Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
8.
MD
>11,
1878.
N? 2095.
wb,
BUITENLAND.
OEGEN”
1
Woensdag 30 Januari*
0UD1
elaatste
i duurw
rtreffen^
mts enz.
r.
m.
HASPELS.
Buitenlaiidsdi Overzicht.
LEEIIPLICHT.
i 1878.
NG.
inement.
ren.
t
est niet.
r precies.
N:
inne Dame*
vermag,
'ster.
jlOUWe,
I
j
GOUDSCHECOURANT.
7.
r 1877?
innerd. dat
EÖKAAR-
Ügen zyn.
it kunnen
welke per-
>gen ver-
[emeente
te geven
enz. enz.
in tevens
;e bedie-
iting
w>
plaatsen is
1, van des
i ure, tegen
aata.
latsen voor
op DIN 8-
wonds ten
cents voor
gsnees-
>ch schei-
Lpotheker
>eft de eer
e vijfjaar
wntmi-
ijn, zich
ifreelen), vrij
ich Karsaa,
coupletten.
Zooals onze lezen reed, uit de laatste berichten
ran on. vorig nummer hebben gezien, heeft do
Engelsohe regeering alle moeite gedaan om zich
belachelijk te maken. Den eeaen dag zendt Beacons
field aan de vloot laat om naar de Dtrtdanellen te
r stevenen en den volgenden geeft hij zonder zichtbare
aanleiding weder coutraorder. Om zijn eerste bevel
te motiveeren verzint hij een tocht der Kassen naar
Gallipdli, waarvan niemaud iets weet, en als grond
voor zijne retraite geeft hij de mededeeling der
vredesvoorwaarden door Rusland.
Op lord Beaconsfield alleen nut de verantwoor
delijkheid van dit besluit, dsar lord Derby, lord
Csrnuvon en lord Safebary onmiddellqk hnn voor-
nemen te kennen gaven om ontslag te nemen
deze Staatslieden zagen in de handelwijze van den
premier terecht een verlaten van Eugelands onzijdige
1 houding en eene ondersteuning der Turken.
Indien de 'lurken ten slotte de vredesvoorwaar-
den toch niet aannamen of buu woord terugnamen,
eiu, uuvr lur-i iseavousneid
ibrikkeljjk groot zijn. Zijn
Eerst dus verbetering van de wet tot regeling
van het lager onderwijs, en verscherping van
de wet op den kinderarbeid; en dan zoo noodig
invoering van leerplicht is in het dringend be
lang van de toekomst des lands.
Zjj die nu reeds op de invoering van leerplicht
aandringen, vergeten te dikwijls dat de tegen
woordige toestand die nog niet veroorlooft, en
dat er niet slechts geld, maar vooral' tijd noodig
is om die invoering mogeljjk te maken
En wordt nu leerplicht op een verwijderd
tijdstip in uitzicht gesteld, dan kan die bepaling -
zeer goed in de wet gemaakt worden, omdat deze
i zaak bij een afzonderlijk wetsontwerp kan gere
geld worden, indien de noodzakelijkheid over
tuigend gebleken is. L.
dat Ket hem
bij ziju land alken belachelijk
Gisteren avond was de discussie over deze aange-
aan de ordemen ver-
levendige discussie, doch een votum
t
de leden zjjn Tories en de meesten van dezen gaan,
met de regeering door dik en dun.
Zoodra in. Birmingham Donderdagavond bekend
r om een buitengewoon crediet
r vangfc National
[oed Aiieroï federation dienzelfden avondWw bericht
aan al de liberale vereenigingen in bet geheele land
om alle krachten ia te spannen, ten eiui^ J—
-~J—-1 en verzoekschriften de
Is er een zaak van het hoogste belang voor
de toekomst des lands, dan is het zeker de re
geling Van ons lager onderwjjs, dat hoogst waar-
schjjnljjk spoedig de aandacht onzer vertegen
woordiging zal vorderen.
Zjjn d/>or het voorloopig verslag over het
ontwerp door den vorigen minister ingediend, de
gevoelens der meerderheid over verschillende
onderdeden bekend, dat kan niet van alle zaken,
die ten nauwste bjj dat onderwerp betrokken
zjjn, gezegd worden. Het gevoelen toch van
<men> of van «eenige leden, kan niet beschouwd
worden als uitdrukking van het gevoelen der
meerderheid. Ook omtrent de invoering van
leerplicht waren de denkbeelden volstrekt niet
eenstemmig en daarom heeft het hoofdbestuur
van de vereenig'ng «Volksonderwijs» het mis
schien nu het geschikte oogenblik geoordeeld om
nog eens krachtig op de invoering aan te dringen.
Is leerplicht toch opgenomen in het ontwerp,
dan zjjn de kansen van aanneming grooter
dan wanneer men van de zijde der vertegen
woordiging een poging moet aanwenden om
verplicht onderwjjs bij amendement in de wet
op te nemen. Zou die opneming mogeljjk, zou
zij wenscbeljjk zjjn?
Heeds vele jnren vindt de invoering van leer
plicht hier krachtige verdedigers, die alleen
daarvan een afdoende bestrijding van het zoo
noodlottige schoolverzuim verwachtten. Berust
ten zjj in de proef om dook het Schoolverbond
dat kwaad te bestrijden, ha de ineensmeitang
van Schoolverbond eif Volksonderwijs doen zy
zich te krachtiger gelden, omdat gebleken is
dat de aangewende middelen als prysuitdeelin-
gen, schoolfeesten, toespraken enz. weinig of
geen effect gesorteerd hebben, en zjj bovendien
steun vonden bjj verschillende vereenigingen
van werklieden die ook leerplicht in haar pro
gramma hebben opgenomen.
Tegenover de verdedigers vond men echter
ook heftige bestrijders vaa het dwangmiddel,
dat naar hun gevoelen geheel strjjdig is met
onzen volksaard, en dus wel verbittering maar
geen verbetering ten gevdlge kon hebben.
Hebben de twee partjjen elkander tot nu toe be
streden, met het oog op de toekomst, daar zoo
min voor- als tegenstanders den tjjd voor de
invoering alsnog gekomen achtte, thans kan
een discussie omtrent de invoering van leer
plicht in de vertegenwoordiging niet nitbljjven,
en zeer zeker zal bjj die discussie rekening ge
houden worden met de uitingen van den volks
geest. Het volk dient dus te overwegen aan
welke zjjde het zich in deze quaestie schaart;
het moet weten of het zich nieuwe lasten- wil
opleggen, op het yoorbeeld vian zoovele anderp
volken waar de leerplicht is ingevoerd of aal
ingevoerd worden, of dat het tevreden met den
tegenwoordigen toestand, tal van kinderen wil
straffen voor de onverschilligheid of baatzucht
der ouders.
Dat het schoolverzuim een ernstig' kwaad is,
waarvan de geheele maatschappij de nadeelen
ondervindt, betwist nietpand; dat de gebezigde
middelen weinig of niets geholpen hebben, wojdt
toegegeven, waaYom dan zooveel bezwaar tegen
het eenige afdoende middel, de verplichting van
allé kinderen van hnn zesde tot hun veertiende
jaar voldoend onderwjjs te doen ontvangen?
Voor de onderlijke macht behoeft men waar-
ljjk niet op te komen in een land waar de ouders
verplicht zjjn om hun zonen af te staan voor
het leger, of (Ie vlooten wat andere burgerlijke
rechten betreft, hoeveel vrjjheden moet men niet
missen om het voordeel te hebben in een be
schaafd land te wonen? Meer daiJlan de mis
van de regeering eischen, én
die roepstem gehoor gevsiw
Vooreerst zou reeds veel gewonnen zjjn als
de wet op den kinderarbeid zoodanig gewjjzigd
werd dat ook veldarbeid straf baar gesteld werd,
en het den ouders verboden werd hun kinderen dat althans-lord Derby na de intrekking van bet
in fabriek of werkplaats te gebruiken.
werp tot regeling van het lager onderwjjs wor-
Tan bepalmgen der tegen
woordige wet' die den bloei
- -■ d d 1 -KX^e, uoon een votum
zullen gewpzigd worden; het getal onderwijzers afk,ori u «..„Leohijdijk. Tweederden van
renl ozinmnrlrol nlr vérmnorilnvri ivriiulnn on Am
regeering door dik
in vele werd, 'dat de minister
je méén ten nog wel te wenscheu overlap, is gevraagd had, zond het bestoor
daar
blijkt dit het geval te zijn, wat door velen even- volksvergaderingen
wel betwjj"
van goed1 volksonderwijs als één man <n .het
deze zal dan aan
kenning der ouderljjke rechten, moet men denken
aan de miskenning der rechten van de minder
jarigen, die geheel hun volgend leven de na
deelen zullen ondervinden van het misplaatste
ontzag voor de vrjjheid der ouders om hun kin
deren zonder onderwjjs te doen opgroeien. Heeft
men op tal van bezwaren gewezen, op verzet
en wat niet meer, het zal daarmede gaan als
met zoovele andere wetten. De vaccinatiewet,
hoe ook in den beginne bestreden, wordt thans
zonder eenig bezwaar uitgevoerdis het eenmaal
wet geworden, men onderwerpt zich, eerst na
tuurlijk mprreude, dat ligt ook in den volksaard,
maar spoedig weet men niet beter of het behoort
zoo, en men berust.
Zoo zou het ook gaan met leerplicht indien
tot de invoering besloten werd.
Kan men dus invoering van leerplicht als het
eenige middel beschouwen om de algemeens ont
wikkeling te vermeerderen, acht men dis invoe
ring niet in strijd met den volksaard, maar hier
even goed mogelijk als in andere naburige landen,
dan blijft de vraag of de tjjd voor de invoering
reeds nu gekomen is, en hieromtrent bestaat
vooral groote verdeeldheid zelfs onder de voor
standers.
Verbeter eerst het onderwjjs, vermeerder het
getal scholen en dat der onderwijzers, zorg
dat uw scholen iets anders zjjn dan bewaarscho
len, ep wanneer daarop geen aanmerkingengneer
te maken zjjn, wanneer voor ieder die zich aan
meldt plaats is op goed ingerichte scholen, dan
zal den ouders de verplichting opgelegd kunnen
worden om hun kimlereo omdwwjjs te doen
geven. Voor dien tijd zou de invoering van
leerplicht een dwaasheid zijn, die den toestand
[eren dan verbeteren,
een redeneering is alleen aan te
gekomen zjjn.
van 1
de andere zjjde beweerd, op zieh genomen,
zal men van zelf tot vermeerdering van het Tttrk>j« «enden ,kon enkel als «n tussebenkomst
getal moeten besluiten, bljjkt het dat het getal
12 èA.— rtwArefow
aantal moeten aanstellen, en zoo zal door de 1
invoering, ook het onderwjjs van i—l- --1—
verbeteren. Intnsschen zal men zonder eenig
voordeel aan onwillige ouders een 1
opgelegd, die hen te
innemen, r~
derwjjs kunnen zien.
zou vei
Tegen zi
voeren, dat dit reeds sedert jaren beweerd is,
en wjj toch niet verder gekomen zjjn. - -
Niet langer de invoering van leerplicht uit- zou de verantwoordelijkheid, door lord Beaconsfield
gesteld, wordt van de andere zjjde beweerd, op zieh genomen, verschrikkelijk groot zijn. Zijn
blnkt het dat de scholen overladen zjjn, dan beslui; om Engeland te wapenen en de vloot na?r
Zal men van zelf tot vermeerdering van het T“rkVe te «enden (kon enkel als een tuwwhenkomst
- - i teil hunnen beboete door de Turken beschouwd
gewu mueveu uesiuiwu, yiynv w"v worden, ah een .lanmoedwng om vol te Aoudeu en-
onderwyzers te gering 18, men zal een grooter (e D.(
nnnfnl mnafan nnnarallon An 7AO KAl QOOr Ofi J? >r i i
-1 j ir z. 4- toonen de limes en Davy News beiden aan, en
invoenngook het onderwas van zelf men Engelsche volk xal dit gevoelen, onverschillig
verbeteren. Intnsschen zal men zonder eenig i of vretje gresjoten wordt of niet. Het schijnt
voordeel aan onwillige ouders een last hebben 0I19 zeer waarschijnlijk dat het volk het aftreden
21- 1Ij meer tegen de school zal ran lord Beaconsfield zal eischen, omdat hij Enge-
omdat zy geen vruchten van het on- land tegen den wib van het Parlement in een oorlog
ten gunste van de Turken heeft p >gen te sleepen.
Spoedig zal door den minister een wetsont- Dit zal hem niet licht vergeven worden, al zou hij-
werp tot regeling van het lager onderwjjs wor- tot zijn verontschuldiging ook zeggen, dat het bem
den ingediend; tal van bepalingen der tegen- n*et gelukt is en hij ziju land alken belachelijk
woordige wet' die den bloei van ons onderwjjs heeft.
- nis* *1 i lil* f4-satz»ran ncnml was Ha HiwzMioatz» nwar ilaoa aanrve..
belemmerd hebben, hoofdzakelijk door de klein-
geestige toepassing van i
zal aanmerkelijk vermeerderd worden, en om
dat doel te bereiken zullen de traktementen
aanzienlijk moeten verhoogd worden. Zijn er
een voldoend aantal scholen, wat nu
geméenfen nog wel te wenschen overla
het getal onderwijzers zoodanig, dat men
onderwjjs mag ebehen, dan zal de tjjd-
zijn om te beslissen of leerplicht noodig is, en 1
1 eiuA door
i en versoekschriften de volksver-
i uvt mc v tai woxju, wcauviwi vuivuvrvii- c cj.
ijfeïd wordt, dan zullen de voorstanders tegenwoordigsrs «n te manen het geld te weigeren,
van goed' volksonderwijs als één man .n .het K-g^nd roor ^d. mi«la»d vau een oor-
belang der verwawloosde ónderen demroering L2T ”be"r^Ntree’nigingen eindigde
woon|euawe verzoeken u onmiddeUjjk
actie, waardoor alleen de vrede bewaard eu de eer
van Engeland gehandhaafd kan worden.”
De laatste berichten stellen bet aftreden van Car-
navon als de definitief voor, doch doen vermoeden
ua. aiLU<*ua'.v,u —vv. wv -.ut
beruchte bevel aan de sloot in de Levant genflgen