Met Cees Arisz praten
over ’Een ongewoon
gesprek met God
Ruurd Hallema exposeert
LizVenema op ziekenbezoek
Uniek muzikaal evenement
in Goudse St.Janskerk
-BS
Festival
of lessons
and carols
f Kerstconcerten
De Gouwestem
God geeft je steeds
opnieuw dezelfde
lessen, totdat je er
iets van leert’
leder mens trekt zelf
goede of slechte
situaties naar zich toe
Kerstzang-
avond
Moerkapelle
f J|
1
Kolonie
Koningin
■V
1
GK/WVW
PAGINA 1
WOENSDAG 16 DECEMBER 1998
Liz Venema.
(Foto: A. Fioole)
Cees Arisz spreekt op woensdagavond bij De Bron op De Ridderhof in Alphen aan den Rijn.
1
Liz Venema is een Waddinxveense kunste
nares die regelmatig exposities organiseert
in de Agnietenkapel in Gouda maar ook ex
poseert in diverse bibliotheken in de regio.
Ook in Boskoop heeft haar naam een be
kende klank. Haar schilderijen worden sterk
beïnvloed door haar dagelijkse leven en wat
zij meemaakt. Liz is beslist niet iemand die
achter haar werkstuk blijft zitten voor inspi
ratie. Zij trekt letterlijk de wijde wereld in
heeft zichzelf daarbij een bijzondere taak ge
geven; het bezoeken van zieken in de zie
kenhuizen.
'Dat doe ik veel liever dan de hele dag op
het strand liggen’, vertelt ze. ’Mijn reis naar
Mozambique was heel bijzonder en werd ge
kenmerkt door een geleide Hand. Dat be
gon dus al op Schiphol toen ik pater Van Mil
ontmoette. Met hem en Pater Van Zon ben
ik ook de eerste keer naar het ziekenhuis in
Maputo gegaan. Een gigantisch groot terrein
met allemaal kleine paviljoens waar de zie
ken dicht op elkaar liggen. Je knippert best
wel even met je ogen wanneer je zo’n situ
atie ziet.
Binnen in de gebouwen is het benauwd en
mensen die zichzelf een beetje kunnen red
den zitten liever buiten in de schaduw. Veel
Mozambique ligt aan de oostkust van Afrika
met als buurlanden Zambia, Malawi, Tanza
nia en Zuid-Afrika. De hoofdstad Maputo,
waar Liz haar vakantie door bracht, ligt hele
maal in het zuidelijkste puntje van het land.
Ze ergert zich aan het ontbreken van enige
faciliteiten zoals een goed postkantoor of
bank. Relativerend zou je kunnen zeggen dat
het grootste deel van de bevolking nooit
een kaart verstuurt of zoveel geld heeft dat
ze een bank om de hoek nodig hebben. Post
meer dan een bemoedigend woord en aan
dacht kon ik ze niet geven met mijn snelcur-
sus Portugees. Toch voelde ik dat ze blij wa
ren met dat beetje aandacht. Door gebrek
aan geld en geschoold verplegend personeel
worden de zieken daar verzorgd door fami
lieleden. Tussen elf en twaalf uur ’s morgen
kan men bijvoorbeeld eten brengen. De was
wordt gezamenlijk gedaan. Zeep is er nau
welijks dus je kunt je wel voorstellen hoe
het er toe gaat. Maar de mensen doen hun
uiterste best er het beste van te maken.
Voorlichtingsprojecten over bijvoorbeeld
hygiëne en hoe voorkom je ziektes werpen
langzamerhand hun vruchten af.
Deze bezoeken waren heel anders dan die
ik gebruikelijk afleg. Wanneer ik op de Ca-
narische Eilanden ben of in Tenerife probeer
ik altijd Nederlanders te bezoeken. Die zijn
er niet altijd maar er zijn altijd wel andere
Noord- Europeanen die het fijn vinden als
ze bezoek krijgen. Ook op St Maarten zoek
ik de zieken op. Al 35 jaar correspondeer ik
met vrienden.’
naar Nederland wordt dan ook afgegeven
op de Nederlandse Ambassade en via Zuid-
Afrika verder verzonden.
In het verleden was Mozambique een kolo
nie van Portugal. Na bloedige strijd van de
bevrijdingsbeweging Frelimo werd het land
in 1975 zelfstandig.
Liz Venema verbleef bij haar broer in Mo
zambique en was volgens hem weleens te
onvoorzichtig. Liz wijst naar boven en zegt:
’Ik heb altijd een beschermengel bij me.
Daarom heb ik op een gegeven moment in
het telefoonboek naar een kerk gezocht.
Met een mondje Portugees, handen en voe
ten, werd een afspraak gemaakt en omdat
het toch nog best wel een eindje lopen was
nam ik een taxi. Je loopt niet acht gevaar als
blanke maar het blijft toch uitkijken.
Toen ik de Evangelische kerk binnenkwam
ging ik achterin zitten. Al snel kwam er ie
mand naar mij toe die duidde dat ik vooraan
moest komen zitten en ook werd er van mij
verwacht dat ik iets te vertellen had. Geluk
kig was ik voorbereid want ik had een bijbel
bij me in het Portugees. Na een lezing uit I
Corinthe 13, dat gaat over de liefde van
mensen jegens elkaar en God, mocht ik ook
vrijelijk nog een bemoedigend woord spre
ken. Ingegeven door een hogere macht
werd ik hiertoe in staat gesteld en dat was
een bijzondere ervaring.’
Na een enerverende reis van drie weken in
Mozambique is Liz al weer reisvaardig om
op Curasao in een kindertehuis een aantal
weken vrijwilligers werk te doen. Ook hier
probeert ze nog tijd te vinden om zieken te
bezoeken in het ziekenhuis.
(Kate Goudriaan Spijker)
W’VEEN/BOSKOOP- Met het telefoonnum
mer van Pater André van Zon op zak reisde
Liz Venema naar Mozambique. Óp Schiphol
informeerde ze of er nog meer passagier in
haar vliegtuig zaten met dezelfde bestem
ming. Eén persoon meldde zich en dat bleek
Pater Jan van Mil te zijn. Hij ging voor drie
maanden naar zijn collega van Zon. ’De we
reld is klein’, zegt Liz met een glimlach.
GOUDA - Op zaterdag 19 de
cember 1998 zal in de St.Janskerk
in Gouda een integrale uitvoering
worden gegeven van alle zes can
tates van het Weihnachts-orato-
rium van J.S. Bach. De eerste drie
cantates worden tussen I 1.00 en
12.30 uur uitgevoerd, de cantates
vier, vijf en zes tussen 15.00 en
16.30 uur. C.O.V. Laus Deo is
een gemengd koor dat al meer
dan 45 jaar bestaat en ongeveer
negentig leden telt. Tevens zijn
gerenommeerde solisten als Mar
jorie Ginczinger (Sopraan), Mar-
gareth Beunders (alt), Jan van Els-
acker (tenor), Frans Fiselier (bas)
andere kunstenaar minder wordt
gewaardeerd. De combinatie met
een schilder of schilderes gaat uit
stekend’, luidt de verklaring.
Het is inmiddels de derde maal
dat Barbara Houwers bij Yvonne
exposeert. Haar schilderijen heb
ben een sterk autobiografisch ka
rakter. Ze gaan over het gewone
leven, de gewone mens, de omge
ving en de ander. Binnen de be
grenzing van het doek schildert zij
met krachtige lijnen, met een ex
pressief schildersgebaar. Ze laat
de kwetsbaarheid maar ook de
kracht zien van de mens in com
municatie en relatie tot zijn om
geving. Speciaal voor deze ten
toonstelling heeft Barbara ook
een aantal kleinere schilderijen
gemaakt, deze zijn te koop voor
respectievelijk 395 gulden en 550
gulden. Wellicht voor de ware
kunstliefhebbers een mooi kerst
geschenk.
Ruurd Hallema’s werk bevindt
zich in vele collecties in binnen-
en buitenland. Hij gebruikt bijna
uitsluitend brons voor zijn kunst
werken. Het gieten en afwerken
van de beelden doet hij veelal in
z’n eigen werkplaats. Eén van de
Walsh beschrijft God in het boek
als een humorvolle intelligentie.
Een goed voorbeeld van Gods hu
mor is het stukje waarin God aan
Walsh vraagt om een grap te ver
tellen. Walsh vertelt dan: „Een
moeder kwam de keuken binnen
en zag dat haar dochter een teke
ning aan het maken was. De moe
der vroeg wat het kind tekende
en het meisje antwoordde: ’ik
maak een tekening van God’. De
moeder antwoordde: ’maar nie
mand weet toch hoe God eruit
ziet?’ ’Wel,’ zei het meisje: ’als jij
me nu eerst mijn tekening laat af-
Op zaterdag 28 november 1998 is
er om circa 13.00 uur een inlei
ding op het Weihnachts-oratori-
um voor het publiek in de raad
zaal van het Goudse stadhuis. De
ze is gratis te bezoeken.
Toegangskaarten voor het gehele
concert kosten voor volwassenen
f 47,50, voor 65+ers f 37,50 en
voor CJP-houders f 27,50. Toe
gangskaarten voor alleen het och
tend- of middagdeel kosten voor
volwassenen f 28,50, voor 65+ers
f 23,50 en voor CJP-houders f
18,50. Kaarten zijn te koop bij de
VW Gouda, Markt 27, 2801 JJ
Gouda, tel.nr.: 0182 - 583210.
zich toe. Als je iets goed maakt
van je leven straal je dat uit naar
anderen, je ontmoet dan veel po
sitieve mensen. Kom je dus
steeds mensen tegen met een be
paald probleem dan moet je eens
heel goed bij jezelf te rade gaan en
kijken naar wat het voor jou te
betekenen heeft. We hebben alle
maal van huis uit bepaalde denk
beelden meegekregen die ons le
ven bepalen. Als we een mening
hebben over iemand kijken we
vaak onbewust in een spiegel en
zien dan wat in onszelf al aanwe
zig is en naar aanleiding daarvan
geef je de ander een beoordeling
die zowel negatief als positief kan
uitvallen. Maar dat oordeel is
maar een klein stukje van de
waarheid, alleen dat wat je hebt
geleerd. Bepaalde patronen wor
den in gezinssituaties voortgezet,
kinderen komen daarin terecht
en zorgen vaak voor een herha
ling. Soms zijn die patronen heel
bedreigend en is het handig om
een toeschouwer te hebben. God
is altijd onbevooroordeeld en als
je op Hem afstemt zal je met Hem
in gesprek komen. Er is moed
voor nodig om verandering in pa
tronen aan te brengen. Verande
ring in welke vorm dan ook is in
eerste instantie altijd bedreigend
en veroorzaakt een stuk spanning.
Maar verandering geeft eveneens
de mogelijkheid om je blik te ver
ruimen. We hebben als mens alle
maal veel mogelijkheden die we
niet benutten omdat we vast zit
ten in oude gewoonten. God
heeft ons geschapen als mensen
met een vrije wil, we zijn vrij om
te kiezen maar wel in verbonden
heid met de ander. God is niet de
identiteit die bepaalt wat je als
mens moet doen maar Hij reikt
wel een aantal handvatten aan
waar je wat mee kunt doen. De
Door Jeanette van Veelen
REGIO - Een aantal jaren geleden schreef de Amerikaan Ne
ale Donald Walsh het spraakmakende boek ’Een ongewoon
gesprek met God’. In Amerika werd het al snel een bestseller
en Nederland bleef daarin niet achter. Op dit moment is het
boek bezig aan zijn dertigste druk en zijn al meer dan 62.000
Nederlandse exemplaren over de toonbank gegaan. Ook ver
scheen een werkboek over ’Een ongewoon gesprek met God’.
Het studieboek is het concept en het werkboek is een prakti
sche aanvulling en bevat oefeningen die men alleen of in
groepsverband kan doen.
Burgemeester F. Tjaberings
van Borne opende de ten
toonstelling. Links Barbara
Houwers in het midden
Ruurd Hallema. Op de voor
grond één van Ruurd’s kunst
werken.
Foto: Kate Goudriaan Spijker)
MOERKAPELLE - De Moerka-
pelse koren organiseren weer
een Kerstzangavond onder het
motto van ‘Komt allen teza
men*.
Deze zangavond wordt gehou
den op vrijdag 18 december
aanstaande in het kerkgebouw
van de Gereformeerde Ge
meente te Moerkapelle, aan
vang 19.30 uur. De medewer
kende koren zijn: Ouderen
koor ‘De Avondster’ onder
leiding van mevrouw Jenny
Konings-Hertog, Chr. ge
mengd koor ‘Sursum Corda’
onder leiding van Gerard Lan
ge, Chr. gemengd koor ‘Asaf
onder leiding van Peter Ver-
wey, jongerkoor ‘Nethanja’ en
jeugdkoor ‘Asarela’ beide on
der leiding van Rien van der
Werff. Zoals gebruikelijk is er
samenzang en bespelen diver
se organisten het orgel. U bent
van hartelijk welkom.
De toegang is vrij, maar voor
de bestrijding van de onkosten
wordt een collecte gehouden.
en Tijn van Eijk (organist) gecon
tracteerd. Het geheel zal worden
ondersteund door het Randste
delijk Begeleidingsorkest en ge
leid door de vaste dirigent Edwin
Wolf.ln de middagpauze van twee
uur wordt een groot aantal ran-
dactiviteiten georganiseerd zoals
een oratoriumlunch in diverse
restaurants aan de Goudse Markt,
een lunch in combinatie met een
bezoek aan het Verzetsmuseum
Zuid-Holland, een rondleiding
langs de beroemde Goudse Gla
zen in de Sc Janskerk en een
stadswandeling door historische
Gouda o.l.v. gidsen.
opzet van de thema-avond is om
mensen te attenderen op het
boek en mensen die het boek
reeds hebben gelezen te stimule
ren om het geleerde in praktijk te
brengen.”
Tijdens de thema avond wil Cees
Arisz graag in gesprek met de
aanwezigen om te praten over de
verschillende onderwerpen die
Walsh ter sprake brengt. Tevens
bestaat de mogelijkheid om ge
spreksgroepen te vormen om
met elkaar de oefeningen van het
werkboek uit te voeren. De
avond die in De Bron bij winkel
centrum De Ridderhof wordt ge
houden is gratis toegankelijk en
begint om 20.00 uur. Voor aan
melding kan men contact opne
men met Cees Arisz, telefoon
0172-422236 of 06-50637623.
1994 mocht Yvonne Hallema de
vorstin ontvangen. De galerie legt
zich toe op de betere hedendaag
se kunst uit binnen- en buiten
land. Regelmatig is er werk te zien
en te koop van onder andere Ar
mando, Jan Cremer, Ton van Kes-
teren, Carla Kleekamp, Lassche,
Charlotte Molenkamp, Jan Mon-
tijn, Michel van Overbeke, Bas
van der Poll, Liesbeth Rahder en
Jeroen Krabbé.
De galerie Yvonne Hallema
kunstzaken is gevestigd in een
fraai negentiende eeuws pand aan
de Ennekerdijk 8-10 in Borne.
Geopend op zaterdag en zondag
van 14.00 tot 17.00 uur. Wilt u
advies van Yvonne dan kunt u ook
een persoonlijke afspraak maken.
Telefoon 074-2670366. (Tussen
21 december 1998 en 3 januari
1999 gesloten).
hoogtepunten van dit jaar was het
ontwerpen van de Award voor de
Europese Soundmixshow van
Hennie Huisman. Ook is een
prachtig beeld van hem te vinden
voor het stadion van FC Twente.
Een echte Hallema is onder ande
re te herkennen aan zijn ronde
vormen. Uiteraard ontwikkelt de
kunstenaar zich nog elke dag en is
er ook verandering in zijn werk te
zien gedurende de jaren. In het
Waddinxveense beeld is al een
nieuwe stroming te herkennen
die zich in zijn huidige werk door-
zec Speciaal voor deze tentoon
stelling is er een gelimiteerde op
lage gegoten van het beeld ’La
Femme du Monde’ dat verkrijg
baar is voor 895 gulden. Dit
exemplaar is in totaal 25 cm hoog
en zijn allen genummerd en gesig
neerd.
Algemeen bekend is dat Koningin
Beatrix zelf ook een verdienstelij
ke kunstenares is, zodra ze even
tijd vrij kan maken. Dat brengt
haar tijdens bezoeken ook vaak in
verschillende kunstgaleriën. In
maken...’ God antwoordt dat het
een goede grap is en zegt vervol
gens dat Hij nu een verhaaltje wil
vertellen en begint: ’Er was eens
een man die besefte dat hij van de
ene op de andere dag urenlang
bezig was om een boek te schrij
ven. Een vriend vroeg hem wat hij
aan het doen was. ’Oh’, ant
woordde de man, ’ik schrijf een
heel lang gesprek op wat ik met
God aan het voeren ben’. ’Dat is
aardig’ vertelde de vriend ’maar
niemand weet wat God nu wer
kelijk zou antwoorden’. ’Wel’
antwoordde de man: ’als jij me nu
eerst mijn werk laat afmaken...’
Cees Arisz van de Alphense orga
nisatie Integratie heeft zich in het
boek van Walsh verdiept en
houdt woensdag 16 december
een thema-avond waarbij hij een
dialoog wil aangaan met het pu
bliek en eventueel wat oefeningen
uit het werkboek wil toepassen.
Volgens Cees vertoont de inhoud
van het boek veel overeenkom
sten met zijn persoonlijke erva
ringen en is dat de reden dat het
boek hem zo aanspreekt.
„Ik ben blij dat het boek geschre
ven is, dan hoef ik het niet meer
te doen. Het boek ’Een onge
woon gesprek met God’ be
schrijft op een voortreffelijke wij
ze hoe wij met God zouden kun
nen communiceren, om
zodoende op levensvragen een
antwoord te krijgen. Walsh
maakt ons deelgenoot van zijn ei
gen verbluffende ervaringen, toen
hij in dialoog raakte met God. Hij
W’VEEN/BOSKOOP - Het
mannenkoor ’De Gouwestem’
heeft een drukke periode, zo
vlak voor de kerstdagen. Het
koor geeft maar liefst vier con
certen binnen een week. Op
14 december is De Gouwe
stem te horen in Nieuwerkerk
a.d. IJssel, op 16 december in
Rotterdam. Vrijdag 18 decem
ber is het traditionele kerst
concert in de Waddinxveense
Ontmoetingskerk aan de
Groensvoorde. Hieraan wordt
meegewerkt door Lidy de
Heij (mezzospraan), Liselotte
Fennema (panfluit), Ben Kra
mer (piano) en Arjan Breuk
hoven (orgel). Het programma
wordt afgewisseld door sa
menzang van bekende kerstlie
deren. De algehele leiding is in
handen van Martin Mans, diri
gent van het mannenkoor. De
entree is gratis, wel wordt een
collecte gehouden om uit de
kosten te komen. Zaterdag 19
december geeft het koor een
concert in het Zorgcentrum
van Boskoop. De aanvangstijd
is 15.00 uur.
BOSKOOP/WADDINXVEEN/B
ORNE - In het voormalige Sint-
Jozef gebouw in Borne heeft
Yvonne Hallema een galerie. On
langs werd daar een expositie ge
opend met kunstwerken van haar
echtgenoot Ruurd Hallema en
schilderijen van Barbara Hou
wers.
Ruurd Hallema is in deze omge
ving vooral bekend om zijn kunst
werk dat staat voor het Wad
dinxveense gemeentehuis. Naast
zijn werkzaamheden als kunste
naar is hij tevens de man die de
public relations verzorgt voor Jan
Boomkamp Gardens. Door de za
kelijke band met het Boskoopse
bedrijf Le Feber is hij voor Jan
Boomkamp regelmatig in het Bo
skoopse te vinden.
Wellicht vormt het echtpaar Hal
lema de ideale combinatie in de
kunstwereld. Yvonne houdt re
gelmatig thema-exposities en
heeft daarbij voor het concept ge
kozen van schilderijen en beeld
houwwerken van Ruurd. ’We
hebben er wel eens andere beeld
houwers bij gehad maar je vindt
het vervelend als het publiek kiest
voor het werk van Ruurd en de
I GOUDA - Als vanouds pre-
I senteert het Goudsch Kamer-
I koor onder leiding van Ralph
I van Vliet in december het
I sfeervolle ’Festival of lessons
and carols’. Het festival wordt
traditioneel geopend met de
samenzang ’Once in Royal Da
vids City’. Daarna volgen afge
wisseld koorzang (carols), sa
menzang en lezingen (lessons),
I dit alles volgens de Engelse
traditie. De bijeenkomst
wordt beëindigd met samen
zang, ’O come all ye faithful’,
een carol ter voorbereiding op
de kerstnacht en de eerste
kerstdag.
Vorig jaar is voor het eerst
een speciaal kinderconcert,
voor en door kinderen toege
voegd aan de al bestaande
reeks concerten. Dit bleek
een groot succes te zijn! Re
den voor handhaving van dat
idee. Ook dit jaar zal het
i Goudsch Kamerkoor daar-
voor weer samenwerken met
I het kinderkoor K.K.Fonie, ook
I onder leiding van Ralph van
I Vliet. Nieuw dit jaar is dat
I twee goede zangeressen van
I het kinderkoor, Leda van Vliet
en Agnes Loonstra, ook hun
medewerking zullen verlenen
aan de andere carolconcerten.
De instrumentale begeleiding
wordt dit jaar verzorgd door
Christaan Ingelse (orgel) De
teksten worden gelezen door
Rik Bikker. De concerten zijn
I als volgt gepland:
I zaterdag 19 december in de
I Oud Katholieke Kerk, Hoge
j Gouwe 107 te Gouda. Aan-
I vang: 16.30 uur (carols voor
I kinderen) 19.30 uur en 21.00
I uur. Zondag 20 december in
I de St. Victorkerk, Zuidkade
J 176 te Waddinxveen. Aan-
I vang: 19.30 uur. Voor de kin-
I dercarols is de toegangsprijs
I 2.50 gulden voor kinderen en
I 5 gulden voor volwassenen.
I Voor de twee avondvoorstel-
I lingen is de toegangsprijs 7.50.
I Het concert in Waddinxveen
I is vrij toegankelijk en na afloop
I wordt een collecte gehouden.
I Toegangskaarten voor de con-
I certen in Gouda zijn verkrijg
baar bij de WV in Gouda, via
de koorleden en vóór de uit
voeringen in de kerk. Het
Goudsch Kamerkoor heeft
f nog plaats voor een tenor. En-
thousiste koorleden worden
1 uitgenodigd contact op te ne-
I men met de secretaris Brigitte
Kempen, telefoon 0182-
583785.
stelde God allerlei vragen over
het leven, werk, gezondheid, hu
welijk, scheiding, religie, seks,
geld, het hiernamaals en nog veel
meer. En God antwoordde hem.
De antwoorden die God geeft
zijn op zijn minst verfrissend te
noemen. Het boek toont God als
een humoristische intelligente en
kritische waarnemer van het le
ven op aarde maar beslist niet als
bestraffend fenomeen. Het leert
ons dat wij de dialoog met God
moeten aangaan. Werkelijk com
municeren en niet het simpelweg
indienen van onze verlanglijstjes,
dit houdt tevens in dat
we moeten leren luiste
ren naar de antwoorden
van God en we Hem
moeten vertrouwen.
Vertrouwen is ons als
mens niet aangeboren,
wij moeten het leren. In
eerste instantie leren wij
de normen en waarden
van onze ouders en de directe
omgeving en later kom je er soms
achter dat de dingen anders zijn
dan je werd geleerd.
Het boek geeft veel handvatten
om de essentie van ons leven in
een ander licht te gaan zien. Het
is heel bruikbaar voor mensen
met een religieuze inslag maar
eveneens voor mensen die abso
luut niet geloven. God is tenslotte
niet alleen een God voor de gelo
vigen maar net zo goed
voor de ongelovigen.
De meeste mensen
hebben wel een Gods
besef, alleen geeft men
er misschien een ande
re naam aan. Zoals het
Universum, Allah of
Boeddha. Vaak roepen wij God
ter verantwoording als in ons le
ven iets mis gaat. God maakt aan
Walsh duidelijk dat wij als men
sen zelf verantwoordelijk zijn
voor alle ellende die wij met el
kaar op de wereld scheppen. Zo
lang in de mens een strijd woedt,
blijft er eveneens een strijd buiten
de mens.”
Cees meent dat een ieder eerst
bij zichzelf moet beginnen en zich
moet afvragen waarom bepaalde
dingen gebeuren. Hij vervolgt: „Je
moet altijd in jezelf beginnen.
Waarom loop ik steeds tegen de
zelfde dingen aan? Het antwoord
is simpel: omdat je er iets mee
moet doen. God geeft je steeds
opnieuw dezelfde lessen, totdat je
er iets van leert, leder mens trekt
zelf goede of slechte situaties naar
A
<‘3
