iRINAS
nek
BINNENLAND.
f
'F.
KB
j E. 73*.
ien
a 17'/, cent
neer!!!
Vrfjdig 28 Juurl.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
beek.
ES
ede 14 dagen
L.
IRECTIE.
legen.”
-ie
Politieke vooruitzichten.
N? 3501.
4
z
’SEN,
ËN
>jdon ia
staande par-
e haar binnen
verdwjjnen.
J87.
IEN
I
[NTJES per
«ut.
indaal.
3ARIJNEN,
>er Kilo.
BOONTJES,
IS, POSTE-
van 1 liter
goudschecourant
1.
il binnen ale
srgk en zacht
85 cent per
con; Alleen
C. fiüINCK
f
aansloot bij hen die niet bjj onveranderd be
houd van art. 194 «weren, bij welke gelegen
heid tevens bleek dat ook in dit hooge staats
lichaam een andere strooming is gekomen in
meer toenaderenden geest Stel daar tegenover
den eenigsztus ontwrichten toestand der anti
revolutionaire partij tengevolge van Dr. Kuy-
pers kerkelijk bedrijf en de onpartijdige
beschouwer zal moeten erkennen, dat er grond
bestaat voor eenige goede verwachting omtrent
de resultaten van het aanstaande herkiezings-
werk.
Wjj zien met genoegen, dat het denkbeeld
om bij de formuleering van het onderwijsartikel
onzer grondwet zich niet te stellen op uitslui
tend liberaal standpunt onder onze geestver
wanten steeds meer veld wint Niet louter, zooals
de A mA. Crt. op afkeurenden toon aanmerkt, om
dat het reiken der verzoenende hand aan de tegen
standers noodig is om de grondwetsherziening
te doen gelukken, maar voornamelijk omdat
wij een grondwetsartikel, waaronder beide strij
dende partjjen leven en zich ontwikkelen
kunnen, een eisch der billijkheid achten. Elke
party strijde bjj de vaststelling eener schoolwet
voor de zooveel mogeljjk zuivere toepassing
barer beginselen, maar een grondwetsartikel
moet niet bij voorbaat den pas afsnjjden aan
de vervulling der vurigste wenschen van onge
veer de helft der stemhebbende staatsburgers.
inderdaad het beoogde doel bereikt wordt. belangrgke rede uitsprak, waarbij hii zich
Neemt men echter in aanmerking dat stellig -- -
eene groote uitbreiding van het kiezersperso
neel in alle gevallen verkregen wordt en dat
het kiesreglement slechts voorloopig zal. werken
en dus kan beschouwd worden als eene proef-
i neming, dan zien wjj niet in, waarom ook
onderzoek der gewijzigde hier niet een bevredigend resultaat zog kannen
Ier regeering in de afdee- verkregen worden.
Veel is er reeds gewonnen, dat de qnaestio van
voorrang in de behandeling der hoofdstukken
thans niet gesteld zal worien Men zal een
voudig de orde der ontwerpen volgen, zooals
zjj door de regeering zjjn ingediend. Elk
onderwerp zal dus tot zijn recht komen, afge
scheiden van politieke kansrekening. De eigen
lijke slag zal worden geleverd bjj de stembns,
waar de leden der nieuwe Kamer worden ver
kozen, die met eene meerderheid van de
voorloopig aangenomen ontwerpen zullen moeten
bekrachtigen. Daar zal de oppositie zich doen
gelden, zoodat de ontwerpen zoodanig zullen
moeten zjjn ingericht, dat aan de eischen der
minderheid eenig recht is gedaan. Met andere
woorden, daar zal de onderwjjs quaestie alles
beheerschen. Zjjn wij dus tameljjk genist
omtrent het lot der aanhangige regeeringsont-
werpen in deze Kamer, het verder verloop der
zaken is geheel afhankelijk van hetg en er zal
worden van art. 194 der vigeerende grondwet.
Eene voorspelling daaromtrent te doen ware al
te gewaagd. Op dat gebied bestaat er zulk
een versdheidenheid van meaning, dat veel zal
afhangen van den indruk van het ooganblik
en van meer of minder juiste politieke kans
rekeningen. Vast staat, naar onze meening,
dat eenvondige afstemming van het voorstel-
Schaepman de herziening in groot gevaar zal
brengen, zooniet haar onmiddellgk zal maken
tot een doodgeboren vrucht Wenschelijk ware
het, dunkt ons, dat er alsnog van de zjjde der
regeering of der liberale partij een tegenvoorstel
inkwam, watt bjj de onaanneemljjkheid van
het ontwerp van den katholieken doctor voor
de liberalen dreigt het gevaar, dat het ten
slotte wordt ingetrokken of afgesiemd en dat
de herzieningsvoorstellen zonder eenige wjjzi-
ging van art. 194 den kiezers zullen worden
voorgelegd en in dat geval houden wij de
vereischte der stemmen voor onbereikbaar.
Terecht ia door den heer Franssen van de
Potte in zjjn laatste merkwaardige rede op
deze klip gewezen.
Waarop steunt dan, vraagt wellicht de lezer,
nw optimisme? Op allerlei verschijnselen,
die aandniden, dat er op dit oogenblik een meer
verzoenende geest in de partjjen gevaren is.
Uit het voorloopig verslag omtrent bet voor-
stel-Schaepman wordt men niet veel wjjzer
zooals gewoonljk beeft men weinig houvast
aan de uiteen loopende en elkander tegenspre
kende stellingen, die als de meening van «enke-
len» en <sommigen> of wel van rele» en <an-
deres leden gegeven worden, maar over het geheel
blijkt toch dat deze poging tot oplossing van het
vraagstuk met waardeering is ontvangen, dat
voor- en tegenstanders zekere gematigdheid in
acht nemen en een verzoenenden toon aanslaan,
dat er vooralsnog niet gedacht wordt aan de
beruchte non poMumun-politiek. Voeg hierbij,
dat de conciliante houding van de meeste libe-'
rale leden bjj het vorige debat over art. 194
hen noopt tot volharding bij het tuap inge
nomen standpunt, terwjjl de laatstè verkiezin
gen hebben bewezen dat de liberale kiezers
ovèis het algemeen deze gedragsjjjn goedkeur
den'. Vergeet dan ook niet het laatste debat
over binnenlandsche zaken in de Eerste Kamer,
tben de heer Van de Putte bovengenoemde
:ste BROOD-
Fabriek ver-
ook door de
dbche Cou-
iden door den
Gouda.
ing.
I 1887.
eel.
reelen van
n Roman van
■ntóre.»
f1/, uur.
rijzen.
Binnen eenige dagen komt de Tweede Kamer
weder bijeen. Bjj hare terugkomst zal zjj on
verdeeld zich kunnen wjjden aan de grondwets
herziening, die thans in staat van wjjzen is,
De commissie van rapporteurs heeft gezorgd,
dat bet vernieuwde 1-J
kiesrechtvoorstellen der regeering in
lingen niet heeft geleid tot nieuw uitstel. Zjj
heeft daarover rapport aitgebracht in den vorm
van een eindverslag, waarop geen schriftelyk
antwoord van de regeering gewacht wordt.
Deze omstandigheid teekent wel eenigszins den
toestand, dat bet nameljjk de liberale meer
derheid is, die de leiding der zaken in handen
heeft. Bljjkbaar heeft zjj de regeering in
dien bjj deze de zucht tot talmen mocht be
staan den pas willen afsnjjden om door
nieuwe schrifturen tijd te winneu. Was reeds
van deze zjjde bjj de behandeling der staats-
begrooting op meerder spoed aangedrongen,
thans heeft men op nog duideljjker wjjzedoen
uitkomen, dat voor alles deze groote zaak be
hoort te worden aangevat.
Geen wonder dat elk, die belang stelt in
de binnenlandsche staatkunde, zich de vraag
I doet, in hoe ver deze poging tot herziening
thans kans van slagen heeft. Begint de arbeid
onder gunstige of ongunstige voorteekenen
Naar onze bescheiden meening staat de kans
niet slecht; zjj is althans veel grooter dan bjj
de eerste behandeling Met vrg groote zeker
heid meenen wjj de voorspelling te kunneu
wagen, dat de regeeringsontwerpen met meer
of minder belangrijke wijzigingen de vuurproef
der eerste behandeling zullen doorstaan. Hoofd
zaak is daarbjj het voorstel omtrent het kies
recht. Alle partjjen zyn het eens over het
gebrekkige van den bestaanden toestand, zoo
dat allen zich zullen bejjveren eene oplossing
te vinden, die o'ns in beter doen brengt, zonder
aan ééne der strjjdende partjjen eenig voordeel
b te verzekeren. Nu men het daarover een» is,
dat de grondwet den toekomstigen wetgever
I zoo min mogeljjk aan banden moet leggen en
het volk in de gelegenheid zal worden gesteld
reeds dadeljjk op ruimer schaal tot de verkie
zingen mede te werken, zal het niet zoo moeiljjk
vallen- om tot overeenstemming te komen.
Twee voorname gebreken heeft het regeerings-
ontwerp nog in ons oog: 1°. de eisch van
maatscbappaljjken welstand naast dien van
geschiktheid, welke het stelt aan den toekom-
stigen kiezer; 2°. de onzekerheid of het voor-
k loopig kiesreglement inderdaad de kern van
den gezeten werkmansstand het stemrecht
schenkt, zooals het doel is van regeering en
I liberale meerderheid beide. Deze gebreken kun
nen echter met goeden wil en wederzijdsche
tegemoetkoming gemakkelijk verholpen worden.
De regeering, die reeds zooveel blijken van
meegaandheid en zucht tot gemeen overleg
gegeven heeft, zal wel niet onverbiddeljjk op
den eisch van maatschappelgken welstand
bljjven staan, indien duidelijk blijkt dat het
verlangen naar voor hun taak geschikte kiezers
vanzelf het algemeen stemrecht uitsluit. De
meerderheid verlangt geen algemeen stemrecht,
evenmin als de regeering. Wjj mogen dus
met grond verwachten, dat uit het debat eene
formule te voorschijn treedt, waarbjj alle^her-
vormingsgezinden zich kunnen nederleggen.
Hetzelfde geldt voor het kiesreglement. Beide
partjjen zjjn het in hoofdzaak eens, dat de
knappe werkman onder de kiezers behoort te
worden opgenomen er is hoogstens verschil
over de grens of liever er is nog geen vast
stelsel gevonden, hetwelk zekerheid geeft dat
GOUDA, 37 Januari 1887.
Het bezoek van de Commissie voor de feestviering
op den zeventigsten verjaardag van Z. M. den Koning,
aan de huizen der ingezetenen heeft opgebracht een
som van 1353. Daar enkele personen niet t’hnis
waren, van wie nog eene bijdrage mag worden tegemoet
gezien, zal het totaal bedrag nog iets hooger kun
nen gesteld worden.
Gisteren werd in de K. C- Leesvereeniging alhier
aanbesteed het afbraken .en weder opbouwen van
een huis voor den heer Jaspers. Ingeschreven werd
door J. de Jong voor 5444.W. de Jong voor
4936.A. van Wijk voor ƒ4800.—; A. Verbij
voor 4800.—; P. Vermeer voor 4750.L.
van Blokland voor 4734.C- P W. Dessing
voor 4689.-»-; A. Jaspers voor 4663.en A.
SneUemhn voor ƒ4570.alle inschrijvers zyn alhier
woonachtig.
In de zitting van de Rotterdamsche Arr. Recht
bank van Dinsdagmorgen stond terécht
E. H. oud 17 jaar winkelbediende te Gouda bekl.
van in den nacht van 16 op 17 Dec. te Gouda,
Victor Andfiessens met wien hij woordenwisseling
had, met een mes in den buik en in den arm te
hebben gestoken.
De beklaagde bekende het feit in dronkenschap
gepleegd te hebben. Eisch 14 dagen gevangenis
straf.
Uitspraak Dinsdag a. st.
Gisterenavond is zekere v. d. B-, een der verpleegden
in het oudemannenhuis alhier, op de Gouwe in het
water gevallen. Hoewel spoedig daaruit gehaald
zijnde, bezweek hij kort daarop.
Gisterenavond, omstreeks 10l/f uur, is zekere T.
op het Veerstal in het water bij de Mallegatsluis geval
len en zoude zeker verdronken zjjn, indien niet spoedig
hulp was opgedaagd. Na bij een der bewoners aldaar
te zijn binnengebracht, is hij later naar het gasthuis
overgebracht.
De postwagen rijdende van Gouda op Schoonhoven
had gisteren eene vertraging, doordat de as van
bovengenoemd voertuig op den beneden Haas-
