Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
iia
1876.
Np 1919.
Woensdag 13 Decemter.
neerd.)
szn.
JTELS,
eruirnd.
Kennisgeving.
Begrooïlngs-Oiscussiëii.
n.
fG.
u
r
Iels.
H!
en, zullen
RENTEN
dacht der
aan.
8
lezorgen ran
ar Nationale
ader de Heer
jen genieten.
erhandelen,
in vanneer,
met huune
f, te Eind-
te Hendrik
e te BREDA
daatschap of
«ner ZaaJe-
ANGERS
le dlUttle,
het geheele
GOUDSCHE COURANT
EB.
Schroom.
ipt roldoen
worden be
ier wet ran
at, maar zjj
1 door hem
cht kunnen
tö door het
De BURGEMEESTER van Gouda, breugt bij deze
tér kenni» vim de belanghebbenden, dat door den
Heer Provincialen Inspecteur der Directe Belastingen
etn. te Botterdam, op den len DECEMBER8 1876
zjju executoir verklaard i
Hel 2e kwartaal» en een voljaorskohier voor de
belasting op het personeel No. 3 en 4 dienst 1876/77.
Dnt voormelde Kohieren ter invordering zijn gesteld
in handen van den Heer Ontvanger, dat ieder daarop
voorkomende verpligt is, zijnen aanslag op den bij
de wet bepaalden voet te voldden, en dat heden ingnat
de termijn van DRIE MAANDEN, binnen welken
de reclames behooren t» worden ingediend.
Gouda, den lln December 1876.
De Burgrnueiter ooornoemd,
VAN BERGEN IJZEN DOORN.
Slechts één minister zag in de afgeloopen
week zjju begrooting aangenomen; de begrooting
van Justitie werd met byna algemeene stemmen
aangenomen, slechts de heer Haffmans kon zich
daarmede niet vereenigen. Is dit nn, omdat de
minister hem geen belofte deed omtrent een
regeling van het drait de réponee of had die
afgevaardigde andere redenen om solo te zingen
Praktische resultaten der discussiën waren,
dat een post om een nieuwe cellulaire gevan
genis te 's Gravenham te bouwen van de be
grooting is afgevoerd. Wel wilde men gelden
toestaan om daar een kleinere gevangenis te
bouwen voor preventieve gevangenenmoet er
nog een cellulaire gevangenis zyn. dan behoort
die in het Noord-Öoeteu des lands te komen.
Nader zal door den minister op die zaak wor
den tetuggekomen, hy stelde zich aan geen
stemming bloot, maar trok de post in. Een
tweede poet van ruim 10,000 om nog een paar
gebouwen te Veenhuizen te zetten, weid door den
minister, in weerwil van de oppositie daartegen,
gehandhaafd, maar door de Kamer verworpen.
Men wilde geen gelden meer toestaan, voordat
die koloniën definitief geregeld zyn, en dat kan
alleen geschieden door een wet op de bedelarij.
Da minister beloofde spoedige indiening van
die wet en ook van eenige andere, ons nieuwe
strafwetboek zal toch nog vooreerst niet inge
voerd wordenpartiëele regeling van verschil
lende zaken blijft wenschelyk.
Nu zoude men die toezeggingen nog kunnen
vermelden als praktische resutaten der discussie,
maar tusschen beloften en daden is een groot
verschil, het ministeriëele leven hangt van zoo
veel omstandigheden af, het is beter op daden
te wachten.
Liever een enkel woord omtrent de hoogst-
belangryke onderwerpen die naar aanleiding
dier begrooting besproken zyn.
Drankverbruik en vervalsching der levensmid
delen, een onuitputtelyk onderwerp om te bespre
ken. Duizend hectoliters sterken drank worden
dagelyks verbruikt, een vreeselyk cyfer, misschien
wel te groot, om den indruk te maken, dien
men van de mededeeling verwachtte. En was
die draak nn nog onrervalscht, maar helaas!
welke knoeierijen hebben niet plaats by de
vervaardiging? Worden al onze levensmiddelen
bovendien niet vervalscht? Waarlyk, gaat men
dat na, men zon bevreesd zyn iets te gebruiken.
Een Strafwet is dringend noodig om de volks
gezondheid tegen misbruik en misdryf te ver
dedigen. Vergeten wy echter niet, dat het
gemakkelyker is wetten te maken dan die te
doen gehoorzamen, dat het gemakkelyker is
straffen te benalen dan die toe te passen on de - - - - - o
overtreders. Beter dan strafwetten ia: het 186,11 naar communisme en wat niet meer! Wat
volk door, goed onderwys in staat te stellen I heften zy? Het verbond zal trachten
i
tegeven, dan wordt even spoedig geklaagd over O Kuyperwaarom waart gy niet daar, om uw
vrienden in te lichten? Waarom koudet gy,
o volksman, uw stem niet verheffen, om het recht
van het volk te handhaven ongoed onderwys, dat
het ontvoeren zal aan het dwangjuk waaronder
nog zoov«len zuchtenZullen uie mannen van
het verledene dan nooit leeren begrijpen, dat
dwang niet verbetert, maar verbittert Erken
nen zy niet nu reeds, dat de werkman, waarop
zy met minachting of medelyden nederzien,
reeds nu, verre boven hen staat als hy onder
wys vraagt voor zijn kinderen? Zeker, dat
gedeelte der discussie was allertreurigst, omdat
toen afgevaardigden van het Nederlandsche volk
spraken in een geest, die van wantrouwen ge
tuigde in die schare van mannen, die krachtig
voort willen op den weg van beschaving en
ontwikkeling. Gelukkig, dat hunne woorden den
loop des tyds niet kunnen vertragen. De aarde
beweegt zich, in weerwil van Galilei’s belagers
Hiermede kon bet overzicht der algemeene
beraadslagingen gesloten worden, indien de heer
Haffmans nog niet een enkel» aanteekening
vroeg, voor de pogingen door hem aangewend
om ons het recht van antwoord te bezorgen,
voor ieder die in een dagblad wordt aangeval
len. Het beste bewijs voor de noodzakelijkheid
va» dit reeht, had hy kunnen bybrengen sta
hy had kunnen opgeren welke bladen hem het
recht van antwoord geweigerd hebben, als dit
door hem in beschaafde taal verzocht was. Dit
deel der discussie kan dus zeer
bewys door spreker of anderen
Br goed, tot dit
geleverd is, ter
griffie .edeponeerd worden.
Na de algemeene beraadslagingen was de
discussie van weinig belang, die omtrent de
cellulaire gevangenissen te 'sHage en der ge
bouwen in de strafkoloniën uitgezonderd, waar
van het resultaat boven is medegedeeld.
De minister van Bmnenl. zaken werd door
geene algemeene discussiën lastig gevallen. Na
eenige discossiën over de archieven, die bronnen
der geschiedenis, en over een zeer billyke ver-
hooging van de tractementen der militie-com-
missarissen, door den minister verdedigd, en
door de Kamer goedgekeurd, zag de minister
zich het geld onthouden, benoodigd voor het
stichten van een krankzmnigen-gesticht De
meerderheid was by deze stemming streng
conservatief. Bij de wet van 1841 was de zorg
voor de krankzinnigen opgedragen aan de pro
vinciën; zoolang die wet bestond moest zy ge
handhaafd worden, al waren ook de tegenwoor
dige gestichten overvuld, al konden velen niet
geplaatst worden.
Gelukkiger was de minister met zjjne aan
vrage van f 800,000 tot beteugeling der long
ziekte. Afmaken, zeide de minister; afmekeu
besliste de meerderheid der kamer, in weerwil
der verzuchtingen, dat men zich niet moest ver
zetten tegen de verordeningen des Heeren, in
weerwil van de voorstellen, die gedaan waren,
om een enquête in te stellen. Eenmaal heeft
de minister de verdienste gehad door krachtige
maatregelen den veetyphus te bedwingen, moge
ook nu de longziekte bedwongen worsen tot
voordeel van onzen veestapel. Misschien is nu
het juiste oogenblik daar, om met opoffering
van betrekkelyk weinig gelds, voor goed een
einde te maken aan de ziekte, die sedert jaren
talryke offers vordert en onzen belangrijken
veehandel benadeelt.
Zoo was de vertegenwoordiging tot de afd.
waterstaat gevorderd, hierover later.
zelf de bedriegerijen te ontdekken; de winkelier het onderwys zooveel mogelyk voor allen ver-
die zich daaraan schuldig maakt, zal dan ge- krygbaar te maken, leerplicht heeft 't verbond
dwongen worden zich van die kwade praktyken op zyn vaandel geschreven, het zal zich bezig-
te onthouden. Men wil wel eens te veel van houden, o vreeselyk! met het stellen van can-
den Staat, en wordt aan die wenschen toege- didateu bij verkiezingen. En dat werklieden
Staats-alvermogen en de oveigroote bemoeizucht
der ambtenaren. Hierin Vooral is het juiste
midden moeilyk te bewaren.
De toestand der Hervormde kerk werd door
den afgevaardigde van Alkmaar ter sprake ge
bracht. «Niet hier, op de Synode behoort dit
te huis,» antwoordde de minister. Moge do
minister waarheid gesproken hebben, maar de
vrees ie niet ongegrond, dat in het vervolg zal
blykeu, dat de woorden des ministers niet meer
dan een machtspreuk zijn, en de rechters meer
dan hun lief is uitspraak zullen moeten doen
over quaestien omtrent de eigendommen der
kerkelyke gemeenten. Wanneer geheele ge
meenten de gehoorzaamheid aan de Synode, de
hoogste kerkelyke autoriteit, opzeggen, zal de
regeering dan nog voortgaan de tractementen
aan de predikanten uit te betalen? Hoe zal
het gaan, als een scheiding plaats heeft, en de
eene party zich beroept op net kerkelyk gezag,
de andere op het groote beginsel der Protes
tanten: vrijheid van overtuiging, protest tegen
gewetensdwang? Zal deregeering dan beslissen
aan welke zjjde hst reeht is Misschien ware
bet wenschelyk, dat reeds nn de verhouding
tusschen Staat en Kerk geregeld werd, nn is
het nog betrekkelyk rustig, in de dagen van
storm en stryd zal die regeling hoogst be
zwaarlijk zyn. Vergeten wy toch niet, dat de
scheiding van Kerk en Staat hier meer schijn
baar dan in waarheid bestaat, al zyn de minis-
teriën van eeredienst ook afgeschaft.
Van een andere zyde werd ook de Kelk in
het debat gebracht. Veel is reeds te doen ge
weest over de Limburgscheprocessiëndrinken
mag men zooveel men wil, levensmiddelen ver-
valscben kan men ongestraft doen, maarzynen
God dienen, overeenkomstig zyn overtuiging,
mag in ons vrye land niet, daardoor komt men
in ernstig conflict met de politie, die de geloo-
vigen als wilde dieren opjaagd. Treurige toe
stand voorzeker; gelukkig dat alle klachten, hoe
ook in koor aangeheven, van geen waarde ble
ken, na de ophelderingen van den minister.
Hoeveel geschreeuw aangeheveu is over het mis
noegen der regeering over de justitie in Noord-
brabant, alles bleek verzonnende minister ver
klaarde, zelf de bevelen te hebben gegeven, omdat
de verboden processiën onwettig waren. Een
goede les, om niet te veel vertrouwen te stellen
in de klachten en openbaringen van zekere pers.
Ook de enquête onlangs gehouden over onze
koopvaardijvloot, gaf tot bescheiden vragen aan
den minister aanleiding. De wet op de tucht,
sedert lang wegens hare gebreken bekend, moet
herzien wordenregeling der averyen is on
voldoende, en nog veel meer vraagt de aan-
regeering en de minister verklaarde
zich bereid tot partiëele regeling; plykbaar zal
de minister in dit zittingjaar nog dikwyls aan
het woord zyn, om wetten met de hem eigene
bekwaamheid te verdedigen.
Het Algemeen Nederl. Werklieden-verbond
mocht zich niet in de algemeene sympathie
verheugen; het werd den minister zelfs ten kwade
geduid, dat door hem de statuten van dat ver
bond aan den Koning ter goedkeuring werden
voorgedragen. Die statuten zyn dan ook vree-
seljjk! en de spreker uit Almelo, een onzer
weinige fabriek-districten, mocht verwyzen op
die schandelijke bepalingen, zy voeren ons lyn-
