O.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
878.
rein
IN,
N? 2182.
1878.
BUITENLAND.
Woensdag 21 Augustus.
ouda
ping
ping.
EELEN
srstaan van
WERVE
Bulteiilaiidsch Overzicht.
SOCIALISMEeiiDEMOCHATIi;.
van f 26
Hesseben
erzonden-
iat en dat
and Ver-
E N bij
verregaande
I
Henarme,
Bbaniit.
I
ITU8 1878,
iet Veerstal
tus 1878.
te berichten,
'FAIRE, ge-
enoot gedre-
haar met bei-
in af heden
5DRAGEN.
njjn’ Echt-
c UEd. mijn
tomen ten
j'ORTUIJN
e annonce,
eelen,datik
faire
de KORTE
voortzetten,
bestellingen
vertrouwen
1878, des
fijhuis »Dn
t een vrjjen
Oosthaven
it een Tnin
es Kamers,
verder tot
behoort.
znaar,
ANDEN.
GOUDSCHE COURANT.
In Frankrijk zijn gisteren de Algemeene Raden geo
pend. Er zijn 51 republikeinen tot Voorzitters gekozen.
De berichten over de onderhandelingen tusscheu
Bismarck en het Vaticaan beginnen hoe langer hoe
minder belangrijk te wordenthans heet het te
Berlijn, dat Bismarck alleen in diplomatieke betrek
king heeft willen komen, anders niet, en dat kardi
naal Hohenlohe Duitsch ambassadeur bij het Vaticaan
zou wordenaan een verbond met bel centrum, jen
einde een Rijksdag te verkrijgen, zou door Bismarck
niet eens zijn gedacht. Zouden de druiven soms wat
zuur zijn?
Bismarck verliet Zaturdag Kissingen en vertrok
over München naar Gastein; gisteren werd hy te
Salzbuig verwacht.
De Oostenrijksch-Turksche overeenkomst bevat,
naar men zegt, de volgende bepalingen De Turksche
vlag zal op de openbare gebouwen naast de Oos
tenrij ksche wapperende politiedienst zal aan de lu-
landsche militie worden opgedragen de tegenwoordige
ambtenaren worden behouden en in geval van afwezig
heid zullen hunne plaatsvervangers inlanders moeten
zijn; de openbare gebeden zulleïi, als tot dusver, uit
naam van den Sultan geschiedenhet oorlogsmaterieel
zal in het land bewaard worden, om bij de ontrui
ming aan de Porte te worden teruggegeven; het tegen
woordig tarief van in- en uitgaande rechten wordt
behouden. Ten slotte wordt bepaald dat, wanneer
het tijdstip der definitieve ontiuiming zal aangebroken
zijn, de quaestie aan het oordeel van Europa zal on
derworpen worden.
Deze bepalingen zouden door Oostenrijk goedge
keurd zyn.
De afloop der jongste verkiezingen in het groot
hertogdom Baden is thans, op twee herstemmingen
na, bekend eu voesren wij dit er aanstonds bij, zij
is zeer ongunstig voor de natiouale-rliberale partij.
Gedurende vtle jareu Werden door de 14 kiesdistricten
dooreeugenomen 12 nationaal-liberale afgevaardigden
naar den Rijksdag gezondende beide andere zetels
werden door leden van het centrum bezet eu een
enkele maal gebeurde het, dat men een lid der con
servatieve partij koos. Bij de jonstgehouden verkie
zingen daarentegen heeft de uationaal-liberale partij
die stéeds de heerschende partij was in Baden, zeer
gevoelige verliezen geleden en zijn de andere partijen
geheel te haren koste vooruitgegaan.
De centrumsparty heeft wiel slechts de beide zetels
door haar vroeger bezet, weten te behouden, maar
zij heeft er een derden zetel bij veroverd.
De conservatieven hebben op de nationaal-liberale
partij gezegevierd te Stuttgardt bij de herstemming,
die dezer «lagen aldaar heeft plaats gehad. Te Mann
heim is het tot een herstemming gekomen tusseben
den uatiouaal-libt-ralen eu den socialistisch en candi-
dunt, waarbij laatstbedoelde het veld heeft behouden.
Er moet nu nog herstemd worden te Constanz en
in het kiesdistrict Pforzhcim-Durlach, waar candidaten
der nationaal-liberalen staan tegenover Duitsch-con-
servatieven. Met groote spanning, die trouwens zeer
rechtmatig is, wordt de uitslag dezer herstemmingen
door de nationaal-liberale party te gemoet gezien.
Nooit te voren heeft het aan de Duitsch-conserva-
tieve partij mogen gelukken, hetzy in Zuid-Duitschland
of iu Baden, maar in het groothertogdom bovenal,
eeu zoo geduchte verwarring te stichten. De schro
melijke gevolgen daarvan zullen niet uitblijven, iudien
aau deze party het voordeel te beurt mocht vallen
nog eeuige leden in den Ryksdag te brengen.
Uit Bosnië deelt de telegraaf bericht mede van
nieuwe gevechten met de opstandelingen. De Oüs-
tenrijksche troepen verzamelen kracht om tegen
Serajewo op te rukken, dat wel niet lang weerstand
zal kunnen bieden. Over den aanval van de opstan
delingen op de ongelukkige 20e divisie onder Sza-
pary hebben wy niets naders vernomen.
Het heet, dat de overeenkomst tu&schen Oost^nryk
en Turkije aangaande de bezetting van Bosnië or-
derteekend is. Heel geloofwaardig ziot het bericht
er niet uit, maar het kan wel waar zijnhet ia
In 1789 maakte de Fransche omwenteling
voor goed, zoo wjj hopen, een einde aan de
heerschappij van adel en geestelijkheid, en nam
de bourgeoisie, de gezeten burgerij de plaats in,
die haar reeds te laug onthouden was. Leest
men het meesterwerk van de beroemde Fransche
tweelingschrjjvers»de geschiedenis van een
boer", ook op uitmuntende wijze in onze taal
overgebracht, dan moet men zich afvrageu, hoe
is het mogeljjk dat een deel dier burgerij, die eerst
toen tot haar recht gekomen is, met minachting
op die revolutie kan neerzien, en zich verheft
op den naam van auti-revolutionair, alsof men
alle goede gaven der revolutie van zich wil stooten
om zich weder onder het juk te krommen, waar
onder boer en burger eeuwen lang en niet alleen
in Frankrijk gezucht hebben 1
Langzamerhand werden de beginselen der
revolutie in toepassing gebracht, en de burgerij
verkreeg de lang onthouden staatkundige rechten,
van verdrukte werd zij heerscheresse, en als
zoodanig toonde zjj zich even prat op haar
gezag, als vroeger de heerschende standen dit
aan haar hadden doen ondervinden.
De derde stand vergat te spoedig, wat zij ge
leden had, om zich veel te bekommeren om die
groote menigte, die den zoogéuaamden vierden
stand vormt.
De geheele wetgeving getuigt van die vergeet
achtigheid op de aristocratie der geboorte is de
aristocratie van het geld gevolgd en overeen
komstig dit beginsel is de wetgeving ingericht.
Het kiesrecht werd van het kapitaal afhankelijk
gemaakt, en daardoor werd de invloed van het
kapitaal verzekerd.
Steeds meerder werd die invloed, tot het onder
de regeering van den burgerkoning, Louis rhi^. v<
lippe in Frankrjjk, schijnbaar alles aan ziclffyjji
onderworpen had. Maar de reactie bleef riidf er
uit. De vernederde standen schikten zich moerdijk’
in de nieuwe toestanden, gevoelden zij zich zelven
machteloos om weder tot de heerschappij te
komen, zjj hoopten op bondgenooten, en de
houding der burgerjj tegenover de mindere
standen verschafte hun die bij menigte. Lang
zamerhand ontwaakte ook bij den vierden stand,
om dat woord te gebruiken, het besef, dat hjj
door de heerschende klasse verongelijkt werd,
en vrjj algemeen werd de ontevredenheid, die
maar al te zeer door de hoogere standen gevoed
werd. Tal van geheime vereenigingen ontstonden
in Frankrjjk en hadden haar vertakkingen in
de overige landen van Europa. Processen voor
de rechtbanken, oproeren wezen herllaaldeljjk
op de gisting, die in de onderste lagen der
maatschappij heerschte, en de riïachthebbende
partjj deed weinig of niets om die gisting te
doen bedaren de gevangenissen en het kanon
achtte zjj voldoende, om de beginselen der on ver
genoegden te bestrijden. Een slecht middel
zooals in 1848 bleek, toen alle staten van Europa
den schok gevoelden van de beweging, die in
Frankrjjk een einde maakte aan het burger-
koningschap.
Voor de politieke quaestiën scheen de tjjd
voorbjj, de tjjd der sociale qnaestiën was gekomen,
en deze vragen nu hun oplossing, die noch de
openbare werkplaatsen van Louis Blanc, noch
de phalanstères van Fourrier, noch de kolonie
in ïcarie van Cabet hebben kunnen geven.
Werkstakingen en coöperatieve vereenigingen
zjjn tot nu toe al even onmachtig geweest. De
commune heeft Europa doen sidderen, en Frank
rijk afgemat door buiten- en binnenlandsche
et rijd, wacht van anderen de oplossing van het
groote vraagstuk, waarmede de rust der geheele
menschhejd ten nauwste verbonden is.
Uit Frankrjjk is de strijd nu overgebracht
naar Duitschland. De socialistische woelingen
zijn na de onbesuisde handelingen van een paar
ellendelingen het schrikbeeld der regeering ge
worden. Bijzondere wetten worden noodig ge
oordeeld om de bedreigde maatschappij te redden.
Zal daardoor het doel dat men Zich voorstelt,
bereikt worden Zullen de middelen van ge
weld de heerschende partjj de overwinning ver
schaffen? Wjj betwijfelen het.
Hoelang is het reeds.geleden dat gezegd is:
die het zwaard opneemt zal door het zwaard
vergaan, en hoe dikwjjls is daarna door de ge
schiedenis bewaarheid, wat door den wjjze van
Nazareth gezegd is? Het zwaard of met andere
woorden, dwang is een slecht overtuigingsmiddel.
Wee de regeering, die daarvan tegenover haar
onderdanen gebruik moet maken! Men moge
in Duitschland weder een poging in die rich
ting wagen, men moge daardoor voor eenigen
tjjd vrees inboezemen en de rust schijnbaar her
stellen, men zal daardoor den toestand niet ver
beteren, men kan daardoor de bestaande onte-
vredeuheid-niet wegnemen. Waarlijk Duitschland
heeft reeds meer dan genoeg aan de zoogenaamde
Meiwetten
Moet dan niets gedaan worden, om aan de
^ontevredenen te gemoet te komen, kan men allee
aan den tjjd overlaten? Dit zou getuigen van
een uiterst geringe kennis van den iegenwoor-
digen toestand, dit zou getuigen van verregaande
minachting van verschillende billijke klachten.
Gelukkig is hier te lande op dit gebied nog
betrekkeljjk rust. Wel worden nu en dan eischen
geformuleerd, maar dit geschiedt nog slechts door
weinigen in vergelijking met de duizenden, die
in Duitschland hun stemmen op de socialisten
uitbrengenonze werklieden verkeefen nog
den burgerkoning, Louis Phi-. volstrekt niet in dien staat van opgewonden-
-.T— -:-’^*jeid, die een gevolg is van onverhoorde klachten
en miskende grieven. Wat thans door hun
woordvoerders van den Staat geeischt wordt,
verdient ernstige overweging. Zjj vragen vol
doend ouderwijs voor hun kinderen. Die eisch
is billijk. Staat en kerk moeten samenwerken
om hun dit, ieder op zjijn gebied te verschaffen.
Zjj vragen staatkundige rechten, die rechten
moeten hun verleend worden, als zjj in staat
zijn daarvan een goed gebruik te maken. Zon
der in het algemeen stemrecht te vervallen, wat
bij de tegenwoordige ontwikkeling van zoo-
velen een dwaasheid is, moet ieder Nederlander,
die daartoe de bekwaamheid bezit het stem
recht gegeven worden. Zij vragen den steun
der meergegoeden om hun positie te verbeteren,
die steun moet hun verstrekt worden, zonder
den vorm van een aalmoes aan te nemen.
Men klaagt wel eens over het misbruik van
sterken drank, als den kanker die aan ons volks
leven knaagt, en die klacht is helaas gegrond;
men heeft vereenigingen ter bestrijding opgericht,
gelden uitgegeven voor traktaatjes enz., en men
heeft geringe resultaten gehad. Waren die gelden
besteed om den werkman in staat te stellen zich
betere woningen aan te schaffen,zeer zeker zonden
zij dan meerdere vrnchten hebben afgeworpen.
Hoe weinige werklieden toch hebben een gezellig
tehnis! Goed onderwijs ook voor de meisjes,
goede woningen en, zoo het kan, gelegenheid tot
ontspanning zjjn oneindig beter middelen tot be
strijding van socialistische woelingen, dan strenge
wetten, die wel kunnen verbitteren, maar nooit
verbeteren.
Het is aan onze regeering, om maatregelen te
nemen en voorstellen te doen, voor het misschien
te laat is. Men spiegele zich aan Duitschland.
Die zich aan een ander spiegelt, spiegelt zich
zacht
L.
schaffen? Wjj betwijfelen het.
:mt zal door het zwaard
■rgaan, en hoe dikwjjls is daarna door de ge-
u: -i—.-j 1 ju-
Nazareth gezegd is? Het zwaard of met andere
’wang is een slecht overtuigingsmiddel.
onderdanen gebruik moet maken!
