Goede voorbereiding op de zomer is belangrijk
WIJZER
Tips voor de tuin
Tuinieren is kwestie van vooruit zien
Benieten van
geur en kleur
Semantische sfeer
Inventarisatielijstje kan uitkomst bieden
Nog even en de terrasstoelen kunnen weer naar
buiten. Dan kunnen we opnieuw in onze eigen tuin
genieten van de zon. Dat is toch zeker het paradijs
binnen handbereik. Maar is uw tuin werkelijk een
paradijsje? Of valt er wel wat aan te verbeteren?
DAHLIA’S
ROZEN
CANNA’S
ZONNEBRAND
GROEN PLANTEN
BOL- EN KNOLGEWASSEN
BOLGEWASSEN
Tuinliefhebbers zullen al in maart zien dat,
zeker na een zachte winter, de natuur merkbaar
begint te ontwaken. De typische voorjaarsgeur
geeft aan dat het bodemleven actief wordt. Af
braak van organisch materiaal hoort bij het
kringloopsysteém.
Na omzetting is het voeding voor planten.
Overwinterende bijen, hommels en vlinders be
zoeken de vroegste bloemen zoals hoefbladsoor-
ten. Alles wijst erop dat er een nieuw tuinsei
zoen in de lucht hangt. En dat betekent dat we
aan de grote (tuin)schoonmaak kunnen begin
nen.
ZWAVELGELE TULP
H
1
SRI v-
in o so-Oé
Het is tijd voor de grote tuinschoonmaak
I
Planten die in een pot zijn opgekweekt, haalt u voorzichtig los, voordat u ze in de grond zet.
occidentalis
Merkwaardig genoeg zijn er
Plant eens bollen in bakken. Dat heeft een decora
tief effect en levert na enige tijd volop geur en kleur.
gaan,
grootbloemig.
veel schaduw of juist veel zon of
is de voedingstoestand niet opti
maal.
de als ze tijdens de bloei worden
geplant. Haal de pot er voorzich-
Een dahlia bijvoorbeeld kan
best een beetje schaduw verdra
gen. Noteer daarbij ook de ge
wenste hoogte van de planten en
welke kleuren u het liefst wilt
aanbrengen.
Zodra deze drie richtlijnen
vast staan kunt u zomerbloeien
de bollen en knollen aanschaf
fen. Als ze in het voorjaar wor
den geplant bent u verzekerd
van een zomertuin vol geur en
kleur.
passen uitstekend tussen andere
planten in de border. Lelies bij
voorbeeld, maar ook dahlia’s,
canna’s, gladiolen, de zuidewind-
lelie, Kaapse hyacint en de knol-
begonia.
De wat exotisch ogende ge
wassen passen soms niet zo goed
in de plantenborder, maar zijn
wel heel geschikt om in potten
goede potgrond en water voordat
de wortels worden aangetrapt.
De stam wordt met de boompaal
verbonden door een band van
zacht materiaal kruislings vast te
spijkeren.
Op het balkon valt heel wat te planten. In flinke potten
kunnen klimplanten zoals de clematis groeien. Stamboompjes
worden in vele soorten en maten aangeboden. Ze vragen weinig
ruimte en aan hun voet kunnen nog andere planten groeien. Een
bloeiend amandelboompje met Mariatranen of gebroken hartje
er onder, is een roze blikvanger bij uitstek.
Koop elke maand een paar bloeiende planten. Dat garandeert
lange zomers vol kleur.
Voordat u een in pot geteelde plant in de tuin zet, doet u er
goed aan het eerst met pot en al in een emmer water te plaatsen.
Laat de wortelkluit zich goed volzuigen. Verwijder vlak voor het
planten wordt de pot. Doe het voorzichtig zodat de wortels niet
worden beschadigd.
Potten van terracotta kunnen bij droog en warm weer sterk
uitdrogen. Giet dan extra.
Voorjaarsbloeiers die winterhard zijn moeten in huis op een
lichte, maar koele plaats worden gezet. Geef ze niet al te veel
water en voeding.
Vermeng bij het planten van rozen de tuinaarde met potgrond
of compost met (gedroogde koejmest. Rozen hebben veel voedsel
nodig, elke lente en zomer.
Is het u wel eens opgevallen dat kleine kinderen een
afgeplukte bloem onmiddellijk naar hun neus bren
gen? Allerlei vlinders, bijen en hommels vinden hun
weg naar nectar- en stuifmeel producerende bloemen
onder andere door de geur van die bloemen.
De bloemengeur is niet anders dan een teken van de
hoog ontwikkelde en gespecialiseerde samenwerking
tussen plant en dier, in dit geval meestal insekten. Veel
van de geuren die bloemen verspreiden kunnen wij
niet eens waarnemen.
In vergelijking met de sterk ontwikkelde geurzin
van veel insekten, blijft de mens op dit gebied hopeloos
achter.
Wie weinig ruimte heeft, maar wei van bloeiende planten
houdt, is met vaste plantviooltjes goed uit. Ze blijven laag en
bloeien vele maanden. Uitgebloeide bloempjes moet u wegknip
pen.
In elke tuin past een rozenboog. Koop een royale maat, zodat
aan weerszijden een klimroos kan worden geplant. Een geuren
de doorbloeiende roos zoals de teerroze 'New Dawn’ of de
stekelloze, hardroze ’Zephirine Drouhin’ is de beste keus. Com
bineren met clematis of kamperfoelie kan natuurlijk ook.
Zet de boog vooraf goed in de metaallak zodat hij vele jaren
tegen roest is beschermd.Op slappe grond moet de boog in een
betonnen voet vast worden gezet, zodat een zomerstorm geen
schade kan aanrichten. Wie zo’n voorziening niet zelf kan of wil
maken, kan bij de vakbekwame hovenier advies en hulp vragen.
Wie een tuin heeft, kan met
bomen, struiken en vaste plan
ten alle kanten op. Op de vele
verkooppunten staan aantrekke
lijke gewassen te wachten om de
tuin te mogen versieren.
Bij bomen is het belangrijk dat
kleinblijvende soorten worden
geplant. Wie een boom wilt plan
ten moet eerst, aan de windzijde,
een boompaal in de grond zetten.
Plaats de wortels van de boom in
een ruim plantgat en geef ze wat
langs de randen een lilarode
streep.
Tenslotte nog een waarschu
wing. In de lente kunnen zon en
wind bij pas geplante bladhou-
dende struiken zoals laurierkers
en coniferen voor zonnebrand
zorgen. Het gevolg is dat ze bruin
worden.
Die verkleuring ontstaat door
dat hun wortels nog niet vol
doende vocht aanvoeren, terwijl
de verdamping via het blad on
verminderd doorgaat. Een lapje
vitrage over de plant hangen
voorkomt bruin blad.
Het is overigens heel belang
rijk om groenblijvers op deze
manier te beschermen. Als ze
eenmaal bruin zijn, herstellen ze
zich moeilijk.
Met een beetje fantasie en een flinke dosis romantiek tovert u
uw tuin om tot een oergezellig oord. Planten in potten en
manden, een hoekje met aromatische kruiden bij de keuken en
geurende klimrozen langs een boogje zorgen al voor een hele
andere sfeer.
De romantische tuin wordt beheerst door zachte kleuren. Kies
bijvoorbeeld voor lila floksen, blauwe riddersporen en wit gips-
kruid.
plantgat zakken. Grond goed
aandrukken, eventueel aangie
ten en u bent klaar.
Alle planten dragen aanzien
lijk bij aan het veraangenamen
WO 0 N esaa
te.
Planten verbeteren de lucht
kwaliteit, want hun bladeren
produceren zuurstof en houden
stofdeeltjes vast. Grote bomen
en heesters dempen geluid en
bieden dieren voedsel en nestel-
gelegenheid. Beplantingen ver
beteren het klimaat, bijvoor
beeld door schaduw te geven.
van de woonomgeving. Flinke
bomen en grote groepen heesters
hebben een merkbaar effect op
de kwaliteit van de woonomge
ving, maar kleinere planten dra
gen ook hun steentje bij. Vele
In het voorjaar zijn er veel
bloeiende heesters. Ze kunnen,
volop in de knop, zo worden ge
plant. Bij het maken van een
keuze moet u natuurlijk het for
maat van uw tuin in het achter
hoofd houden. Een kastanje is
niet echt geschikt voor een klei
ne voortuin, terwijl één van de
vele sierappels weer wel past.
Het verstandigste is om bij aan
planten van groen, deskundig
advies in te winnen bij het tuin
centrum of bij een hovenier. Hij
kan u ook helpen met het be
planten van de tuin.
Veel bol- en knolgewassen op het terras of op het balkon te
zetten.
Een voorbeeld hiervan is de
ananasplant (Eucomis bicolor).
De vele kleine klokachtige bloe
metjes staan aan 40 cm lange
stelen. Ze zijn groenwit met
oudste hout verwijderen en op- tig af en laat de plant in een ruim
nieuw aanbinden.
Behalve snoeien en het verwij
deren van dorre bladeren en oud
hout, kan ook de grond wat ex
tra’s gebruiken. Uw tuin is al
zeer gebaat bij het voorzichtig
omspitten, of liever gezegd om-
Allereerst kijken we naar
de grotere zaken. Bomen of
struiken die te volumineus
worden, worden gesnoeid om
het binnen de perken te hou
den. Goed beschouwd is dit
een noodzakelijk kwaad: de
plant heeft niet de juiste plek meer zuurstof, waardoor
gekregen. Het enige wat hier- planten beter zullen groeien,
bij helpt is rigoreus snoeien. VASTE PLANTEN
In het voorjaar wordt duidelijk
welke planten het niet hebben
gehaald. En dat heeft echt niets
met uw tuinierskunsten te ma
ken. In elke tuin valt wel eens
wat weg. Misschien is de grond
te nat of te droog voor een be-
Geurende tuinplanten zijn
niet alleen een genot voor de
eigenaar, maar ook voor vlin
ders, bijen en hommels. Zodra
er geurende planten staan,
neemt ook het bezoek van
deze diertjes sterk toe.
De tuin wordt sterk verle
vendigd door al die insekten
die op uw planten komen fou-
rageren. Er zijn een groot aan
tal bloemen en planten voor de
tuin die geuren. De zomerbol-
len moeten in het eind maart-
begin april worden geplant.
Van de geurende bol- en
knolgewassen zijn de hyacin-
then de meest bekende. Maar
de geur van verschillende le
lies wordt vaak onderschat.
Daarnaast kunt u nogal wat
narcissen in de geurtuin toe
passen. Met name trosnarcis-
jes als ’Cheerfulness’, Yellos
Cheerfulness, Cragford en Ge
ranium staan hoog genoteerd
op de geurladder.
woelen. Gebruik bij voorkeur
een tuinvork en geen spit. Met
een vork loopt u minder kans om
bollen of hele jonge planten te
beschadigen. Steek de vork zo’n
30 centimeter in de grond en
woel de aarde voorzichtig los. Op
deze manier krijgt de grond
meer zuurstof, waardoor de
Voor een natuurlijke afschei
ding kunt u coniferen gebruiken.
Het zijn prachtige, meestal
groenblijvende planten. Er zijn
veel dwergsoorten die, met name
in kleine tuinen, goed tot hun
recht komen.
Als u voor coniferen kiest,
moet u altijd de gaaslap los ma
ken. Laat die onder de wortels
liggen. Vermeng de grond in het
plantgat met tuinturf. Hierop
zullen de coniferen goed groeien.
Ook de zuilvormige jenever
bes (Juniperus virginiana’ sky
rocket’), vraagt maar een be
scheiden plekje evenals de bol-
Een paar bekende gewassen
die in de zomer bloeien en in het
voorjaar moeten worden geplant
zijn onder andere de dahlia,
knolbegonia en leliesoorten.
Maar er zijn ook minder be
kende zoals de Abessijnse gladi
ool (Acidanthera bicolor), Canna,
Crinum, ananasplant, zuide-
windlelie en verschillende leuke
klaversoorten.
Een nieuw aan te leggen
tuin of een tuin die moet
worden heringericht,
vraagt eigenlijk een zelfde
grondige voorbereiding als
de (her)inrichting van uw
huiskamer.
Het beste is om met een
plattegrond van uw tuin en
een inventarisatielijstje
van uw planten op papier
een plan te maken.
Afgezien van uw persoon
lijke voorkeur spelen ook
andere elementen een rol,
zoals bijvoorbeeld de hoe
veelheid zon die men over
dag in de tuin heeft.
Bij het bepalen van uw keuze
waar welke plant komt, moet u
met verschillende elementen re
kening houden. Belangrijkste
vraag is of uw tuin veel zon krijgt
of in de schaduw of halfschaduw
staat.
En wie een goede neus heeft
kan ook de geur van Iris Reti
culata en blauwe druifjes
waarnemen. In de zomer zijn
er geurige lelies, fresia’sen
abessijnse gladiool.
En niet te vergeten de galto-
nia, die niet voor niets wel
kaapse hyacint wordt ge
noemd.
Inboeten (het vervangen van
planten) kan prima in het voor
jaar plaatsvinden. Wie in een
nieuwbouwwijk woont, waar de
grond is opgehoogd met zand,
moet de grond met compost of
tuingrond verbeteren. Zorg dat u
uw materiaal koopt bij een goed
adres. Anders loopt u het risico
dat het middel, erger is dan de
kwaal.
Vaste planten lopen in het
en schoonlappersplant. Maar ze
au kunnen nu ook worden aange
wiekt. Wacht met het snoeien schaft en geplant. In pot geteelde
van voorjaarsbloeiende (klein- planten ondervinden geen scha-
bloemige) clematis tot na de
bloei in mei. Hierbij moet u het
Probeer daarbij zoveel mo
gelijk de natuurlijke vorm te
behouden. Dat betekent dat u
eerst goed moet kijken en
dan pas met snoeien mag be
ginnen. In de natuur wordt
niets gesnoeid, maar bij veel
cultuurplanten is het echt no- paalde soort, is er sprake van
dig.
De belangrijkste groepen die
voorjaarssnoei nodig hebben
zijn: rozen (struik- en leirozen),
zomerbloeiende heesters als
vlinderstruik en heide. Deze
laatste moet worden bijgeknipt
om rijk te bloeien.
Zowel de winter- als zomer-
bloeiers moeten vanaf maart
worden teruggeknipt. Voorjaars
bloeiers als de ribes en forsythia
kunnen om de paar jaar wat wor
den uitgedund. Dat gebeurt na
tuurlijk pas na de bloei.
Clematis die in de zomer
bloeit, kan flink worden ge- voorjaar opnieuw uit, waarbij de
snoeid. U kunt rustig tot op de c
maar weinig tuinliefhebbers
die weten dat er ook tulpen
zijn die licht geuren. Voorbeel
den hiervan zijn de ’Generaal
de Wet’ (oranje), ’Bellona’
(geel), ’Christmas Marvel
(rosé). Dit zijn enkelbloemige
rassen.
De zwavelgele ’Monte Carlo’
die een vroege gevuldbloemi-
ge tulp is, kan ook goed in de
geurentuin worden geplaatst.
Lelietjes van dalen (Convalla-
ria majalis) ontlenen een groot
deel van hun tuinwaarde aan
de verrukkelijke geur die de
schaduwrijke plekjes waar ze
groeien helemaal vervullen.
In augustus krijgt de plant
grote bloemen in geel, oranje,
rood of roze. Voor potten, bak
ken, de border en in perken zijn
Ook de canna’s, vooral de laag- de laagblijvende Top mix dahli-
bljjvende soorten zijn geschikt a’s en de Dwarf dahlia’s heel ge-
voor potten. Deze planten heb- schikt.
ben een mooi stoer groen of Meestal worden ze gemengd te
bruin gewas dat op zich al mooi koop aangeboden, maar vooral
is als aanvulling tussen potten de Dwarf soorten zijn er ook op
met wat ijlere beplanting. kleur.
12. V 1één vroeger is dan dé ander. Er
eerste scheuten vanaf de grond zijn zelfs soorten die vanaf maart kleintjes maken immers één gro-
De meeste clematis zijn bloeien, zoals primula’s, long-
1Kleinbloemige kruid, hoefblad, kerstroos, stin-
soorten die na juni bloeien kun- kend, nieskruid, mharts ^viooltje
nen rustig tot circa 1 meter bo
ven de grond worden gekort
vormige thuja
’rheingold’.
i ,S
X -
