1885
Vrijdag 27 Maart
N 3814
GOUDSCHE COURANT
Nieuws en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken
De SUJESJEJVHUIZXIN dd 23 dezer in het KofSehnis Habmonie te Gouda ten overstaan van Notaris Mr KIST geveild zgn toen slechts in bod gekomen N 1 HÜIS met TÜIiV aan de Markt wiJk A No 104 te Gouda op 7700 N 2 HUIS met TUIN en LAAN aan den Fluweelen Singel wijk R No 571 te Gouda op 4400 Hooging en Afslag op MAANDAG 30 MAART 1885 terzelfder plaatse en ure
Hoogheemraadschap Rijnland
De VERKIEZINGEN van HOOFDINGBLANDEN en HOOPDINGBLANDPLAATS VBRVANGBRS zullen plaats hebben op DONDERDAG den 2 en APRIL aanstaande in de distrieten op de plaatsen en uren breeder by aanplakbiljetten bekend gemaakt
Te huur gevraagd
EEN HUIS MET TUIIVTJE
te GOüDA liefst op een der Singels tegen Augustus of eerder Huurprijs 350 a 400 gulden Brieven onder letter V aan den Boekhandelaar J W KNIFSCHEER Jr te Gouda
In eeu klein gezin bestaat voor EB X of T WEE Heeren h b b h h gelegenheid voor
Kost en Inwoning
met vrge Slaapkamer Adres onder No 1106 aan het Bureau der Courant
Wordt gevraagd een
18 jaren Te bevragen ter van B A VERZIJL Korte
niet beneden de
Boekdrukkerij
Tiendeweg
STALHOUDERIJ
Met deze maak ik aan mgn geachte begunstigers en stadgenooten bekend dat ik ben VERHUISD van de Lange ïiendeweg D 41 naar het 2i huis Wijk M 254 op de HOÜTMANSGRACHT van af de Tiendewegsbrng
Mg vleiende evenals gedurende vier jaar het zelfde vertrouwen te mogen ondervinden en tevens eene nette bediening tegen concureerende prezen belovende beveel ik mg steeds in UBd gunst aan
Achtend
ETI WEÜRxHAN
Tuinzand en Grent
nieuwe MOZalK VLOERTEGELS in verschillende kleuren Directe aanvoer van ENG PORTL CEMENT en BOUWMATERIALEN
J MULDER Bleekerssing el
I S MATFABTH Co Frankforta M IJzergieterjj eo Fabriek van
LANDBOUWWERKTUIGEN
fabriceeren als Specialiteit f l I volgens
Mroosniidersrr
J volkome
ne constructie iedere grootte tot billijke prgzen Reeds geplaatst 33 000 stuks Bekroond met ca 150 Medailles en diploma s Prospectussen en prijscouranten gratis en franco
rOiders worden aangenomen bij den Heer
F W STÜTE te GopoA
Snelpersdmk van A BRi KHi N te Gouda
V
BIBRH4LLE DG POSTHOORil
f OEJVSDJG namiddag
VERSCH ERLAIVGER lER
uit de beroemde Brouwerij van F EIUCH EULA CiiEK
Per glas 12 Ct Per flesch 23 Ct
01 TT7 l a E I T Goedkoopste onvervalsclite ZEE PEN vcor Familiegebmik s EXTRA FIJNE T0ILET VET 2EEPEN
VIOOLTJES VET ZEEP per pak a 3 stuks 40 Cts
ROZEN VET ZEEP 3 40
GLICEBIN VET ZEBP 3 iO
Zachtste Kinder Wasch en Bad Zeepen
Witte MALUME WORTEL ZEEP per doos a 3 stuks
75 AMANDEL ZBMEL ZBEP 3
GLICERIN WINDSOR ZEEP 3
50 Cts
GËI EE8Klii DlGE ZEEPE
50 50
Q Bergmann s Vaseline Zeep per stuk
Bergmann s Zomersproeten Zeep Q Bergmann s Leliemelk Zeep Bergmann s TeerzwavelZeep
Bergmann s Carbol Zeep
I I Bergmann s Salisyl Zeep
40 Cts 40 40 40 40 40
TOILET AKTIKELE
40 Cts 60 60 60
Cri Bergmann s Tandpoeder per stuk
Bergmann s Mondwater per flacon
Bergmann s Vaseline Zwavel Pomade
25 Bergmann s Nootolie Noten Extract
g Bergfmann s Bloezeitigfeur per flaeon 80 cts
JJj Voor Goada en omstreken alleen verkrijgbaar bjj
T OdL QTJ a TT Kleiweg E 99
S Prima EAU DE COLOGNE in Kistjes van i of 7 flacons h f 4 en per Kistje
ia MIGRAI E CR4YOi per sluk SO Cts
M GEïïlTHUTiC
Conimis sionairs in Effecten
PEUSVEELAGIUe
Amsterdam O Z Voorburgwal 129
belasten zich met den In en Verkoop vanEFFECTEN en PREMIENLOTEN tot denkoers van den dag tegen billijke provisie Sluiten PROLONGATIËN
op Effecten
KOFFIJ PREANGER 90 cent per Kilo MALA NG 80
2de soort 70
bij G H SCHUTTELAAR
en geven voorschot
Genrige lekkere THEEËN van 60 ct tot 2 de 5 Ons
Bij de Gemeente werken te GEVRAAGD een
Gouda WORDT
318 Staats Loterij
Loodgieter tevens Zinkwerker
Inlichtingen worden gegeven door den Ge meenteArchitect
De TREKKING der EERSTE KLASSE beg int MAANDAG 30 MAART e k
Het kantoor wordt gehouden Gouwe C 9 bjj de Vischmarkt
worden op de gunstigste conditien nangesteld voor den verlioop van goede PremielOten eu WlnstAandeelea welke zeer gemakkelijk kunnen geplaatst worden
LOTENBllVK FORTUiVA FISCHER
Amsterdam Heerengrncbt 244
E FOiroSENMAEKT
onder Redactie van
J BIEO DSL
Prgs per kwartaal 1 50 franco per post
Afzonderlijke nommers 0 25 Inhoud van No 17 van 21 Maart 1885
Gve CAITDÉEAIT en Co
te Bordeaux QÜAI DE BACALAN 36
in WIJNMN en SPIRITUALIËN VRAAGT AGENTEN
Referentiën gevorderd Zeer voordeelige voorwaai den Zich aan te melden onder letter 0 7302
Portugal Beiirs overzicht HinDen en Baitenlandsche bericbtea Noord Zmd Hollandseke Stoomtranmegfnaatsckappij Haarlem Leiden Rotterdamsche Tramtoegmaatschappjj Busstache Financten Turksche Pinancim Balhsche Spoorwe ff maat schappij Cleveland Columbus Ctneinnati Indianapolls Spoorw ïttij Benver Si Rio Grande Spoorwegmaaischappyi Ilhnois Central Spoorwegmaatschappij IFabash St Lovts Factjic Spoorwegmtj Ontvauftsten van Spoorwegen No teerlogen te Nen York Niet officieel Terhaodtide foncIseD Rente en drndFod bctahogeit Laatste Benchteo Correspondeiitie ritlodngen Advertenieii
Men abonneert zich bij bet Hii reel van De Fondsenmerkt ter boekdrulikery van GEBKOEUbRS HOIPSKMA te Groningen en by alle BoekhandeUars en PofitksntoreD
Twee grondwetsartikelen
Wg hebben in ons vorig nummer onze lezers reeds in kennis gesteld met de voornaamste bepalingen voorkomende in de regeeringsvoorstellen tot grondwetsherziening Bjj vergelgking van deze ontwerpen met die van de staatscommissie valt al dadelijk in het oog dat een ruim gebruik gemaakt is van den arbeid der commissie hetgeen voor de hand lag en alle aanbeveling verdiende Bet rapport der staatscommissie is een degelgk stuk werk dat wel de eer verdient dat de regeering er nota van neemt en velerlei belangrijke wijzigingen er uit overneemt Maar licht verklaarbaar was het dat de algemeeue aandacht in den lande gevestigd was op twee artikelen waaromtrent de meeningen het meest verdeeld zgn en die waarscbjjniyk over het lot der geheels onderneming znllen beslissen Hoe denkt de regeering over het kiesrecht art 76 en het onderwjjs art 194 deze vraag zweefde op aller lippen toen het bericht van de indiening der ontwerpen bekend werd
Wat het onderwjjs betreft zal de regeering velen hebben teleurgesteld Het veelbesproken art 194 wordt zonder eenige wijziging overgenomen Over het algetueen schgnt de regeeting zich bjj deze ontwerpen tot regel gesteld te hebben om zooveel mogelgk de guaettiont brélantu van den dag te ignoreeren Dit is misschien verklaarbaar nit haar positie als nentraal gouvernement dat zjjn steun zoekt noch bjj de rechter noch bg de linkerzjjde van het parlement Merkwaardig is de kortheid waarmede de heer Heemskerk rekenschap geeft ran het feit dat hg geen wgzigiog in art 194 voorstelt Dat art der grondwet laat jnist opgevat voldoende rnimte van beweging aan den gewonen wetgever Natnurlgk zullen de heeren der rechterzgde niet bjjzonder ingenomen zjjn met deze houding der regeering Sedert lang hebben zjj als wachtwoord aangenomen geen herziening waarin art 194 niet begrepen is Van het standpunt der regeering kon deze echter moeilgk anders handelen De minister Heemskerk is met onze nationale volksschool ingenomen hg voor zich heelt dns geen bezwaar tegen het artikel en met de overtuiging dat de tegenwoordige redactie aan den gewonen wetgever voldoenae ruimte van beweging geeft kon hjj bezwaarijjk eene poging doen om de strgdende partjjen nader tot elkander te brengen door een bemiddelingsvoorstel dat zeker velen van hem gewacht hadden Het zon dan ook op dit oogenblik moeilgk geweest zjjn een dergelgke proef fe wagen aangezien de kerkelgke partgen het wel eens zjjn in afkeuring van het bestaande maar nog in het duister rondtasten naar het stelsel dat zjj er voor in de plaats wenschen te zetten Het zal thans de aangewezen taak zgn der rechterzgde om met een ander voorstel voor den dag te komen en wellicht dat dan de minister wel te vinden zal zgn voor eene schikking indien deze mogelgk is zonder afbreuk te doen aan de belangen die er mede gemoeid zjjn Deze houding is in overeenstemming met den raad dien Mr Bujjs in zjjn laatste Gidsartikel aan de liberalen gaf en het komt ons voor dat dezen wel zullen doen wanneer zg in dit opzicht het voorbeeld der regeering volgen Wg kunnen ons baast niet voorstellen dat er van de geheele grondwetsherziening iets terecht zal komen indien niet de eventueele voorstellen der kerkeljjken met welwillendheid ontvangen worden en indien er oiet ernstig naar gestreefd wordt tegemoet te komen aan de bezwaren welke een groot deel der natie en de helft der Tweede Kamer heeft tegen dit grondwetsartikel In afwachting Tan den loop van het debat in de Kamer kannen de voorstanders van goed onderwgs intusschen gerust zgn dat de regeering niet voornemens is de belangen van dezen tak der
op te offeren aan haar zncht tot gemeen overleg Dit is het groote voordeel van het besluit waartoe de regeering gekomen ig Tegemoetkoming conciliatie maar geen schade aan het onderwjjg en de ontwikkeling der natie Ons dunkt de liberalen kannen daar zich mede vereenigen
Wat het kiesrecht betreft heeft de regeering zeer duidelijk partjj gekozen Zjj breekt geheel met het stelsel van den oji belasting gegronden census De nadeelen vMi het tegenwoordig systeem dat tegeljjk het iot stond komen van een goed belastingstelsel en van een goede kieswet belet zgn dan ooM zoo in het oog loopend dat instandhouding4 f oplapping daarvan onbegonnen werk en rfl ds hg voorbaat veroordeeld zon zgn De rtfgeeriog stelt eenigszins gewjjzigd hetzelfde mr wat de staatscommissie in het tweede gedeelte van haar artikel geformuleerd had m de huurwaarde van de ongemenbelde woning wr ingezetenen Er wordt een minimom van 50 genoemd en de bedoeling is het bedrag kaar de plaatselijke gesteldheid overal zoo te IKelen dat er in het geheele land ongeveer dezdUe verhouding komt tasschen het aantal kiezerl en bet zielental der bevolking Voor die strenn waar de huurwaarde der perceelen het geringst is zal het minimam vastgesteld worden en zoodra dan de verhouding tnsschen h getal inwoners en het aantal kiezers aldns b nd is zal de huurwaarde waaraan het kiea ht in de andere plaatsen verbonden wordL zoo hoog worden gesteld dat deze verhoacnng overal dezelfde blijft
Dü atelMl icbönt oppwvl kig gezien wel Toor oitvoering geschikt te zjjn en verdient als poging om een moeilgk vraagstuk practisch op te lossen alle aandacht Het beeft het voordeel dat daideljjk wordt aangewezen op welke wjjze rekening zal worden gehouden met de plaatselijke gesteldheid Dit woord dat in de tegenwoordige regeling voorkomt heeft al vrjj wat hoofdbrekens gekost en in wanhoop is men hg de cijfers der vigeerende tabel eenvoudig met de meeste willekeur te werk gegaan en heeft men de zaak verlaagd tot het oplossen van een raadseltje Alle leidende gedachte ontbrak en men moest zich grootendeels verlaten op de meestal eenigszius willekeurige cgfers van adviseerende colleges
In Engeland is hetzelfde systeem der huurwaarde als grondslag voor het kiesrecht in werking zoodat de meer of mindere wenscheIgkheid zal kunnen getoetst worden aan de practgk gedurende eenige jaren
Voor de mannen van het algemeen stemrecht gaat dit voorstel der regeering dat waarschjjnljjk tweemaal en zeker niet meer dan driemaal het getal der tegenwoordige kiezers scheppen zal stellig niet ver genoeg Maar daarom zullen wj niet treuren Bg het zoeken naar een grondslag voor het kiesrecht staat op den voorgrond het doel dat men zich voorstelt te bereiken Wil men eenvoudig een volksvertegenwoordiging omdat de souvereiniteit berust bjj t volk en dit niet als geheel in staat is om die uit te oefenen dan is de zaak spoedig genoeg beslist dan behoort ieder burger die niet zgn burgerrecht verloren heeft of bedeeld wordt kiezer te zjjn en men staat voor het algemeen stemrecht met enkele uitzonderingen Maar verlangt men waarborgen dat de vertegenwoordiging goed is dat zg op de hoogte is van haar taak en het algemeen belang naar den eisch behartigt dan mag men verlangen dat de kiezer zekeren graad van ontwikkeUng bezit die hem in staat stelt om met kennis van zaken eene goede keuze te doen Uitgesloten behooren dan te zjjn allen die faetzjj door achterlijkheid in hunne ontwikkeling hetzg door afhankelijkheid hunner maatschappelgke positie geen waarborg geven dat zjj eenig begrip hebben van de algemeene belangen die aan hunne be
I oordeeling worden onderworpen en wier stemmen wellicht gevaarigk zouden kunnen worden voor den staat of hunne medeburgers Wg gelooven dat de laatste zienswijze de juiste is en hebben daarom vrede met een beperkt stemrecht schoon wg gaarne de grens zoo ver uitstrekken als met het goede beginsel bestaanbaar is Als regel zouden wg willen dat allen die in de algemeene lasten bgdragen ook gezeten werklieden en kleine boeren kiezers zgn Die mee betaalt heeft belang bg de instandhouding van het geheel en heeft eenig recht dat ook zgn belang en zjjn behoefte in aanmerking genomen worden wenschelgk is het dns dat al die behoeften en wenschen weerklank vinden in de volksvertegenwoordiging Voldoet nn de voorgestelde bepaling aan dit vereischte Het is moeilgk daarop reeds nu eeu afdoend antwoord te geven Maar in beginsel hebbeu wjj er geen bezwaar tegen en daarop komt het bij eene rekbare grondwettige bepaling vooral aan Er zal belangrijke uitbreiding gegeven worden aan het kiezerscorps terwgl voldoende waarborg blgft bestaan dat het stemrecht niet zal gegeven worden aan onwaardigen Toch rgzen al dadelgk een paar bedenkingen Vooreerst is er niet te veel willekeur in de wgze waarop de regeering het kiesrecht regelt naar de plaatseIgke gesteldheid is er niet te zeer gestreefd naar eenvoudigheid in de berekening waardoor wellicht in welvarende streken burgers die verdienden kiezers te zgn van het stemrecht worden uitgesloten omdat een vaste verhouding ondersteld wordt tasschen het aantal kiezers en het bevolkingscgfer welke vei bonding in werkelgkheid zeer uiteenloopt en in verband staat met de meer of mindere welvaart der verschillende deelen des lands Ten andere waarom zgn de zoogenaamde capaciteiten uitgesloten die Prof Asser wilde toelaten naast de kiezers volgens de huurwaarde Aangezien het art spreekt van huinader worden vele bevoegde mannen die ongehuwd zgn en bg bun ouders inwonen uitgesloten Op de een of andere wjjze behoort de zaak zoo te worden geregeld dat nagenoeg alle zoogenaamde capaciteiten kiezers worden Misscuien komen nn de ontwerpen publiek domein geworden zjjn meer dergelijke bezwaren te voorschgn Dit geldt echter meer de uitvoering de fonnuleering van het onzes inziens juiste beginsel dat de regeering ten grondslag aan haar stelsel gelild heeft
Wat das de hoofdzaken der nieuwe ontwerpen betreft is onze eerste indruk niet ongunstig Tal van andere belangrijke zaken komen mede aan de orde onder andere de defensie waaromtrent ook veel gewg zigd is Maar geen dezer onderwerpen betreffen van zoo nabg de twistvragen van den dag als de beide punten waarop wjj thans de aandacht onzer lezers gevestigd hebben
BINNENLAND
GOUDA 36 Maart 1886
Merrouir KlelDr Gartman de ook hier ter stede too geliefde actrice zal dit jaar naar mee ireel afscheid neneo van het tosueel na daarop 50 jaar achtereen met eere werkcaam te tgu geweest Ia de hoofdplaatsen ran ons land geeft z j alsnog eene afscheidsroorstelling eu was het tot heden nog onceker of Qooda daaronder ton voorkomen thans kunnen wy met lekerheid melden dat Mevrouw Kleine ook hier ter stede waar jj gedurende baar 50 jarige loopbaan oo vaak optrad en too vele fricnden telt eene afsoheidsvoorstelUng tal gefcn Deie is bepaald op Maandag 27 April e k
De Goudsche tooneelrrtenden tnllan deie lyding teker met veel genoegen vernemen
M
Z M heeft benoemd lot ontvanger der belastiageo Ie Gouda voor de bnltengemeeolen de heer ran Dugtereo thans te Sleenwjjk
