BOUW,
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
JE,
oker,
RAAT naar
Fabriek van
AftIJ
Np 2163.
1878.
ÜREÏÏ.
spoedigste
'erkrjjgbaar.
ND ING
an
m
met 6 jaar
ehoele Rijk.
&Co.»
EIK.
Zondag 7 Juli.
i
Parlementaire Werkzaamheden.
m wordt
-T
JHENK,
FAST,
oprichting
en normaallessen werd,
een. amendement van
lie zich met
baar bij den
3001
>nt»trkbi4.
n
KMAH.
'•V.
t
GOUDSCHE COURANT.
192, Gouda.
h
ris.
ouda.
CELLING
Paarden,
pen, Rij.
ital kleinere
n WASCH-
'js i, ""-r -w Juma,. wr--,
arrondissements-schoolopziener in dwtricte-school-
opziener te veranderen, stelde incidenteel de
quaestie over het schooltoezicht aan de orde
en daaraan was dan ook het eerste deel der
zitting gewijd.
De heer Moens stelde voor de onbezoldigde
of arrondissements-schoolopzieners als totaal
onnoodig te doen vervallen, terwijl de heer
Verheijen, een ander deskundige, partij trok
voor de onbezoldigde schoolopzieners en de be
zoldigden den naam van adjunct-inspecteuren
wilde geven, wat den minister vrjj onverschillig
was. Door den minister werd het yoorgestelde
verdedigd, in bijzonderheden omtrent het getal
en de bezoldiging der schoolopzieners werd
door hem niet getreden, al werden door den
heer Van Nispen de groote kosten te hulp ge
roepen ter bestrijding van al dat toezicht, dat
hem bevreesd maakte voor het welzijn van het
bijzonder onderwjjs. Alle eereposten verdwijnen
langzamerhand, zeide de heer Goeman Borgesius,
waarom dat onbezoldigd schoolopzienerschap
behouden, dat te dikwijls meer om de eer dan
om het belang van het onderwijs aanvaard
wordt.
Het slechte toezicht is volgens, hem een der
oorzaken waarom ons onderwjjs tot »u toe niet
de gewenschte vruchten heeft gedragen, en
daarom niet langer onbezoldigde schoolopzieners,
maar een goed bezoldigd schooltoezicht. Met
57 tegen 21 stemmen gaf de kamer haar goed
keuring aan de voorstellen van den minister
in zake schooltoezicht, werden de onbezoldigde
schoolopzieners gehandhaafd én een nieqpre
betrekking, die van adjunct-inspecteur gecreëerd.
Omtrent de kweekelingen bestond veel ver
schil van gevoelen, dacht men dat deze kinderen
om kinderen te onderwijzen reeds voor goed
verdwenen waren, Aan vergist men zichdie
goedkoope werkkracht wilde men niet roekeloos
opofferen.
Door den heer Moens was voorgesteld dat
het schooltoezicht ook toezicht zou houden dat
de kweekelingen geregeld onderwijs zouden
ontvangen. De minister beweerde, dat dit niet
in dat artikel te buis behoort, wat alleen over
het gebruik der kweekelingen in de' school
spreekt, en de kamer stelde den minister met
67 tegen 11 stemmen in het gelijk. Gelukkige,
waren de leden, die den vjjftien-jarigdh leeftijd
verdedigdeneen voorstel van den heer van den
Berch van Heemstede door den heer Verheyen
overgenomen, werd, nadat de minister de be
slissing aan de kamer had overgelaten, met 58
tegen 20 stemmen aangenomen. De middenweg
is dus door de vertegenwoordiging in deze
quaestie gevolgd. De heer van der Kaajj, die
den leeftijd niet weuschte te bepalen, kon slechts
32 stammen voor dit voorstel verkrjjgen; de
heer Mackay, die de bezwarende bepalingen van
het kweekelingen-gebruik alleen op de openbare
school wilde doen drukken en de bijzondere
scholen meerdere vrijheid laten; werd met 51
tegen 27 stemmen in het ongeljjk gesteld; de
heer van der Feil z eindelijk, die de kweëkeli®gen
als onderwijskrachten wilde behouden en daarom
letter b geheel wilde doen vervallen, vond zoo
weinig steup, dat hij zijn voorstel niet eens
aan stemming onderwierp.
De vjjftien-jarige kweekelingen zijn dus ge
handhaafd, het zal nu de vraag zijn of van
deze jongelieden geen verkeerd gebruik zal ge
maakt worden, of het mogelijk is om letter b
van het artikel te handhaven. Het schooltoe
zicht moge daarop antwoord geven.
Met 49 tegen 24, stgmmen werd het voorstel
van 15 leden afgewezen, om ook des Zaterdags
zitting te houden. Zul nu het voorstel komen
om avondzittingen te honden, of zal men liever
De Kamer hervatte Maandag haar werkzaam
heden met de verwerping van het amendement
van den heer Berch van Heemstede om de be
palingen omtrent den bouw en de inrichting
op de lokalen voor het bjjzonder onderwijs niet
toepasselijk te verklaren en wel, met 39 tegen
37 stemmen. Die scholen zullen dus ook moe
ten voldoen aan de eischen door de regeering
te stellen, een bepaling die volgens den heer
Van Wassenaer Catwijck het dikwijls onmoge-
Ijjk zal maken om die scholen tot stand té
hengen.
Art. 5 bepaalt dat geen, onderwjjs mag ge
geven worden in lokalen die door den inspec
teur van het geneeskundig Staatstoezicht als
schadeljjk voor de gezondheid zjjn afgekeurd,
en de procedure in zulk een geval.
De heer Moens wilde den geneeskundigen
inspecteur in overleg doen treden met dien van
het onderwijs, en dien inspecteur ook verplich
ten van een afkeuring rechtstreeks kennis te
geven aan bet gemeentebestuur.
De heer van Naamen wilde de zaak eenvou
dig, even als nu, opdragen aan het schooltoe
zicht. De heer Van der Kaaij wilde de school,
niet alleen wegens ongezondheid maar ook
wegens overbevolking doen afkeuren.
De verschillende wijzigingen werden door den
ipinister bestreden en met 55 tegen 19 stem-
then handhaafde de Kamer het geneeskundig
staatstoezicht op het gebied der gezondheidsleer.
Het geheele artikel werd aangenomen met eenige
kleine wijzigingen eerst door den heer Moens,
toen door den heer Verhejjen voorgesteld dat
de gemeentebesturen van de afkeuring in kennis
moeten gesteld worden.
Art. 6 bepalende dat niemand lager onderwijs
mag geven dan die in het bezit is der bij deze
wet gevorderde bewjjzen van bekwaamheid en
zedelijkheid geeft aanleiding aan den heer
Bredius Jr. om te verklaren dat de geestelijken
moesten uitgesloten worden, naar inzien van
den voorzittereen terugkomen op de algemeeue
beraadslagingen dat zonder eenig resultaat bleef
zonder stemming Werd dit artikel alsmede het
volgende de uitzonderingen bevattende, goed
gekeurd.
Met het kweekelingenstelsel in art. 8 aan de
orde, staat het schooltoezicht in het nauwste
verband, waarom de heer Van der Loeff heeft
voorgesjeld om eerst de bepalingen omtrent het
schooltoezicht af te. doen; met 41 tegen 31
stemmen besloot de Kamer echter met art. 8
voorlate gaan.
De geheele zitting van Dinsdag werd aan de
behandeling van dit art. besteed., Twee belang
rijke principieels beslissingen werden genomen,
de eene bejrof het schooltoezicht, de anderqde
kweekelingen. -
Het art. luidt: Jongelieden van beiderlei
kanne mogen met |chrifteljjke goedkeuring
vpn den arrondütements schoolopziener in de
school als kweekelingen worden toegelaten en
aldaar behulpzaam zjjn, mits zij
a hun zeventiende jaar ingetreden en hun
negentiende niet 'volbracht hebben
b tot geen andere werkzaamheid gebezigd
worden dan de zoodanige, die zjj onder het
rechtstreeksch toezicht en onder de leiding van
een bevoegde verrichten, en
C na drie maanden als kweekeling geplaatst
te zjjn geweest in het bezit van een bewjjs,
niet ouder 'dan een jaar en onderteekand door
het hoofd der school waarin zjj tijdeWs de af
gifte waren töegelaten, dat hun zedelijk gedrag
en hun vorderingen voldoende zjj'n.
Een voorstel van den heer Moens om den
zich zooveel moge lijk beperken, om des te
spoediger gereed te zijn.
De zitting van Woensdag overtrof alle vorige
aan het onderwjjs gewjjd, in vruchtbaarheid.
Men vorderde toch tot art. 21, en het voor
uitzicht bestaat dat men ook zonder avond
zittingen spoedig zal gereed komen, nu de heer
Moens zjjn reeks amendementen heeft inge
trokken, omdat hij teleurgesteld is in de ver
wachting om daarvoor bjj deze vertegenwoor
diging een,j gunstig oor te vinden. Wilde hij
in, verschillende opzichten eenigszins verder
gaan dan de minister, de kamer heeft getoond
geen meer ingrijpende wjjzigingen te willen,
het opknappen van het oude gebouw schjjnt
men alsnog voor het eenig doel der wetsherziening
te houden, het ontwerp-Moens was daarom
voldoende geweestde tjjd voor .Volksonderwijs”
is nog niet voorbij, ook na de aanneming van
deze verbeterde editie der wet van 1857 zal
die vereeniging nog krachtig kunnen en moeten
medewerken om het verbeterde onderwjjs te ver
beteren. Agitatie zal plichtsbetrachting blijven.
Artikel 9, strafbedreigingen behelzende tegen
overtreding, van eenige artikelen der wet, werd,
na verwerping van --x-3~
heeren Godefroi en
de minister de beslissing
art. 10 en 11, dat de bevoegdheid tot tiet
geven van
dh bjj -1---
daad, diefstal, oplichting, meineed, misbruik van
zonder discussie goedgekeurd.
Art. r v-
ook de zoogenaamde opleidingsklasi
Er zullen dus kweekscholen! zjjn zonder dat
het getal bepaald is, zooals de heer Moens
wilde. De krachtige verdediging der tegen
woordige kweekscholen door denkeer Verheyen
tegen den aanval en de nota der anti-revolu-
tionairen, leverde het bewjjs dat de oppositie
volstrekt niet eenstemmig denkt' op onderwijs-
kundig gebied. Dat alle bepalingen in deze
wet ten opzichte der onderwjjzers opgenomen
ook op de onderwijzeressen van toepassing zjjn, -
vond geen bezwaar.
Bjj art. 15 waarin de gevallen en scholen ver
meld wordeq, waarop deze wet niet toepasseljjk is,
werd ernstig aangedrongen op de wetteljjke rege
ling van het onderwgs aan de militairen, en de
noodzakelijkheid betoogd om aan militairen lager
onderwjjs door daartoe bevoegden te doen geven.
Voor het onderwijs in teekenen en gymna
stiek, eischte men ook geëxamineerde personen,
en wilde dus die vrijstelling doen vervallen.
Eindeljjk achtte men het wenscheljjk om do
kinderen tot hun zevende jaar voorbereidend
onderwjjs te doen geven en hit schooltoezicht
ook uit te strekken tot de bewaarscholen. Al
leen het laatste werd door den minister inge
willigd, de overige voorgestelde wjjzigingen be
streden. De amendementen'werden verworpen,
en het artikel goedgekeurd.
Hiermede was Titel I, algemeene bepalingen
bevattende, afgehandeld.
In elke genieente wordt voldoend lager on
derwijs gegeven in een genoegzaam aantal
scholen, die voor alle kelderen ’onder onder
scheid van'godsdienstige gezindheid toegankelijk
zjjn, zegt ayt. 16.
Wat beteekeut die bepaling, vroeg de heer
Hejjdenrijk. Zal daarbjj rekening gehouden
worden met bestaande of op te richten bjjzon-
roldoend” 1
Artikel 9, strafbedreigingen behelzende tegen
een amendement van do
m van der Loeff, waaromtrent
aan de kamer had
overgelaten, goedgekeurd. +)e bepalingen in
lager onderwijs ophoudt voor ihem
die bij eindvonnis veroordeeld is Wegens mis
daad, diefstal, oplichting, meineed, misbruik vah
vertrouwen of aantasting der zeden werden
zonder discussie goedgekeurd.
Art. 12, bepalingen bevattende, nopens de
j en instandhouding van kweekscholen
na de verwerping van
den heer Verheyen om
o-- 3 r L2^..'..’....isen in de
wet op te nemen, mede onveranderd aangenomen.
het getal bepaald is, zooals de heer Moens
woordige kweekscholen door den heer Verheyei
