IING,
T
ETSN
door mjjne
p de jongste
onderzoe-
bopigste ge-
itoring te
rrichtingen.
de noodlot*
ige buiten*
ziekten en
Uil
en prjjs.
BINNENLAND.
f
Zondag 2 September.
N° 2969.
1883.
Nieiïtvs- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
ELS
rekenen,
DZE.
VALK”-
sis
MAK.
<6.
aats
Middelt. Onderwijs voor Meisjes, j
I1L i
BOER,
eeraar M. 0.
dat boven-
?r vangen.
I
-
-
GOUDSCHE COURANT
d.
onderwys is een belang
schappij, en by het bel
;e Gouda.
letter W.P.
JK 4 Cour.,
Aanmelding
R.
sen cursus in
iet oog op de
te Rotterdam
laaraan wen-
li zoo spoedig
sn, ten einde
:omst plaats,
prjjzen.
il van
kerd. Ver-
an de ziekte
lappeljjke
GOUDA, 1 September 1883.
VERGADERING van dïn GEMEENTERAAD.
Dinidag den 4 September 1883, de. namiddags
ten 1 ure.
Aan de orde
Beëediging der nieuw gekozen Raadsleden.
geregeld alle
i gebruik te
NDIGEN AAN-
gering ge-
in een uitne-
De Rekeningen der gesubsidieerde Instellingen van
Weldadigheid, dienst 1882.
Het adres van J. de Bruin houdende verzoek
om verlenging zijner huur van het stukje grond
aan de Kruidenierstraat.
Sedert korten tijd maakt onze afgevaardigde ter
Staten-Generaal, de Heer Jhr. Mr. K. A. Godin de
Beaufort, deel uit van den Raad van Commissarissen der
IJsel-Stoomtramweg-Maatschappij.
Gisterenavond ten ongeveer half acht ure is in
de rivier de Gouwe nabij deze gemeente een praam,
van 78 ton, volgeladen met grint, door een stoom
boot der Maatschappij „de Volharding* aangevaren
en gezonken. De schipper en zijn gezin zyn geluk
kig gered, hoewel dit bij de kinderen, die reed, te
bed waren, met moeite gepaard ging.
De passage in de Gouwe is gestremd.
Zeker persoon K. werd heden morgen op de GoaUe
door een paard en wagen omvergereden en sou zeker
overreden zyn zoo niet zekere van Vliet de tegen
woordigheid van geest bad gehad hem onmiddelyk
terug te trekken. Hy kwam nu met den schrik vry.
Voor de pacht der buffetten enz. in het Vereni
gingsgebouw alhier, is bij her-verpaohting, slechts
1 inschryvingsbiljet ingekomen van den Heer J. P.
Waltz alhier, voor ƒ250. perjaar, aan wien door het
Bestuur de pacht voor drie jaren is gegund.
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland hebben be
krachtigd het besluit van den Raad der gemeente
Waddingsveen tot toelating van den heer 3. K. Van
de Werve, als raadslid.
De heeren W. Brandsma en J. Van der Wissel
hebben tegen heden eenige ingezetenen van Ca-
pelle en Krimpen a/d IJsel ter vergadering opge
roepen, om te beraadslagen over het in de vaart
brengen van eene nieuwe stoomboot naar Rotterdam
Dinsdagavond had te Oudewater een raadsverga
dering plaats. De rekening over 1882 werd goed
gekeurd. Op het verzoek van den heer K. A. van
der Garden te Gouda, om concessie tot bet aan
leggen van een stoomtramweg uit Oudewater naar
het station der Nederl. Rynspoorwegmaatschappy
is in beginsel besloten, aan den adressant die conces
sie te verleenenhet degel, bestuur sal met den heer
van der Garden nader over de voorwaarden en be
palingen in onderhaudeling treden.
De begrooting over het jaar 1884 is aangeboden;
«ij bedraagt in ontvangst 27717,56, in uitgaaf
27717,11* en sluit'dus met een voordeelig saldo
van 0,44*.
By de Dinsdag 11. plaats gehad hebbende stem
ming voor een hoofdingeland-plaatevervanger in de
Krimpenerwaard in de plaats van den beer N.
Zyderlaan (tot heemraad benoemd) is gekozen de
heer Jan Verborg Js. te Stolwijk.
De rekening van het Hoogheemraadschap Krim
penerwaard, dienstjaar 18**/u> welke op 12 Sept,
a. a. sal behandeld worden, bedraagt 88066.64*
in ontvangst en 87477,68 in uitgaaf. Batig slot
588.86*.
Nadat het heiwerk voor de brug over den IJsel
te Haastrecht zoo goed als voltooid was, kwam de
ingenieur van de waterstaat dit in oogenschouw ne
men. Alles werd afgekeurd, daar de brug te laag
kwam te liggen. Volgens het gevoelen van dien in
genieur moet de brug ±75 c. M. hooger komen.
Door de IJKl-stoomtramwegmaatsobappy zyn nu eenige
maatregelen ontworpen, en naar den Minister van
Waterstaat ter goedkeuring opgezonden, om de brug
op die hoogte te brengen.
Ook hier ter stede werd met groot genoegen de
tijding vernomen' dat de Noordpool-expeditie te
Vardoe aangekomen was en alles aan boord wel waa.
Na hot eerste telegram heeft de heer Volck nog
I de volgende telegrammen verzonden
Om de mogelijkheid te bewjjzen, dat hier ter 1
stede eene school werd ingericht volgens de begin
selen, in onze vorige artikelen neergelegd, zullen
wij .ons niet begeven in uitvoerige berekeningen. 1
Wy verwyzen, wat de financieete zjjde van het
vraagstuk betreft, naar de gegevens, indertijd door
den neer A. A. G. van Iterson verzameld en bjj
zyn adres overgelegd. In 3 van zjjne me- 1
morie gaf de heer van Iterson als totaal be
drag der kosten voor een middelbare school
van 5-j. c. eene som van 12,400, welk be
drag overeenkomt met de som, die de over
leden inspecteur dr. Steijn Parvé als norm
aangeeft in zyn uitnemend artikel over dit on
derwent, voorkomende in de Economüt ven
1870 12,000). De heer van I. voegde hierby
t de renten van de som, benoodigd voor het ver
bouwen der bestaande school, en rekenende
op een rykssubaidie ten bedrage van 3000,
kwam hy, na aftrek der schoolgelden en het
tegenwoordig tekort op de meisjesschool tot
de conclusie, dat de reorganisatie in den door
ons gewenschten zin 5900 aan netto uit
gaven meer zou kosten dan thans. Deze be
rekening is, dunkt ons, in hoofdzaak juist
Misschien is er gerekend op een te groot aan
tal leerlingen, maar daar staat tegenover, dat
het wel mogelyk zou zyn van de Regeering
een hooger subsidie te bedingen dan 3000,
Wy mogen dus veilig aannemen, dat met
6000 per. jaar (in ronde som) voldaan kan
worden in de hier ter stede bestaande behoefte
aan middelbaar onderwys voor meisjes.
Naar onzemeening nu is eene vermeerdering
der uitgaven met die som niet boven de draag
kracht onzer gemeente. Op eene begrooting
van 31/, ton kan men met eenigen goeden wu
gemakkeljjk dat bedrag vinden. En al ware
dit moeielyk, de zaak is wel eenig hoofdbre
kens waard. Het is alleen de vraag: Wil
men de zaak ernstig; wil men op andere ma
terieels behoeften iets bezuinigen om mede te
werken tot de voorziening in dat groote volks
belang. Als men bjj het opmaken der begroo
ting gaat zitten met den ernstigen wil ƒ6000
te vinden voor een meisjesschool, dan is er op
een budget van 31/, ton zonder bezwaar een
middel te vinden om aan dien wensch te vol
doen. Maar als men de zaak niet wil, of
er lauw jegens gestemd is, zoodat andere be
langen in den geest van den ontwerper den
voorrang hebben, dan is er zeer gemakkeljjk
een dooddoener te vinden in de verzekering:
Hoogst gewenscht is uw streven, maar er is
geen geld vóór.
Aan dien ernstigen wil, aan die belangstel
ling voor de zaak heeft het tot dusver ontbroken
bjj het schooltoezicht en by het gemeentebe
stuur. Bljjkbaar waren deze niet overtuigd van
het hooge nut der zaak en hebben zien niet
ernstig er aan laten gelegen liggen. De Com-
~.j voor lager onderwys was bepaald tegen
reorganisatie; ons is zelfs verhaald, dat de
ige Voorzitter dier Commissie steeds zyn
uiterste best deed om bjj voordrachten voor
vacaturen voorstanders van midd. ond. voor
meisjes uit de Commissie te weren. Van de
Commissie voor midd. onderwys heeft men niet
dien jjver gezien, welke het belang der zaak
had mogen doen verwachten, terwjjl het ge
meentebestuur, dat de koorden der beurs in
handen heeft, voor de kosten is teruggedeinsd,
ook al, volgens onze meening, omdat de be
langstelling te flauw was. Elkeen weet, dat
er gemakkeljjk bezwaren te vinden zyn, als
men eene zaak niet wil, maar dat de moeiljjk-
heden als van zelf verdwynen als men harte-
Ijjk de totstandkoming Wenscht. Intusschen
is in het tjjdsverloop van tien jaren het per
soneel èn der betrokken schoolcommissiën èn
van het gemeentebestuur genoeg veranderd om
ie mogen verwachten, dat een verlichter geest
thans in den boezem dier colleges heerscht.
Het komt ons daarom wenschelyk voor, dat
belanghebbende en belangstellende ingezetenen
zich nogmaals de zaak aantrekken en pogingen
doen om eene school van m. o. te verkrjjgen.
Ten slotte wjjzen wij nog daarop, dat het
billjjk is, dat de beschaafde middelstand, die
het grootste deel der belastingen betaalt, voor
zyn kinderen de gelegenheid vinde om ze on
derwys te doen geven naar den eisch destjjds.
Het gaat niet aan om de middelklasse meteen
non poeeumue af te schepen, omdat de wet niet
met yzeren hand het gemeentebestuur dwingt.
Onzes inziens is het gemeentebestuur niet ver
antwoord, vóór ten minste één compleet stel
scholen voor meisjes zoowel als jongens zyn
deuren openzet om leerlingen te ontvangen.
Wy veroorloven ons hierby nog te voegen
een aanhaling uit een artikel der Goudeche Cou
rant van 29 September 1875 van de hand des
heeren fl. W. F. Bonte:
Een gemeentebestuur, waaraan de wetten ten
onzent de zorg voor het volksonderwijs groo-
tendeels hebben opgedragun, behoort by het be
antwoorden van deze vraag zich op een ruim
standpunt te plaatsen. Dit heeft wel zyn be
zwaren, want uit den aard der zaak reiken de
gewone zaken, welke Mn zyn beheer zyn
onderworpen niet verder dan de poorten der
stad of den rook barer schoorsteenen. Maar
onderwys is een belang van de gansche maat
schappij, en hy het behartigen van de gees-
teljjke belangen der jeugd treedt het gemeen
tebestuur niet in de eerste plaats op voor het
enge gebied, dat aan zyn zorgen is toever-
trouwd. De onderwyzer zaait met volle handen
zyn lessen in de hoofden en harten zijner leer
lingen. Veel valt in on vruchtbaren steengrond
en vervliegt op den adem des winds. Maar
hier en daar valt een korrel in goede, vrucht
bare aarde en draagt vrucht, niet alleen in de
individuen waarin ny zyn zaad strooide, maar
ook in volgende geslachten, die het op hunne
beurt wederbrengen aan die na hen komen.
Wie berekent zoo het nut van het onderwys?
Dat moge een gemeentebestuur bedenken,
als zy eene quaestie als deze te beslissen heeft.
Reken, dat een midd. school voor meisjesjaar-
lyks maar vyf goed ontwikkelde vrouwen af
levert aan de maatschappij. Die vrouwen gaan
telken jare winst doen, met het kapitaal dat
zy aan de school hebben verworven. Zy wor
den waardige gezellinnen van haar echtgenoo-
ten, die in baar omgang nieuwe frischheid en
veerkracht opdoen om te arbeidenzy worden
moeders van zonen
een
oefeneni
maatschappij winst met
de schooi ie danken iieuoou. me «.«u.ueio-
kenen, hoeveel nut er, ik zeg niet in de ge
meente, maar inde maatschappij gesticht wordt
met deze 6000 'sjaara?>
mogen doen verwachten, terwyl het ge-
handen heeft, voor de kosten is tei
langstelling te flauw
El
stuur. Bljjkbaar waren deze niet overtuigd
het hooge nut der zaak en hebben zich
uelegj
iderwy
missie
de
vorige
zy aan de school hebben verworven.
ten, die in haar omgang nieuwe frischheid
en dochteren, op wie zy
beslissenden invloed ten goede kunnen uit
zij doen in alle gevallen ten bate der
ppjj winst met de kennis die zy aan
de school te danken hebben. Wie kanbere-
