uw huis OP Z'N PAASBEST
versprille
DORPSKRANT
MOERKAPELLE: rijk aan historie
met een fleurig VOORJAARSBOEKET
van BLOEMSIERKUNST RENÉÜÜ!
Krassen?
Niet getreurd!
Maak het weer goed.
straatnamen
De heer Bakker: "Ik werd door bur
gemeester Lips benaderd of ik
hem aan historische straatnamen
kon helpen. Ik heb er toen een stu
die van gemaakt die resulteerde in
de namen van zo'n 13 a 14, die de
namens waren van alle kastelen
die vroeger in "Schieland" ston
den. Welke waren dat? "Onder an
dere 'Hof te Weena', 'Bulgersteijn
en 'Huis ter Duyn'. Helaas was de
meerderheid van B. en W. en uit
eindelijk ook de raad, vóór de lan
delijke namen. Dat was wel jam
mer. Destijds heb ik ook nog voor
gesteld om de straat die nu het
Westland heet, de naam Zwarte
Vaart te geven. Daar ligt namelijk
een water dat vanuit de historie al
de Zwarte Vaart heet.
alle 'bakker's familie
Op de vraag of de heer Bakker een
geboren en getogen Moerkapelle-
naar is, antwoordt hij ontkennend.
"Oorspronkelijk kom ik hier wel
vandaan, tenminste mijn grootva
der. Bijna alle Bakker's in Moerka
pelle zijn familie van elkaar, omdat
varen met trekschuit
jaartallen
spitten
Stichting Behoud
ingezonden
G.S. van Zuid-Holland reageren
op plannen voor oliewinning in het
Rottegebied. OP 14 maart werd
door Gedeputeerde Staten van
Zuid-Holland een hoorzitting ge
houden, waarin ondermeer de
plannen van de Nederlandse Aard
olie Maatschappij om in de omge
ving van de Rotte een groots olie-
winning-projekt te starten, aan de
orde kwamen. Aaleiding voor deze
hoorzitting vormde de behande
ling van de bezwaarschriften, die
tegen het bestemmingsplan Lan
delijk Gebied van de gemeente
Moerkapelle zijn ingediend. Deze
bezwaarschriften zijn gericht te
gen de wens van de NAM om op
verschillende plaatsen in de om
geving van Moerkapelle een her
nieuwde oliewinning te starten.
Deze oliewinning gaat plaatsvin
den met behulp van stoominfiltra-
tie. Hiertoe is een behandelings-
fabriek nodig, die op het industrie
terrein Zoeterhage te Zoetermeer
wordt geplaatst en 37.500 m2 be
slaat. Vandaar gaan stoomleidin-
gen in bovengrondse kabelkokers
ter breedte van een straat de pol
der in. Daar verrijzen nieuwe boor-
lokaties, met diverse technische
installaties, "eeuwige vlammen"
en dergelijke. Bestaande lokaties
zullen worden vergroot,
aantasting van landschap
De Stichting Behoud Rottegebied
is een van de opstellers van bezwa
ren tegen deze plannen. Zij vreest,
dat deze vorm van oliewinning het
milieu en het landschap ter plaatse
ernstig zullen aantasten. Zij wijst
er in haar bezwaarschrift op, dat
pagina 8
Rottegebied
tweede schonebeek?
Ervaringen in Schonebeek en in
Noord Groningen hebben geleerd,
dat aan deze vorm van oliewinning
zeer grote en gevaarlijke conse
quenties verbonden zijn. Daarbij
komt, dat deze aktiviteiten haaks
staan op het beleid dat door de
overheid wordt voorgestaan in dit
deel van het Groene Hart van Zuid-
Holland. Gedeputeerde Staten van
Zuid-Holland hebben in principe
geen bezwaar tegen deze winnin
gen, omdat op basis van de Mijn
wet uit 1810 en de Mijnwet uit 1903
aan de NAM een concessie is ver
leend voor het winnen van aard
olie. Zij meent, dat volstaan kan
worden met het aanbrengen van
een beplantingsstrook rond de
boorlokaties. Als het ware om de
zaak te camoefleren.
gemeenteraad moerkapelle
akkoord
klaas van schriek
leuke verhalen
W
"Iemand die veel van de geschiedenis van Moerkapelle weet, is meneer
Bakker van de Moerdijkstraat" zo deelt raadslid mevr. Van der Feltz ons
telefonisch mede. Zij betreurt het dat er bij de naamgeving van straten in
de nieuwbouw niet gebruik gemaakt is van namen uit de rijke historie.
Dat Moerkapelle, evenals zovele gemeenten koos voor landelijke
namens, zoals b.v. Akkerweg, Papaverlaan enz. "Meneer Bakker was ook
voorstander van straatnamen met een historische achtergrond" weet ze.
Zodoende belanden we bij de man in kwestie, die in een fraai uit het
begin van deze eeuw daterend oud pand woont en veel moet weten over
de geschiedenis van Moerkapelle. Iemand, die niet alleen graag uit lief
hebberij in de geschiedenis duikt, maar er ook zijn beroep in heeft.
De heer Bakker is namelijk ge
schiedenisleraar aan een Capelse
scholengemeenschap. Dat hij
dientengevolge veel leest, vooral
in oude boeken, is de bezoeker,
die niet alleen de hoge goed gevul
de boekenkast in de kamer ziet,
maar ook die in zijn studeerkamer,
die een gehele wand, van de vloer
tot het plafond beslaat, wel duide
lijk. De geschiedenis van Moerka
pelle en Zevenhuizen fascineert
hem bijzonder. Zo zelfs dat hij in
een binnenkort verschijnend tijd
schrift van de historische vereni
ging "stichting oud-Zevenhuizen
/Moerkapelle" artikelen hierover
gaat publiceren. Dientengevolge
verschiet hij zijn kruit niet voor de
Dorpskrant, maar wordt er meer
een schets gegeven hoe Moerka
pelle er in het verleden uitgezien
heeft en hoeveel inwoners het tel
de. Allereerst brandt ons de vraag
op de lippen hoe het nu precies zit
met de namen die de heer Bakker
in petto had voor de nieuwe stra
ten in de uitbreidingswijk.
en als zodanig ook gegraven en
niet, zoals de volksmond beweer:
een ringvaart is....
"Ik kom uit een schippersfamilie.
Mijn vader is destijds nog in de
Hervormde kerk hier gedoopt,
maar hij groeide in Bleiswijk op.
Dat alle Bakker's familie van elkaar
zijn zal ik ook verklaren. M'n bet
overgrootvader Dirk, had drie zo
nen die ook schipper wilden wor
den. Jan had de pakschuit en zijn
twee broers Koos en Hein de ko
renschuit. Die pakschuit was meer
een bodedienst. Er kon heel wat op
zo'n schip, zeker zo'n zeven a acht
ton. Dat was veel meer dan een
paard en wagen kon vervoeren.
Zodoende werd veel gebruik ge
maakt van de schuiten. Met de
pakschuit werden ook passagiers
vervoerd naar Rotterdam en Gou
da. Dat deed m'n overgrootvader
ook nog die een echte marktschip
per was en op marktdagen in Rot
terdam (dinsdag) naar Rotterdam
voer en op de marktdag in Gouda
(donderdag) via het kanaal rich
ting Nieuwerkerk naar Gouda
voer. Naast passagiers nam hij ook
post mee. Een retourtje Rotterdam
of Gouda kostte destijds slechts
een dubbeltje. Er werd zo moge
lijk op de wind gevaren. Zo niet
dan moest de boot getrokken wor
den. De reis naar Rotterdam duur
de zes uur en die naar Gouda ze
ven uur, en dan sprak men nog van
een vlotte reis! De ligplaats in Gou
da was aan de Turfmarkt, die in
Rotterdam aan de Karnemelksha-
ven. Een soort haven in de buurt
van het station Hofplein. De vaar
route naar Gouda duurde langer
omdat deze helemaal over Nieu
werkerk liep en via de Tiendweg-
sluis op de Gouw.e uitkwam, (som
migen denken dat de schepen via
de IJssel voeren. Dat is niet zo).
Naar Rotterdam was een kortere
route, via de Hennipsloot in Ze
venhuizen, het sluisje en zo op de
Rotte. De haven van Moerkapelle
lag hier, voor onze deur. Tot aan
de Tweede Wereldoorlog is ervan
deze haven gébruik gemaakt.
Moerkapelse schoolkinderen op
schoolreis konden opzijn boot..."
Van Bakker s geschiedenis naar
die van Moerkapelle. Hoe is Moer
kapelle ontstaan? "Er zijn nogal
wat raadsels rond het ontstaan van
Moerkapelle. Er is weinig van be
kend. Op een oude kaart van ene
Jacob van Deventer uit de zestien
de eeuw wordt de plaats aange
duid als "Op Moer". Ik heb daar
m'n twijfels over. "Kapelle op
moer" zou volgens mij beter lijken.
Die oudste kaart waar Moerkapelle
op voorkomt dateert van ca. 1540.
Verder is er weinig over bekend.
Het vermoeden bestaat dat de
eerste kerk van Moerkapelle op d
e hoek van de Nassaustraat/Oran-
jestraat heeft gestaan. Het huis dat
op de hoek Moerdijkstraat/Nas-
saustraat staat, moet er tegenover
hebben gelegen, wat op die plaats
stond vermoedelijk de pastorie.
Hoe lang dat geleden is weet ik
niet, maar dat moet vóór 1657 ge
weest zijn, want vanuit die tijd da
teert de huidigedorpskerk. In 1656
had Moerkapelle z'n eerste predi
kant. Het kerkgebouw is één van
de weinige van oorsprong protes
tantse kerken. Jammergenoeg zijn
de gebrandschilderde ramen ver
dwenen. mogelijk door het achter
wege blijven van goed onderhoud.
Daarom maakten die ramen plaats
voor andere. Ook de ramen van de
kerk van Zevenhuizen verdwenen
zo. Helemaal weg zijn die niet,
want ik heb gehoord dat een parti
culier er gedeeltes of enkele van
heeft.
Moerkapelle telde in 1632 70 hui
zen. In 1732 68 huizen. In 1846
stonden er 65 huizen in Moerka
pelle. Een complete lijst met na
men van inwoners is behouden ge
bleven uit 1730. Toen is ervoor de
'verponding'(belastingen) een en
quête gehouden in het gehele land
in alle gemeenten. Het inwonertal
van Moerkapelle liep op van: 1867:
551, 1925: 740; 1945: 1085; 1967:
over de 1500 en thans bijna 3000!
Al deze feiten en nog meer komen
uit het archief van de gemeente.
De beroepen die hier ter plaatse
werden uitgeoefend waren: ge
mengde bedrijven (boeren);
schippers, vissers en winkeliers.
Uiteraard waren er weer tal van in
woners in dienstbetrekking bij
deze zelfstandigen."
Is Moerkapelle altijd een zelfstan
dige gemeente geweest? "Ja,
sinds 1646, toen de polder "De
honderdtienmorgen" of "De Wilde
Veenen" werd drooggelegd. Kort
na 1830 werd de Zuidplaspolder
drooggemaakt, zodat het water in
ons land veranderde. Het water
van de Zuidpias liep tot aan de dijk
die boven langs de Onderweg
richting Waddinxveen loopt. De
bovendijk was vroeger de verbin
dingsweg naar Waddinxveen. Het
heeft daar op die bovendijk best
met harde wind en storm gespookt
De paarden moesten dan met de
koppen vast gehouden worden,
wilden ze niet van de kade in het
water van de Zuidpias terechtko
men."
De heer Bakker vertelt over de mo
lens die nodig waren om de Zuid-
plas droog te malen, over de pol-
derpeilen en het kanaal, dat vooral
belangrijk was als scheepvaartver
binding. Over vaarwegen, waar
over men zo enthousiast was dat
bij het droogmaken van de Zuid-
plas nauwelijks rekening is gehou
den met de aanleg van wegen.
"Vaarwateren waren belangrijker"
concludeerde men toen, vandaar
dat de Bredeweg de enige weg
werd in dit gebied en eigenlijk een
kig bewaard gebleven boekjes
haalt de heer Bakker originele
vondsten, zo onder andere heeft
hij een boekje over de waterhuis
houding van de polder 'honder-
tienmorgen', voor geïnteresseer
den in molens heeft hij een boek,
geschreven door drs. C. de Jong
over de droogmaking van de Wilde
Veenen in Schieland. Een oud
boekje, dat dateert uit 1697 dat van
ene Houttuijn is geweest bevat de
'kleuren en de ordonnantiën van 't
Heemraadschap van Schieland en
den ten gevolge van dien ge-
maeckt bij Hooge Heemsrade des
zelffs Landt."
Het kadaster heb ik nooit uitgespit
daar hoop ik m'n hart nog eens op
te gaan halen en het hele 19e
eeuwse archief....Toch kom ik
speurende en zoekende tal van
bewaard gebleven dingen tegen"
waarop hij een verhaal, dat inge
lijst aan de muur hangt en door
een mevrouw in een jeugdboekje
tegenkwam over die goede oude
tijd voorleest
Een ander verhaal vertelt hij naar
aanleiding van hetonderwerp 'ker
ken' in Zevenhuizen/Moerkapelle.
Het sluit aan op de geschiedenis
van de vrijzinnig Hervormden....
Eerder hebben wij ooit een artikel
gewijd aan de in het leven geroe
pen stichting "Behoud Rottege-
bied". Enige tijd is het stil geweest
rond deze stichting, waarvan de le
den echter niet stilzaten. Afgelo
pen donderdag heeft bestuurslid
ir. R.J.I.M. van der Ham uit Moer
kapelle tijdens een hoorzitting bij
Provinciale Staten zijn verontrus
ting uitgesproken over zaken die
in het navolgende artikel omschre
ven staan. Binnenkort wordt er
ook in Zevenhuizen huis aan huis
een informatiebulletin verspreid,
waarop men zijn/haar adhesie kan
betuigen door begunstiger te wor
den van de stichting.
Ene Passchier de Fijne, die geleefd
heeft van 1588-1667 hield zijn pre
ken in de winter vanuit een slee op
het ijs van de Rotte. Daar hield hij
de bijnaam IJsvogelken aan over.
Dat moest hij doen omdat hij niet
op de kansel mocht van de Her
vormde (toen nog Gereformeer
de) kerk, vanwege zijn Remon
strant-zijn en het verbod op de Re
monstranten van 1618/1619. Hij
preekte vanuit of vanaf die slee op
dat hij zich, als de schout het ont
dekte, zo uit de voeten kon maken.
Hij was voorganger van de zgn.
'schuilkerk'. Ook werkte hij onder
het mon van glazenmaker. In 1633
werd hij predikant te Haarlem. De
onlusten waren toen afgezakt. Hij
is daar overleden en begraven in
de St. Bavo" zo weet de heer Bak
ker.
Van deze geschiedenisleraar, die
ook zitting heeft in het historisch
genootschap oud Zevenhuizen/
Moerkapelle zullen we ongetwij
feld nog tal van 'oude artikelen'
over Zevenhuizen en Moerkapelle
kunnen lezen.
In de volgende Dorpskrant hopen
we de doelstelling van dit histo
rische genootschap en wat we er
van kunnen verwachten wat nader
toe te lichten.
het nu nog landelijke gebied in de
gemeenten Moerkapelle, Benthui
zen en Bleiswijk, zal veranderen in
een waar industrielandschap. De
Stichting heeft er al meerdere ma
len op gewezen, dat er door de be
voegde autoriteiten nauwelijks
voorlichting over deze zaken aan
de inwoners van het gebied wordt
gegeven. Gevreesd moet worden,
dat het besef van de ernst van deze
zaak pas komt als het te laat is.
Al eerder had de gemeenteraad
van Moerkapelle - weliswaar met
een krappe meerderheid - de plan
nen van de NAM goedgekeurd.
Had deze raad anders beslist, dan
was de uitvoering van dit omstre
den projekt heel wat minder zeker
geweest. De Stichting Behoud
Rottegebied zal op hoorzitting
haar bezwaren nader toelichten en
in elk geval, indien het standpunt
van Gedeputeerde Staten niet ge
wijzigd wordt - bezwaar aanteke
nen bij de Kroon tegen het voor
stel van Gedeputeerde Staten om
het stoominfiltratieprojekt te ver
bergen achter beplanting. De
kwestie Moerkapelle is van groot
belang, omdat het voornaamste
deel van de winningsaktiviteiten
plaats vindt op het grondgebied
van de gemeente Bleiswijk. Het
bestemmingsplan Moerkapelle is
dus een test voor het wel of niet
doorgaan van het stoominfiltratie-
plan.
"•''erf,
CD*»*
ze van dezelfde voorouders af
stammen. Ik ben in Hillegersberg
geboren. Omdat Moerkapelle mij
altijd al trok vanwege die voor
ouders die er vandaan kwamen,
waren we blij dat we het huis van
m'n oud-oom konden kopen". Me
vrouw Bakker vult aan: Hier woon
de in het oorspronkelijke huis een
gezin met elf kinderen. Toen wij
hier zo'n negen jaar geleden kwa
men wonen dachten wij er al aan
om het te vergroten. Dat gebeurde
ook nadat onze eerste geboren
was." Alles is zoveel mogelijk in de
oorspronkelijke staat gelaten,
waardoor het bijzonder smaakvol
le interieur een sfeer van nostalgie
oproept. Het zicht naar buiten,
door de fraaie hoge ramen, is op
de oorspronkelijke haven van
Moerkapelle. "Het moet hier vroe
ger erg bedrijvig zijn geweest"
denkt mevr. Bakker "alleen ziet het
water van het kanaal er niet zo fris
uit." Haar man vertelt over de funk-
tie van het kanaal, dat een vaarrou
te was naar Gouda en Rotterdam
Toen de stenen brug Kwam bij de
afrit naar de Bredeweg, kon dit ge
deelte van het kanaal niet meer ge
bruikt worden. Maar ik weet nog
dat een oud-oom van mij en diens
neven het nog vele jaren na de oor
log volgehouden hebben om vanaf
Zevenhuizen verder te varen, met
tal van goederen.
In de familie kwam de naam van
Klaas van Schriek nogal eens naar
voren. Allerlei verhalen deden over
hem de ronde. Ik heb dat eens uit
gezocht en wat blijkt: hij hertrouw
de destijds de weduwe van Corne
lls Bakker. Diens zoon Dirk, mijn
betovergrootvader, zette het
schipperbedrijf weer voort, dat
Klaas van Schriek in 1837 opge
richt had. Zo voeren er van de
familie Bakker één schuit op
marktdagen naar de'grote steden'
en daarnaast was er één koren
schuit, speciaal voor graantran-
sport. Zo hoorde ik ook dat Ome
Arie, de jongste broer van m'n opa,
er jaarlijks voor zorgde dat de
soort hoöfdweg was. Als Rnnses
Wilhelmina destijds niet bij de
Goejanverwellesluis was tegenge
houden op weg naar Den Haag,
dan zou ze zeker door. Moerka
pelle gereisd zijn" denkt de heer
Bakker.
Anekdotes uit de patriottentijd
rond 1780, en de strijd tussen
Oranjegezinden en patriotten:
Moerkapelle was erg Oranjege
zind.
"In het begin van de Franse tijd
ontstond er in Moerkapelle een ge
weldige rel. Schoolmeester Leij,
die tevens voorzanger was in de
kerk, beledigde de dominee nogal.
"Ziedaar die donderse donkere
wolken, ziedaar die donderse do
minee", zo moet hij gezegd heb
ben. Dominee Duytsch liet dat niet
op zich zitten...en het gevolg was
een grote rel. Dit was niet zomaar
een ruzie om niets, het had ook
met partijstrijd te maken. Vóór of
tegen Oranje, vóór of tegen de
Fransen." Uit tal van oude, geluk-
Plaats 19 - Bleiswijk - 01892-7157
Julianastraat 72 - Moerkapelle -
01793-1588.
met SIKKENS Autofine of Autoflex RX
Alle kleuren leverbaar in 200- 500-1000cc
spuitbussen voor 2 laag systemen
SPECIAALZAAK
VERF BEHANC
AUTOLAKKEN
