D
I VOORDAT DE GEMEENTERAAD EROVER BESLIST, I
BESLIST U OVER DE GEMEENTERAAD
MD0D
't
□D
T'
DQ
De kiezer en het stemhokje
Tp
De keuken van de politiek
Wat gebeurt er daarna met u stem?
2 maart 1994 gemeenteraads
verkiezingen
Ik wil wel gaan stemmen maar....
gig:
gg*
*g*
SS
S*
«*i
XvX
gg::
XX;
- gg
gg; De gemeente, wie is dat?
*g
ggg
gg:
tl
v
Pagina 3
WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN - WOENSDAG 23 FEBRUARI 1994
?l
i'
Uiui'ju uaiznc-iul i jaivi
De raadscommissies
OKAFAK
het liefst het woeste uitzicht behouden. Politici zijn ervoor de ver
lang het menu bepaalt.
het gemeentehuis. Maar is de gemeente niet meer dan een ge
bouw met loketten?
Wie zitten er zoal in die gemeenteraad?
Wie er in de gemeenteraad komt, bepaalt u als kiezer. Hiervoor
zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Deze worden om de vier jaar
gehouden. U kiest iemand die op de kandidatenlijst staat. Hoe
hoger een kandidaat op de lijst is gezet, des te groter is zijn of
haar kans om in de raad te komen. Als een partij 20% van de
stemmen behaalt, heeft zij automatisch ook recht op circa 20%
van de zetels in de raad. Dit heet het evenredigheidsbeginsel,
om in politieke termen te spreken. Op 2 maart a.s. worden de
gemeenteraadsverkiezingen weer gehouden.
Besturen
De hoogste baas in de gemeente is de gemeenteraad. Die beslist
over de jaarlijkse begrotingen en over de plannen voor de toe
komst. Het dagelijks bestuur van de gemeente, het college, be
reidt de begroting en raadsbesluiten voor met de hulp van
ambtenaren. Voorzitter van het college is de burgemeester. Zijn
of haar stem geeft de doorslag als de stemmen staken. De bur
gemeester zit ook de raadsvergaderingen voor, maar heeft daarin
geen stemrecht. Verder heeft de burgemeester een eigen taak
als hoofd van de politie en de brandweer. Bij rampen of rellen,
staat .hij of zij paraat om te beslissen wat er moet gebeuren. De
wethouders krijgen ieder de verantwoordelijkheid voor een aan
tal ’’portefeuilles”. Dat zijn afgebakende takenpakketten, zoals
’’financiën” of ’’milieu”. De plannen van het college worden niet
direct aan de gemeenteraad voorgelegd. Ze worden gewoonlijk'
eerst voorbesproken in één van de raadscommissies. Dat zijn
commissies die zich met een speciaal onderdeel van het gemeen
tebeleid bezighouden.
Meestal is de betrokken wethouder voorzitter van zo’n commis
sie. Iedere partij vaardigt naar die raadscommissies een aantal
leden af, liefst mensen die veel van dat onderwerp af weten. Ook
mensen van buiten de raad worden soms in zo’n commissie ge
vraagd.
De leden van de gemeenteraad vergaderen zo heel wat af. Ze
hebben het druk met de gemeente. Maar binnenkort is het aan
u om een stap te zetten. Alle gemeenteraadsleden en daarmee
ook alle wethouders leggen hun politieke lot één maal per vier
jaar in uw handen. In het stemhokje mag u uitmaken of ze het
nog een keer mogen proberen.
”lk wil wel gaan stemmen maar ik ben mijn oproepingskaart
kwijtgeraakt”
Merkt u dit enkele dagen van tevoren, dan kunt u contact opne
men met de afdeling Burgerzaken van het stadhuis. Daar geeft
men u een nieuwe oproepingskaart. U moet zich wel kunnen le
gitimeren dus neem een geldig rijbewijs of paspoort mee!
Merkt u het op de dag zelf, ga dan gewoon naar het stembureau
en meld u bij de voorzitter. Ook hier moet u zich kunnen legiti
meren. Mocht u niet weten bij welk stembureau u staat ingeschre
ven, dan is één telefoontje naar de afdeling Burgerzaken
voldoende om daar achter te komen.
”lk wil wel gaan stemmen maar ik ben die dag op visite bij
mijn zuster in Paterswolde”
In dat geval moet u uw oproepingskaart omzetten in een kie-
zerspas. Met zo’n kiezerspas kunt u in elk stembureau in Neder
land, dus ook in Paterswolde, stemmen. Deze pas kunt u afhalen
op het stadhuis. Dit kan tot uiterlijk vijf dagen voor de verkiezin
gen. Schriftelijk aanvragen kan ook. Uw aanvraag moet dan wel
uiterlijk 16 februari binnen zijn.
”lk wil wel gaan stemmen maar ik ben met vakantie in het
buitenland”
U kunt uw stem door iemand anders (uw buurvrouw, een collega
of familielid) laten uitbrengen. Dit is de zogenaamde vol-
machtstem. Óp de oproepingskaart zelf staat hoe u dit regelt. Het
is wel noodzakelijk dat die ander in hetzelfde district moet stem
men als u. Ook moet hij of zij tegelijkertijd zelf een stem uitbren
gen. Vergeet u trouwens niet uw stemadvies door te geven!
”lk wil wel gaan stemmen maar ik ben geen Nederlander”
Ook als niet-Nederlander kunt u meedoen aan de gemeenteraads
verkiezingen. Voorwaarde is wel dat u 18 jaar of ouder bent en
staat ingeschreven in het bevolkingsregister van uw gemeente.
Daarnaast moet u tenminste vijfjaar in Nederland wonen en over
een geldige verblijfsvergunning beschikken.
”lk wil wel gaan stemmen maar vergeet het altijd”
Plak uw oproepingskaart met een plakbandje op de binnenzijde
In het hokje
Een aantal weken voor de verkiezingen krijgt iedereen die mag
stemmen een oproepingskaart in de bus. Hierop staat vermeld bij
welk stembureau u terecht kunt, meestal een school bij u in de
buurt. Mocht u die dag niet in uw eigen gemeente doorbrengen,
dan kunt u vooraf een ’’kiezerspas” aanvragen. Hiermee kunt
u in elke Nederlandse gemeente stemmen. Ook kunt u iemand
anders vragen ”per volmacht” voor u te stemmen. Op de kaart
staat hoe dit moet.
Wie naast een stembureau woont, ziet al vroeg in de ochtend
mensen in en uit lopen. Tot zeven uur ’s avonds gaat dat door.
Drie vrijwilligers (betrouwbare burgers natuurlijk) bewaken die ene
dag het democratisch proces als voorzitter en leden van het stem
bureau. Als kiezer levert u uw oproepingskaart in bij de voorzit
ter, het nummer wordt gecontroleerd, en u mag daarna naar de
stemmachine. Veel mensen kiezen de nummer een, de lijsttrek
ker, van de partij van hun keuze. Maar juist voor de gemeentera
den worden ook vaak voorkeurstemmen uitgebracht op lager
geplaatste kandidaten. Stemmen op die actieve buurvrouw of op
die milieubewuste kruidenier, dat heeft toch wel iets.
”lk wil wel gaan stemmen maar ach, wat maakt die stem meer
of minder nou uit?”
Als iedereen zo zou denken, dan maakt die ”éne” stem natuur
lijk wél veel uit. Maar wat belangrijker is: het gaat hier om een
recht, het recht om te kiezen. Van dat recht maakt u in andere
situaties toch ook graag gebruik?
Of laat u andere beslissen welk dagblad u leest? Naar welke tv-
programma’s u kijkt? Of waar u uw boodschappen doet..? Waar
schijnlijk niet. Dus waarom zou u dan geen gebruik maken van
uw kiesrecht? Dan beslist u immers zelf mee welk gemeente
bestuur de komende vier jaar het wel en wee van uw eigen stad,
wijk en straat gaat bepalen. Zo’n belangrijke beslissing laat u toch
niet aan anderen over?!
van uw voordeur. Zo wordt u er elke dag aan herinnerd. Boven
dien raakt de kaart op deze manier ook niet snel zoek. Plak er
eventueel nog een papiertje naast met het geheugensteuntje:
woensdag 2 maart. Ömcirkel deze datum ook met een rood pot
lood op uw kalender of in uw agenda.
Stemrecht
Verkiezingen zoals we ze nu kennen, zijn een vrij nieuwe uitvin
ding. Gemeenteraden worden in Nederland al vanaf 1851 geko
zen. Maar het duurde tot 1919 voordat daaraan alle Nederlanders
van eenentwintig jaar en ouder, ook de vrouwen, mocht meedoen.
Tegenwoordig ben je als achttienjarige al stemgerechtigd. Je mag
dan zowel je stem uitbrengen als jezelf verkiesbaar stellen, bij
voorbeeld voor de gemeenteraad. Sinds kort hebben ook buiten
landers stemrecht voor de gemeenteraad. Wel moeten ze
minimaal vijf jaar in Nederland wonen en een geldige verblijfs
vergunning bezitten.
De gemeenteraadsverkiezingen
De verkiezingstijd is spannend voor de politieke partijen. Maar
ook voor de kiezers is het een belangrijke periode. Een eenmaal
gekozen raad bepaalt voor de komende vier jaar hoe de zaken
in de gemeente worden geregeld. Hoe verlopen de gemeente
raadsverkiezingen?
Partijen
De plaatselijke afdelingen van de landelijke partijen zijn al voor
de verkiezingen druk aan het werk. Ze bedenken toekomstplan
nen voor de gemeente en schrijven die op in het verkiezingspro
gramma. Ook stellen ze een kandidatenlijst op. Hierop staan de
mensen van die partij die wel in de gemeenteraad willen gaan
zitten. In veel gemeenten doen ook plaatselijke politieke partijen
mee aan de verkiezingen. Vaak zijn ze opgericht door inwoners
die ontevreden zijn over de prestaties van de gemeenteraad. Ze
vinden bijvoorbeeld dat de raad te weinig doet voor de mid
denstand. Zelf willen ze dat anders aanpakken. Deze plaatselij
ke partijen trekken vaak veel stemmen. Sommige mensen vinden
dat ze een frisse wind brengen in de gemeentepolitiek. Anderen
vinden hun plannen duidelijker en beter afgestemd op de eigen
gemeente dan de programma’s van de overige partijen.
compromissen sluiten. Dan krijgt u uw park en komt het natuur
gebied er niet of pas later. Natuurlijk maakt het uit of een partij
een wethouder in het college heeft. Via haar wethouder kan een
partij ideeën en plannen inbrengen in het collegebeleid. De
iKW i&PERTEN
„TN 't UÉftT A7
Ml fWuX...
KAH 'T HOKJE
HEEK NlET/JEEN NTNItó’
NFf NINPEN.,,
II
'lij
II
,.K [XT M’N PW
WfTHOiM...
”lk wil wel gaan stemmen maar ik moet tot 18.00 uurwerken”
Geen probleem. De stembureaus zijn tot 19.00 open. Mocht u
in een andere gemeente werken en lang onderweg zijn, dan kunt
u het beste een kiezerspas aanvragen. Met zo’n pas kunt u ook
in de gemeente waar u werkt uw stem uitbrengen.
Wat zijn de bevoegdheden van de gemeenteraad?
I I-A l— -I - - A-I-
I IVI VIV V UI I U V I I I --- --- - 1
ggg die vooral van belang zijn voor de eigen inwoners. In de praktijk
College
Als de gekozen raadsleden weer een beetje zijn bekomen van
de emoties op de avond van de verkiezingsdag, wacht ze een
volgende spannende periode. Welke partijen gaan de wethou
ders leveren? In veel gemeenten verdelen de partijen de wethou-
derszetels onderling. Ze vormen dan een ’’afspiegelingscollege”.
Zo’n afspiegelingscollege kan rekenen op een grote steun in de
raad. Elke partij is immers vertegenwoordigd. Steeds vaker le
veren slechts enkele partijen, die samen een meerderheid in de
raad hebben, de wethouders. Deze partijen zijn het dan eerst met
”lk wil wel gaan stemmen maar de nummer 1 van mijn partij
is een man en ik stem altijd op een vrouw”
Veel mensenstemmen automatisch op nummer één van de lijst,
de lijsttrekker. Maar dit hoeft niet. U kunt ook uw stem uitbren
gen op iemand die halverwege of onderaan de lijst staat. Zo’n
stem heet dan een voorkeurstem. Als een kandidaat die onder
aan de lijst staat veel voorkeurstemmen krijgt, is het mogelijk dat
hij of zij toch in de raad gekozen wordt.
elkaar eens geworden over de richting waarin de gemeente
bestuurd moet worden. Afspraken hierover hebben ze vastgesteld
in een beleidsprogramma. Dit zou je de ’’gemeentebijbel” voor
de komende vier jaar kunnen noemen. Vroeger heette zo’n col
lege een ’’programcollege”, vanwege het gezamenlijke program
ma van de collegepartijen. Maar ook woorden worden soms
vervangen. Tegenwoordig heeft men het vaker over een ”meer-
derheidscollege”.
En dat is dan. De verkiezingsperiode is voorbij. Misschien is de
kruidenier raadslid geworden en de buurvrouw wethouder. Dat
levert in ieder geval interessante gesprekken op tijdens het bood
schappen doen.
Beleid maken
Nieuwe gemeenteraadsleden krijgen eigenlijk een moeilijke baan.
Van de ene op de andere dag moeten ze de leiding overnemen gggg
en het beleid van de gemeente uitstippelen. Gelukkig hoeven ze
dat niet alleen te doen. Bij het maken van beleid zijn veel men
sen betrokken. Wie zijn dat en hoe komt beleid tot stand?
Het is druk in de keuken van het beleid. Politici, ambtenaren, bur
gers, allemaal hebben ze hun ideeën. Ze dragen argumenten aan
en bedenken of het nog beter kan. Binnenkort stappen de politi
ci er uit. Het is uw taak een nieuwe ploeg te kiezen die vier jaar gggg
lonn hof momi hnnaolt X-X-
X-X-
:x:x
De stemmen in uw gemeente worden dezelfde avond nog-geteld.
Op basis van het totaal aantal uitgebrachte stemmejS wordt de
zetelverdeling bepaald. Dit gebeurt allemaal op grond van het
evenredigheidsbeginsel, dat hiervoor al genoemd is. Na de ge
meenteraadsverkiezingen gaan de partijen onderhandelen over
de samenstelling van het college van burgemeester en wethou
ders. B. en W., zoals het college meestal genoemd wordt, moe
ten het vertrouwen hebben van de meerderheid in de raad. Één
ggg: partij is meestal niet groot genoeg om deze meerderheid te be
reiken. Daarom werken vaak twee of meer partijen samen. Die
samenwerking heet een coalitie. De wethouders worden geko
zen uit de leden van de gemeenteraad. De gemeenteraad be
paalt het beleid in uw gemeente en B. en W. zorgen voor de
voorbereiding en uitvoering hiervan. De raadsleden controleren
dit. En omdat u bepaalt wie er in de gemeenteraad komt, bepaalt
u indirect ook het te voeren beleid.
Kiesdeler
Na sluiting van het stembureau telt de computer de stemmen die
op de verschillende partijen en kandidaten zijn uitgebracht. Maar
hoe worden nu de raadszetels verdeeld?
Belangrijk is het totaal aantal geldig uitgebrachte stemmen. Dat
zijn er bijvoorbeeld 10.000. Dit getal wordt gedeeld door het aantal
te verdelen raadszetels, bijvoorbeeld 25. De uitkomst, 4.000, heet
de kiesdeler. De kiesdeler bepaalt ”hoe duur’ een zetel is.
In dit geval dus 4.ÖÖÖ stemmen. Heeft een partij nu 16.432 stem
men behaald, dan krijgt zij vier zetels in de raad. Dit betekent
niet automatisch dat de eerste vier kandidaten van die partij ook
raadslid worden. Heeft mevrouw de Wit, nummer 10 op de lijst,
4.008 voorkeurstemmen behaald, dan is zij meteen gekozen.
Soms blijven er na de eerste ronde nog enkele zetels over. Dit
zijn de ’’restzetels”. Die worden in een tweede ronde, volgens
een vrij ingewikkelde formule, verdeeld.
Hoe gaat u te werk in het stemhokje?
In de gemeente Waddinxveen wordt dit jaar voor het eerst
gestemd met stemmachines. Hoe dat gaat, kunt u zien op de ach
terkant van de kandidatenlijsten die huis-aan-huis verspreid zijn.
In het Anne Frankcentrum en in het gemeentehuis worden de
monstraties gegeven. Dit geautomatiseerde systeem werkt in feite
hetzelfde als een gedrukt stembiljet. Mocht u er toch moeite mee
hebben, damRunt.ü tor plaatse vragen hoe het Werkt.
Wie bepaalt eigenlijk wat er gebeurt in de gemeente?
In uw woonplaats heeft de gemeenteraad het voor het zeggen.
De gemeenteraad bestaat uit 21 raadsleden. U kiest de raadsle
den. Over het hoe-en-waarom van de gemeenteraadsverkiezin
gen gaat dit artikel.
betekent dat het volgende: de gemeenteraad bepaalt bijvoorbeeld
waar gebouwd mag worden en voor welke doeleinden. Of er nieu
we wegen komen en hoeveel geld er beschikbaar komt voor het
onderhoud van het bestaande wegennet. Of en hoeveel u gaat
betalen voor de hoeveelheid afval die u op straat zet. Maar ook
of de verkeersveiligheid groot genoeg is in uw woonplaats of dat
daar nog extra geld voor vrijgemaakt moet worden en hoe het
parkeerprobleem wordt aangepakt.
De Politiek
Als we het over ”de gemeente” hebben, bedoelen we meestal
het gemeentebestuur. Dit is de gemeenteraad en het college van
Burgemeester en Wethouders. Met uitzondering van de burge
meester worden de politici die de gemeente besturen, gekozen
door de stemgerechtigde inwoners. Dit gebeurt om de vier jaar,
bij de verkiezingen van de leden van de gemeenteraad. Hoe groot
of hoe klein die gemeenteraad is, hangt af van het aantal inwo
ners. Kleine gemeenten met minder dan 3000 inwoners moeten
het stellen met zeven gemeenteraadsleden. Gemeenten met meer
dan 200.000 inwoners mogen maar liefst vijfenveertig raadsle-j
den kiezen. De kandidaten voor de verkiezingen worden ge
leverd door de politieke partijen. Wie van hen uiteindelijk in de
raad belandt, wordt bepaald door de kiezers. Eenmaal in de raad
gekozen, vormen de raadsleden van dezelfde partij samen een
fractie. Elke fractie kiest een fractievoorzitter. Deze man of vrouw
is de voornaamste woordvoerder van de fractie. Net als een voet
balvereniging of de harmonie heeft ook de gemeente een dage
lijks bestuur nodig. Dit is het college van Burgemeester en
Wethouders, ook wel college of B en W genoemd. De burge-
,_KAN lEMANP ME
Mensen die bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen niet zijn
gaan stemmen, hadden allemaal zo hun redenen. Variërend van
”het regende” tot en met ”ik wist niet op welke partij”. Er zaten
ook veel smoezen tussen. Smoezen die snel te weerleggen zijn.
Leest u maar.
meester wordt benoemd door de koningin. De wethouders wor
den door en uit de gemeenteraad gekozen en blijven ook raadslid.
In sommige gemeenten leveren-alle partijen in de gemeenteraad
een wethouder. Dan heb je een ’’afspiegelingscollege”. Alle par
tijen zijn dan vertegenwoordigd in het college en dus ’’college
partijen”. In andere gemeenten stellen een paar partijen die
samen een meerderheid in de raad vormen, een gezamelijk be
leidsprogramma op. Alleen deze partijen leveren dan de wethou
ders. Dit is het zogenaamde ’’meerderheidscollege”. De andere
partijen in de raad vormen dan de oppositie. Vaak zijn oppositie
partijen het niet eens met belangrijke onderdelen van het colle
geprogramma. Ze zullen dan ook proberen te voorkomen dat die
onderdelen worden uitgevoerd.
Wat doet u met uw oproepingskaart?
Iedere kiesgerechtigde Nederlander boven de 10 jaar heeft on
langs een oproepkaart in de bus gekregen. Daartoe worden ook
mensen gerekend die niet de Nederlandse nationaliteit hebben
maar die wel minimaal vijf jaar in Nederland wonen en hier le
gaal verblijven. Op de oproepingskaart vindt u informatie over
de plaats waar en de tijd waarop u kunt stemmen.
Als u de dag van de verkiezingen verhinderd bent, omdat u op
vakantie bent bijvoorbeeld, hoeft u uw stem niet verloren te la
ten gaan. De mogelijkheid bestaat om te stemmen door middel
van een zogeheten volmacht. In dat geval kunt u iemand die bij
hetzelfde stembureau gaat stemmen, bijvoorbeeld een familie
lid of goede bekende, toestemming geven om uw stem uit te bren
gen. Hoe dat werkt staat op uw oproepingskaart. Wilt u iemand
voor u laten stemmen die niet in hetzelfde stemdistrict woont, dan
moet u dit schriftelijk bij u gemeente aanvragen. Mocht u liever
willen stemmen in een ander stembureau dan aangegeven op
uw oproepingskaart, dan kan dat ook. Aanwijzingen hiervoor vindt
u ook op uw oproepingskaart.
XX
XX;
Xg-
allerlei plannen. Bijvoorbeeld dat er meer fietspaden moeten ko- gggg
men. Maar waar moeten die fietspaden komen? En waar komt ggg:
het geld voor de aanleg vandaan? De wethouder van verkeer be- ggg:
ambtenaren aan de slag. Eerst zoeken ze uit hoe de zaken er gggg
XX-
nen hier zeggen wat ze van het plan vinden. Het plan beland uit-
eindelijk op het bureau van burgemeester en wethouders. Het gggg
heet dan ’concept-raadsvoorstel’. Is het college tevreden over het ggg:
plan, dan buigt de raadscommissie van verkeer zich er nog over. gggj
Deze commissie bekijkt het voorstel van aTT^'Ra'ótfip.^ffifeïfdan gggg
een advies. Daarna is het woord aan de gemeenteraad-,- zij neemt ggg
de uiteindelijke beslissing. De raad kan het plan goedkeuren, ver- gg*
Vvei pui I ui UI vei dl luui ii lyui i m aai iui ei lyui i. rxuui i uc icrnu hci r.w
plan goed dan zet het college de volgende stap. Zij geeft g-:-:
ambtenaren, maar nu andere, opdracht het plan uit te voeren
crnaau/hlQöfl QTJQd on
x-x
x-x
X:X
x-x
•XX
SS
•XX
•XX
X-X
-X-v
$S
i x-x
x-x
x-x
•XX
XX;
XX
De raadsvergadering
Ook de vergaderingen van de gemeenteraad zijn openbaar. Hier
heeft u echter geen spreekrecht. U kunt wel op de publieke tri
bune meeluisteren. De plannen waarover de gemeenteraad ver- ggg:
binnen de politieke partijen zelf. De meeste partijen hebben gggg
X-X
- -- - - - :::lg
B en W, dient zij een wijzigingsvoorstel in. Zo’n voorstel wordt g'g:
in stemming gebracht: gaat de raad akkoord met deze wijziging gg
of verwerpt ze haar? De meerderheid van de stemmen telt. Zegt gggg
de meerderheid ’ja’ tegen een voorstel, dan is het aangenomen, gg
Het plan gaat dan terug naar Burgemeester en Wethouders voor ggg:
de uitvoering. Ook bij de uitvoering van plannen blijft de gemeen- gg
teraad betrokken. Ze zegt niet alleen hoe iets moet, maar ze wil gggg
ook nagaan óf en hoe een plan wordt uitgevoerd. Daarom vraagt gg*
de gemeenteraad regelmatig een verslag, zodat ze weet hoe het gggg
werk verloopt. Vertrouwen is goed, controle is beter. g:gg
X-X
x-x-
Afwegen ggg:
Politici proberen hun verkiezingsprogramma zo goed mogelijk uit gg:
te voeren. Ze doen hun best. Maar krijgen nooit alles voor elkaar, gg
In iedere gemeente zijn tegengestelde belangen. U wilt misschien gggg
graag een park aan de overkant van uw straat. Uw linkerbuur- gggg
man wil er een camping beginnen en uw rechterbuurvrouw wil gg:
het liefst het woeste uitzicht behouden. Politici zijn ervoor de ver- gggg
schillende belangen tegen elkaar af te wegen. Soms moeten ze
X-X*
X-X
x-x
x-x-
XX
x-x
x-x
JK.KAN NWKNMMT gg
niet hakp&K...
va;:
-*-x-
•XX
a
x-x
1 :::x
X££ ---
gg Het is de taak van de gemeente zich bezig te houden met zaken
MX-
gg
4 -XX
g«
x-x
•XX
•XX
XX
•XX
XX
•XX
•XX
x-x
x-x
•XX
X-X
gg Het bestuur van de gemeente
gg: ’’Daarvoor moet je bij de gemeente zijn”. Bij veel mijlpalen in
gg: ons leven krijgen we dat advies te horen. Meestal weten we dan
gg: ook wel dat we bij het grote gebouw in het centrum moeten zijn,
XX
X-.-.
gg: Het huishouden groeit
Van de drié overheden die ons besturen, het rijk, de provincie
en de gemeente, staat de gemeente het dichtst bij de burgers.
Het gemeentebestuur regelt immers de directe ’’huishouding”
van de gemeente. Als inwoner komt u de gemeente dan ook bij
na dagelijks tegen in haar rol van dienstverlener. De gemeente
zorgt bijvoorbeeld voor het ophalen van uw vuilnis, legt nieuwe
gg: fietspaden en wegen aan, onderhoudt de straatverlichting, schof-
:g:g feit het plantsoen om de hoek en zorgt voor uitkeringen van de
gg: sociale dienst. Maar ook achter de schermen verricht de gemeen-
-- -WW. W W W W W J, W --W--W.I, W.W.W.W.....-,W.., wp» w W - |W
gg pelt het beleid voor de toekomst uit. Zo maakt ze bijvoorbeeld
•XX
gg: volkshuisvesting en stadsvernieuwing. De gemeentelijke politiek
XX* \A/r»rHt doormaa otaaHc Kolonnriilzar on nnlz intnraccantar
F X-A
:x:>
x-x
•XX
•XX
XX
XX
XX
S-:-:- feit het plantsoen om de hoek en zorgt voor uitkeringen van de
gg: sociale dienst. Maar ook achter de schermen verricht de gemeen-
gg: te veel werk. Ze stelt eigen wetten, verordeningen, op en stip-
gg pelt het beleid voor de toekomst uit. Zo maakt ze bijvoorbeeld
gg: plannen op het gebied van ruimtelijke ordening, economische ont
wikkeling, cultuur, welzijn en milieu. Toch heeft de gemeente op
veel gebieden weinig over ons te zeggen. Het rijk bepaalt tot op
grote hoogte binnen welke grenzen gemeenten moeten werken.
Vooral sinds de jaren dertig ging "Den Haag” steeds meer za
ken tot in detail regelen. De gemeente werd in veel gevallen al
leen nog maar ingeschakeld als uitvoerder van algemene
regelingen. De gemeentelijke zelfstandigheid, die in de Grond
wet is vastgelegd, leek dan ook een beetje een wassen neus. Nu
is dat aan het veranderen. De rijksoverheid draagt allerlei taken
g:g aan de gemeenten over, bijvoorbeeld op het gebied van welzijn,
wordt daarmee steeds belangrijker en ook interessanter.
andere partijen hebben de mogelijkheid niet. Maar ze zijn niet *jg
helemaal machteloos. Ze kunnen zelf voorstellen maken en in-
dienen. Ook kunnen ze in raadscommissies en in de gemeente- ^g
raad invloed uitoefenen op de manier waarop onderdelen van fgg:
plannen worden uitgewerkt. gg
Het beleid stap voor stap
In hun verkiezingsprogramma’s hebben de politieke partijen u
allerlei beloften gedaan. Die willen ze nakomen. Daarom moe
ten ze proberen die beloften om te zetten in beleid. Na de ver
kiezingen wordt bekeken welke partijen het college van
Burgemeester en Wethouders mogen vormen. Deze partijen, die
samen een meerderheid in de raad moeten hebben, stellen een
collegeprogramma op. Dit is het beleidsplan van de gemeente
voor de komende vier jaar. In zo’n collegeprogramma staan ggj
allerlei plannen. Bijvoorbeeld dat er meer fietspaden moeten ko- gg:
men. Maar waar moeten die fietspaden komen? En waar komt gg
het geld voor de aanleg vandaan? De wethouder van verkeer be- gg:
kijkt bij welke afdeling dit onderwerp thuishoort. Daar gaan de gg
CU I IMICzl IC4I ^71 I «uil UU OICCXJ. I— l O l 4-WCslxv^ll 4-Xz v« i l iivzxz v«w «-vtixvsii vzi
op dit moment voorstaan. Waar doen zich in de stad knelpunten gg:
voor? Aan welke eisen moeten de nieuwe fietsroutes voldoen?
Vervolgens maken ze een plan en rekenen uit wat het gaat kosten.
Gaat het om een groot project, waar veel mensen mee te maken
krijgen, dan organiseren ze soms een hoorzitting. Inwoners kun- :gg:
nen hier zeggen wat ze van het plan vinden. Het plan beland uit- :gg;
eindelijk op het bureau van burgemeester en wethouders. Het gg:
heet dan ’concept-raadsvoorstel’. Is het college tevreden over het gg:
plan, dan buigt de raadscommissie van verkeer zich er nog over, ggg
Deze commissie bekijkt het voorstel van alle kanten en geeft dan gg
een advies. Daarna is het woord aan de gemeenteraad-, zij neemt ggg
de uiteindelijke beslissing. De raad kan het plan goedkeuren, ver- ggg:
werpen of er veranderingen in aanbrengen. Keurt de raad het :ggg
ue raaascom missies gggg
De vergaderingen van de raadscommissies zijn openbaar, gg:
iedereen kan ze dus bijwonen. Wilt u weten wanneer en waar- gggg
over ze vergaderen? Lees dan de gemeenteaankondiging in uw ggg:
huis-aan-huisblad of informeer bij de afdeling Voorlichting. :ggg-
Tijdens een commissievergadering kunt u zelf meepraten over gggg
een onderwerp. U moet dan wel vooraf spreekrecht aanvragen, gggg:
Sommige voorstellen van het college zorgen voor veel discussie ggg:
tussen de commissieleden en aanwezige burgers. Soms wordt gggg
dan een speciale vergadering ingelast. Hier kunnen voor- en ggg-:
tegenstanders nog eens uitgebreid aan het woord komen. ggg:
X-X
x-x
x-x
XX
gadert, zijn vaak al uitvoerig besproken in een raadscommissie ggg;
en binnen de politieke partijen zelf. De meeste partijen hebben gggg
al een standpunt ingenomen. Tijdens de raadsvergadering zet- gjgg:
ten ze dat standpunt nog eens uiteen. Over sommige plannen
kunnen voor- en tegenstanders elkaar dan aardig in de haren
vliegen. Als een partij het niet eens is met een voorstel van
rMMA JA...
even T ■WISTÉ'
'hokje KWMAKEH,..