Zondag 15 April.
1883.
N9 2909.
oping
tevij.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Obistreken,
V
BINNENLAND.
I
Eerste j
AG 16 1
WANT,
tsoénlyke
>81.
RE
ooping
on/toven, op
nergens 10
Rhjjnspoor-
voond. door
,n 10 Kalf-
lEIJEJ^ 2
eede en een
BOOMEN,
'HAPPEN.
KABINET,
KOPER-,
en hetgeen
iracht.
ring te be-
bedienend beambte. Eisch 15
izerstraat te
m te Qouda,
cenatraat te
4>>
les voortnid-
<Habmonik>
IS en ER-
Groeneweg
5.
ikomen ten
fORTUIJN
GOUDSCHE COURANT
10 uur des
b Goi’.da.
i een Gang
Q. No. 60
n ERF met
b Oosthaven
Huis bevat
iet Suite en
iadkamer en
Kamers met
lies hetgeen
ht Huis be-
>83.
NSTAL en
ter de Sint
15;
een Gang
n een fraaie
te Gouda,
it beneden
Achterkamer
ree Voorka-
Aeuken m'et
r en hetgeen
m Huis be-
P. SAÜER-
r 1000.—
Groeneweg
123;
F, aan de
lo. 44; Ver-
GOUDA, 14 April 1888.
De beer W. Post Drost, gisteren door den ge
meenteraad benoemd tot Wethouder, heeft heden
kenni. gegeven rich die benoeming te laten welge
vallen en die betrekking te aanvaarden.
Den nieuw benoemden Wethouder, den heer W.
Post Drost, is namens het corps officieren der dd.
Schutterij tegen heden avond eeue serenade aange
boden, doch naar wij vernemen heeft de heer Post
Drost te kennen gegeven wegens bijzondere omstan
digheden voor die eer beleefdelijk te moeten bedanken.
In de zitting der Rotterdamsche Arr. Rechtbank
van Donderdagmorgen stonden o. a. terecht
J. U., scheepmaker te Waddingsveen, bekl. van
rebellie. Eisch 15 dagen gev cell.
J. J. v. d. Bblikslager te Gouda, bekl. van ge
weldpleging jegens een bedienend beambte. Eisch 15
dagen gev. oell.
In bovenstaande zaken aanstaanden Dinsdag uit
spraak.
Men meldt uit den Haag aan de N. Roti. Ct.
dat de heer Heemskerk met zijn Ministerie gereed is.
Het zou samengesteld zyn als volgt: Bailed-
zaken: jhr. mr. van der Does de Willebois, ©ad
minister. Justitiejhr. mr. J. J. Pompe van Meer-
dervoort, anti-revolntionair lid der Tweede Kamer.
Binnenlandsohe zaken: de heer van Kuyk, Commis
saris des Konings in Drente. Marine: een gepen
sioneerd hoofdofficier. Financiën: mr. Heemskerk Arf
Oorlog: de generaal Weitzel, oud-minister. Waterstaat,
Handelen Nijverheid: jhr. Tindal, oud-zeeoffioier
te Amsterdam. Koloniën: de heer Raadt, oud-
burgemeester van Maastricht eu vroeger kapitein bij
de infanterie in Indië.
Dit hyioht wordt onder alle "reserve medegedeeld.
Na een kortstondige ziekte is Woensdag te ’s Gra-
venhage in bijna 58-jarigen ouderdom overleden de
heer dr. D. I. Steijn Parvé, inspecteur van hel Middel
baar Onderwijs voor de provinciën Zuid- en Noord-
Holland, Friesland, Groningen en Dreute.
Het onderwys verliest in Steijn Parvé een even
warm als kundig voorstander en -bevorderaar. In
verschillende hoedanigheden wijdde hjj yich zyn leren
lagg met groots belangstelling en y'ver aan dien tak
van staatsdienst eerst als leeraar te 'Maastricht, later
als commies bij het Depart, van Binnenl. Zalun, uit
«welke betrekking hij tot inspecteur Werd geroepen,
en ia onderscheiden geschriften en tijdschrift-artikelen
legde hij de vrucht neer van zijn veelzijdige kennis
en rijpe ervaring op 't gebied ran ’t onderwijs, spe
ciaal ran 't middelbaar, waarby hy van zijlijn voering
af in '1863 als inspecteur was geplaatst, waarvan
hy de gebreken inzag, maar tevens de middelen tot
verbetering aanwees. Zijn artikelen zullen voor den ta
teren wetgever eet^onmisbare gids bljjren.
De Haagsche afdeeling van «Volksonderwijs" hield
Donderdagavond een vergadering waarin de heer Do-
mela Nieuwenhuis en een 30-tal zyuer aanhangers
verschenen, zi4h als leden deden aannemen en ten
gevolge van hun overwicht by de stemmingen tegen
het gevoelen van het afdeelingsbestuur de besluiten
doordreven dat omtrent al of niet behoud van art.
194 der Grondwet geen voorstellen aan het Hoofd
bestuur zouden ingezonden worden, <kt tot bespre
king ran de'restanten-quaestie op de opëffbare scholen
ten sppedigste een openbare- meting’ van wege de
Afdeeling zal worden uitgesohreven, eu dat de
Afdeeling bij den Ruad zou ondersteunen het denk
beeld van den heer D. N. vary kosteloose voeding
rail stadswege der on- etl minvermogende kinderen op
de scholen.
Het Bestuur zal overwegen of ’t het laatste besluit,
hetwelk volgens den voorsteller een reckt op koste-
looze opvoeding constateert, zal uitroeren.
De Leidschè 'tKweeksobool voqr Zeevaart zal op
de Internationale Tentoonstelling te Amslerdapa ex-
poseeren een getrouwe miaiatuur-af beeldiog van bet
Naar wy vernemen, is door den heer A. Ben
ders Wzn. te Dordrecht eene beweegbare luchtdruk-
ladder .uitgevonden, tot redding van menseben by
eventueels brand in gebouwen, theaters enz. Deze
ladder kan'zelfs tot de onzaglyke .hoogte van 24
in den korten tijd ran
«kleine koppen" vindt, zoo verkiest de Ier een ge
heel ander soort van pyp dan b. v. de Belg.
«Elck wat wils" zegt de Goudsche pypeofabrikant
en met meesterlijken takt weet hij zich te schikken
naa» de voorliefde' zijner afnemers voor de eene of
andere pyp. Hy verzuimt niets van hetgeen de
pijp maar makelijk kan maken. En evenzeer als
in den bloeitijd dezer industrie, gaan ook nu nog
de beste soorten van lange pypen en die hier te
lande gebruikt worden 32 maal door de handen.
Men zou dit zoo niet «eggen als men een pijp
inde banden heeft, ereumin als men zou denken
dat die pijpen drie weken noodig hebben eer zij tot
het gebruik gereed zijn of gelooven zou dat de fabri
kant vau iedere tabakspijp 17 maal arbeidsloon moet
betalen aan even zooveel werklieden, die genoegzaam
ieder op zich zelren een bijzonder ambacht uit
oefenen waartoe zij moeten worden opgeleid, al ge
schiedt dat nu juist niet als een eeuw geleden, toen
er van wege de stedelijkê'regeering een fabriek van
korte tabakspijpen werd opgericht tot het vormen
van bekwape leerlingen en het aan het werk stellen
van behoeftige knechts.
Waarlyk 't is de schuld niet van ynze fabrt-
kanten, zoo er' nu maar 13 a 14 zyn en omstreeks
1751 375 „pijpmaketsbazen". Dat wik een bloei
om van te watertanden, toen er 15 a rfi duizend
menschel^? zoo mannen, vrouwen als kinderen, >n
en door de pijpenfabrieken hun bestaan vonden. En
zoo reeds drie jaar later het getal fabrieken niet
onbelangrijk was verminderd, 't was niet de schuld
van de stedelijke regiering of van deStaten van
Holland en West-Friesland. Tot bevordering toch
van den bloei dezer industrie legden zij een vrij
hoog inkomend recht op de vreemde pijpen, werden
er strenge keuren gemaakt op het namaken der
merken, ontstaan door de concurrentie der fabri
kanten onderling, en vooral door het feit, dat er
altijd «lui" zyn, die hun slechte waar als goed
«goed" aan den man willen brengen, en werd niets
verzuimd wat men maar eeuigsziua meende dat in
het belang dezer industrie kon zij». Zoo liet om
nog slechts iets te noemen, de regeering een «pijpen-
pand" oprichten, waarin ieder piipmakersbaas zyn
pijpen.kon verpanden, zonder day hij interessen be
hoefde te betalen voor het geleende geld.
Doch niets mocht baten. De fabrieken vermin
derden voortdurend in aantal en misschien voor een
deel juist wel ten gevolge dier vaderlijke belangstel
ling. Want wat onze regeering deed tep behoeve
oneer fabrieken, deden de bnitenlandsche Staten ten
behoeve van de kunne. Sommige dezer Staten legden
bij wyze van représaille hooge invoerrechten op de
Goudsche pypen, terwijl Engeland, in onze handels-
geschiedenis geen ongewoon verscbyusel, zelfs zoover
ging dat het den invoer geheel verbood.
Intussoben, niet nlleen hieraan is 't toe te schryven
dat de pypen-industrie gaandeweg afnam. De grootste
slag is haar zeker wel toegebracht door het toe
nemend gebruik van het rooken van sigaren. Neemt
dit weder af, iets wat niel onmogelijk schijnt met
het oog op het ongezonde van sigaren rooken zooala
velen beweren, en met het oog op de verbazing
wekkende knoeierijen die bij de sigarenfabrikatie plaats
vinden en waarvan ik op <en andere plaats eeuige
staaltjes beb medegedeeld, dan is de toekomst onzer
pÜpenfabrieken weder voor een reeks van jaren ver
zekerd. In allen gevalle doet zich voor deze industrie
een verblijdend verschijnsel voor, verscheidene par
ticulieren, en dit getal neemt voortdurend toe, be
stellen by onze beste ^fabrikanten een mandje met
pypen. Men moge op sociëteit en in een vriendon-
kransjé een sigaar rooken, 't schijnt weder in gebruik
te komen dat men in de huiskamer zyn Gouwe-
naar rookt.
Zoolang er gerookt wordt, mag ik dit. hopen, al
ware ’t maar alleen ter wille van de nyvere lievsl-
king van edn onzer oudste Hollandsche steden.
gebouw dier school, met de er bij behoorende
tuinen enz., i alles op een schaal van 1/100. Be-
wonderenswaardig moet de fijnheid zijn, waarmede
het van tin opgetrokken huisje is afgewerkt. Niets
boe klein bel ook in de werkelijkheid zy, ontbreekt:
beweegbare windwyzers, de wapperende driekleur,
het borstbeeld ran «ijlen Prins Hendrik, niets is
vergeten door den meester, wiens hand het maakte,
den heer O. H. Konw. Aan de schepen met hun
tuigen zijn voorts de groote stevige en dikke kabel
touwen vervangen door koorden van menschen-
haar, de masten door touwtjes, die niet kunnen
bogen op de dikte ran een naald; de bloemperken
zyn versierd met levende voortbrengsels uit het
rijk van. Flora; èn de heer de Goeje èn de heer
Westpalm van Hoorn, beiden zeeofficieren, zullen
ongetwijfeld bun zorgen, aan dit gedeelte van het
werk besteed, mede beloond zien door de onver
deelde goedkeuring en bowondering van allen, die
bet aanschouwen. (Z. Ct)
De weezeninrichting te- Neerbosch, die nu eene
bevolking heeft van 635 kinderen, wordt andermaal
uitgebreid door aanbouw van eene nieuwe woning,
waarin minstens 100 kinderen opgenomen kunnen
worden. Het bovengedeelte zal voor slaapzalen in
gericht worden. In het benedengedeelte zullen eene
eetzaal, een locaal voor gymnastiek en een voor
hand- en rechtlijnig teekeneu komen. De werkzaam
heden voor den bouw tullen grootendeels door de
weezen verricht kunnen worden; de kosten worden
op 15,000 geraamd, een gift van 1000 is reeds
voor dat doel octvangeo.
De Zaanlandfike Courant bevat een «Goudschen
brief" waarin over de pypenfabrikatie wordt gespro
ken. Wij ontlenen daaraan het volgende
Inderdaad, 't is een allerinteressantste historie,
die geschiedenis van de pypenfabrikatie. Zij geeft
een juist beeld van de geschiedenis van onze gan
ache industrie in baar geheel. Ze heeft haar op
komst, haar bloei en verrat evengoed als baar keur-
ompnie. Maar ook kent ze iets wat men nu
nóg wel ziet het protectionistische streven vau
onze fabrikanten, als vreemden oi zen bodem met bun
pijpen wilden overtrekken, evenzeer als den meer
vryzinnigen geest wanneer vreemde staten onze pypen
binnen hun grensgebied wilden werén. Maar niet
te mib heeft de Goudecke pijp haar eervolle repu
tatie door alle tijden heen gehandhaafd 'eu vindt
men nergens ter wereld die sterke, helder witte en
voor bet gevoel zachte pijpen als hier.
Neem b. r. eens een pyp in Frankrijk gemaakt.
Onmiddelyk zult ge opmerken dat de steel veel
korter is dan die men hier maakt, dal ze veel
dikker is en veel brozer. Een Franschman zal
verstomd staan als hij op de Amsterdamsche ten
toonstelling Goudsche pijpen zal zien met een steel
die 100 duim lang is en dunner nog dan misschien
de helft van den steel, dien hij in zyn land kent;
maar voor een Goudschen pijpenmaker ie zulk een
steel niemendal, Hy mocht maar willen dat hy er
wat meer van te maken bad. -
Intusscben kost ’t thans meer moeite dan vroeger
om zulke «mooie* pypen te maken. Voorheen kon
men de beste klei te kust en te keur krijgen, maar,
zegt ‘tl* Belg «le fond est épuisé." Men moet nu
drie soorten van klei door elkander mengen, en wel
de Engelsohe om aan de pijp de noodige zacht
heid te geven, de Duitsshe met het oog op haar
witheid en de Belgische kjei om de pyp zoo sterk
mogelyk te maken. Die mélange daarin zit
'm de kunst. En geen Franschman, geen Duitscher,
geen Engelsohman heeft 't daarin zóó ver gebracht
als onze kloeke, nijvere, Goudsche fabrikanten.
Van daar dat de pijpen van hier oreral gebruikt
worden Waar men maar tabak rookt. Ze gaan naar
België zoo goed als naar Frankrijk, naar Duitsch-
lahd zoo goed als naar Ierland en Schotland, naar
onze Oost- als West-Iudische bezittingen, ja waar
ter wereld gaau ze niet. En, wat mede eigenaardig
ie, de fabrikant weet precies welke soort van pyp
men in het eene en welke soort vau pijp men in
het apdere land verkiest. Meer dan 50 soorten
worden er gemaakt en even wis als men in Fries
land de «grootkoppen" en in N.-Brabant b. v. de meter Worden opgesteld/en
