van het Romeinse Rijk
Zwerven langs de noordgrens
‘Native’ Boskoper in
‘the middle of nowhere’
Top 10
1
Toeristenseizoen in Gouda
alp
W5 a
Zomercursus buitenschilderen
lil
'i
I
ALPHEN
BODEGRAVEN
WOERDEN
Conserveren
Vondsten
Ro-
X:
-
Varen op de plassen
-
Wsr'*'"'
-
- -w -d
-
"'W
-
jê.. jjEall
Ifa
j#1
KOUDEKERK
HAZERSWOÜDE
ZWAMMEKDAM
NSEWWERPRUG
HARMELEN
wWfc
Pim Cluistra
Langs de weg plaatsten de Romeinen op regelmatige
afstanden mijlpalen, die de afstand naar een volgend
castellum aangaven. (Foto:PH)
te zijn gepasseerd stroomt de
Oude Rijn via Leiden en Val
kenburg naar Katwijk, waar hij
in de Noordzee uitmondt.
Sinds de Romeinen zich halver
wege de eerste eeuw in Neder
land vestigden, heeft de Rijn als
noordgrens van het immense
rijk gediend.
Hoewel de centurions met hun
legionairs nog tal van expedities
in noordelijker gelegen gebied
ondernamen, is de rivier eeu
wen lang de scheidslijn tussen
beschaving en barbarij geweest.
Langs deze grens bouwden de
Romeinen tal van forten, die
een belangrijke rol speelden bij
de verdediging van de grens.
overkomen. Dat ze goed
kan fotograferen blijkt in ie
der geval uit bijgaande va-
kantiekiek. Op de foto staat
haar vriend Ad van Veen,
‘native Boskooper’, letterlijk
in ‘the middle of nowhere’.
Na een maandenlange reis
in verzengende hitte waren
de twee reizigers ernstig toe
7. Heimwee. Honderden men
sen hebben na een week zon,
zee, strand, alweer zin in re
gen, de goudvis en - raar maar
waar - hun schoonmoeder.
6. Diefstal. Voorheen goed
voor een top-3 notering, maar
sinds de uitvinding van de
heuptas en het hangzakje (om
de nek) gezakt naar plaats 6.
Toch komt het nog regelmatig
voor dat de volgestampte auto
tijdens een tussenstop wordt
leeggeroofd.
4. Gekneusd stuitje, veroor
zaakt door een glijpartij in de
welbekende Franse hurk wc’s.
Het komt vaak voor dat de
toiletvloer glad wordt door
knoeipartijen van voorgangers.
Slachtoffers worden terugge
vlogen met de 'bipsvlucht'.
I. Langdurige diarree, al vanaf
drie dagen. Oorzaak: olijfolie
of andere vetten waar het
Hollandse darmkanaal, dat is
ingesteld op andijviestamppot,
niet tegen bestand is. Soms zo
hevig dat zelfs een pakje Norit
geen effect heeft
2. Ruzie. Met name onder
echtparen en stelletjes en
vaak al op de heenweg.
Meestal vanwege het beroer
de kaartlezen van de vrouwe
lijke bijrijdster. Na de derde
maal ’o, we hadden er hier
toch afgemoeten’, keert de
bestuurder om.
„I am a ‘new Boskooper*, ha
ving arrived in Boskoop fr
om my native Australia in
October 1998.” Zo begint de
brief van Sandy Moritz, een
Australische die inmiddels
volgens eigen zeggen aardig
Nederlands kan babbelen,
maar schrijvend nogal ver
warrend op de lezer kan
8. Twijfel of het gas uit is. In
de regel gaat de vrouw dan te
rug en blijft de man op de va-
kantieplek. Overigens blijkt bij
thuiskomst in honderd procent
van de gevallen het gas afge
sloten te zijn.
3. Verbrand. Niet door een
openhaard, maar de Spaanse,
Italiaanse, Franse, Griekse of
Turkse zon. Nederlanders zijn
vaak zo blij dat ze een keer
de zon zien dat ze de eerste
vakantiedag van ’s morgens
vroeg tot 's avonds gaan liggen
bakken. Levensgevaarlijk. Aan
het eind van de dag zien ze
eruit alsof ze zijn gecremeerd.
het Hollandse kleiveengebied,
waren de wegen in het Groene
Hart geplaveid met een enkele
decimeters dikke laag grind en
aangestampte schelpen. Naast
dit ’loopvlak’ sloegen de legio
nairs houten palen in de grond,
om te voorkomen dat het pla
veisel weggelopen werd. Frag
menten van zulke ’heirwegen’
of ’heirbanen’ zijn in het Groe
ne Hart gevonden in De Heem
en in Valkenburg. Het is zeer
waarschijnlijk dat deze weg de
rivier aan de zuidzijde geheel
gevolgd heeft.
heerlijk temperatuurtje. De
kleren werden afgegooid en
Ad sprong erin met hoed
(’of course!’) en al en vroeg
om een biertje. Dit plaatje
werd een prachtige foto en
brengt de briefschrijfster
nog altijd even terug naar
het ware reis- en vakantie
gevoel in Austr'üë.
2 4
5. Regen. De gemiddelde va
kantiemens rijdt 1000 kilome
ter om op een strand of cam
ping in de zon te liggen. Als
het dan een week regent, zakt
hij nog 500 kilometer zuidelij
ker. Regent het dan nog,
scheurt hij 1500 kilometer te
rug om een zonnebankkuurtje
te doen.
Veel archeologische resten die
worden gevonden, blijven te
genwoordig op de vindplaats
achter. Nadat ze zijn bestu
deerd, worden ze gewoon
weer toegedekt en blijven zo
als historische schatten in de
wordt, is het verstandig om
naast schildermateriaal (verf,
penselen, veldezel, doek of pa
pier) eigen eten en drinken
mee te nemen. Hans van Wee-
ren heeft voor deze week al
diverse stekjes in zijn hoofd,
zoals met een groep de plas op
gaan of samen op het Reght-
huysplein te werken. Volgens
Van Weeren zijn er in ieder
geval genoeg inspiratiepunten
in zijn mooie Nieuwkoop. De
kosten voor deze hele week
bedragen 200,-.
Voor meer informatie en in
schrijving kunnen belangstel
lenden contact opnemen met
Hans van Weeren, Zuideinde
14, 2421 AH Nieuwkoop, tele
foon: 0172-575296.
aan een warm bad, maar op
de gemiddelde camping was
geen badkuip te vinden. Aan
het eind van een zekere
middag signaleerden zij een
bron vlak bij de weg, waar
aan vee en schapen zich la
ven. Het water in deze bron
komt uit ‘the Great Artesian
Basin’ en bleek van een
Met stip gestegen naar de
nummer een positie: tien da
gen Turkije al vanaf 999 gul
den. Inclusief hotel op basis
van half pension. Op de twee
de plek twee weken Koss 799
florijnen. Nog goedkoper is de
derde plek: 13 dagen naar de
Spaanse zon in Blanes, 599
piek. Met de bus, dat wel, dus
twee dagen reizen ervan af
trekken. U kent ze wel de va-
kantie-top-tienen. Bijna elk
reisbureau heeft inmiddels
een grote poster met schreeu
wende koppen in de vitrine
hangen. Als het maar een
goedkope aanbieding is, dan
willen we wel op vakantie,
waarheen maakt dan niet zo
veel uit Twee weken Hibbe-
kehabbekrats voor 699,-? Dat
is geen geld, boeken! Ligt Hib-
bekehabbekrats naast vul
kaaneiland Hibbekebuskrui-
tus? Geen probleem, vuurwerk
op de goede koop toe. Zolang
het een aanbieding betreft,
nemen we een hoop op de
koop toe. Maar als het een
’gewone’ vakantie is, zijn we
toch wat gevoeliger, zo blijkt
uit de top-8 van redenen om
eerder huiswaarts te keren
van vakantiebestemming dan
de bedoeling was.
NIEUWKOOP - In de week
van 19 tot en met 23 juli orga
niseert de in Nieuwkoop wo
nende beeldend kunstenaar
Hans van Weeren een week
buitenschilderen in zijn woon
plaats. Belangstellenden kun
nen zich hiervoor nog opge
ven.
Vijf dagen lang wordt er buiten
gewerkt, met acrylverf op pa
pier of doek. De schilderdagen
duren van 10.00 tot 12.00 uur
en 13.00 tot 15.00 uur. Er
wordt in deze schilderweek
extra gelet op kijken en com
positie, materiaalgebruik, het
creëren van sferen en ‘hoe
doen anderen het?’. Omdat
misschien wel eens op nogal
afgelegen plekjes geschilderd
NIEUWKOOP - In de maanden
juli en augustus organiseert Ver
eniging Natuurmonumenten ge
regeld natuurexcursies in het
Nieuwkoopse Plassengebied. De
hele maand kan men met de ex-
cursieboot meevaren; elke zon
dag om 10.00 uur en elke
woensdag om 14.15 uur. Tijdens
de vaartocht wordt uitleg gege
ven door een professionele gids
over de ontstaansgeschiedenis
van het gebied en de planten en
dieren onderweg. De excursies
duren ongeveer drie uur. Voor
meer informatie en aanmeldin
gen belt u met 0172-408250.
Een stuk gereconstrueerde Romeinse weg bij Valkenburg.
Zo heeft de weg langs de zuidoever van de Rijn eruit gezien.
(Foto: PH)
Door Peter van der Heide
De bovenloop van de Rijn was gedurende de eerste eeu
wen van onze jaartelling de noordgrens of Limes van het
Romeinse Rijk. Hoewel er boven de grond nog maar bar
weinig aan de tijd van de Romeinen doet herinneren, vin
den archeologen steeds meer sporen ondergronds. Wie
wil weten hoe het leven in de Romeinse tijd eruit zag, kan
in het Archeon in Alphen aan den Rijn replica’s van Ro
meinse gebouwen uit Nederland zien. Nog iets verder
stroomafwaarts, in Leiden, vindt de geïnteresseerde rei
ziger het Rijksmuseum van Oudheden. En natuurlijk is er
altijd de rivier die, twintig eeuwen later, nog steeds als
stille getuige door het Hollandse landschap meandert.
Een landelijke route langs de
Rijn in het Groene Hart.
(I cm 2 km)
(Illustratie: PH)
king aan de Rijn te zien op het
terrein van de Hooge Burch.
Archeologen vermoeden dat
ook in Woerden (Laurum) en
Alphen (Albaniana) castella
hebben gestaan.
Archeologen van de Katholieke
Universiteit van Nijmegen
doen momenteel onderzoek in
deze gemeenten.
Een andere belangwekkende
vondst uit de Romeinse tijd
was het schip van Zwammer-
dam, een platte schuit waarmee
materialen en voorraden wer
den vervoerd van fort naar
fort. Ook bij De Meern werd
een Romeins schip gevonden.
In Archeon is een replica van
een dergelijke schuit te zien.
Maar de Romeinen maakten
niet alleen gebruik van water
wegen voor hun transporten.
De soldaten legden vaak tijdens
hun marsen wegen aan. Vanwe
ge het ontbreken van stenen in
Een tochtje langs de Rijn in het
Groene Hart is om meerdere
redenen een leuke toeristische
route. Of u nu vaart, fietst,
wandelt of per auto de rivier
volgt, er is genoeg te zien en te
beleven voor jong en oud.
Hoewel de rivier in dit gebied
vrijwel volledig is gekanali
seerd, zijn er toch nog verras
send natuurlijke stukjes, zeker
als je bedenkt dat je midden in
de Randstad bent. Daarbij is er
telkens de fraaie aanblik van
eindeloze polders, afgewisseld
met knusse dorpjes en typisch
Hollandse stadjes.
De Nederrijn splitst zich bij
Wijk bij Duurstede in de Lek
en de Kromme Rijn, die door
Utrecht stroomt. Na Utrecht
wordt de rivier eerst Leidsche
Rijn en verder stroomafwaarts
Oude Rijn genoemd. Tot in de
vroege middeleeuwen vormde
deze noordelijke tak de hoofd
loop van de rivier. Na Alphen
anderhalf uur en worden des
gewenst ook in het Duits of
Engels gegeven. De wandelin
gen vertrekken om 14.00 uur
vanaf de VW op de Markt.
Deelname kost fl. 6,00 per
persoon. Tevens is het moge
lijk de beroemde ’Goudse Gla
zen’ beter te leren kennen. De
St.Janskerk is de langste kerk
van Nederland en wereldbe
roemd om de gebrandschil
derde glas-in-lood ramen uit
de zestiende eeuw. In de St.Jan
is maar liefst meer dan vijftig
procent van het totale Middel
eeuwse glas in Nederland te
zien. Op de kaasmarktdagen
worden er om I 1.15 en 13.30
uur rondleidingen gegeven
door de kerk. Deze rondlei
dingen zijn gratis, men betaalt
alleen de entree van de kerk.
Rederij ’t Groene Hart maakt
in het zomerseizoen rondvaar
ten over de Reeuwijkse Plas
sen. In juli en augustus ver
trekt de boot vanaf de Bleker-
singel in Gouda twee maal per
dag, om 10.45 en 14.00 uur,
van dinsdag tot en met zater
dag. Deze rondvaart duurt
drie uur en kost fl. 15,00 voor
volwassenen en fl. 12,50 voor
kinderen en vijfenzestigplus-
sers. VW Gouda verzorgt na
dere informatie over en reser
veringen voor deze activitei
ten. WV Gouda is te vinden
aan de Markt 27, en telefo
nisch bereikbaar op nummer
0182-513666.
'.W
--- -
In de jaren zestig werd in
Zwammerdam het castellum of
fort ’Nigrum Pullum’ ontdekt
en opgegraven. Nu nog zijn de
fundamenten van deze verster-
grond. De belangrijkste reden
hiervoor is dat het hoge grond
waterpeil de vondsten optimaal
conserveert.
Wie toch meer wil zien, kan
zich in Archeon vergapen aan
een Romeins badhuis zoals dat
in Heerlen heeft gestaan, een
Romeinse tempel naar de tem
pel van Cuijk en tal van woon
huizen zoals ze in Voorburg zijn
gevonden. Echte oude voor
werpen zijn te zien in het Rijks
museum van Oudheden in de
fraaie presentatie ’De archeo
logie van Nederland’. Tot het
einde van het jaar loopt daar
ook de interactieve tentoon
stelling lActie Romein!, die zich
met name richt op kinderen
(maar ook voor volwassenen
meer dan de moeite waard is).
Nog een stukje verder naar het
westen is in Valkenburg een
stuk gereconstrueerde
meinse weg te zien.
(■iLï-
GOUDA - Nu het toeristen
seizoen weer is begonnen,
worden er tal van activiteiten
in Gouda gehouden. Elke don
derdagochtend vindt op de
Markt in Gouda de traditione
le Kaas- en Ambachtenmarkt
plaats van 10.00 tot 12.30 uur.
Na afloop van de Kaasmarkt
kunnen geïnteresseerden mee
met een stadswandeling door
de historische binnenstad.
Tijdens de kaasmarktdagen
wordt op donderdagmiddag
een stadswandeling onder lei
ding van een VW-gids gehou
den. De wandelingen duren
WW
-i?-
.r
r ■*-
J 7 A-j
