I
o
j Gereedschap naar Afrika
I
i
i
I
I
Halverwege de Noordkade in Wad-
dinxveen staat een monumentaal
kantoorgebouw met erachter een
flink industrieterrein. Velen herin
neren zich dit als de NKF, de 'ka-
belfabriek'. Maar het gebouw was
oorspronkelijk de tabaksfabriek
Dobbelmann. Daarover is tot eind
oktober een tentoonstelling te zien
in de Waddinxveense bibliotheek.
Oud gereedschap
Avonturier
Rijksmonument
WADDINXVEEN
WADDINXVEEN
1
F) i.
D
□J
Door Cees Bakker
Foto's: PR
De vrijwilligers van Gered Gereedschap.
Foto: PR
Expositie over oude fabriek
Dobbelmann aan Noordkade
ken zijn een samenstel van blokvormige bouw
massa's.
De overige gebouwen op het terrein zijn vanwege
leeftijd of ingrijpende wijzigingen voor bescher
ming van ondergeschikt belang.
Louis keerde weer terug in Nederland en
nam in Rotterdam een tabaksfabriekje over.
Hij wist dit tot grote bloei te brengen. Een
groot deel van de productie bestond toen uit
pruimtabak want er werd in die tijd volpp
gepruimd. Naar naast enkele soorten shag
en later ook sigaretten. Merken shag waren
bijvoorbeeld Sabu, Apex, Topper en London.
Na de sluiting stond het complex korte tijd
leeg en werd toe betrokken door de Neder
landse Kabelfabriek.
In de tweede helft van de j aren '60 was op
het terrein ook een woonoord voor de eerste
groepen Turkse gastarbeiders, zoals die toen
nog werden genoemd. Deze Turkse mannen
werkten niet bij de NKF maar elders in de regio.
Vandaag de dag is het complex eigendom van Van
Uden, maar helemaal bovenop het hoofdgebouw
prijkt nog altijd de goudkleurige Ibis, het logo van
de toentertijd bekende Ibisshag.
De tentoonstelling in het historische ontmoe
tingspunt (HOP) in de Waddinxveense biblio
theek, omvat veel foto’s, documenten en voor
werpen die een levendig beeld geven. Ook
verpakkingen van de producten en reclamemate
riaal wordt getoond.
"Het is allemaal te zien tot 28 oktober maar op 12
september willen we nog een lezing geven’, aldus
Versluis, die destijds zelf ook nog bij de NKF ge
werkt heeft.
dit keer werden de kisten door de vrijwilligers
zelf gemaakt.
Heeft u nog oud gereedschap liggen dan kunt u
bellen met de stichting 633 043. U kunt ook een
gift overmaken op rekeningnummer: 3224.29.609
of66389 t.n.v. Stichting Gered Gereedschap
Werkgroep Waddinxveen.
Wanneer u een kijkje wilt nemen in de werk
plaats van Stichting Gered Gereedschap in het ge
bouw Wereldwijd aan de Mauritslaan 55, graag
even van tevoren (zie eerdergenoemd nummer).
De stichter, Louis Dobbelmann, was telg uit een
oorspronkelijk Duits geslacht dat in Nijmegen de
bekende zeepfabriek stichtte. Louis was een avon
tuurlijk type en ging naar Amerika. Vocht tijdens
de Amerikaanse burgeroorlog aan de kant van
de Yankees. Zijn belevenissen beschreef hij in een
dagboek. Een familielid bewerkte dit later tot een
boek en een exemplaar daarvan is te zien op de
expositie.
Er is duurzaam materiaal van goe
de kwaliteit gebruikt en veel is
nog authentiek. Het trappenhuis is rond
uit schitterend met als blikvangers enkele prach
tige glas-in-lood ramen, geschonken door het per
soneel. De figuratieve voorstellingen in het glas
hebben betrekking op de verschillende stadia van
groei, handel en fabricage van tabak. In de hoog
tijdagen werkten er honderden mensen bij Dob
belmann.
Het gehele complex bestaat uit een kantoorge
bouw, een watertoren, enkele grote fabriekshal
len, een ketelhuis en een hoge schoorsteenpijp.
Het kantoorgebouw en de watertoren zijn aan
gewezen als rijksmonument wegens hun cultuur
historische waarde als oorspronkelijk en gaaf on
derdeel van de fabriek. De vormgeving wordt
Zakelijk Expressionisme genoemd. De kenmer-
Het fabriekscomplex met het monumentale hoofdgebouw in de jaren ‘50.
Fragment van één van de schitterende glas-in-lood ramen in het trappenhuis.
e tentoonstelling is ingericht door
W twee Waddinxveners, C. Verlooij en
J. Versluis, enthousiaste amateur his-
torici die al vaker van zich lieten ho
ren. Er waren verschillende redenen om nu eens
een tentoonstelling te wijden aan de fabriek, ver
tellen ze. “Allereerst is het hoofdgebouw monu
mentaal, maar het betreft hier ook een belangrijk
stukje geschiedenis. Wij vinden het belangrijk dat
vooral de jeugd hier kennis mee maakt want het
is een stukje Waddinxveense his
torie. Hun grootvaders hebben er
misschien nog gewerkt."
De fabriek is gebouwd in 1941. De
bouw startte in 1940, vrij kort na
dat de oorspronkelijke fabriek in
Rotterdam door de Duitsers was
plat gebombardeerd. Herbouwen
in Rotterdam was niet mogelijk,
de keuze viel op een grote kavel in
Waddinxveen. Het gebouw is ont
worpen door de bekende archi
tect P.D. Stuurman. Met de bouw
is veel haast gemaakt, net voordat
de bezetters bouwmateriaal rant
soeneerden.
richting Gered Gereedschap heeft
1775 kilo aan gereedschap naar
Afrika verzonden. Leerlingen auto-
monteur in Sudan hebben gereed
schap gekregen en in Sierra Leone is gereed
schap naar een opleiding tot timmerman en
handnaaimachines gegaan.
Maar liefst 33 kisten met een gewicht van
1775 kg is verzonden.
Het gereedschap werd, zoals standaard bij
Gered Gereedschap, schoongemaakt en zo
nodig hersteld, geslepen en geverfd en ook
WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN I DQ
Woensdag 22 juli 2009 I
E
-J
DESIGNSALE
IN WADDINXVEEN
KORTINGEN TOT 50%
BoConcept Waddinxveen
Kanaaldijk 32,2741 PA Waddinxveen
T: 0182 64 97 44
DESIGNSALE met kortingen tot 50% op showroommodellen.
Alle lederen banken zeer aantrekkelijk geprijsd in leder Rio, in de kleuren zwart, wit en bruin.