de zangers. Je zit er als
een kind in een veel te grote arm
stoel, de zetel omhult je als een
mantel. Je komt maar net met je
hoofd boven de lessenaar en het
gebedenboek uit; bij het knielen
verdwijn je in de houten beschut
ting. De York Minster is meer
moeder dan majesteit.
’’Vier uur!” tinkelt the Striking
Clock. De wijde gewelven vullen
zich ineens met onaardse muziek,
ijl en ver, golvend vanuit de zui
delijke kooromgang, maar bij de
langzame nadering wordt zij lui
der en luider, ongekend zuiver
van toon:
’’All people that on earth do
dwell, sing to the Lord with che
erful voice” - Hoor, hoe blij de
stemmen klinken, de Angelvoices
van het jongenskoor, die het on
derscheid tussen Engels en engel
doen vergeten. Stemmig voegt
zich het orgel bij hun zang.
De koorknapen treden twee aann
twee de ruimte binnen in rode
toga’s met witte superplie: 20 jon
genssopranen en 4 aspirantjes, 4
alten - mannen met dat typische
‘countergeluid -, 4 tenoren en 4
bassen; Choristers en Songmen,
leerlingen en volwassen studenten.
Zij lopen statig achter de Verger
aan, die hen met zijn zilveren staf
de plaatsen wijst, tegenover elkaar
aan weerszijden van het midden
pad. Links van de hoofdlezenaar -
aan de kant van de Precentor, de
koorleider - de Cantores; rechts,
waar de zetel van de Deken is, de
Dacani.
Een Evensong is een vast ritueel
van liederen, lezingen en gebeden.
De gebeden zijn afkomstig uit het
Book of Common Prayer; de
schriftgedeelten vertolken het
tijdeigen van de dag. Tot de liede
ren behoren de Psalmen, de lof
zangen of Hymnen en de An
thems - de tegenzangen of anti-
hymnen.
Ook de nieuwtestamentische can-
tica worden gezongen: de lofzang
van Maria - het Magnificat - en
het ’’Nunc Dimittis” van Simeon:
Nu laat Gij, Heer, Uw dienst
knecht gaan in vrede, want mijn
wachtte: Noach en z’n vrouw, ge
speeld indertijd door de gilden
van scheepsbouwers, waterdra
gers, vissers en zeelieden. En zij
maakten er wat van.
Noach timmert de ark, maar me
vrouw Noach wil niet mee in het
schip - gehecht als ze is aan haar
huis - en omdat ze de broek aan
heeft, moet Noach alle zeilen bij
zetten om zijn vrouw te redden.
Hier is de Bijbel zo alledaags ver
teld en zo geestig ook, dat nie
mand het verhaal ooit vergat, in
clusief de afloop: ’’This world,
with water would be neer waste
again. The rainbow is his sign!”
Door water wordt de aard’ niet
meer verwoest; ons tekenis de
boog.
Het huidige alledaagse krijgt een
plaats in de overdreven kerstro-
mantiek van nu; hier komt in een
krottenwijk Maria’s kind ter we
reld: ’’Jezus! My son that is so
dear, Now born is he”. Mensen
rennen er omheen, winkel in win
kel uit, en de kerstpot van het Le
ger des Heils haalt voor de armen
nog wat geld bijeen. De kaarsen
makers speelden eens de herders,
die het kind gingen zoeken op het
bericht van de engel: de goudsme
den de wijzen: ’’Brethren, be all
blithe and glad: Lo, here is the
house, and here is he!”
Herodes en zijn trawanten zijn
met al hun bestiale gebulk 20e
eeuwse heersers in zwarte maffia-
pakken, fascistenpetten op het
hoofd. Rachels klacht om haar
vermoorde kinderen is huivering
wekkend actueel. Een redder zal
van hoge huizen moeten komen
om aan deze onderwereld een ein
de te maken.
Over die redder gaat de rest van
het spel. Jezus uit Nazareth, Hij
roept zijn vrienden en zij zien iets
in hem, langzaam maar zeker. Hij
is hun weg. Zij dragen hum op
handen - en letterlijk op de schou
ders bij de intocht in Jeruzalem.
’’Christus in jeans, schrijven de
kranten. Gewoon onder ons, de
goedheid zelf en naast het bar
baarse kwaad van die hem willen
doden: vooropgezet kwaad in de
figuren van Pilatus - een echte
collaborateur -, van Kaiphas en
Annas - gekleed als kardinaal en
bisschop’s onnozel kwaad van de
lieden van het timmermansgilde,
die maar niet op kunnen schieten
met hem aan het kruis te slaan.
Hij hangt tenslotte. Een menigte
kijkt toe, afstandelijk, knipt foto’s
en een journalist verslaat de exe
cutie voor z’n krant.
En dan sterft hij: ”In Manus Tu
as, commend I my spirit to thee
right soon” - In Uwe handen be
veel ik mijn geest -. Maar Jezus
’’spolians infernum” daalt ter hel
le, waar Adam en Eva zijn - en al
die anderen - achter de deuren
van de dood. ’’Principes, Porta
Tollite; undo, your gates, ye prin
ces of pride. Et Introibit Rex
Glorie, the King of bliss comes is
this tide”. Als de Koning der Glo
rie de hellepoorten - die prinsen
van trots - opent en de onderwe
reld binnentreedt, siddert Luci
fer, maar begint David te zingen.
De wijntappers mochten Maria
Magdalena en Jezus-als-tuinman
doen en de slepers de Emmaüs
gangers.
Het Laatste Oordeel werd met al
le kunst- en vliegwerk toentertijd
verbeeld door de kooplui in kleine
waren, the Merceres. De goeden
rechts bij God, de slechten links,
zij zijn verdoemd tot het voortdu
rend rad, dat eindeloos rond
draait, door duivels en Satan aan
gejaagd. En wie zijn die zaligen
dan? Zegt God: My blessed
children, hear muy say. What
time this deed was to me done.
When any that need had, night or
day, asked for your help en had it
soon” - Wie hongerigen spijzen
gaf, wie dorstigen wou laven, wie
naakten hielpen aan een jas en
zwervers aan een haven!
’’The Cycle of Mystery Plays,
vanavond in het Theater!” riep ’s
middags in de kletsnatte straten
de Town crier van York, de stads
omroeper met z’n bet. In het bar-
re weer had hij al rinkelend de
aandacht van het publiek getrok
ken. ’’Good news I bring”, klonk
het. ”Er is nog plaats en het loont
de moeite. De Blijde Boodschap
op de planken. The Bible on the
stage!” Ring, ring, ting, ting!!!
’’Simply magnificent”, schreef -
toonaangevend - The Times: een
voudigweg prachtig!
WADDINXVEEN - Vorige week
woensdag 16 december verrichtte
directeur A. Vis de eerste officië
le handeling voor de nieuwe huis
vesting van A. Vis BV te Wad
dinxveen.
Op het terrein aan de Tweede
Bloksweg 54 werd de eerste paal
geslagen voor het kantoor met be
drijfsruimte van een bedrijf dat
zich tot de oudste ondernemingen
in Waddinxveen mag rekenen.
vesting noodzakelijk.
Mede dankzij de inspanningen
van het gemeentebestuur van
Waddinxveen kon de noodzakelij
ke bestemmingswijziging voor de
lokatie Tweede Bloksweg worden
gerealiseerd en de aankoop, na
een lange periode van onderhan-
delingen met de verkoper, onlangs
worden afgerond.
De nieuw verworven lokatie, groot
2 hectare, biedt A. Vis BV ruime
Kerstoverdenking
van Hans Geel
Een schets van het nieuwe bedrijfspand van A. Vis BV, zoals dat voor het bedrijf aan de Noordkade in Waddinxveen aan de
Tweede Bloksweg zal worden neergezet. (Tekening: Architectenbureau Ben Kraan BNA).
Hans Geel.
’’The Lord be with you”, zingt de
Minister op verhoogde toon.
’’And with thy spirit”, antwoordt
het koor. Stem en tegenstem: De
Heer zij met u; en met uwen
geest. Een gezongen samenspraak.
Het is niet moeilijk je in te den
ken dat in oude tijden op Palm
zondag de koorknapen hier op een
verhoging plaats namen om van
daaraf de hymne in te zetten van
Christus’ intocht in Jeruzalem:
’’Glorie, lof en eer zij U!”, terwijl
de jongens op de grond die roep
herhaalden: toneel in de kathe-
De in 18e eeuwse kledij gestoken stadsomroeper (Town draal. Eén stap verder komt de
'raten van het Engelse York een kerk in het theater. Zo was het
"The York_ Cycle of Mystery gisteravond!
Werden vroeger de mysteriespe
len gehouden op wagens - elk gil
de z’n eigen Bijbelverhaal, elk gil
de z’n eigen wagen of pageant -
van ’s morgens vroeg tot ’s avonds
laat, als fakkels de scènes moesten
verlichten, nu zijn de 48 toneel
stukjes samengebald tot een 5-uur
durend spektakel.
De gilden zijn vervangen door al
dan niet in vakbonden georgani
seerde inwoners van York - 150 in
getal, alleen de Christusfiguur
wordt door een beroepsacteur vol
tolkt.
De straat is nu de toneelvloer, de
wagens zijn draaiende decors, de
fakkels kunstige toneellichten. De
Middeleeuwse kledij is vervangen
door die van onze tijd; behalve bij
de engelen. Zij zien er hemels uit
in doorschijnend goud en blauw.
