EL
EREN
EG
N 3563.
1887.
d
A G
DEN.
BINNENLAND.
UN
J
naar
DE HERZIENING.
Zondag 26 Juni.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
G
leparte-
ontvan-
LK,
oenendaal.
ijs bij
WAN,
den,
2LLEÏÏ,
ngebruik
’ii
REL,
p ’r
gsudschecourant
irtoe
ache
hoeveelheid organische stof welke
milligram Kalhunpermanganaat.
'e-
JGUSTÜS
HAAG
één
ah
iteu-
hten
6.3
1.55
1.9
i Gouda.
leren.
Zn.
t er Woens-
Gouda haar
EG.
tjjd voldoet. Zij is de vrucht van menige
transactie dit kan niet anders maar zij
zal het mogelijk maken, dat alle geschikte be-
standdeelen van ons volk deel krijgen aan de
keuze der landsvertegenwoordigingdit is in
ons oog haar grootste verdienste.
Met bijzondere vlugheid is de eerste hehan- Eerste
loopen. De vloed van amendementen, die op
i i"l t.1^
daarbij behoorende tabel waren ingediend,
a. 1 a t
lijk. Intusschen gelooven wjj, dat niemand
'„„Hagen zalde verwerping van
-Van der Feltz had de rege-
het kiesrecht haar voorloopig karakter
waterleidingwater alhier bevatte deze maaud
Liter een 1
vereischte
2 Juni 5
9
16
23
Bij de Leidsche faculteit voor geneeskunde zijn
geslaagd: voor het tweede natuurkundig examen de
heer F. Beekenkamp en voor het propaed. de heer
A. Mijnlieff.
Blijkens achterstaande advertentie rijdt
dag e. k. een goedkoops trein van
Arnhem.
Het ministerie van koloniën heeft besloten tot het
---
Bij deze Courant behoort een Bijvoegsel. volstrekte meerderheid maar twee derden der
nitgebrachte stemmen vereischt.
Bij deze gansche behandeling van de her-
zieningsontwerpen, gelijk zij thans nog in de
v, en later in de nieuwe Kamers moet
plaats hebben, vormt elk hoofdstuk een afzon
derlijk geheel, hetwelk, zonder dat daarin thans
nog eenige wijziging kan gebracht worden,
moet worden aangenomen of verworpen'.
De aldus door de Staten-Generaal en den
Koning vastgestelde wijzigingen in de grond
wet worden plechtig afgekondigd, o.a. van alle
gemeentehuizen in het land.
Na die afkondiging moeten, volgens de nu
door de Tweede Kamer aangenomen additio
neels artikelen, binnen vier maanden de ver
kiezingen voor de nieuwe kamers der Staten-
Generaal plaats hebben; waarom de nieuwe
kiezerslijsten zoo spoedig mogelijk worden op
gemaakt overeenkomstig de nieuwe bepalingen
omtrent kiesbevoegdheid, welke opgenomen zjjn
in die additioneels artikelen en die van kracht
bljjven totdat de wet daaromtrent nader zal
hebben beschikt.
Wat thans de vraag betreft of de vast
gestelde ontwerpen kans hebben geregeld dezen
wetteljjken weg te doorloopen wjj meenen
daarop in het algemeen een toestemmend ant
woord te mogen geven. Natuurlijk hebben wij
daarbjj het oog in de eerste plaats op de Eerste en
Kamer. Deze zal, dnnkt ons, geen reden vin- 1
den om bare goedkeuring er aan te onthouden.
Zelfs niet aan het nienwe Hoofdstuk X, dat
met de kleinste meerderheid (43 tegen 40) is
aangenomen. De inhoud daarvan verschilt
metterdaad zoo weinig van datgene, waarmede
de meerderheid der liberale partjj ten vorige
jare genoegen nam, dat wjj ons niet kunnen
voorstellen, dat een onpartijdig en bezadigd
lichaam als de Eerste Kamer, geheel staande
bniten den partijstrijd en zonder parti-pris
de nienwe lezing toetsende aan den werkelijk
bestaanden toestand, bezwaar zou maken die
ter beslissing voor te leggen aan de kiezers.
Want dat is toch de vraag, die het hoogste
college te beantwoorden heeft. Zoo staatsge-
fahrlieh zal het met behulp van 7 voorname
liberalen aangenomen hoofdstuk niet zijn, dat
het onmiddellijk behoort te worden afgemaakt.
Wij nemen dus aan, dat de geheele reeks ont
werpen ook deze tweede vuurproef doorstaan en
derhalve voor de vierschaar der kiezers gebracht
worden. Maar het verder verloop is thans nog
moeilijk te voorspellen. Natuurlijk zal de
schoolquaestie bij de stembus de overhand
hebben en den doorslag geven. De quaestieder
kiesbevoegdheid kan veilig geacht worden van de
baan te zjjn. Wel was bjj de behandeling van
Hoofdstuk V (Staten-Generaal) de meerderheid
niet groot (49 tegen 28), maar een groot deel
der' rechterzijde stemde toen tegen, omdat zjj
de liberalen verdachten van den toeleg om de
additioneele artikelen weg te laten of geheel
in te richten in strijd met hare wenschen. De
tegenstemmers grondden toen hun votum op de
afstemming van bun voorstel om het voorloopig
kiesreglement in het hoofdstuk zelf in te Ijjven.
Thans nu zjj de ongegrondheid hunner vrees
hebben ingezien en de additioneele artikelen
met hunne medewerking zijn tot stand geko
men, heerscht er op dit punt tusschen de par
tijen niet meer zoodanig verschil, dat dit hoofd
stuk ernstig gevaar zou loopen. Anders is het
met Hoofdstuk X. waarbij deu gewonen wet
gever de volle vrjjheid wordt gelaten om het
onderwijs naar zjjn beste weten te regelen.
Hier zal het verzet niet komen van de rech
terzijde, maar van den kant der liberalen. Velen
hunner kunnen nog maar geen afscheid nemen
deling der grondwet in de Tweede Kamer afge-
1.., -
de additioneele artikelen en voornamelijk op de
daarbij behoorende tabel waren ingediend,
maakten zulk een spoedig eindeniet waarschijn-
r
er zich over bekli
het amendementVan der Feltz had de rege
ling van
laten behouden, zoodat veilig de geheele voor
dracht der Ilegeering als proef onveranderd
kon worden aanvaard. Daarmede was het
eerste bedrjjf der herziening afgespeeld. Op 14
Februari dezes jaars aangevangen, liep het werk
in de zitting van 17 Juni ten einde; na aftrek
van het reces heeft de Kamer dus ongeveer
drie volle maanden aan de eerste behandeling
besteed. Thans rijst van zelf de vraag wat
moet er nu verder met de aangenomen ont
werpen gebeuren en kan men met eenigen
grond verwachten, dat de herziening werkelijk
tot stand komt?
Vast staat, dat de tekst der wetten, waarin
elk woord en elke zinsnede nauwkeurig in over
leg met de Regeering is gewogen, niet meer
kan worden gewjjzigd. De thans aangenomen
ontwerpen, waarin de Tweede Kamer heeft
verklaard, dat er <grond bestaats om de aan
gewezen veranderingen <in overweging tenement
moeten thans den gewonen weg volgen.
Als straks de Eerste Kamer die, zooals ge-
woonljjk, ook in deze niet het recht van
amendement heeft, de verschillende, thans door
de Tweede aangenomen ontwerpen zal hebben
behandeld, worden, na behoorlijke afkondiging
der aangenomen ontwerpen, de beide kamers
ontbonden.
Overeenkomstig art. 70 2e al. der tegen
woordige grondwet moeten de verkiezingen
voor de nieuwe Kamers binnen veertien dagen,
nadat het besluit tot ontbinding is geteekend,
plaats hebben en moet de nieuwe vertegen
woordiging binnen twee maanden samenkomen.
Zooals men weet zgn de verkiezingen, die
in Juni hadden moeten geschieden ter voor
ziening in vacatures, ontstaan wegens perio
dieke aftreding, uitgesteld tot den tweeden
Dinsdag in Augustus, de maand, waarin men,
verwacht, dat de Eerste Kamer gereed zal zgn
met haar arbeid.
Deze verkiezingen hebben plaats volgens de
thans vigeerende bepalingen omtrent het kies
recht Hieromtrent verkeerden sommigen, zelfs
Kamerleden, in dwaling; men meende dat er
gekozen zou moeten worden volgens de nieuwe
bepalingen, door de Tweede Kamer nu dezer
dagen aangenomen.
De bepalingen, vervat in de additioneele
artikelen, behoorende tot de nieuwe grond
wet, staan in verband met het artikel in die
nieuwe grondwet betreffende de samenstelling
der Tweede Kamer, een wet die nog geen wet
is. Zij kunnen dus onmogelijk bjj zulk eene
verkiezing van kracht zjjn.
Het oude kiesstelsel wordt dus daarbjj ge
volgd.
Zoodra die verkiezingen hebben plaats g<
had, komen de Eerste en de Tweede Kamer ieder
afzonderljjk bjjeen.
Tweeërlei bepalingen zjjn dan, in afwjjking
van den gewonen loop der behandeling, van
kracht: 1° houdt het recht van amendement
op en 2’ wordt voor de goedkeuring van zulke
voorstellen tot grondwetsherziening niet de1
van het tegenwoordige artikel 194, dat zjj zoo
lang naar onze meening ten onrechte
hebben beschouwd als het bolwerk der open
bare school. De storm, die in sommige orga
nen is opgestoken tegen de 7 liberale voor
standers van dit hoofdstuk, is geen veelbelovend
teekeu voor eenheid van inzicht van alle school-
wetmannen bjj de stembus. Wellicht dat be
daarder overweging deze kleinmoedigen tot het
inzicht brengt van deze waarheiddat geen
der liberalen ook niet de voorstanders der
nieuwe lezing de openbare school willen
prijsgevenwelke duideljjk uitgesproken ge
zindheid beter waarborg is voor haar in
standhouding dan de papieren vesting van
art. 194. Intusschen mogen wjj vooralsnog
niet op die verandering van inzichten reke
nen. Waarschjjnljjk zal er voor 'dat hoofd
stuk geen twee derden der stemmen te behalen
zjjn. Doch ook dan nog behoeft niet aan de
totstandkoming der herziening te worden ge
twijfeld, mits de Eerste Kamer in eerste lezing
Hoofdstuk X aanneemt. Van de liberalen is
geen herhaling der non-possumus-poïitiék te
wachtenzjj zullen niet de andere ontwerpen
afstemmen, omdat één hoofdstuk niet naar hun
wensch geregeld isalthans dit mag men niet
yan hen verwachten, na de afkeuring die van
onze zijde te beurt viel aan de onstaatkundige
onvaderlandslievende houding der rechterzjjde
in het vorig jaar. Valt dus de verkiezing uit
in den geest der voorstanders van art. 194, dan
kunnen alle hoofdstukken aangenomen worden
behalve het 10e, terwijl dan de additioneele be
palingen van zelf volgen als aanvulling van
hoofdstuk 5. Verwerpt echter de Eerste Kamer
reeds thans Let gewezen voorstel-Schaepman,
dan wordt reeds dadeljjk de rechterzjjde ont
stemd, al ware het alleen omdat zjj in haar
amour-propre d' auteur gekwetst wordt, en de
voornaamste hoofdstukken loopen gevaar op
haar onwil te stranden.
Op het oogenblik gelooven wjj dus, dat de
kansen voor de herzieningsontwerpen gunstig
staan. Gaat alles naar wensch, dan zal men,
in het algemeen gesproken, eene grondwet
krjjgen, die aan de billijke eischen van onzen
tjjd voldoet. Zjj is de vrucht van
GOUDA, 25 Juni 1887.
De collecte voor het fonds tot aanmoediging en
ondersteuning van den Gewaponden Dienst in de
Nederlanden heeft in deze gemeente opgebracht de
som van 124.38'.
Het
per
II
tl
II
II
n
u
ii
u
u