EINI
t
wegr.
rmi|.
N? 3079.
^1,
BINNENLAND.
Vrijdag 16 Mei.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
Het Kiesrecht der toekomst.
JOU
il
IN,
I
F J 1
t
ïeldig. g
nei
•rge.
iid
I
den Ge-
Souda.
De heer J. H. Becking alhier is gisteren benoemd
tot directeur der Goudsche Waterleiding-Maatschappij.
;zend wordt
b prys, be
er beechik-
meester van
IERS van
DAG den
n ure, in
AAN TE
ir No. 970,
n, Kerven,
plaatst te
iet Bureau
op zegel
e Borgen
i 16 Mei
gezegde
ikkende
aanleg-
ings de
nde Me
le Blee-
lleu dage-
voormid-
ure, ter
,ads-Tim-
ne-en.
srktuigen.
Uzer- en
ccuraat
MD
reijJ hi
GOUDSCHE COURANT.
Ons vorig hoofdartikel
der I vrouw gaf oni
de kr<
^reT
Mdèrgetegdl
«De leded
jrtreeks gekt
|elüke. ink®
tech|teriijke
beheer! hun W
van eénige
«hetój j
‘is S
GOUDA, 15 Mei 1884.
Bij Koninklijk besluit tan 12 Mei 11. is met ingang
van 1 Augustus e.k., de controle „Gouda" der directe
belastingen, invoerrechten en accijnser. ingedeeld als
volgtGouda, Gouda (buitengemeenten), Schoonhoven,
Ouderkerk a/d. IJsel, Oudewater en Hillegersberg.
l over het stemrecht
I vrouw gaf oni ongezocht aanleiding om
metïeenige aandacht het artikel te lezen, waarin
•ondwetscommissie haar denkbeelden om-
de kiesbevoegdheid der burgers heeft
Dit art. 82 luidt aldus
ter Tweede Kamer worden recht
ten door de meerderjarige man-
üendq, Nederlanders, die niet bij
litspradk de beschikking of het
r góederen hebben Verloren, noch,
chten zijn ontzet, en die
zake van dé bewoning van een
gedeelte daarvan in de belasting
Witgeslagen en het uit dien
j laatst irerloopen dienstjaar
eel hebben voldaan
oj> kamers, niet 'afzonderlijk
istingi aangeslagen, en waar
de jaaijijksche Huurwaarde ongemeubeld
•veel bedraagt als de, som waarop
belastbare «'huurwaarde
daar ter plaatse is gesteld.
wijd genoeg opengezet, terwijl tevens gezorgd
i van hoeveel belang
het staatsbestuur ook
er rjjksbelastiug op
de woningen geheven wordt, beveelt zich dit
stelsel ook aan door eenvoudigheid in de toe
passing, daar de taxatie der huurwaarde dan
reeds voor de personeele belasting bekend en voor
dit bijzonder gebruik gereed is. Mocht in de
toekomst deze belasting worden ingetrokken, dan
treedt daarvoor de regeling van de laatste alinea
van het bovenstaand artikel in de plaats. In
dat geval is er meer aan vast. Wij gelooven
echter dat het toch de voorkeur verdient
boven het tegenwoordig systeem. De com
missie zegt daaromtrent niet ten onrechte
■Het is niet te ontkennen, dat de toepassing
van dit stelsel (der laatste alinea) vrij wat meer
moeielijkheid oplevert dan die van het eerstge
noemde. Het zal niet gemakkelijk zijn voor elk
deel des lands te bepalenwelke huurwaarde stem
recht zal geven. Bij die regeling zal gelijkheid van
recht op den voorgrond moeten staan en ter
bereiking van die gelijkheid zal de huurwaarde,
voor kiesrecht gevorderd, in alle gemeenten
tvel niet op een gelijk cijfer gesteld kunnen
■korden. Toch zijn deze bezwaren veel min
der groot dan die, welke de toepassing van
art. 76 der Grondwet oplevert. De daar aan
genomen maatstaf dwingt er toe de geschikt
heid der ingezetenen voor het kiezerschap af
te meten naar de som die zij tot de van aard
zeer verschillende directe belastingen bijdragen.
Hier komt het daarentegen alleen aan op ver
gelijking van den maatschappelijken toestand
der ingezetenen met de huurwaarde hunner
woning.
Tweeërlei grief is reeds tegen dit voorstel
ingebracht. De eerste betreft de niet-opne-
ming der zoogenoemde capaciteiten, waarover
de heer Asser een afzonderlijk advies heeft
uitgebracht. Ook na lezing van dat stuk moe
ten wjj verklaren, dat deze leemte in ons oog
niet zoo erg is. In de eerste plaats past de
bevoorrechting der capaciteiten niet in het
stelselin de tweede plaats gelooven wjj, dat
door de woning als grondslag aan te nemen
zoo weinig der bedoelde personen buiten het
stemrecht zullen vallen, dat eene afzonderlijke
vermelding overbodig is. Die enkele gegra
dueerden, die bij hun ouders blijven inwonen
en dus in den regel weinig of niets praestee-
ren in de maatschappij, verdienen niet bij af
zonderlijk besluit tot kiezers te worden gepro
moveerd.
De tweede grief is van den Standaard. Deze
verlangt huümaniküirecht, d. i. kiesbevoegd
heid aan alle hoofden van gezinnen. Deze
sluit dus ongehuwde en kinderlooze weduw
naars uit, al hebben zij eene afzonderlijke
woning en geeft het kiesrecht aan tal van per
sonen, die het niet verdienen. Rekent de
grondwetscommissie op 3 a 4 honderd duizend
kiezers in de toekomst in plaats van de hon
derd duizend tegenwoordige, de Standaard stelt
8 honderd duizend hoofden van gezinnen, wien
het kiesrecht toekomt. Onder die komen zeker
duizenden familiehoofden voor, welke voor hun
gezinnen bedeeling erlangen of die hun be
lasting niet betalen, maar dit schijnt voor het
orgaan der antirevolutionairen geen bezwaar.
Deze party schjjnt meer op eigen voordeel
bedacht dan op net belang van maatschappij
en staatde mindere man is haar hechtste steun
en laat zich het gemakkeljjkst leiden. Hoe minder
tegenstand bij het bespeten van het klavier
der volksconscientie, hoe lieverdat schijnt
de leus te zijn.
zoodra hij er eene afzondeflijke woning op na
houdtonder de uitdrukkelijke voorwaarde
evenwel, dat hjj niet behoort tot die klasse
van menschen, welke niet ten volte hunne
gewone rijksbelasting, althans ivoor zoover hun
woning betreft, voldoen. Uitgesloten worden
dus alleen die minder vermogenden, wier naam
voorkomt op de lijst der oninbare posten van
denontvanger. Het betalen van belasting op
zich! zelf is niet het criterium, maar het heb
ben! van een eigen woning. Bij hun ouders
inwonende kinderen b. v., al betalen zij voor
hum persoon! ook afzonderlijk rjjksbelastiug,
tob welk bedrag ook, zjjn niet kiesbevoegd.
Wjej ongetrouwde personen, die op kamers
wonen en dus een afzonderlijke huishouding
hebben. De cijfers, die in het artikel ge-
noeind zjjn, schijnen alleen de bestemming te
hebben om een grens te trekken, die voldoende
waarborgen oplevert, dat niet de wetgever
in strjjd1 met den geest der grondwet óf de
vrijstelling van belasting zoo hoog stelde, dat
alleen de meervermogende kiezer werd, öfde
belasting op de woning zoo gering stelde, dat
er feiteljjk algemeen stemrecht verleend werd.
Of die cjjfers juist zjjn gekozen, kunnen wij
moeiljjk beoordeelen en doet ook minder ter
zake; hoofdzaak bljjft, dat de niet bepaald
onvermogende en niet indirect door vrijstel
ling van belasting bedeelde zelfstandige bewo
ner van een huis of deel daarvan tot kiezer
wordt bevorderd.
Het systeem, dat hier wordt voorgesteld
heeft veel overeenkomst met het Engelsche
kiesrecht. Ieder is daar kiezer, die in de naar
de huurwaarde der woningen geheven armen
belasting ten volle is aangeslagen, mits hjj
dat bedrag ook hebbe voldaan. Het heeft
dus daar reeds zijne practische uitvoerbaarheid
bewezen, iets dat zeker mag gelden als aan
beveling ten onzent, waar het geheel nieuw is.
Naar ons voorkomt, is deze proef om de
kluisters, waarmede de census den wetgever
bindt, weg te nemen niet onverdiensteljjk.
Natuurljjk valt het moeiljjk om bij voorbaat
te beslissen of het in de practjjk in alle op
zichten steekhoudend zal worden bevonden.
Maar niet te ontkennen is het, dat het een
goed afgerond stelsel geeft in plaats van het
bestaande en dat het de onmiskenbare strek
king heeft de grenzen van het kiesrecht zoo
wijd uit te zetten als de tegenwoordige toe
stand der Maatschappjj zonder gevaar toelaat.
Een schrede verder en men komt tot algemeen
stemrecht. In dit opzicht kunnen alten, die
uitbreiding van het kiesrecht verlangen zon
der tot uitersten te vervallen, met het ont
werp medegaan. De deur wordt onzes inziens
wjjd genoeg opengezet, terwijl tevens gezorgd
wordt, dat alleen die burgers kiezers worden,
welke eenigszins begrijpen
de goede inrichting vau
voor hen is. Zoolang
Achuldij
«hetz jj J
ju zoodani]
van
ten minste
de minste ten volte
«Het bedrag van de minste ten volte be
lastbare huurwaarde wordt door de wet ner
gens lager dan 36 of hooger dan 300
bepaald.
«Wordt ter zake van de bewoning van hui
zen geen Rijksbelasting geheven, dan wordt
het kiesrecht afhankelijk gesteld van de huur
waarde der woning of het gedeelte daarvan,
hetwelk men krachtens eenig persoonljjk of
zakeljjk recht in gebruik heeft. De minste
jaarljjksche huurwaarde die kiesrecht geeft wordt
dan door de wet nergens lager dan op 52
of hooger dan op 300 gesteld.»
Wat is nu de bedoelingder commissie Wjj
laten ons thans niet in met de vraag of de
bewoordingen, waarin dit artikel vervat is, niet
beter konden gekozen zjjn. Zooals het daar
ligt, is het duideljjk genoeg geformuleerd om
ons in staat te stellen in algemeene trekken
het stelsel weer te geven.
Vooreerst ziet men er uit, dat de commissie
niet den weg op wil van het algemeen stem
recht. Dit bljjkt overigens uit de memorie
van toelichting ten duidel jjkste. Men leest daar
«Het is mogeljjk, dat eenmaal het algemeen
stemrecht als een eisch des tjjds erkend wordt,
en dat daartoe alzoo zal behooren te worden
besloten. Maar die stap is zoo gewichtig, dat
besluit zoo ernstig, dat het geene noodelooze
belemmering te achten is daarvoor de her
haalde overwegingen, voor Grondwetsherziening
voorgeschreven, te vorderen. Voor hetoogen-
blik eischt naar ons oordeel het staatsbelang
invoering van het algemeen stemrecht uit te
sluiten.»
Ten andere valt reeds bij oppervlakkige
lezing in het oog, dat de commissie gebroken
heeft met het tegenwoordig stelsel, waarbij de
rjjksbelastingen het criterium zjjn der kiesbe
voegdheid. Volgens de commissie behoort het
kiesrecht voor de Tweede Kamer te worden
toegekend aan die ingezetenen, waarvan men
kan verwachten dat zjj zullen letten op het
groote belang, dat elk bjjzonder persoon heeft
bjj de instandhouding van het geheel. Om
daartoe te geraken heeft zjj de woning als
grondslag van het kiesrecht aangenomen. Ieder
meerderjarig Nederlander van het man nel jjk
geslacht, die in het genot is, zijner burger
schapsrechten, is in dit stelsel kiesbevoegd,
