MG.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
F
BUITENLAND.
te
I -*•
Vrijdag 8 September.
'I
vrfil.
1370 ïrijaag «premuer. 137g
Ivi
Buitenlandsch Overzicht.
Een oud Testament.'
M
a ter
liH
9la.
Ier.
«ten
Panden
lodpioobw-
r pya.is 4e.
Tnd e.
rr beêerfb*.
J I
®7’“
«n. Het
4wst*r rys
Mie» W-
rW. «t
•row WWW
■dm* w»
jt'l
Twteul
M
Ceata
i adea, e«
:b glas» t«
t taudvlteach
i «Ugelykbek
ind»teen ver*
elderbeid ea
te Gouda,
LEERDE
Heer Ma.
roóéa.
e «viever,
it imnaken
i, boonen,
In pakjes
UixM. by
K&, bel Iv.t
uwe vormitijf
r venter king
neigt, «erft
«yl bet «ea
aging van
en kan hét
ooriromea.
Gouda bjj
te Oudé-
plaatsen
GOUDSCHECOURANT.
fc. Kei»
Ir a
I f 1
Het neemt
vorming r.
lente.
reparaUa te
WisWlier
«WtiyP.
teStrW
IsiriWi»^
De .tend du Ooeterscbe quaestie is thans critiek.
De Turken, meester ran Servië als zij willen, durven
niet voortgaan uit vrees van Kuslayd, dat gereed
staat de Christenbevolking in Turlqje iu den uitersten
nood bij te staan, terwijl aan de andere rijde Enge
land, de oudste bondgenoot, tot undere inzichten
gekomen is en bericht gezonden heeft, dat men op
rijn steun niet moet rekenen. Gaat Turkije met rijn
leger Servië bezetten en plunderen, dan zal Rusland
stellig tusschenbeide komen en een Europrescbe oorlog
staat voor de deur, want Oostenrijk kan niet wer
keloos blijven. De eenige hoop is, dat alle mogend
heden gezamenlijk, althans Engeland en Rusland, de
Porte dwingen zullen om ir.de te mnkeu en verder
zijn Chrisleuonderdaueu niet te mishandelen.
Maandag was -het de verjaardag van de uitroeping
der republiek in Frankrijk. Alle republikeiusche bladen
bevatten .op dien datum beschouwingen over den tegen-
woordigen regeeringsvorm en zijne vooruitzichten.
De grondtoon daarvan is tevredenheidinderdaad
mogen de republikeinen zich tot dusver gelukwenscheu
'met hun houding en werk.
Te Rome heeft eene meeting plaats gehad tot be-
tuigiug van sympathie voor de Slavische Christenen
ia Turkije. Die vurgaderiug was uitgelokt door de
anti-Slavische houding van het Vaticaan, dat tegen
woordig op goeden voet is met de Turksche Regee-
ring en voor deze party trekt tegen de opstandelingen.
De reden van deze zonderlinge houding van den
Paus is niet ver te zoeken; de Slaven in Turkije
behooren tot do Gritksche kerk met uitzondering van
een zeer klein deel. Men moet erkennen, dat de
Paus, dus handelende, politiek doet, maar in de
miuder gunstige beteekenis van het woord. De libe
ralen te Rome hebben gemeend in naam der men-
schelykheid tegen zulk een politiek te moeten pro-
tebteeren een motie van deelneming in het droevig
lot der Bulgaren werd aangenomen en tevens besloten
een commissie te benoemen, die zich belasten wil met
het inzamelen vau liefdegaven voor de gewonden in
Turkye. In andere steden van Italië houdt men
dezelfde vergaderingen. En veel zal men kunnen
geven, want de berichten van de «Turksche gruwelen,
in Bulgarije duren voortde Turksche Regeering
heeft nu ouder bedreiging van straf aan de Bulgaren
verboden iets van hun lydeu aan vreemdelingen mede
te doelen. In de Fof. Corr. wordt echter weder ge
sproken van het plunderen door de Tscherkessen van
een deel van Jamboli, Waarbij acht vrouwen werden
onteerdop drie uren afstand, van die stad werd
een dorp gedeeltelijk verbrand.
De verkiezingen voor de nieuwe Italiaausche kamer
van afgevaardigden zullen, volgens verscheidene Jioom-
sohe bladen in de maand Oojober plaats hebben.
De groote onruststoker don Carlos, omtrent wiens
verblijf in de Vereenigde Staten allerlei dwaze ver
halen in omloop syn, heeft de terugreis naar Europa
ondernomen. Welk land hij met zijne tegenwoordig
heid zal vereeren, wordt niet gemeld.
Nu de futrot zijn afgeschaft, heeft de Spaansehn
regeering besloten in tie Baskische provincies de on-
middellyke betaling der achterstallige belastingen te
vorderen, wat wellicht niet geheel zonder moeilijk
heden zal kunnen geschieden.
waarin het Turksche rjjk sedert jaren verkeert, langrjjkste overwinning zelfs
Men wil het niet vermeesteren, omdat dit den
Europeeschen vrede in gevaar zon brengen,
maar eenvoudig doen instorten.
Dagelijks zjjn de nieuwsbladen weder gevuld
met berichten omtrent den oorlof, die thans
in Turkije gevoerd wordt. Servië heeft de vaan
van den opstand opgestoken, en in bondge
nootschap met Montenegro wil het voor zich
uitbreiding van gebied ten koste van Turkjje
verkrijgen.
Kende men de bedoelingen van Rusland niet,
Voerde daar de halve maan 1 wist men niet dat tal van Russen in het Ser-
te—i ver vooruit- vische leger dienst hadden genomen, en aan
zfciide plannen. Ruslaüd moest alleen op de de oevers van den Ne vla met sympathie aan de
Zwarte zee bevelen, de weg naar de Middel- broeders van den Donau gedacht werd, zeer zeker
landsche, zee- moest voor de Russische vloten d» «v-nd di» eh«b« „ut
open zjjn, de geloofsgenooten, die onder het
Turksche juk zqfehtten, moesten bevrjjd, en de
Turken naar Azië teruggejaagd worden. Kon-
stantinopei, vroeger het Btamboul, de stad van
het verlangen der Turken en in 1458 door hen
veroverd, is sedert Peter het Stamboul der Russen;
is Peter niet geslaagd in de volvoering zjjner
plannen, om aan het Turksche rijk een einde
te maken, bij testament gelastte hij zijn opvol
gers niet te rusten voor het .doel, dat hij zich
reeds voorstelde, bereikt was, en nooit is dit
bevel door die' opvolgers vergeten. In welke
omstandigheden Rusland na Peter den Groote
verkeerd heeft, wie daar ook de heerséhersstaf
zwaaide, altijd was het oog van allen op Stam
boul gericht. Konstantinopel moet veroverd
worden,"1 dit was Peters leuze, en nog is het
de leuze van iederen rechtgeaarden Rus. Her
haaldelijk is men reeds op .hét punt geweest
ddt .dpsl te bereiken. Reeds eenmaal stonden
de Russische legers voor Adrianopel, en waren
nog slechts enkele dagreizen ran Konstantinopel
verwijderd; door Russische kuiperijen is de
macht des sultans gebroken, aanzienlijke deelen
van zjjn rijk hebben hem de gehoorzaamheid
opgezegd; Griekenland is Ha een vreeseljjken
strijd een afzonderljjlAoninkrjjk geworden; in
het noordén hebben Roumanië en Servië sedert
jaren' de gehoorzaamheid opgezegd éh kunnen
als zelfstandige staten beschouwd worden; de
Turksche macht, eenmaal zoo groot, is thans
van weinig beteekenis meer, maar nog altijd
blinkt da halve maan op de groote moskee te
Konstantinopel, nog altjjd blijft Rusland ver
langen om uitvoering te geven aan Peters tes
tament. Turkye alleen zoude aan dit verlangen
geen weerstand kunnen bieden; was het niet
krachtig hesteund door de Westersche mogend
heden, Wadden Engeland en Frankrijk niet
steeds de partjj voor Turkjje gekozen, en daaraan
schatten en legers ten offer gebracht, reeds lang
zoude de Oostersche quaestie overeenkomstig
het verlangen van Rusland opgelost zjjn, en
dit vraagstuk althans geen voortdurende oorzaak
zjjn van de ongerustheid, die bljjft heerschen
over het behoud van den Europeesche vrede.
Want nog altijd verlangt Rusland naar den
dood van den zieken man” om zjjn nalaten
schap in bezit te nemen, en de bonding ran
Engeland belet steeds om op gewelddadige wjjze
die begeerte te vervullen. Voerde Rusland zjjn
legers weder naar Konstantinopel, Engeland
zoude niet aarzelen om zjjn vloten ter beschik
king van Turkye te stellen, de Zwarte zee toch
mag uit handelsbelang niet aan Rusland be
hooren. Is men in Petersburg reeds eenmaal
teleurgesteld, en gevoelt men daar nog altjjd
de naweëen ran den Krimoorlog, toch geeft
men de plannen niet op, men gebruikt slechts
andere middelen; niet door geweld, door kui-
perjjen en list tracht men het doel ie bereiken;
men speculeert op den allerellendigsten toestand,
en aan
den NeWa met sympathie aan de
zoude de strjjd, die thans gevoerd wordt, niet
zooveel belangstelling wakken. Of Servië eenige
mjjlen gronds meer bezit, dan of Turkjje het
meerdere verplichtingen oplegt, noch het eene
noch het andere zoude ons met gespannen
verwachting naar berichten uit het verre Oosten
doen uitzien; of het krjjgsgeluk den Turken of
den Serviërs gunstig is, zoude ons vrjj onver
schillig lateu. Met groote ophet is het mede
lijden vau Europa ingcroepen voor de slacht
offers van Turksche tirannie: het verbranden
van geheele dorpen, het vermoorden der inwo
ners, gruwelen van allerlei aard worden ons in
alle kleuren gauchiiderti, en gaarne gelooven
wij dut de oorlog op onmenscheljjke wjjze ge
voerd wordt, de woeste benden der Turken
zullen al even onmenscfieljjk zjjn als de wraak-
zuchtige mannen der zwarte bergen en boven
dien het is oorlog (hoe is in Frankrijk niet
huisgehouden door de betehaafde Duitschërs,
wat kan men dan anders in het oosten ver
wachten Ook dit kan ons d’us geen bijzondere
belangstelling inboezemen. Maar de verdrukking
dan der Christenen door den Mahomed aan, de
onderdrukking van het krui» door de halte
maan, kan dit de oorzaak zijn der belangstel
ling? Ook het Turksche leger telt vele Chris
tenen, de admiraal der vloot is een Engelsch-
man, de sympathie van Rome is voor de halve
maan, en het Christendom der Bosniërs, Bul
garen en Serviërs bestaat meer in n'aam dan
inderdaad. Het »oog om oog en tand om tand”
is in die streken van vrjj wat meer beteekenis
dan hot: Heb uwen naasten lief, zegen ze die
vervloeken, bid voor hen, die u geweld aandoen."
Hoe zijn de Israeliten herhaaldeljjk door de
Christenen in Servië en Roumanië behandeld?
Waarlijk dit getuigde niet van Christel ijken
zin en Christelyke beginselen.
Vanwaak dan die algemeenq belangstelling,
vanwaar dit uitzien naar beslissende tijdingen?
Het testament van Peter de Groote geeft ons
de verklaring van die belangstelling. Wat zal
Rusland doen, vraagt men zich af, als het Ser
vische leger verslagen wordt; Zal het zjjn plan
nen weer tot later uitstellen, of acht het dat
de tijd gekomen is om de zaak voor goed te
beslissen? Zal het de Serviërs aan hun lot
overlaten, nadat het den tegenwoordigen strjjd
heeft' uitgelokt, of zal het, op gevaar af om de
oorlog in geheel Europa te doen ontbranden,
het zwaard uit de schede trekken om de Turken
naar Azië terug te jagen en zoo de Oostersche
quaestie op te lossen?
Wie kan alsnog het antwoord geren op die
vragen, wie kan de bestaande ongerustheid doen
ophouden
Wat zal het einde zjjn van den tegenwoor
digen strjjd, die, op zich zelf van geen betee
kenis, in zjjn gevolgen van het hoogste belang
voor de rust van geheel Europa kan zjjn?
Niet het verbranden van dorpen, niet het
verslaan van eenige honderden krijgers, de he-
i van een der par
tyen kan daarom in dezen strijd geen beslis
sing brengen.
Het woord blijft nog aan de diplomatie. Zal
deze den algemeene» oorlog voorkomen, zal
deze middelen weten te vinden om de bezwaren
uit den weg te ruimen^ zal déze eindelijk id
haar pogingen slagen Om het testament van
Peter den Groote op vreedzame wjjze ten uit
voer te brengen? De tijd alleen.kan ons ant
woord geven op die vragen.
In 1725 stierf Peter de Groote, de man die
den grond gelegd heeft van de mocht van het
Russischejrijk, de man, die gesteund door een
menigte Westerlingen, die zich in Rusland op
zijn aan zoek gevestigd hadden, den Moscovieten
dé voordeelen der Vvestersche beschaving wilde
d ien smaken. Door de stichting van Petersburg
was -de weg- gebaand naar het Westen, door
de veroveringen aan de Zwarte zee .was het
zdiden van Europa voor de Russische' heersch-; j
zucht geopend, hai.o
heerschappij, Peter had reeds toen ver
bevelen, de
