ING
m.
W8
BID.
N? 3503.
1887.
BINNENLAND.
Woensdag 2 Februari.
.4
LIJK
.KEX,
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
A VI,
Memel,
Grenen
eten,
5 Delen,
IE
btezi,
uten,
IE\ enz.
tieren
DELEN,
de Lbodsen
rcler-Eiland,
j E. 73».
oping
itaris
LEEVER
BS EHUffÉTE.
i
i
ijzen. 1
te ^louda.
ÏG,
óór den vef-
men ten kan-
b1
Ter visie.
Aangenomen
'4'.
Q
Duda, wijk A.
887, des mid-
vVrkdebkst»
BBUAR1
in het Café
eteekendeJ15
Deurwaarder
Rotterdam,
euw aan-
ansche
reken in het
om missies op
op te geven,
sn tot ultimo
korting.
buitengewone
Dw. Dien.,
UBELS.
Mei a. s. eene
goudsche courant.
et spook
der openbaarheid schrik aanjagen. Hebben
we niet reeds in de dagbladen eene polemiek
gezien over ongunstige verklaringen omtrent
enkele fabrieken en verklaart niet b v. het
Nieuwsblad van Nederland, dat de werklieden,
die getuigenissen afgelegd hebben over drukke
rsen of zetterijen nooit meer een voet over
zjjn drempel mogen zetten Dergelijke uit
latingen, die bewijzen dat men het zelfs kwa
lijk neemt, als de ongeletterde werkman zich
wat scherp uitlaat of zooals het Nieuwsblad
zegt, een onfatsoenlijkeh toon aanslaat tegenover
de patroons, kunnen niet bevorderlijk Zijn aan
het welslagen der enquête. Gebruikt men deze
gronden of voorwendsels reeds om de gehoor
de getuigen met een zwarte kool aan te tee-
kenen, dan werkt dit niet bijzonder aanmoe
digend op hen, die nog gehoord moeten worden.
Hoe het zij, het -is pioeielyk uit te maken
of de voofdeelen der dadelijke openbaarmaking
ogwegeu tegen de nadeelen. De ervaring zal
spoedig uitspraak doen in dit geding. Q^ze
beste wenschen vergezellen den zoo flink be
gonnen en ttfet overleg ineengezetten arbeid
Het kan niet anders of hij zal voor de toe
komst vruchtbaar zijn.
rekt een par-
pCt. korting.
ÜËN
ra.
GOUPA, 1 Februari 1887.
In de lieden gehouden vergadering van den Ge
meenteraad, die door 15 leden werd bijgewoond (af
wezig waren de heeren vad Mierop^en IJssel de
Schepper) werd besloten sollicitanten op te roepen
voor de betrekking van Directeur der Stedeiijke
Gasfabriek, op eene vaste jaarwedde van 1800 met
genot van vrije woning met gaslicht, steenkolen en
cokes voor huiselijk gebruik. Bovendien zal hem
worden toegekend een bedrag van 2 voor elke
1000 kub. meter boven de 200000 kub. meter gas,
dat door de Gemeente aan particulieren öf particu
liere inrichtingen wordt verkocht. Tot op het tijd
stip, waarop de Directeurswoning kan worden
betïokken zal hij eene vergoeding voor huishuur
ontvangen van 400.per jaar.
Voorts wejd besloten tot wijziging der begrooting
van het Israëlitisch Armbestuur, dienst 1886.
Bij den raad kwamen de volgende stukken in
1. De rekening der Kamer van Koophandel en
fabrieken, dienst 1886. Ter visie.
2. Eene missive van de Commissie van beheer
der Stedelijke Gasfabriek, inzendende eene ontwerp-
instructie voor den te benoeihen Directeur der Gas-
tabriek, waarin o. a. deze Impaling is opgenomen dat
hij eene zakelijke borgtocht zal moeten stellen van
4000.Ter visie.
3. Eene missive van B. en* VT. inzendende eene
ontwerp-instructie voor den te benoemen Boekliou-^
der-Opzichter bij de Fabricage. Ter visie.
4. Ee» voorstel van B. en W. tot verhuring
van den gang naast het Oude Vrouwenhuis aan het
,R. C. Kerkbestuur O. L. V. Hemelvaart.
Ter visiéL
5. Een voorstel van B. en W. om P. Janssen,
eervol ontslagen ‘boekhouder bij de Fabricage eeno
pensioen toe te kennen van 380.’s jaars.
Ter visie.
6. Een voorstel van B. en W. tot voorzetting van
de proefneming met een pont op de Katl^nsin-
gelgracht. Ter visie.
7. Adressen van personen, die verzoeken benoemd
te worden tot Commissaris aan/het stoombootenveer
i op de Vest.
Aangenomen voor kennisgeving.
8. Adressen van personen (37) die verzoeken
Hebben velen met ingenomenheid het besluit
der Tweede Kamer begroet om eene enquête
te houden over de arbeidsqnaestie, het aantal
der voorstanders van dezen maatregel is zeker
vermeerderd, sedert wij kennis hebben kunnen
nemen van de voorloopige resultaten van dat
onderzoek. Het eerste rapport der commissie,
dat den zakeljjken inhoud behelst der eerste 65
getuigenissen, door deskundigen en belangheb
benden voor de commissie afgelegd, bewjjst
hoe nuttig en noodig dergeljjke arbeid is ter
verkrijging van gegevens voor goede wetteljjke
bepalingen op dit stuk. Wij boorden onlangs
nog iemand, dien wjj om zjjn helder oordeel
en zjjn belangstelling in de publieke zaak
hoogachten, zeggen: waartoe die enquête? wij
weten immers dat te veel van kinderen en
arbeiders gevergd wordt, dat zij niet beschermd
zjjn tegen voorkomende ongelukken enz laat
de regeering liever de hand aan 't werk slaan
en eene regeling maken, die in deze behoeften
voorziet. Maar onze vriend vergat daarbij, dat
dit geinakkeljjker gezegd is dan gedaan. Er
moeten regelen gesteld worden, die den arbei
der beschermen, zonder overmatigen druk te
leggen op tien werkgever, die toch al moeite
heeft het hoofd boven te houdener zjjn zoo
velerlei vakken, dat men precies weten moet,
voor welke bedrjjven en fabrieken exceptioneels
voorschriften gegeven behooren te worden en
hoever men .hu dat opzicht gaan mag. Men
is niet verantwoord, indien men in deze zaak
maar volgens fraaie theorieën wetteljjke bepa
lingen in het leven roept, zonder te rade te
gaan met de practjjk. Het: hoor en weder
hoor is vooral hier, waar zooveel tegenstrij
dige belangen elkander kruisen, van toepassing.
Wjj houden het er voor, dat de uitgave van
dezen Ijjvigep bundel stukken menigeen de
oogen heeft geopend, die vroeger dacht dat de
toestand niet zoo erg was als sommigen be
weerden. Vooral de jnistq».opvatting, die de
commissie van haar taak meelt en de boven
onzen lof verheven wjjze, waarop de voorzitter
het onderzoek leidt, kan niet anders dan de
sympathie wekken van het publiek.
Slechts enkele staaltjes veroorloven wjj ons.
Wjj en velen n*t ons hebben zich wel eens
geërgerd aan de wjjze, waarop sommige rjjks-
ambtenaren hun taak opvatten. Toch was dit
slechts een donker vermoeden, waarvoor de
bewjjzen ontbraken. ,Wjj weten .thans zeker,
dat de inspecteur van den geneeskundigen
dieiwt te Amsterdam niet de minste belang
stelling heeft aan* den dag gelegd voor detf
toestand van fabrieken en werkplaatsen, schoon
het toezichj!daarop een belangrjjk onderdeel,
uitmaakt van zjjn werkkring. Uit zjjn eigen
mond vernamen wjj, dat yan regeeringszjjde
dat toezicht in de laatste jaren gelijk nul was.
Hij had zelfs geen enkele fabriek bezocht,
schoon hij weken te voren wist, dat dtf enquête
commissie hem daarover wilde hooren. Het
verhoor van dezen getuige* was zeker geen
aangename ervaring voer de commissie, maar
de voorzitter heeft getoond, dat hjj ook in dit
opzicht zjjn plicht weet te doen."* Velen onzer
meenen al tameljjk wel de hoofdstad te kennen,
doêh wij durven geboren Amsterdammers te
vragen of zjj een juist begrip hadden van wat
daar in de arbeiderswereld omgaat en gebeurt,
vóórdat zjj de voor de commissie afgelegde
verklaring van onderscheiden getuigen gelezen,
hadden Wat de onderwijzer der school voor
havelooze kinderen mededeelde omtrent de
toestanden in de onderste lagen der maat-
schappjj, waar deze inrichting bare leerlingen
zoektwat de godsdienstonderwjjzer Heynes moetde bedaarde, knappe werkman, die
mededeelt over het schrikkeljjke overwerk, dat ondervinding heeft en in Alle bescheidenheid
b. v. kinderen tusschen 12 en 16 jaren 's zomers zjjne gedachten uit als er naar gevraagd wordt,
moeten werken van ’s morgens 6 tot 's nachts verdient in de eerste plaats gehoord en geloofd te
12 uur, terwjjl bet dikwijls gebeurt, dat ook worden. Dezulken hebben eer eene aanmoediging
's nachts en Zondags het werk niet stilstaatnoodigthans kan men ze wellicht met het spook
hetgeen Justus van Maurik eu vooral de
katholieke geesteljjke Van Nispen totSevenaer
verhalen omtrent het drankverbruik op het
werk, van kroegen die te 5 uur open gaan en
bezocht wordendat jongens op drukkerijen
en vooral dagbladdrukkerjjen te 4 of 5 uur
present moeten zjjn, zoodat zjj midden in den
nacht, soms te 3 unr nit het bed gejaagd'
worden, met eeu langen werkdag vóór zich
dat bakkersknechts van Vrijdagavond 6 uur tot
Zaterdagsavonds laat d. i. ruim 24 uur aan één
stuk werken, zonder slaap en nauweljjks tjjd heb
bende om een stuk brood te etenzie, dat zjjn
zeer ernstige, haast ongeloofeljjke dingen, waar
van men in hoogere standen zoo weinig be
merkt, als beroep of roeping ze niet indirecte
aanraking brengt met de arbeiderswereld, ter
wijl de eersten, de deskundigen van beroep, er
gewoonljjk liefst het zwijgen toe doen, omdat
zjj nieuwsgierige oogen en inmenging in hunne
zaken schuwen.
Wanneer wij al deze dingen lezen en daar
tegenover stellen het karige loon, dat dikwjjls
voor zoo ingespannen en afmattenden arbeid
wordt uitbetaald, dat moeten wjj erkennen,
dat er veel waars is in de bewering van som
mige getuigen vele werkgevers, vooral onder
de kleine bazen, worden door de concurrentie
den nood der tijden gedwongen om zoo
i aan
dien eisch der noodzakelijkheid te voldoen door
op het loon der knechts en de inrichting
hunner werkplaatsen te bezuinigen. Op den
duur wordt de werkman bet kind van de
rekening en weldra dringt zich aan elk onbe
vooroordeelde de overtuiging op, dat alleen
tusschenkomst van den Staat hulp kan ver
schaffen. De regelen,, door den Staat te stellen,
werken voor allen geljjkeljjk en allen zullen ge
dwongen worden tedoen^watzj thans om elkander
een vlieg af te vangen maar al te dikwjjls nalaten:
billjjk zjjn tegenover hup werklieden en hun
werkplaatsen inrichten volgens de eenvoudigste
regelen der gezondheidsleer. Geen beter middel
om de publieke opinie te doordringen van de
gebiedende noodzakelijkheid tot doortastende
tusscljenkomst van de overheid, dan de lectuur
van qlez.eu bundel verbooren. En dan nog be
treft dit slechts een klein gedeelte van ons
landu hoofdrakeljjk Amsterdam. Het vervolg
der enquête kan nog heel wat wetenswaardigs
opleveren, al zjjn de onthullingen in den regel
van weinig opwekkenden aard.
Er is echter een schaduwzijde aan de publi
catie dezef verhooren verbonden. Wjj ‘hebben
ons wel eens afgevraagdhad de commissie
niet wjjzer gedaan om te wachten tot het ge-
heele onderzoek was afgeloopen Wjj vreezen,
dat de uitgave van al het verhandelde, het
welk natuurlijk dadelijk zjjn weg vindt in de
dagbladen, menigeen zal afschrikken om ronduit
alles te zeggen, wat hjj op het hart heeft.
Had men gewacht tot hef einde der enquête,
dan had men de getuigen eenvoudig gesteld
voor eenfcfeit, waaraan niet te veranderen viel.
Vooral Jldt ons bezwaar eenvoudige werklie
den, die te bescheiden »ijn om in de courant
te komen en misschien uit vrees voor ónaan-
genatfie bejegening van de zijde der patroons
zich zullen laten afschrikken om geheel waar
te zjjn. Dan komt voornamelijk het woord
aan de dutf-allen, de schreeuwers, de poseurs i
en dit zijn niet.de ware lui, die men. hebben
mige getuigen vele werkge'
de kleine bazen, worden doe
en
goedkoop mogeljjk te werken en trachten
het loon der knechts
