beer
uw
Duif'smocb
Sloop van de oude
spijsfabriek (3)
‘Met vlag halfstok heb ik op mijn
manier einde van de oorlog herdacht
‘Dat is geen sloop,
maar pure vernieling
Bouwvakkers weer aan de slag
tiebeurs ’Honeymoon
oostkant van de Dorpstraat rond de trouwdag gehouden.
11
I
Waddinxveense: Vrede in Nederlands Indië zonder bevrijding
Kees Wijdooge en Jan van Leeuwen gegriefd
In slaap
NIEUWE
KOLLEKTIE
Aandacht voor
’Verre Oorlog’
in Verzets
museum Gouda
Trouwbeurs in Reeuwijk-Dorp
TexOpaper neemt
Virax-papier over
Jongerenwerk
bij Petteplas
I I
VN -
4
LEZERS SCHRIJVEN
WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN - WOENSDAG 16 AUGUSTUS 1995
PAGINA 21
and van de vrije wereld op de knieën.
iun kinde-
De ramen van de spijsfahriek werden zo snel mogelijk uitgehakt,
Er wordt weer volop gewerkt aan de huizenbouw in de Dorpstraat in Waddinxveen. (Foto: Sjaak Note-
volgens de Waddinxveners Kees Wijdooge en Jan van Leeuwen een
ongewone sloophandeling. (Foto: Sjaak Noteboom).
Er wordt namelijk volop ge
heid, getimmerd, gemetseld,
gestucadoord en geverfd. Dat
heeft zich tot nu toe alleen be
zorgd over de situatie ge-
Kampleven
Velen werden krijgsgevangen
gemaakt en te werk gesteld
onder andere in Japan en
Burma. Wie herinnert zich
niet de ontberingen die zijn
geleden bij de aanleg van de
beruchte Burmaspoorweg en
de niet zo bekende maar ze
ker zo erge Pakan Baroes-
poorweg op Sumatra.
tus 1945 de Republiek Indo
nesia uit.
Tijdens de Japanse overheer-
bijna een week voor we het
bericht hoorden, maar we ge
loofden het amper.
gen de vangrail en kwam
daarbij op de kant tot stil
stand. Ze bleef ongedeerd.
Naast een leveringsprogram
ma voor de kleding produce
rende bedrijven heeft TexO-
paper een afdeling industrie
met hoogwaardige papieren
voor onder andere de zeef
druk en grafische industrie,
de autospuiterijen en mate
rialen voor algemene inpak-
doeleinden.
WADDINXVEEN - De bouw
wereld in dit deel van ons
land is weer terug van vakan
tie. In Waddinxveen zijn de
bouwvakkers weer druk aan
de slag gegaan.
tussen Kerkweg-West en
Beethovenlaan is ook weer
werk aan de winkel bij de
voortgezette bouw van een
aantal woningen tussen de
bestaande bebouwing, even
als rond de huizenbouw aan
het Gijsberterf in de wijk
Zuidplas ’80.
zich verenigd. Ze waren door
de bezetters getraind en keer
den zich tegen de Nederlan
ders in hun strijd om de onaf
hankelijkheid met wapens
die ze kregen van de Japan-
-L 1 •x__l_1
Dus wat moesten we? Blijven
zitten waar we zaten. Buiten
de kampen was het levensge
vaarlijk. Op last van de geal
lieerden moesten de Japan
ners ons nu beschermen te
gen de agressie van de jonge
Indonesiërs die nog feller
werden toen ze merkten dat
Nederland eerst rust, orde en
de veiligheid voor iedereen,
Europeanen zowel als eigen
bevolking, wilden en dan pas
praten.
Wij moesten ons dus rustig
houden. Feestvieren was er
niet bij. Het ’Wilhelmus zin
gen’ was al gevaarlijk. De En-
gelsen, die begin oktober de
rust en orde moesten bren
gen, kregen dat niet voor el
kaar.
Bij deze gelegenheid zal voor
zitter S.A. Lapré RMWO van
de Stichting Japanse Ere
schulden spreken over het
werk van die Sticking. Het
programma zal worden opge-
De ingezonden brief van de
heer A. Kingma (Weidezoom)
in het Weekblad voor Wad
dinxveen van 2 augustus jl.
over de sloop van de oude
spijsfabriek aan de Passage
in Waddinxveen is mij uit het
hart gegrepen. Naar ik mag
aannemen zijn velen dezelfde
mening toegedaan.
Daar waar er een vergunning
van B. en W. voor nodig is om
een boom in je eigen tuin om
te mogen kappen, verstrekt
diezelfde instantie nota bene
voor de vuist weg een sloop
vergunning voor een karakte
ristiek pand, ondanks het feit
dat enkele ingezetenen te
kennen hebben gegeven een
mogelijkheid te zien om het
gebouw in aangepaste vorm
voor Waddinxveen te behou-
luisterd door muziek van Su-
ara-Ankling. De anklung is
een Soendanees bamboe-in-
strument.
Naast de herdenking van de
slachtoffers van de oorlog in
Nederlands-Indië zal zater
dagmorgen ook de opening
van de tentoonstelling over
het kamp Tjimahi worden ge
houden. Het leven in dit
kamp wordt getoond door
middel van het werk van kun
stenaars die onder de moeilij
ke omstandigheden met de
meest eenvoudige materialen
houtsneden maakten, teken
den, dichtten en schreven.
Enkele van deze kunstenaars
zijn aanwezig.
J. Eggink, die in Indië mede
directeur van een reclamebu
reau in Batavia, werd in 1942
opgepakt met circa veertig
medewerkers en in het kamp
Tjimahi gevangen gezet. On-
wen, lossen van vrachtwa
gens met rijst. Alles moest
door de kampbewoners zelf
gedaan worden.
De Nederlandse Nederlan
ders vierden voor de 50e maal
Bevrijdingsdag, maar hoe zit
dat met de Nederlanders uit
voormalig Nederlands-Indië?
Ook in Waddinxveen anno
1995 wonen ze, die 50 jaar ge
leden ginds de ‘verre bevrij
ding' na de “Verre Oorlog' heb
ben meegemaakt. Wat heb
ben zij te vieren?
Op 2 september vond in de
Baai van Tokio aan boord van
het Amerikaanse slagschip
’Missouri’ de ondertekening
van de capitulatievoorwaar
den plaats.
De Tweede Wereldoorlog was
definitief voorbij. Voor het
Westen en voor het Oosten.
En toch brengt de datum van
de 15e augustus nauwelijks
een bevrijdingsgevoel, zoals
de 5e mei dat doet.
de 15e, hing mijn vlag half
stok en dit jaar voor het eerst
ook van alle overheidsgebou
wen. Vieren doen wij niet, in
1945 ook niet. Wij herdenken
op 15 augustus het einde van
de oorlog.
Natuurlijk waren en zijn we
dankbaar voor het einde van
de vreselijke terreur van de
Jap maar het Jappenkamp
konden we de eerste maan
den nog niet verlaten. De ‘be-
vrijding' was zo verhuld en zo
betekent dat ook in de nieuwe
woonwijk Zuidplas ’90, waar
vlak voor de bouwvakvakan-
tie door Waddinxveens burge
meester C.M. van der Linden
de eerste officiële paal werd
geheid, doorgewerkt kan wor
den.
De eerste bewoners arriveren
hier volgend vooijaar. Aan de
nenkampen gezet - maar niet
bij hun vaders - waar ze ziek
van heimwee onder andere
zelfs het werk van begrafe
nisbedienaars moesten doen.
Het leven in de kampen was
van meet af aan ondraaglijk ners toen die capituleerden,
en onterend. Denk bijvoor
beeld ook aan het lot van de
’troostmeisjes’.
Wij, de Europese mannen,
vrouwen en kinderen, werden
geïnterneerd en in kampen
opgesloten. Wij waren met
een onze bezittingen kwijt.
Mannen zaten in een ander
kamp dan de vrouwen en kin
deren. Jongens van 12 jaar en
ouder werden bij hun moeder
weggehaald en ook in man
in de Goudse tentoonstelling
worden veel tekeningen en
teksten getoond. Daarnaast
zijn er vijf schilderijen te zien
die door S. Admiraal werden
gemaakt na zijn terugkeer uit
het kamp. Deze schilderijen
zijn slechts één keer eerder
tentoongesteld in Den Haag
en hangen nu tot en met zon
dag 29 oktober in het Zuid-
hollands Verzetsmuseum.
GOUDA - Zaterdagmorgen
19 augustus om elf uur zullen
bij de replica van het ’Indisch
monument’ in de tuin van het
Zuidhollands Verzetsmuse
um aan de Turfmarkt in Gou
da de slachtoffers van de oor
log in Nederlands-Indië wor
den herdacht. Dinsdag 15 au
gustus was het precies 50
jaar geleden dat keizerlijk Ja
pan capituleerde. Bijna vier
jaar lang had Japan grote de
len van het Verre Oosten, in
clusief vrijwel geheel Neder-
lands-Indië, bezet gehouden.
De krijgsgevangen militairen
werden onder zware omstan
digheden aan het werk gezet.
De burgers werden in kam
pen ondergebracht, waar ze
het niet veel beter hadden.
Het is dit jaar de tiende keer
dat er in het kader van de
Verre Oorlog’ in het Goudse
museum een herdenking en
een tentoonstelling worden
gehouden.
REEUWIJK-DORP - Zondag
middag 1 oktober om half drie
en half vijf wordt er in het
partycentrum ’Amicitia’ in
Reeuwijk-Dorp de informa-
tiebeurs ’Honeymoon ’95’
WADDINXVEEN - TexOpa
per Holland BV in Waddinx
veen (Noordkade) heeft van
Bosch Snijzaal Technieken
BV in Veenendaal de verte
genwoordiging overgenomen
van het Virax-papier voor de
confectieindustrie.
Dat betekent dat de voorra
den van het Italiaanse Virax-
papier door TexOpaper zijn
overgenomen. De verkoop
van het papier en de folie voor
de computergestuurde teken
en snij systemen in de confec
tieindustrie wordt voortgezet
vanuit het magazijn in Wad
dinxveen.
Het Waddinxveense bedrijf
heeft hiervoor een uitbrei
ding van de opslagcapaciteit
gerealiseerd zodat de leverin-
gen aan de Belgische en Ne
derlandse afnemers zonder
onderbreking verloopt. Te
vens is de verkoop van bun-
delmachines voor gesneden
stofdelen en omsnoerings-
band aan het leveringspro
gramma toegevoegd.
Met deze overname is TexO
paper één van de grote en
ruimst gesorteerde leveran
ciers van papieren en acces
soires voor de confectie- en
meubelindustrie.
Door de Indonesische republi
keinse leiders werden we op
nieuw geïnterneerd en als vij
anden behandeld. Naast
’Merdeka’ - vrijheid - was
’Bersiap’ - Weest paraat - de
strijdkreet.
Opnieuw angst, onzekerheid
en terreur en niet alleen te-
WADDINXVEEN - Het jonge
renwerk van de Stichting
Waddinxveens Welzijnswerk
(SWW) houdt deze vakantie
weken nog een aantal gratis
’zomeractiviteiten’ voor jon
gens en meisjes vanaf 12 jaar.
Vrijdag 4 augustus is begon
nen met een sportmiddag op
het veld naast de Petteplas.
Afgelopen vrijdag 11 augus
tus was de groep sporters ge
groeid tot 15. De komende
vrijdagen om 14.00 uur wordt
doorgegaan met diverse bal
spelen, zoals volleybal en
voetbal. Natuurlijk zijn ook
andere sporten mogelijk.
Voor inlichtingen kan men
bellen met Jeroen Vens van
de Stichting Waddinxveens
Welzijnswerk, telefoon
01828-31932.
danks de verschrikkingen
hadden zij toch de mogelijk
heid zich te uiten in hun
’kunst’.
Zo waren er enige mannen
die samen het cabaret ’Kale
Koppen Kampement Tjimahi’
vormden. Veel kunstenaars
zijn na de oorlog uit Tjimahi
teruggekeerd en van hun
kunst is een groot deel be
waard gebleven.
In het boekje ’Korte Ka wat
Krabbels’ zijn gedichten van
J. Eggink geïllustreerd met
houtsneden van S. Admiraal.
Ook bevat het een ooggetui
genverslag uit het kamp en
zijn er illustraties van W.
Schippers, H. de Vos, L. Wo
man en R. Mulder in opgeno
men.
'Kale Koppen Kampement (KKK) was een Nederlands ’cabaret
in het Japanse kamp Tjimahi, hier weergegeven op een houtsnede
van Sim Admiraal die te zien is op de ’Verre Oorlog’-expositie in het
Zuidhollands Verzetsmuseum aan de Turfmarkt in Gouda.
Nederland
Eindelijk konden we terug
naar Nederland. Voor ons
was het inmiddels 1946 ge
worden. In Holland, daar zou
den we onze verhalen kunnen
WADDINXVEEN - ‘Dat de
gedeeltelijke sloopwerkzaam
heden aan de spijsfabriek in
Waddinxveen in de bouwvak-
vakantie zijn begonnen met
nota bene het uithakken van
ramen is een ongewone slop-
handeling en te kwalificeren
als pure vernieling'.
Dat vindt Kees Wijdooge, de
Waddinxveense pr-adviseur
die samen met de Waddinx
veense architect Jan van
Leeuwen (Kerkweg-West) be
zwaar heeft aangetekend te
gen de door het college van
Burgemeester en Wethouders
verleende vergunning voor de
sloop van de spijsfabriek aan
de Passage.
Beide zelfstandige onderne
mers hebben bij de arrondis
sementsrechtbank in Den
Haag ook een schorsingsver-
zoek laten indienen door de
advocaat mr. J.N.L. van der
Hoeven van het Goudse kan
toor Van Delft Partners.
Als het verzoek om een voor
lopige voorziening wordt in
gewilligd moet de begonnen
sloop worden stilgelegd.
Het bij het college van B. en
W. door Kees Wijdooge en Jan
van Leeuwen ingediende be
zwaarschrift tegen de sloop
wordt woensdagavond 30 au
gustus behandeld in de
raadscommissie voor de be
zwaar- en beroepschriften,
die wordt voorgezeten door
ing. H.P. Barth.
De sloopvergunning voor de
voormalige meubel- en later
spijsfabriek uit 1905 verleen
de het college aan William
House XXVII BV te Rotter
dam, van welke onderneming
William Properties BV een
plan ontwikkelt voor de uit
breiding van de Passage aan
de westkant. Het bedrijf
vindt het snel realiseren een
lege plek van psychologische
betekenis voor het geloof in
de haalbaarheid van de dit
najaar openbaar te maken
plannen.
Kees Wijdooge en Jan van
Leeuwen verzochten het col
lege van B. en W. eerder een
(nader) onderzoek in te stel-
De Japanse leiding was
streng, wreed en onvoorspel
baar. De behuizing was
slecht. Houten barakken en
bamboe kamponhuisjes voor
veel te veel mensen. Soms een
afgesloten wijk van éénge
zinswoningen met wel 100
mensen in zo’n huis gepropt.
De honger sloeg toe door ge
brek aan behoorlijk voedsel.
Met alle geweld probeerden
de moeders voor hi
ren aan nog wat eten te ko
men. Ja letterlijk: met alle
geweld. Soms kon er van bui
ten het kamp naar binnen
worden gesmokkeld maar dat
was levensgevaarlijk.
Er braken ziektes uit, zoals
tbc maar ook andere vreemde
besmettelijke aandoeningen.
Velen stierven als gevolg van
die ziektes maar ook door uit
putting en mishandeling.
Daarbij moest ook nog zwaar
gewerkt worden. Buiten op
het land maar ook in het
kamp. Zware gamellen sjou- gen de Europeanen, maar ook
tegen de eigen bevolking. De
kampen waarin we zaten
werden beschoten met Ja
panse wapens en aangeval
len.
door HANS GEEL
WADDINXVEEN - Deze week, drie maanden na de 5e mei,
wordt het einde van de Tweede Wereldoorlog herdacht. Op
15 augustus 1945 capituleerde Japan. De atoombommen
die een halve eeuw geleden op 6 en 9 augustus Hiroshima
en Nagasaki van de kaart veegden, dwongen de laatste vij-
onopgemerkt dat we pas na
jaren, ja na een halve eeuw,
daarover kunnen en durven
praten.
Wij werden ondergebracht in
kampen, toen de Japanners
in 1942 Nederlands-Indië be
zetten, nadat in de Javazee
het Nederlands eskader on
der leiding van schout-bij-
nacht Karei Doorman was
verslagen.
Hulp kon niet worden gebo
den want de Amerikaanse
Pacificvloot was immers al op
8 december 1941 bij Pearl
Harbour vernietigd. Neder-
lands-Indië met haar rijkdom
aan olie en andere grondstof
fen was een makkelijke prooi
voor Japan in z’n Groot-Azia-
tische oorlog.
Nergens was immers een te
ken van bevrijding. En waar
moesten we naar toe? Het
kamp uit en naar huis zul je
zeggen. Maar we waren alle
maal toch wel minstens één
keer op transport gezet naar
eeh kamp in een andere
plaats en ons huis was al met
een leeggehaald en ’ingepikt’
toen wij het kamp in gingen.
En wat was er buiten het
kamp? Oorlog! O zeker, de
voedselsituatie verbeterde.
Daar zorgde de Jap voor. Ook
onze vroegere Indische vrien
den en huisbedienden kwa
men eten brengen.
Maar Indië was ons Indië niet
meer. De 15e augustus is im
mers ook verbonden met de
Indonesische onafhankelijk
heid. Soekamo en Moham-
den.
Waarom komen onze 'volks
vertegenwoordigers' niet op
zo een idee? Men heeft toch te
kennen gegeven dicht bij de
inwoners te willen staan? Op
deze wijze zijn al reeds of zul
len er zeker nog meer voor de
Waddinxveners vertrouwde
panden (het oude notaris
huis) tegen de grond gaan?
Wij willen toch zo graag uit
breiden, uitbreiden en een
grootstedelijke allure aanne
men? Maar wie zijn ’wij’. Al
leen het gemeentebestuur
soms? De meeste inwoners
van Waddinxveen (’parel aan
de Gouwe’) vragen er in ieder
geval niet om.
Ir. J.A. VAN BUREN
Weidezoom 78, Waddinxveen
Bevrijding?
En toen kwam de 15e augus
tus 1945. De dag van de Ja
panse capitulatie. Van een
bevrijding, zoals hier in Ne
derland op 5 mei was beleefd,
was bij ons absoluut geen
sprake. Ten eerste duurde het vertellen, daar zou begrip zijn
1 voor de opgelopen trauma’s
na zoveel ontberingen.
Maar teruggekomen hier had
iedereen het alleen over het
eigen leed: de Duitse bezet
ting, de hongerwinter, tul
penbollen en de weggevoerde
Joden. Daar pasten geen
treurverhalen van oud-Indi-
egangers in.
Het opgeven van Indië gaf op
den duur zelfs anti-koloniale
gevoelens bij de Nederlan
ders. Dus was ’mond houden’
het parool. Gewoon doen, ver
geten. Men begreep niet dat
het ons niet ging om wie het
meest geleden had - immers,
ieder heeft zijn eigen verhaal,
van iedereen is het ’anders’ -
maar je wil er gewoon over
praten. Voor velen is dat ver
dringen geworden in een kil
en onverschillig Nederland.
Is het te begrijpen dat nu, na
50 jaar, de emoties rond de
Oorlog in de Oost
Een Waddinxveense, die de
Jappenkampen heeft over
leefd, vertelt: ‘Op de 14e au-
toond, maar liet tot nu toe ac- gustus, aan de vooravond van
tie tot behoud van het fa
briekspand achterwege. De
eerstvolgende bestuursverga
dering van het Genootschap
is pas in september.
len in het kader van de bruik
baarheid en inpasbaarheid
van het door C.P. Broer BV
verlaten bedrijfspand in te
stellen, maar hiervan is niets
gekomen.
De Vereniging Historisch Ge
nootschap Waddinxveen
partycentrum, verzekeren en
sparen.
De toegangsprijs bedraagt
12,50, inclusief koffie, bruids
taart en een alcholvrije cock
tail. Onder de bezoekers
wordt een weekeinde voor
twee personen verloot.
Kaarten voor de informatie-
beurs zijn verkrijgbaar bij
partycentrum Amicitia in
Reeuwijk-Dorp, Opdrachtfoto
Boskoop, kapsalon Gijs van
Daalen in Bodegraven, juwe
lier Ron Rijgersberg in Gou
da, herenmode Paanakker in
Gouda en bruidshuis Gigi
Meijer in Gouda.
Kerkweg-West en In twee bijeenkomsten zullen
er twee bruidsmodeshows
van elk twintig minuten wor
den gegeven.
Aan de informatiebeurs
wordt deelgenomen door der
tien bedrijven op het gebied
van herenmode, bruidskle
ding, fotografie, kaarten,
koetsen, auto’s, ringen,
schoonheids- en kapsalon,
WADDINXVEEN - Zaterdag
ochtend vond een eenzijdig
ongeval plaats op zuidelijke
rijbaan van rijksweg A 12
(richting Utrecht). Een 30-ja-
rige bestuurster uit Dor-
15e augustus nog steeds hoog drecht werd door slaap over-
med Hata riepen op 17 augus- oplaaien? Begrijp je nu, dat ik mand en botste eerst recht en
op de 14e augustus de vlag daarna in de middenberm te-
halfstok hang om op mijn ma
nier mijn Tweede Wereldoor-
sing hadden jonge pemuda’s log te herdenken?'.
De nu al ernstige verminkte spijsfabriek aan de Passage in Waddinxveen, waarvoor het college van B.
en W een sloopvergunning verleende aan William House XXVII BV te Rotterdam. (Foto: Sjaak Note-
boom).
fjN'
boom).
Voor service, onderhoud en reparatie van uw auto,
spaart u nu ook Air Miles bij:
AUTOBEDRIJF BOONSTOPPEL B.V.
PEUGEOT DEALER WADDINXVEEN
BOONSTOPPEL JR B.V.
MITSUBISHI DEALER WADDINXVEEN EN GOUDA
AUTO ARBO B.V.
FORD SERVICE DEALER WADDINXVEEN
TWEEBEE B.V.
DEAWOO DEALER VOOR GOUDA EN WADDINXVEEN
BOONSTOPPEL BOSKOOP B.V.
PEUGEOT DEALER BOSKOOP
Deze rubriek staat ter vrije beschikking van elke lezer van het Weekblad voor
Waddinxveen. Brieven die de grenzen van het fatsoen of van het recht op privacy te I
buiten gaan worden geweigerd. Anonieme brieven worden niet gelezen. Brieven onder I
pseudoniem worden wel geplaatst, mits de redactie de schrijver van naam kent. J
