INienws en Advertentieblad vow? Ma en Omstreken.
[EK,
r,
“1
1
1
I
I
■J
1876.
IE,
BUITENLAND-
N° 1793.
L
il
ebittea.
Biltenlaadsek Overdekt.
Lm
11
V B
i y
d I
lil
n GOUDA
ria* vond hy een minder gepaaten titel Voor
vau
5S
Maatacha
het ondei
inke;
ow
EN, om haro
eree' merken
IDAM.
e door da
lROUHE,
eritudwn
Wed. P.
bekomen.
GOUDSCHE COURANT
an in
arge-
•te.
lande
voor-
8KI,
ssen.
n deCologne
enland blijft
■Holland en
j goede t>er-
rant baar
terzelfder
Amhenu'cke
Moet.»
eltreffende
akte, zoo-
tleen vele
'na zware
'fffi geleden lijn
imere Koloniën
i kme redenee-
vWrklaarde hy.
en een
ff vah
ich met
sseerfen
•BBEN
AAR- i
dlDT, I
enoo- 1
AAN-
nding
naakt,
e per-
n dit
rooraf
P/ii-
18KI,
u,
DUIT8CHLAND.
In de memorie van toelichting bij het wetsontwerp
op het beheer over de gelden en goederen der katho
lieke bisdommen in Pruisen wordt onder anderen het
volgende aangeveerdHet ontwerp heeft ten doel,
dat beheer te regelen op deselfde grondslagen als in
de wet van 20 Juni 1875 voor het beheer over de
gelden en goederen der katholieke gemeenten. De
noodzakelijkheid van sulk eene regeling kan niet
worden ontkend. Vóór de invoering der Pruisische
grondwet was het recht van Staatstoezicht op het be
heer over de bezittingen der bisdommen iu de ver
schillende provinciën niet hetzelfde en na hare invoe
ring is het overal langzamerhand deels ontdoken, deels
feitelijk buiten toepassing gebleven. In Hannover,
Hessen en Nassau, wier Regieringen steeds het oude
recht van controle hadden gehandhaafd, is het na de
annexatie op dezelfde wijze als in de oude provinciën
8 P A N JT R
De Timet levert eene vrij gestrenge, maar naar het
ons voorkomt niet onverdiende critiek van het ant
woord der Spaauache regeering op de klachten der
Amerikaansche betreffende den opstand op Cuba. De
groote fout is, dat de Spaansche regeering te ve^l
wil bewijzen en daardoor niets bewijst. Indien de
opstand zoo weinig beteekeut, hoe komt dan, dat h$
niet reeds jaren geleden werd onderdrukt. En waa
neer de schade van Amerikaansche belangen zoo ga
ring is, dan zijn de klachten der Unie niet alleen
onrechtvaardig, maar volkomen onverklaarbaar. Spanje
spreekt niet alleen, alsof het jegens Cuba zich slechts
weinig had te verwjten, maar alsof het z^jne kolonie
met weldaden had overstroomd. Een volk, dat zeven
jaren achtereen met zulk eene hardnekkigheid'
zulk een vaderlijk bestuur heeft gistreden, zou dat
wel een mengsel moeien wezen van de onbegrijpelykste
domheid en kwaadaardigheid. Er is inderdaad niet
veel menschenkennis noodig en niet meer dan de
oppervlakkigste bekendheid met de geschiedenis van
Spanje en zijn koloniaal beheer, om te gevoelen, dat
in dit betoog iets moet ontbreken. En by nauw
keuriger onderzoek blijkt dan ook weldra, dat juist
de hoofdzakeu eenvoudig zyn weggelaten. De opstand
begon in 1868, toen in Spanje Isabella was ver
jaagd. De nota zon wel willen doen gelooven, dat
de oorzaken van den opstand in de kolonie dezelfde
waren ids die in het moederland. Alzoo, ook op
Cuba wijs men zeer ontevreden over de verkwisting
van het hof, zijn onderworpenheid aan priesters en
des Lands toegegaau. Vroeger nam de Pruisische
Begeering bij elk bisdom inzage van de rekening,
staat der kas, enz. enz. Dienaangaande zijn van
1897 tot 1836, op grand der bestaande wetsbepalin
gen, verscheidene koninklijke besluiten uitgevaardigd.
Met al de daarin omschreven rechten van den Bteat
is het gegaan zooals hierboven gezegd ie. Hieruit
is eèn onhoudbare toestand ontstaan. Om daarin te
voorzien en tevens eente leemte aan te vullen, die zich
sedert de invoering der wet op het beheer van de
gelden en goederen der katholieke gemeenten heeft,
doen gevoelen, zijn in het thans ingediend ontwerp
niet alleen opgenomen de eigenlijk bisschoppelijke
bezittingen, maar ook verscheidene inrichtingen, stich
tingen en fondsen, die niet konden vallen in de ter
men dier wet. Het betreft hier eene uitgebreide
administratie over aanzienlijke sommen en verdeeld
over onderscheidene instellingen, een bestuur, onder
welks tegenwoordige werking de rechten der belang
hebbenden niet naar eisch zijn gewaarborgd. Ten
bewijze hiervan wordt onder anderen aftngevoerd, dat
de Biaschop van Breslau, dr. Forster, voordat hy
van Staatswege uit zijne ambtsbediening was verval
len Verklaard, zich uit de inrichtingen en fondse*
van zyn bisdom, voor zoover tot nog toe is gecon
stateerd, eene som van ruim 900,000 mark, deels in
specie, deels in effecten, heeft doen uitbetalen en zich
heeft toegeëigend. Een ander feit heeft zich voorge
daan in het bisdom Hildesheim. In September des
vorigen jaars, alzoo kort vóór het in werkingtrede*
der wet op het beheer over de gelden en goederen
der gemeenten, heeft de Bisschop aldaar onderschei
dene bezittingen van den Bisschoppelijke* Stoel e*
vin het Domkapittel iu eigendom overgedaan aan den
vrijheer .van-BöseUger-Hces*en..tp HüHy«hofen ilk
Wa Westfeieu, en wd, behalve een aauzieulijk'bedrag-4*
papieren vaa a-aardedc kerk, pastorie en school te
Luneburg. mei daartoe behooreude groudeu en gebost-
wen; de kerk te Harburg, met den inventaris en da
bijbehooreude eigendommende kapel te Herzberg an
de kerk te Verden, beide met den inventaris en wo
ningen voor geestelijken. Het oudenoek te dier Sake
is nog niet a^reloopen, doch inmiddels is reeds ge
bleken, dat de Bisschop ook nog verschillende andere
goederen, die oorspronkelijk ten dienste van gemeen
ten waren bestemd, heeft verkocht, blijkbaar nu* geen
ander doel dan om dat alles by de invoering der
nieuwe wet aan het Staatstoezicht te kunnen onttrek
ken. De Regeering gelooft, dat er na dergelyke
feiten zooveel te meer noodzakelijkheid bestaat om bat
beheer aan een goed geregeld Staatstoezicht te onder
werpen. -
centimes fez ton vermindert, totdat in 1882 de ge-
heele buitengewone heffing zal vervallen zyn. De
y wenseht jaarlijks een millioen frs. voor
md van 't kanaal bestemd-te zien.
De Belgische liberalen beaRdeb rich met kracht
voor op den verkiezingsstrijd; op een te Antwerpen
gehouden vergadering van dra Geuzenbond is het
program voor de aanstaande retfcteziugea vastgesteld
en besloten de adhaesie te vragen van al de liberale
vereenigingen dus lands. Het program is van den
volgenden inhoud
.Het onderwijs in de Staat*- on gemeentescholen
zal uitsluitend neutraal zyn. Geen confessioneels of
in welk opzicht ook aan het geestelijk gezag onder
worpen school zal door den Stut of de gemeente
kunnen worden aanvaard. Het lager onderwijs zal
verplicht en 1
len het recht hebben
schoolgeld te vestigen,
eischen voor 1
van 1842 en 1850 zullen in
zien. Er ul een
worden opgericht.
zullen op volkomen gelijken
De belangrijkste nitaiwstydiagen^komen heden uit
Frankrijk en Spanje. Wy zullen met de Franache
verkiezingen beginnen om met de Spaansche oorlogs
berichten te eindigen.
Volledig is de uitslag der verkiezingen ia de Fransche
republiek nog niet bekend, terwijl wjj dit schrijven.
Maar zooveel’ is zeker dat de republikeinen oen be
langrijken triotof behaald en stellig eene groote mee-
derheid hebben op de vereenigde conservatieve frac
tion. Verschillende telegrammen noemen uiteenloo-
pende cijfers, doch als voorbeeld halen wjj het kortste
en welsprekendste aan257 republikeinen tegen 163
conservatieven, behalve talrijke herstemmingen. De
geheet uitvlag'ul trouwens spoedig bekend zijn.
Maar wat de uitslag te treffender maakt. Buffbt
is gevallen hl zyn eigen arroudiseemeut Mireoourt
en insgelijks te Castelsamsiu, waarop hy zyn groote
hoop gebouwd had. Alleen iu het dep. Cher heeft
hij net tot herstemming gebracht. En deze minister
heeft de campagne geleid'
Parijs hooft duidelijk rich uitgesproken voor de
gematigde politiek ran Gambetta en de linkerfraetiën.
Ouder de gekozenen daar en elders komen o. a. voor
Gambetta, Thiers. Casimir Périer, Albert Grevy,
Rémesst, Rouher, Louis Blauc, Spoiler (da vriend
van Gambetta), Barodet enz. OUirier ia niet gekozen;
Deeases is te Parys in herstemming. Eveuzoo Hauss-
manu, de prefect van Napoleon IU.
- - - ihneftdeheezLowodevoor-
om Itogffind denweel* te
InhotEugelaeheLaaathnia
tdnsht om tt. -M. Victoria 1
geven haar titeio uit te breiden, bestreden. Disraeli had
op zeer gedempten toon bat voorstel gedaan en toe
gelicht, o. a. gezegd, dat, ofschoon hy een vorst, die
nabij dan troon stond als de prins vsn Wales,
niet vleien wilde, bet erkend moest worden na zyn
moeidijke reis in Indië, dat hij niet alleen deer ge
boorte recht op ‘t koningschap bezat
De titel van keizerin za» Indië zou een antwoord
zyn op de bewering dat Indië slechts een last voor
Engeland was.
Lowe zeids daarop, dat, ofschoon men met de meest
'mogylijke consideratie den wensch van de koningin
nwiw‘ in acht nemen, de zaak zelf bovenal de natie
aanging.
.Keizerin» vond hy een minder gepaaten titel voor
iemand, die constitutioneel regeereu moest en werd
het .Queen of Great Britain, Ireland and India,
Defender of the Faith,» de vraag zou rijzen .van
welk geloof?»
Bovendien Indië was geen zekere bezitting van de
Briteche kroon en, kwam men het eens te verliezen,
welk een gevoel zou het Parlement ondervinden, als
die titel afgeschaft moest worden? Evenals in 1801
de Engelsche monarch den titel verloor van; Koning
van Frankrijk,* omdat hij reeds éeuwr- ,-J-
rechten op dat land verbeurd had. I
En dan, vroeg Lowe, wat zouden de ai
zeggen? Sir Campbell wilde niets van
riugeu weten en onder luid gelach
dat de tijd gekomen waa, dat de Koningin van En
geland den rang en de macht zou bezitten van den
grooten Mogol.
Het wetsontwerp, dat men aan de ijverige be
moeiingen van den heer Plimsol te dankeu heeft,
strekkende om dë veiligheid der equipages op' de
Engelsche koopvaardijschepen beter te beveiligen, is
door het lagerhuis in tweede lezing aangenomen. Iu
het hoerenhuis beeft lord Carnarvon de aandacht
zjjner medeleden gevestigd op tusschen Engeland en
Frankrijk geveerd wordende onderhandelingen over
den afstand van Gambiahy vroeg van de regeering
inlichtingen omtrent de voordeelen van dien afstand,
waartegen verscheidene leden zich verzetten.
De .Observer" bevat een telegram uit Cairo
den 19n dezer. De heer Stokes heeft voor de Engel-
sohe Regeering en De Lesseps voor de Kanaal-Maat
schappij overeenkomst onderteekend, volgens welke
de buitengewone heffing, die thans plaats heeft, ver
vangen zal worden door een die jaarlijks met 50
kosteloos zyn, doch de gemeenten zul-
a om op hate kosten scholen met
na voldaan te hebben aan de
- het kosteloos onderwijs. De wetten
pi geest wórden her-
sterie van Ouderwys
De in, B0gië gesproken talen
gelijken voet worden onderwezen.
Door'dé Oostenrijksche aartsbisschoppen en bis
schoppen is by den Rijksraad sen protest ingediend
tegen het ontwerp betreffende de kloosters. Ook de
toon van dit protest zou b(| eene studie over de
gevolgen van het ultramontauisnae op de fraaie kun
sten en letteren in aanmerking kunnen komen. Den
inhoud kan men gemakkelyk onderstellen. Indien
men echter wezenlijk den Oostenrykscheu
tot betere gedachten heeft wiQen.brengei
de Ooeteutykache geestelyl'
lukkiptea weg. Hat ra»
eene brdéeSging, dat oa l»ra.» rauscmug
het ontwerp er slechts door kannen vermeerderen.
Bijzonder gewichtig zijn heden de tijdingen uit
Spanje. Vera en Estella, de beide groote bolwerken
vau net Carlisme, zijn door de zegevierende troepen
ingenomen en bezet, en wanneer ook de Carlisten er
in zouden zijn geslaagd zich terug te trekken naar
de Ameseoas (wat intwwehen niet wordt gemeld), dan
kan men toch met groote waarschijnlijkheid aanne
men, dat nu de burgeroorlog spoedig zal zyn geëin
digd. Te Madrid en te Parys schyut men ook niet
anders te onderstellen. Althans wordt van daar ge
meld, dat koningin Isabella zich gereed maakt, om
met hare drie dochten naar Spanje te vertrekken.
Aan de grenzen zou zy door haar zoon worden óp
gewaakt en met hem zou zy zich naar Madrid be
geven. Of de uitvoering van dit plan wenschelijk
heeten kan, is eene andere vraag. Misschien bestaat
het alleen in de verbeelding der ex-Kouingin, en is
de andere party er minder mede ingenomen, dan zij
wel denkt. Maar dat er aldus over werd gesproken,
is op zichzelf reeds een bewijs voor de vaste over
tuiging aangaande het spoedig einde vau den oorlog.
Het laatste bericht van gisteren luidt aldus:
De liberale troepen zetten hunnen overwinnendeu
tocht voort. De koning is te Azcoeta aangekomen.
De generaal Primo de Rivera heeft al de forten van
Navarra bent. Het grootste gedeelte der Carlistisehe
artillerie te Estella is in handen der troepen gevallen.
Het overige deel is in den afgrond geworpen.
gevolgen van het ultramontauisme op de fraaie kun-
inhoud kan men gemakkelijk onderstellen.
*|ktchen Rijksraad
:n, dan koos
irtoe niet den ge-
fcë pan treffend ob
