i 50 JAAR BEVRIJDING WADDINXVEEN 1940-1945
Graf van Jan Molenaar is onbekend
’Spion’ Jan Molenaar
(24) werd opgeofferd
Pagina IV
die bij landen geëlimineerd
Britse geheime dienst doelbewust opgeofferd voor de vrij-
Het recreatiegebied en vissersparadijs 't Weegje in Waddinxveen-Zuid.
feiten
lijks op het programma.
en
Vorstelijk gedragen
niet tot stilstand komen. Zijn
lijke en sadistische Duitse SS
Vervolg op volgende pagina
I
1
WADDINXVEEN - Wie deze
zomer in ’t Weegje in Wad-
dinxveen-Zuid komt, zou het
niet zo zeggen, maar er heb
ben zich dramatische gebeur
tenissen afgespeeld halver
wege de Tweede Wereldoorlog
en daarna.
Arbeidersgezin
Jan Molenaar stamde uit een
gewoon Waddinxveens arbei
dersgezin. Toen in mei 1940
de oorlog uitbrak, was hij ma
rechaussee te Domburg. Hij
vocht daar tegen de overwel
digende vijand en week ten
slotte uit naar Engeland. In
Engeland gekomen hoorde hij
niet tot degene die het kalm
afwachtten, nee, hij gaf zich
vrijwillig op voor de geheime
dienst.Al spoedig bleek dat
hij daarvoor geknipt was.
iets gedaan. Hij is precies
eender. Hij is de grootste boef
die er bestaat'.
Van het mooie ’t Weegje was
veel te zien. De naar het ver
leden terugvoerende beelden
spraken voor zich.
speeld met de Nederlandse en
Britse geheime dienst. Vier-
halen en dat meen ik. Goed is
goed en uit is uit bij mij'.
land. Op een avond stond Jan
met tranen in zijn ogen voor-
aldus Jelte Rep in zijn boek
over de dood van de als mar
conist 'Martin' optredende
Waddinxvener Jan Molenaar.
Na de Tweede Wereldoorlog
vertelde de oud-brigadecom-
mandant van Jan Molenaar,
sum, over deze Waddinxve
ner
‘Omstreeks
land was geweest en weer in
j was
toen bevorderd tot Kapitein.
- in de richting van een ste
nen put. Molenaar trachtte
het obstakel te ontwijken.
Het mislukte, hij sloeg met
zijn hoofd tegen de put en
kwam dodelijk gewond tot
terecht in de moordende handen van de Duitse bezetter en
hun Nederlandse landverraders, omdat de Engelsen met de
Duitsers (en niet andersom) een l
speelden.
‘Intellegence Service' (Gehei
me Dienst). Enige tijd later
schreef hij mij, dat hij de zwa
re training met goed gevolg
had doorstaan en was bevor
derd tot le Luitenant. Nu heb
ik mijn doel béreikt en hoop
spoedig wat voor mijn vader-,
land te kunnen doen, zo
schreef hij. Later vernamen
wij, dat hij in Nederland was
geweest en weer in Neder-
Gefilmd
Voor het VPRO-televisiepro-
gramma filmde cameraman
Jochgem van Dijk uitgebreid
in ’t Weegje. Dat gebeurde
voornamelijk vanaf het voet
en fietspad nabij dë spoorlijn
Gouda-Rotterdam-Den
Haag-Alphen aan den Rijn en
bij de plek waar vroeger een
woonhuis en de uitspanning
Het Praathuis stond. In dit
meest zuidelijke deel van het
recreatiegebied werd niet al
leen Gerard van Schaik geïn
terviewd, maar ook Willem-
Jan R. die destijds met zijn
broer Barend R. in ’t Weegje
woonde, en zijn vrouw.
sen in ’t Weegje. Na de oorlog
nam Gerard van Schaik
wraak. Met een in Rotterdam
gekochte zware revolver trok
hij naar de woning van Ba
rend R. in ’t Weegje en schoot
daar op het huisje zonder ove
rigens de Waddinxveense pa-
lingvisser B.R. te raken. Voor
deze moordaanslag veroor
deelde de Rotterdamse recht
bank hem tot een halfjaar ge
vangenisstraf en ter beschik
kingstelling van de regering.
Beginjaren ’50 kwam Gerard
van Schaik weer vrij, trouwde
en werd vader van een talrijk
gezin.
den als deelnemer aan het
dramatisch en tragisch verlo
pen Englandspiel, dat ook het verliezen voor de geallieerden
mogen opleveren en die opzet
lukte.
gebleven. Deze onfortuinlijke Nummer 8
Blijkens de gegevens in het
boek ‘Englandspiel ontmas
kerd' was de Waddinxvener
opgewacht Jan Molenaar nummer 8 van
de 54 (meestal in een door de
Duitsers afgeluisterd radio-
Waddinxveen - Het is tot op
dag van vandaag onbekend
gebleven waar Jan Molenaar,
de in de nacht van 29 op 30
maart 1942 bij het England
spiel omgekomen Waddinx
veense spion - marachaussee
- marconist - parachutist is
begraven.
De 24 j aar geworden bewoner
van de Piet Heinstraat veron
gelukte in Ommen-Hellen-
doom, werd daar opgebaard,
moet zijn gecremeerd in Drie-
huis-Westerveld en een onbe
kende urnenplaats hebben
gekregen op een begraaf
plaats in Amsterdam.
In Den Haag heeft Koningin
Juliana in 1980 een monu
ment ter herdenking van de
slachtoffers van het England
spiel onthuld. Het gedenkte
ken, dat in de Scheveningse
Bosjes staat en waarop de
naam van Jan Molenaar nog
altijd ontbreekt, is vervaar
digd door de beeldhouwer Ti
tus Leeser en beeldt een neer
komende parachutist uit.
Den Haag is als plaats voor
het beeld gekozen omdat de
gevangenen door de Gestapo
op het Binnenhof werden ver
hoord. In het gebouw waar
deze verhoren plaatsvonden
is tevens een plaquette ont
huld. Het Englandspiel is de
naam voor de raadselachtige
misleidingsacite waardoor 54
Nederlandse agenten gevan
gen werden genomen, van
wie 50 de oorlog niet hebben
overleefd.
Englandspiel
Jan Molenaar deed mee aan
het Englandspiel. ‘De groot
ste aller in de doofpot gestop
te spionagetragedies', noem
de de schrijver A. den Dool
aard na de Tweede Wereld
oorlog het zo geruchtmaken
de Englandspiel, dat ook be
kend staat als Unternehmen
Nordpol. Twee namen voor
hetzelfde wrede spel, dat de
niet naast mijn broer zitten,
want dan had ik hem op zijn
gezicht geslagen. Er ging dus
iemand van de Politieke Op-
sporings Dienst tussen ons
zitten. In Scheveningen kwa
men we beiden in een hoek
van een kamer te zitten, waar
we allebei niets mochten zeg
gen. Om de beurt kwam er en
landwachter naar binnen. Ze
mochten alleen wie het had
gedaan. Hij is toen zeven keer
aangewezen en hij durft nu
nog te beweren dat hij niets
geflikt heeft? Ik ging toen di
rect naar huis en hij werd
vastgezet'. Cherry Duyns:
Door zijn grote moed, helder
inzicht, volkomen betrouw
baarheid en liever sterven
dan spreken, werd hij een
grote kracht. Hij werd spoe
dig kapitein. In 1941 en 1942
kwam hij met een vliegma
chine van de RAF een paar
maal naar Nederland, sprong
als parachutist af om hier op
drachten te voltooien. Begin
1942 is hij zelfs 6 weken in
zijn vaderland geweest.Als
spion liet hij niets van zich
horen, hoe aanlokkelijk het
ook was even contact te zoe
ken met zijn ouders te Wad-
dinxveen. Zo zwierf hij dan
als spion in zijn land, totdat
hij zijn plicht had gedaan en
weer terug naar Engeland
vloog.Op 29 en 30 maart 1942
woei er e^n flinke bries wind,
Jan Molenaar vloog met een
toestel van de RAF boven
Ommen en Hellendoom. Met
drie andere parachutisten
sprong hij af, om weer een op
dracht te voltooien. Door de
sterke wind maakten ze veel
drift, Jan botste tegen een in
een weiland staande paal en
bleef dodelijk verwond lig
gen.Zijn drie vrienden bleven
bij hem, totdat enige burgers
van Hellendoorn zich over
hem hadden ontfermd. In
korte tijd is hij ter plaatse
overleden.De goede Neder
landers van Hellendoom heb
ben hem toen opgebaard in
een garage, maar het werd
niet stil genoeg gehouden. De
moffen kwamen, namen het
lijk met zich, verdreven het
publiek, zodat zijn graf onbe
kend is.
‘Het is dus niet zo dat u nu uw
broer als het ware de schuld
geeft van het verraad, omdat
hij u het gebied in 1943 af
nam? Willem-Jan: ‘Nee, om
de bliksem niet. Helemaal
niet. Het gaat er bij mij om
dat hij die jongen verraden
heeft. Dat is het kardinale
punt. Ik vind dat een vuile
vieze rotstreek. En om dan
nog te proberen het op mij te
schuiven. Waarom moest hij
na de oorlog zitten en ik niet?'
Cherry Duyns: ‘Heeft u nooit
meer met uw broer gespro
ken?' Willem-Jan: ‘Nee, nee,
dan vermoord ik hem. Dat
hoeft hij nooit in zijn hoofd te
Waarom?
‘Toen de jongens werden mee
genomen namen ze mij ook
mee, sneden mijn broek kapot
en boeiden me zo naar Gouda
toe. Waarom wist ik niet. Ik
dacht: die jongens hebben ze
gepakt op de één of andere
manier, maar ik had er nooit
erg in dat mijn broer dat had
geflikt. Ik weet zeker dat hij
dat heeft gedaan. Ook al ont
kent hij dat nu bij hoog en
laag. Dat moet hij bij mij
maar een proberen'. Cherry
Duyns: ‘Ik ben bij uw broer
geweest en heb hem gevraagd
of hij zich dat kon herinneren
en of hij er bij betrokken is ge
weest en hij ontkent dat abso
luut'. Willem-Jan: ‘Waarom
moest ik dan met die land-
wachters mee en kon hij op de
werf achterblijven. Waarom
moest hij dan niet mee? Mij
werd in Gouda gezegd: We
waarschuwen je dat je niet
verraadt dat je broer dit ge
daan heeft, want anders ga je
gelijk met die jongens mee.
Van mij heb je geen last, zei
ik, ik houd mijn mond wel.
Als ik maar weg was'. ‘Toen
kwam ik hier in ’t Weegje
weer terug en zei tegen mijn
broer: Man, wat ben je nu
overhoop an het halen. Hoe
krijg je het in je hersens. Wat
moet ik met die lui hier', zei
hij toen. ‘Laten ze weggaan'.
Ik moest je kop van je romp
snijden, zo heb ik het gezegd.
Laat hij nou maar eens zeg
gen dat dat niet waar is.
Maar hij is net eender als al
die anderen: Ze hebben nooit
Emoties
De voor de camera van de
VPRO in ’t Weegje verschij
nende Willem-Jan gaf in niet
mis te verstane bewoordin
gen zijn visie op de gebeurte
nissen in Waddinxveen-Zuid,
welke nog volop emoties ble
ken te roepen. Willem-Jan:
‘Ik weet dat Gerard van
Schaik kwam vragen om on
der te duiken. Hij kwam met
zijn bootje aanvaren endook
aan de andere kant in de bos
jes onder. Dat heeft niet lang
geduurd, want de man heeft
er maar anderhalve dag geze
ten. Mijn broer ging op don
derdagmorgen sla halen op de
Goudse Markt en kwam toen
met zeven SS’ers en land-
wachters lopend terug'. ‘Die
SS’ers en landwachters stel
den zich om het woonhuis in ’t
Weegje op. Toen Gerard van
Schaik met zijn zwager eten
kwam halen werden ze 30-40
meter van de kant af onder
schot genomen en moesten
hun handen omhoog doen. De
jongens dreven in hun bootje
naar de kant en werden mee
genomen. Mijn vrouw ging
nog naar buiten, maar die
moest direct weer naar bin
nen omdat ze anders bescho
ten zou worden'.
Twist
Na deze uitspraken in de be
langwekkende VPRO-televi-
sieuitzending zei Cherry
Duyns: ‘Holland in oorlogs
tijd. Het lijkt maar niet tot
het verleden te willen gaan
behoren. Een twist tussen de
twee broers over het bezit van
het viswater bepaalde het lot
van Gerard van Schaik. Jan-
Willem moest vluchten, zelfs
onderduiken'. Jan-Willem:
‘Na de oorlog kwam Gerard
van Schaik los en ging er na
tuurlijk werk van maken wie
hem dat geflikt had. Toen zijn
ze mij wezen halen in Ouder
kerk aan den IJssel - dat ge
beurde door de Politieke Op-
sporings Dienst - en ook mijn
broer. In Gouda gaf hij mij de
schuld en ik hem. Die mensen
wisten niet meer waar ze aan
toe waren. Ze zeiden dat ze
zonder de landwachters niets
konden beginnen. Dus zat ik
zes weken voor niets vast tot
dat de landwachters in Sche
veningen - waar ze vast zaten
- werden gevonden'. ‘Wij zijn
op transport naar Schevenin
gen. In een auto, maar ik ging
Uw Jan, want hij heeft iets
groots verricht: Waddinx-
veen, schrijft die naam van
Jaren geleden werd hieraan
uitvoerig aandacht besteed in
een programma van de
VPRO-televisie. In een 70 mi
nuten durende uitzending uit
de serie 'Lotgevallen' met
journalistieke omzwervingen
van Cherry Duyns werd het
portret geschetst van Gerard
van Schaik, die in 1943 na
een korte tijd in Duitse dienst
in het Waddinxveense recrea
tiegebied was ondergedoken
voor de Duitse bezetter, werd
verraden, anderhalf jaar
naar Dachau moest en na de
oorlog (1947) een moordaan
slag in ’t Weegje uitvoerde.
Oud-Gouwenaar Gerard van
Schaik haalde in 1977 uitge
breid de publiciteit als de
man die de villa van oorlogs
misdadiger Pieter Menten in
de as legde. In 1975 had hij al
een brand gesticht in de uit
geverij die in Nederland
‘Mein Kampf wilde herdruk
ken. ‘Een man met een ver
pletterend leven', oordeelde
programmamaker Cherry
Duyns, die de achtste afleve
ring van 'Lotgevallen' de titel
‘Een krans van vuur' had
meegegeven.
chutisten die in het kader van
deze omstreden actie naar be
zet Nederland werden ge
stuurd. Sommige werden ’s
nachts moederziel alleen ge-
tijdstip waarop de nieuwe pa- parachuteerd, anderen
rachutictcn neerkwamen, maakten deel uit van kleine
Daardoor zijn ook honderden groepjes. Jan Molenaar had
andere Nederlandse verzets
strijders omgekomen.
de oorlog aan het papier toe
vertrouwde: ‘Op de Eerste
Paasdag 1942, werd ik des
moesten wij (een SOE-agent die op 7 april
zoeker vond hem en deed er per boot uit Engeland op het
aangift van. Hierna werd Jan
1 en
begonnen de Duitsers met
hun onderzoek. Familie Mo-
mij: ‘Opper, ik wil wat doen, lenaar, Gij kunt trots zijn op
ik wil vechten tegen de mof
fen'. Spoedig daarna werd
Jan parachutist. Daarna ver-
Ten behoeve van het pro-
gramma-onderdeel over de
oorlogsgebeurtenissen in ’t
Weegje werd informatie inge
wonnen bij het Rijksinstituur
voor Oorlogsdocumentatie in
Amsterdam. Zo werd een
krantenknipsel over de
moordaanslag in Waddinx
veen-Zuid getoond. Bij de af
titeling van de jndrukwek-
kende uitzending werd ook
nog speciaal bedankt café Het
Praathuis in ’t Weegje voor de
medewerking.
Rekken
Gerard van Schaik was we
gens de poging tot moord in
Waddinxveen veroordeeld tot
de Rekkense inrichting. Psy
chiaters die hem hadden on
derzocht spraken van een
huis uit debiel-psychopati-
sche persoonlijkheid. Een ka
rakteristiek die hem nauwe
lijks deerden. Wat hem wan
hopig maakte was dat nie
mand hem geloofde. Moeilijk
levend in het mensonvriende-
lijke regiem in Rekken be
sloot hij na drié maanden te
ontsnappen. Zijn doel was
Rusland. Hij bereikte de
Oost-duitse zone, zag
sprak met Russen, maar
werd uitgeleverd en kreeg
toen dagen cel wegens illega
le grensoverschrijding. Tot
zover het Waddinxveense
deel van het leven van oud-
Gouwenaar Gerard van
Schaik. Zijn verhaal kwam
uitgebreid aan de orde in die
VPRO-televisieuitzending.
(een oud-Victoriaans bouw
werk 65 kilometer ten noor
den van Londen, waar inko
mende code-telegrammen
van agenten te velde werden
Anderhalve dag
Gerard van Schaik was in
1943 als 19-jarige nog maar
andferhalve dag in de bosjes
op een eilandje van de veen
pias ondergedoken toen de
Gouwenaar werd verraden.
Door wie dat is gebeurd is
nooit goed boven water geko
men, maar zowel de voorma
lige onderduiker als Willem-
Jan R. blijven van mening dat
dit Barend R. moet zijn ge
weest. Deze Barend kwam
niet in beeld. Cherry Duyns
zei dat hij deze oude en bange
man, wonend ergens in een
flat in Zuid-Hollan zonder
naam in een telefoonboek en
zonder naambordje op zijn
huis, wel had opgezocht,
maar niets uit hum had ge
kregen over de gebeurtenis-
Dat is de onthullende theorie
van de Amerikaanse Neder
lander meneer Pieter Hans
Hoets, die hij minitieus en
zeer boeiend beschrijft in zijn
boek ‘Englandspiel ontmas
kerd' over een spionnentrage
die die in de geschiedenis zijn
weerga niet kent.
In het door Ad. Donker uitge
geven meeslepende boek van
208 pagina’s concludeert hij
in heldere bewoording dat
voor de ‘schijnstoot op Neder
land en België (zoals hij het
Englandspiel ter voorberei
ding van de verrassende en
geslaagde Normandische ge
allieerde invasie op D-day
noemt) in korte tijd maar
liefst 54 'Nederlandse para
chutisten in Engelse dienst
werden opgeofferd.
Deze gruwelijke
betekenen volgens Pieter
Hans Hoets dat op vier para
chutisten na alle door de Spe
cial Operations Executive -
Dutch section (SEO), een zelf
standige uitvoerende tak van
de Britse geheime dienst
(SIS), gedropte Nederlandse
agenten rondom het Eng
landspiel door de Duitsers
zijn geliquideerd.
der Nederlanden in de Twee
de Wereldoorlog' re]
pitale blunders, i
vergissingen van de Britten,
waarvan de slimme Duitsers
handig gebruik hadden ge
maakt om een fantastisch
Duits misleidingsspel op te
zetten) en andere (Engelse) Forest bij het Solent langs de
geschiedschrijvers met de- zuidkust van het graafschap
zelfde opvatting meent Pieter Hampshire, stonden dage-
Hans Hoets op basis van ei
gen onderzoek dat het Eng
landspiel met juist dóór de
Engelsen met de Duitsers ge
speeld dubbele-bodem-spel
was (en niet andersom).
‘Met de 1
meegerekend, zijn er gedu
rende een periode van ruim
Met drie maten
De Waddinxveense Piet Hein-
straat-bewoner sprong vol-
wapenzendingen gens Pieter Hans Hoets in de
'j nacht van 29 op 30 maart
l 1942 met drie andere colle
twee jaar (van maart 1942 tot ga’s uit een Engelse bommen-
april 1944) 95 afwerpingen
geweest waarvan de Duitsers
afwisten. Zoiets was
nooit in de annalen van de
krijgsgeschiedenis voorgeko
men. er 1
zich vrijwillig voor het spion
nenwerk aangemeld en werd
op een Britse agentenschool
Dubbele bodem opgeleid. Voordat hij voor zijn
eerste en gelijk laatste drop-
In tegenstelling tot dr. Lou de ping werd voorzien van bur-
Jong (die in ‘Het Koninkrij gerkleren, een vervalst per-
1 'T 1 1 - soonsbewijs, adressen en een
spt over ka- zender kreeg hij in Engeland
fouten en een zware lichamelijke trai
ning en sabotage-oefeningen
met explosieven. Die activi
teiten, eerst in kampen in
Winterford buiten Londen en
later in Beaulieu in de New
bij de Duitsers was aange-
kondigd, zouden pas op 28
mei 1942,1 mei 1942 en 3 mei
1 en
opgesloten worden in de
Scheveningse strafgevange
nis. Twee van hen (Andringa
en Ras) stierven op menson-
- toe, die tot de uitrusting be-
spionagediensten in de Twee- hoorde. Kort daarop stierf jan Engeland terug was. Hij
1 1 1 1 rr p
zijn te zijn gekomen. Met tra- Later drongen de droeve ge
envijftig Nederlander vonden misselijk wanhopig gevoel was gevallen voor zijn vader
de dood als direct gevolg van groef Andringa haastiger gat land'.
overleefden het. Honderden
verzetsmensen werden opge
pakt. Velen keerden nooit
meer terug. Onder hun dus
de jonge Waddinxveense ma
rechaussee Jan Molenaar.
Over hem staan ook passages
in het boek ‘Englandspiel,
spionagetragedie in bezet Ne- net bestemming Amsterdam',
derland 1942-1945' van Jelte
Rep uit 1977. Daarin lezen
we: ‘In de nacht van 29 op 30
maart 1942 koerste een Brit
se bommenwerper laag over
Oost-Nederland. Er stond een
straffe wind, sterker dan in
Engeland was verwacht.
De struiken en boompjes op
de hei bij Ommen bogen diep ner het volgende verhaal:
voor de kracht van de wind. ‘Omstreeks oktober 1939
De parachutisten aan de rand kwam Jan Molenaar als jong
van het springluik besloten
niettemin de sprong te wa
gen. Als geheime sabotage-
agente zouden ze wel voor
meer gevaren komen te
marechaussee van het depot hebben wij daar onze hoofden in contact met Bletchey Park
op de brigade Venray. Al spoe-
wat studiezin, dienstijver en
karaktereigenschappen
aanklopte. Mij bleek toen, dat
er een kameraad van deze pa-
adjudant Rouvroye uit Otter- rachutist een halve kilometer
verder gewond was achterge
bleven. Bij onze komst bleek
de gewonde reeds overleden
te zijn. In de prille morgen
‘Martin
De jonge veelbelovende ge
heim agent Jan Molenaar -
die in de oorlog de schuil
naam 'Martin' droeg - kwam
vrijwel direct om het leven bij
zijn ongelukkige para
chutelanding in bezet Neder
land. Bij zijn fatale sprong in
de buurt van het Overijsselse
Ommen - Hellendoorn bleef
de Waddinxveens spion op 29/
30 maart 1942 aan de voor
avond van Eerste Paasdag
dodelijk gewond liggen. Hij
overleed op 24-jarige leeftijd.
Na de oorlog werd de Wad
dinxveense verzetsstrijder
posthuum onderscheiden.
Volgens de schrijver van het
boek (een oud-inlichtingen-
man) is hem door dit overlij-
Gearresteerd
De drie maten van Jan Mole-
naar, waarvan hun komst
stilstand. De parachute bleef trok hij naar de school van Jan Molenaar met gulden let- door de Engelsen nu eens niet
zenuwachtig klepperen om ‘Intellegence Service' (Gehei- ters op Uw gedenkteken,
los te komen. Zo werd hij ge- me Dienst). Enige tijd later want een der Uwen heeft zich
vonden door zijn compagnon, schreef hij mij, dat hij de zwa- vorstelijk gedragen: Leden
de achtentwintigjarige pries- re training met goed gevolg van het Wapen der Koninklij- 1942 worden gearresteerd
terstudent Leo Andringa. De- had doorstaan en was bevor- ke Marechaussee, laar Jan
ze kon niet veel meer voor derd tot le Luitenant. Nu heb Molenaar U ten voorbeeld
Jan doen dan bidden. Uren- ik mijn doel béreikt en hoop zijn, hij was een held en een
lang bleef hij met hem in de spoedig wat voor mijn vader-, der Uwen: Jan Molenaar
armen zitten, wachtend op de land te kunnen doen, zo heeft niet tevergeefs geleefd, terende wijze door de gruwe-
dood. Toen de ochtend al sche- schreef hij. Later vernamen gestreden en geleden. Zijn le-
merde, diende Andringa zijn wij, dat hij in Nederland was ven zij ons een lichtend voor-
kameraad de zelfmoordpil geweest en weer in Neder- beeld'.
werper van de Royal Air For
ce (RAF). Wat de vier - An-
nog dringa, Molenaar, Ras en Jor-
daan - meemaakten staat be
schreven in het nieuwe boek.
was dus een spel ge- Voor het eerst zond de SOE
speeld tussen Duitsers en En- (Special Operations Execu-
gelsen, met Nederlandse tive) vier agenten in één
nacht in een RAF-bommen-
werper. In de nacht van 29 op
30 maart 1942, slechts twee
nachten na de komst van
Baatsen (die in de nacht van
27 op 28 maart in 1942 als
zesde in Nederland gepara
chuteerde SOE-agent werd
gearresteerd), landden de
SOE-agenten Andringa en
ruchten tot° ons door, dat hij Molenaar bij Ommen', vertelt
11 --J Pieter Hans Hoets.
‘Maar Molenaar werd voort
gesleept door de harde wind
en sloeg met zijn hoofd tegen
een stenen put, waardoor hij
om het leven
kwam. Zijn zender werd bij
WADDINXVEEN - De in de Tweede Wereldoorlog omgeko- agenten als levende pionnen,
men 24-jarige parachutist en maconist Jan Muienaar van die bij landen geëlimineerd
de Piet Heinstraat (vroeger Prins Hendrikstraat) is door de werden. Dit is het England-
Britse geheime dienst doelbewust opgeofferd voor de vrij- spiel geweest'. De schrijver
heid in Nederland en Europa. De in de nacht van 29 op 30 wil met zijn boek erkend heb-
maart 1942 dodelijk verongelukte Waddinxveense mare- ben dat de Nederlandse agen-
chaussee en sabotageagent kwam in het kader van het ten, onder wie Jan Molenaar,
raadselachtige Englandspiel (Operation 'Nortpole') met 53 doelbewust zijn ingezet als
andere Nederlandse agenten per parachute vrijwel direct pionnen in een uiterst gede
tailleerde en gewaagde mis-
oleidingsoperatie van de En-
groot midleidingsspel gelsen, waarbij het al dan
niet slagen van de uitgestelde
invasie van 6 juni 1944 op het
spel stond. D-day zou met het
uit de buurt houden van de
Duitsers zo weinig mogelijk
Weekblad voor Waddinxveen - WOENSDAG 3 MEI 1995
komst. Jan werd een goed ka
meraad, een goed politieman,
ji 1 _x1_
ken. Een steun voor zijn bri-
meraden zeer gezien. In 1940
Andringa ('Akki') zijn
Maar 'Akki' gaf het niet op'.
sprongen even later nog twee
Nederlandse SOE-agenten,
Ras en Jordaan, bij Rijssen
omlaag. Jordaan was de mar-
Engelse en de Duitse contra-
z12j2__ J m
k -
de Wereldoorlog hebben ge- Molenaar, zonder tot bewust-
nen in zijn ogen en met een
gevoel
gat
dit macabere spel. Slechts vijf voor de parachutes. Hij wierp
er ook de zender in. ’t Appa
raat was kapotgeraakt bij de
J_121_22 _1X_ 1X 12
chaam van Molenaar achter
wat struiken en verliet daar
op haastig het landingster
rein. Met ’n dof gevoel van
verdriet vertrok Andringa
geld en wapens hebben wij
medegenomen. Dat was Jan
Ij ons later
bleek. Ik moest eerst zorgen, gedecodeerd) alsook met de
(1 I 1 1 1 -212— X A 1-1-2 .X
Iemand die wist van aanpak- heid kwamen,
vierentwintig) arige
Jan
kwam moeilijk neer. Hij kon gadecommandant, bij zijn ka
niet tot stilstand komen. Zijn meraden zeer gezien. In 1940
parachute sleurde hem voort kwam Jan met ons in Enge- opgehaald en opgebaard
‘Plan voor Holland' met de in
zet van 1070 saboteurs om
vatte, heel veel leed bespaard
Hollandse verzetsstrijders
werden namelijk meestal on-
middelijk na hun nachtelijke
landing op Nederlandse af-
werpplaatsen
door Duitse SD’ers en de Ne
derlandse landverraders. De
Duitse bezetter ('Abwehr') contact aangekondigde) para-
wist dat ze er aan kwamen, i -1---
want via het gecontroleerde
radiocontact met Engeland
waren ze van tevoren perfect
ingelicht over de plek en het
ƒ2 2 A _X2___1 2
rachutisten neerkwamen.
ontbloot en een ‘Rust zacht'
dig bleek dat Jan Molenaar, uitgesproken. De papieren.
staan. De wind joeg de para- trof, veel beloofde voor de toe- Molenaar, zoals
chutes met zich mee. De
grond schoot op hem af. De
-a—mare-
Molenaar
chaussee
dat de overlevenden in veilig- agent 'Akki', die met De Haas
zo moesten wij (een SOE-agent die op 7 april
hem laten liggen. Een eier- 1942 niet per vliegtuig, maar
Hollandse strand was afge
zet) ondergedoken in Haar
lem'.
ook de zender in. ’t Appa-
landing. hij sleepte het li- Tenslotte nog de herinnering jammelijk
van de Haarlemmer C.Bever- I
dam, zoals hij die ook vlak na de landing totaal vernield. Zo
was
maat en zijn zender kwijt.
A /T A 1 T-1 y"l Vï 1 Z~x4“
morgens om 6 uur gewekt “Vanuit hetzelfde vliegtuig
door mijn schoonmoeder te
Hellendoom, waar wij logeer
den, die mij vroeg, wat ze
moest beginnen met een pa
rachutist die bij haar om hulp conist. Met zijn witblonde ha-
nr-2 i t-.i-xj_x ren en foiauwe Ogen was hij
het prototype van de jonge
Germaan - mannen die vol
gens Hitlers rassenleer be
stemd waren om de wereld te
veroveren'. ‘Zijn zender bleef
heel en spoedig was hij zowel
V///////A
Oorlogsdrama in ’t Weegj e
i i i m _i_ i iij? j i j TT22
o_u i be