Ale
m
1-1884.
I
rs,
bekroond
jen,
Eene les uit België.
tl®
1884.
Vrijdag 20 Joni.
N° 3094.
ING
fcCo.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken,
BINNENLAND,
9
1.
I’Ll
?n.
LAL.
5th,
1 I l
I lï
e Reunie.»
den Pen-
aande het
irit,
Kunsten
;teur der
icht,
S.
ING
luni.
r- y*
GOUDSCHE COURANT
«67.
I»,
irland aas-
Agent A.
gbaar foor
INKMAN
>men
schilderde
nskerk te
s der St.
□gen, enz.
k levens-
ebroeders
en STA-
A. K. v.
Agent P.
ent P. J.
LSHOUT
MITS te
oordrecld,
tieke mannen, die water in hun wijn weten
te doen. Evenmin als aan vroegere kabinetten,
van die richting zal het aan het nieuwe gelukken
het bestaande af te breken om alles nieuw in te
richten naar den wensch der geestelijkheid. Maar
het goede verzwakt en stellig den vooruitgang
tegengehouden te zien, is op zich zelf reeds een
groote straf voor die liberalen, op wie de ver
antwoordelijkheid nederkomt voor de begane
misslagen.
Een ommezwaai, als wij de vorige week in Bel
gië op politiek gebied beleefd hebben, is een feit
van te groote beteekenis en een te zeldzaam
voorkomend geval dan dat die niet de aandacht
getrokken zou hebben ook buiten de grenzen
van dat land. Een politieke party, die in de
Kamer beschikt over eene meerderheid van 20
stemmen en in haar gevoel van zekerheid zich
de weelde veroorlooft van een binnenlandschen
oorlog, waarbjj in de kiesvereenigingen vroegere
medestanders elkander uitkleeden en uitschelden,
loodst de tegenpartij er jaloersch op wordt,
ontwaakt op den verkiezingsdag nit haar
schoenen droom en bemerkt dat zy geheel een
vreemdeling geweest is in haar eigen land en
dat zy zelfs geen flauw begrip had van hetgeen
er omging in de stad, waar zjj voor altijd haar
hoofdkwartier meende gevestigd te hebben. De
meerderheid is geslonken tot eene minderheid
van 34 stemmen; de clericalen beschikken dus
over grooter kracht dan zjj sedert 1830 gekend
hebben; een ander ministerie was onvermijdelijk
en is reeds in functie. Grooter misrekening is
haast niet denkbaar en overtreft nog den laatsten
val van lord Beaconsfield, waarmede deze ge
schiedenis overigens, voor zoover onze herin
neringen reiken, de meeste overeenkomst heeft.
Het ligt in den aard der zaak, dat elk aan
dachtig waarnemer drr politieke gebeurtenissen
van onzen tgd benieuwd is naar de oorzaken,
die tot dergelijke uitkomst geleid hebben. In
het buitenland en ook in ons land dachten
velen dadeljjk aan het capaciteitsstelsel, dat dit
jaar voor het eerst in Belgjë in toepassing is
gebracht. Dit is echter eene dwaling, daar de
zoogenaamde capaciteiten en de door een examen
bevoegd verklaarde kiezers alleen stem hebben
voor den gemeenteraad en de provinciale staten.
De nieuwe wet gold dus niet voor deze ver
kiezingen; het zjjn ongeveer dezelfde kiezers,
die voor eenige jaren eene liberale meerderheid
in de Kamer brachten, welke thans tot het
bekende resultaat hebben medegewerkt. Alle
argumenten dus vóór of tegen het stellig in
België nog onvolmaakt toegepaste stelsel der
capaciteiten zjjn van allen grond ontbloot. De
triomfkreet van de Standaard, dat de ontwik
kelde lieden dus clericalen blijken te zjjn, be
rust alleen op onbekendheid met de wetgeving
onzer zuideljjke naburen.
De oorzaken moeten elders gezocht worden.
De liberalen in België zjjn het er zelven nog
niet over eens en noemen de nieuwe belastingen
en het drjjven der radicalen als hoofdschuldigen
de clericalen schrijven hun onverwachte zege
voornamelijk toe aan afkeer der bevolking van
de nieuwe schoolwet. Al deze zaken zullen
haar invloed hebben doen gelden, maar als men
de verschillende berichten uit de provinciën leest
on in aanmerking neemt, dat de Brusselaars, wier
keuze van 16 vertegenwoordigers den doorslag
heeft gegeven, toch niet zoo bijzonder clericaal
zjjn geworden, dan ligt het vermoeden voor
de hand, dat de verdeeldheid der liberalen in
«igen boezem en het onverstandig drjjven dei
geavanceerden de hoofdfactor der onverwachte
zwenking van vele kiezers geweest is. De
vooravond der stemming was getuige van zoo
veel bitterheid onder medestanders, van zooveel
felheid tegen de gematigden, dat hoogstwaar-
schjjnljjk den bedaarden kiezers de schrik om
het hart geslagen is. Men moet niet vergeten,
dat tusschen de beide groote stroomingen op
Politiek gebied een breede zoom bestaat van
dood water; met andere woorden, dattusschen
de beide hoofdrichtingen een talryke schaar
hebben in de publieke zaak, zpnder veel staat
kundig inzicht, zonder persoonlijke overtuigin
gen, nagenoeg neutraal, de een met een liberaal,
de ander met een clericaal tintje. Wanneer
nu de strijd der meeningeu bjjzonder hevig is,
en de partyen nagenoeg tegen elkander opwe
gen, doet juist deze licht voor indrukken vat
bare groep de schaal overslaan naar de eene of
de andere zjjde. Van nature zjjn deze lieden voor
zichtig en vooral bezorgd voor hun oogenblik-
keljjk materieel belang. Veel houvast heeft
men er niet aan, omdat afwezigheid van eene
gevestigde opinie ze onvatbaar maakt voor
degelijke argumenten; de minste paniek drijft
hen als schapen uit het eene naar het andere
kamp. Iets dergelijks stellen wjj ons voor dat
in België geschied is. De Brusselaars b. v.
zullen zich niet verdiept hebben in den school
strijd, die alleen de geestelijkheid en hun aan
hang warm maakt; de niéuwe belastingen
kunnen een zeker aantal der bovenbeschreven
middelmannen gevoelig in hun zwak geraakt
hebben maar de höofdzaak schijnt de te groote
ijver der radicalen en hun verwoedheid tegen
de gematigde elementen der liberale party te
zjjn geweest.
Zou nit hetgeen aan gene zjjde van den
Moerdjjk gebeurd is niet eene nuttige les te
trekken zjjn voor alle parlementaire landen en
inzonderheid voor ons Langzamerhand komen
wjj *in hetzelfde geval, dat twee groote partyen
elkander bei veld betwisten en dat ook de
middelmannen, de bedaardstf .en kalmste lieden
der beide kampen den doorslag geven. Het
is daarom ook voor onze liberalen van groot
belang met hunne achterhoed^ rekening te
houden en deze niet door al te groote voort
varendheid van zich te vervreemden. Logisch
doorredeaeeren op een juist beginsel is heel
mooi, het doorvoeren zjjner principes tot de
uiterste consequentiën is noodig en nuttig in
de studeerkamer, maar men zij voorzichtig met
de toepassing op bestaande maatschappelijke
rerhoudingen. Men kan ook het organisme
van staat en maatschappij niet meer versterkend
voedsel toedienen dan het redelijkerwijze ver
duwen kan, zonder gevaar te loopen het van
zjjn stel te brengen en zich de jammeren eener
indigestie op den hals te halen. Weigering
van alle toegedachte spijze is dan het onver
mijdelijke gevolg. Liever wat te langzaam, dan
te snel. Daarbij komt dat onderling krakeel
op alles behalve vriendeljjke wjjze over de meer
of miudere opportuniteit van sommige maat
regelen, voortdurende oprakeling van persoon
lijke quaestiën waarbjj beide partyen elkander
hatelijkheden naar het hoofd werpen en elkander
af breken, allerminst geschikt zjjn om den steun
te winnen der weifelende achterhoede en veeleer
bjj deze twjjfel doen ontstaan aan de goede be
doelingen en de belangeloosheid der partij
hoofden, voor wie men anders wel eenige voor
liefde hebben zon. Onze geavanceerden kunnen
met de ontvangen les hun voordeel doen. Het spie
gelen aan een ander is altyd verkieslijk boven
het voelen der striemen op eigen rug. Veel
is in België door onvoorzichtigheid bedorven,
wat nu door jarenlangen arbeid zal moeten
ingehaald worden. Of echter de bovenliggende
party den moed zal hebben het werk harer
voorgangers omver te halen is minstens twjifel-
achtig. Zelfs wat de school betreft. Zij zelven
zbllen zoo zeer overtuigd zjjn, dat niet de
clericale beginselen hun de overwinning ge
schonken hebben, dat de zuivere toepassing
hunner leer wel achterwege zal bljjven. Een
kleine wijziging hier en daar tot satisfactie
- OT.. der vrienden zal wel het voornaamste zjjn.
kiezers zweeft, die weinig of geen belangstelling Althans het kabinet bestaat uit bekwame poli—
GOUDA, 19 Juni 1884,
De collecte tot stijving wan het fond» ter onder
steuning en aanmoediging wan den ge wapenden dienst
in Nederland heeft hier ter stede opgebracht de som
van f 136.65.
In de titling der Rotterdamsche Arr.-Rechtbank wan
Dinsdag stond o. a. terecht
J. K.bekl. wan bedelary, te Gouda gepleegd,
Eisch 1 maand gev.
Te Woerden is benoemd tot wethouder de heer
J. Knijff en tot gemeente-ontwanger de heer A. K.
C. van Oren, aldaar
Naar wij vernemen, hebben lich meer dan 330
adspiranten aangemeld woor het notarieel examen,
dat in Juli zal aan wangen. (F.)
Naar aan het N. e. d. D. verzekerd wordt, is be
tel gegeven aan drie Marine-schepen, o. a. de Atjeh
en het Zilveren Knti^ om uit Nieuwediep te ver
trekken met bestemming naar Atjeh, teneinde daar
handelend op te treden.
Naast de laan, welke toegang geeft tot de Sterren
wacht te Leiden, wordt thans de Indische kampong
opgericht, welke verleden jaar op de Amsterdamsche
Internationale Tentoonstelling te zien wasdit eigen
aardig gebouwtje is nl. het eigendom van het Ethno-
grapbisch Museum geworden.
Staten-Generaal. Tweede KaXer. Zittingen
van Dinsdag 17 en Woensdag 18 Juni 1884.
Bij het debat over hoofdstuk uitgaven in Neder
land van de Indische Begrooting werd door de heeren
Van Kerkwijk, Van Houten en Keucbenius sterk be
streden het koninkl. besluit, waarby, in afwijking
van de wet, het pensioen van den minister van
Koloniën was geregeld.
Bestond er een leemte in de pensioenwet, dan
had die bij de wet moeten worden aangevuld.
De minister van Oorlog, die indertyd het besluit
uitlokte, constateerde uitdrukkelijk dat de minister
Van Eyk part noch deel had aan de zaak, maar dat
de Regeering het besluit had voorgedragen, met het
oog op de billijkheid, om de rechten van den be
noemde te waarborgen.
Verder werd aangenomen, met 31 tegen 29 stem
men, een amendement der commissie van tapporteurs,
om een memoriepost voor verhooging van het sub
sidie der internationale tentoonstelling te Amsterdam,
op de Begrooting te brengen en tot dekking van het
tekort van het comité der koloniale afdeeling.
Na verwerping van het amendement der Commis
sie van Rapporteurs met 43 tegen 23 stemmen om
110,000 toe te staan, is het amendement-Van
der Hoeven aangenomen met 50 tegen 16 stemmen
om de subsidie voor het comité der Koloniale ten
toonstelling op f 50,000 te bepalen.
Het amendement-Rutgers om 3 ton te schrappen
voor het droogdok te Soerabaia, bij onderhandsche
inschrijving aan een Engelsche firma te gunnen, is
aangenomen met 64 tegen 3 stemmen, waarna het
geheele hoofdstuk II is aangenomen met 66 tegen 1st,
Hoofdstuk middelen is aangenomen.
In de zitting van gisteren is hoofdstuk X (Koloniën)
der Staatsbegrooting unaniem aangenomen. Vooraf
ging een incident, door de rede van Keuchenius
van gisteren uitgeiokt.
Da heer vau der Hoeveu meende dat vaderlands
liefde de Kamer moest bewegen, niet over Atjeh-
