a
he.
'ER,
'1
N° 4072.
1880.
Zaterdag 16 November.
Nieuws
merk
II
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
FEUILLETON
Een Engelschefamilie te gast.
OLEN
h
II'
YJo/s Ko.
85 ck 45 ct.
Drogist.
’IËN.
het hesje
verleid. O
m
iekten
H
VIJF CENTEN.
driemaanden is 1.25, franco
De inzending van advertentién kan geschieden tot één uur des namiddags van den dag der uitgave.
BINNENLAND.
IEGEN.”
1
f
5
Ps echte Pre-
De prgs per
per post 1J70.’
Afzonderlijke Not—
Bovendien worden alle Advertentien gratis
opgenomen in het ADVERTENTIEBLAD
’t welk des Maandags verscjijjnt.
iumeriewinkels
Ische Cou-
nden door het
NKMAN en
;ver-
Vaar
Üfrtdpijn, ont-
.onaangename
gorden zeker
iljjks gebruik
lÜrin
«ndwater,
iScllÉ-TI,
1-75,
AD VERTENTIEN worden geplaatst
van 1—5 regels a 50 Centen; iedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
In de maand September herdacht de Zi
eeniging «Apollo" haar twintigjarig bestaan,
wij vernemen hoopt de vereeniging die gebeurtenis
nader te herdenken op Zondag den 2tn November
a. s., door het geven van eene groote vocale en
instrumentale uitvoering, waarop o. a. drie werken,
respectievelijk van Niels Gade, R. Hol en Haydn,
ten gehoore zullen gebracht worden, alles met be
geleiding van groot orchest.
Alleen de kunstlievende leden met hunne dames
en verder de eere-leden en leden van verdienste
zqn ter bijwoning van den feestavond uitgenoodigd.
De heer J. A. Vorheijen, de oprichter en le direc
teur van Apollo, de componist Richard Hol, de be
kende tenorzanger J. J. Rogmans worden gewacht
enmaar wij mogen niet verder gaan, doch dur-
9 jaar, z. b.
au prijs en
sn IJpek- en
K te 's Gra-
De uitgave idezer Courant geschiedt dagelijks
met uitzondering’van Zon- en Feestdagen.
immers
ven gerust den kunstlievenden leden der Zangver-
eeniging een genotvollen avond vóórspellen.
Tot Notabelen der Hervormde gemeente te Moor
drecht zijn herbenoemd de heeren M. N. Dirkzwager
en A. Ketel.
F i
Dr. PÓPP’s
e tanden ge-
”s Tandplom-
tegen eiken
in.
nemen-zeep
ransparant
en,
izeepen, welke
weeg brengen.
i-Mondwater
n tijd. "W0
enen,
Rechts passeerden wy Hekendorp; vervolgens Haas
trecht op den anderen oever, een dorp met goede
huizen, verspreid langs de rivier met een straat, die
loodrecht op het kanaal staat, en aan het einde (1)
een oud gemeentehuis heeft met een trapgevel.
Een tramweg loopt langs den oever van Oude-
water naar Gouda, een afstand van ongeveer twee
uur en een kwartier; een uur afstands is ongeveer
38/s inijl wandelens.
Een locomotief en een wagen reden ons dikwijls
van beide zijden voorbij met het aantal passagiers
van de Southwold Railway, nooit meer dan vier.
Eindelijk bereikten wij Stolwijkersluis (2) en kwa
men wij aan den onder den invloed van het getij
staanden echten rivier IJsel, die bij Rotterdam in de
Lek (3) valt. De sluiswachter was koppig, wij moesten
onzen mast laten vallen, hoewel iedereen kon zien dat
er bijna geen wind was, en niet het minste gevaar,
wat er ook mocht gebeuren, voor de stevig gemet
selde sluis. Wilson’s (4) ui z/Wel, zij is zoo
rustig als een lammetje, waarom moet gij dan den
ken dat ze ondeugend is”, was aan hem verspild.
We boomden nu voorbij rietlanden, met modderige
(1) Dit is onjuist daar het gemeentehuis in het midden
der hoofdstraat ligtdeze vergissing ontstond door dat men
niet aan wal stapte.
(2) Blykbaar is de Wherry pas aan de sluis halverwege
Haastrecht.
(S) Lees: de Maas.
(4) Een der matrozen.
GOUDSCHE COURANT.
J Dit Oudewater, een klein stadje, aan weinigen
sledtits bekend, verborgen in een verwijderde land
streek, tusschen weiden en boomgaarden, is met dat
aj een antiek kleidood.
Wij brachten de «Gipsy” langzaam in den smallen
IJsel in de schaduw der huizen.
Door een perspectief over het water rechts van
ons kwam een stroom van zonnelicht; een houten
brug lag over de gracht, en daarachter een verge
zicht van gevels, wier hardroode verweerde baksteen
schilderachtig afstak tegen het koele groen van een
rij boomen.
De stad verlatende, maakten wij zeil voor een
lichte bries, verloren de lage kerktoren met haar steil
dak achter het groen uit 't oog en gleden weldra uit
het gezicht van Oudewater. Ik ben benieuwd of wij
ooit de plaats zullen wederzien, en opnieuw, een
praatje houden met zijn ouden artist-boekverkooperl
Wij zijn nu in Zuidholland; de aardige rivier loopt
kronkelend door een lachend landschap, boomen, wei
den en boomgaarden. Zij is gelukkig negen a tien
voet diep, want zoo nauw is de waterweg, dat we
de «Gipsy” niet hadden kunnen keeren, indien we
er lust toe gehad hadden. Volgens de theorie zeil
den we de rivier af; maar de gewoonte van deze
kleine Nederlandsche stroomen is om iederen weg
te gaan, ja zelfs in de richting zijner bronnen, of zij
ontaarden in kanalen on «wentelen gehoorzaam door
het land” zonder eenigen mond of bron, terwijl wer
kelijke kanalen al de airs van rivieren naiipen.
GOUDA, 15 November 1889.
Door de commissien uit de Provinciale Staten is
gepreadviseerd de spbsidie-aanvrage voor de wegs-
verbetering van Kethel en Spaland te renvooieeren
naar Gedeputeerden om nader overleg te plegen
voorts aan te houden het voorstel betreffende de
subsidie voor den Veerdam op Rozenburg; Gedepu
teerden te machtigen voor te bereiden de wijziging
tot grensscheiding mot Noordbrabanttoe te staan
subsidise voor uitbreiding der krankzinnigenge
stichten te Delft en Dordrecht; goed te keuren de
voorstellen tot verlenging van den toegangsweg tot de
brng over de Oude Maas en nadere regeling der
bediening daarvan, zoomede behoudens enkele wijzi
gingen van verordening op het gebruik van het
Jaagpad aan de Rijn en de wijziging der verorde
ning op de stoomvaart in de boezemwateren.
Hing.
ER 1889.
i Tooneel.»
sarden roman
FERNER
BIENE. I
g 71/, uur. I
jzen.
staatswege te 'gelijk de gemengde en de confessio-
neele als volksschool erkennen. Deze leden achtten
’t daarom plicht, het ontwerp te bestrijden, vooral
als het blijkt niet overeenkomstig te zijn met gebie
dende voorschriften der Grondwet. De Eerste Ka
mer geplaatst boven de staatkundige partijen, behoort
het schild der Grondwet te zijn.
Twee vragen worden gesteld: lo. ^Gedoogt de
Grondwet, uit ’s Rijks kas subsidie te verleenen aan
een onderwijs dat niet is ingericht met eerbiediging
van ieders godsdienstige begrippen? en 2o. Is dit
wetsontwerp bestaanbaar net het voorschrift in de
Grondwet, dat het openbaar onderwijs zij een voor
werp van de aanhoudende zorg dor Regeering?
De eerste vraag werd door een aantal leden ont
kennend beantwoord.
Men beriep zich op Thorbecke’s definitie: «de
bijzondere scholen die evenwel openbare scholen zijn,
schoon zij niet van overheidswege zijn opgericht.”
De Grondwet kent tweeërlei onderwijshet openbare
en het vrije; maar het laatste mag de wet niet re
gelen; dit is mitsdien het ongesubsidieerde bijzonder
onderwijs, de eigen school, sinds ’40 verlangd en in
1848 toegestaan; ander vrij onderwijs kent de Grond
wet niet. Derhalve is het gesubsidieerd onderwijs
niet vrij, m. a. w. in den zin der Grondwet open
baar. Maar dan eischt de Grondwet ook regeling
met eerbiediging van ieders godsdienstige begrippen.
Het is mogelijk dat de neutrale school niet meer
deugt en voor de confessioneele behoort te wijken;
maar dan verandere men de Grondwet. Want men
vervangt de constitutioneele monarchie door de op
portunistische republiek, als men den volkswil doet
heerschen over de Grondwet.
Terwijl sommige leden echter betwijfelden, of eene
wijziging van art. 192 thans kans van slagen zou
hebben, deden eenige leden nog met nadruk uit
komen, hoe de nadeeljge gevolgen van het wetsont
werp in de practijk hierin gelegen zijn, dat het breekt
Mijnheer Rahms had zich in zijn jeugd te Rot
terdam op de schilderkunst toegelegd en al zijn vrije
uren werden sedert aan de kunst gewijd. Olieverf,
waterverf, sepia, etsen, penteekening, alles scheen hem
gemakkelijk af te gaan; daarenboven bezit hij een
schat van kennis omtrent zijn geboortestad.
Vriendelijk toonde hij ons zijne schilderijen en
teekeningen; en wij kochten een boekje, waarvan
hij ten deele de schrijver is, getiteld: „Gedenkboek
van Oudewater(s) beleg en moord in 1675.” Hieruit
vernamen we, dat jaarlijks op den Zóndag van de
week, waarin de dag der inneming valt, de inwoners
en het landvolk uit den omtrek samenkomen in de
Hervormde Kerk om te luisteren naar het verhaal
van het lijden der voorvaderen, gelijk dit in een
jaarlyksche preek verteld wordt, en dat zij, na
de preek, zich begeven naar de raadkamer van
het gemeentehuis om Dirk Stoop’s groote schilderij
van de plundering en den moord en liet portret van
Arminius te bezichtigen.
Toen wij van Oudewater wegzeilden, kwam de zoon
van den heer Rahms ons achterop met een vriende
lijk aandenken, een geestige penteekening door zijn
vader ontworpen.
Op 26 November e. k. zal root de arrond.-recht
bank te Roermond terechtstaan de zaakwaarnemer
T. 8. te Echt, beschuldigd van bij de jongste ver
kiezing voor den gemeenteraad aldaar een stemge
rechtigde H. M. bij het uitbrengen zijner stem niet
vrij te hebben gelaten en hem don toegang tot het
raadhuis te hebben belet of verhinderd. Vier ge
tuigen zullen ift deze zaak gehoord worden.
Het afdeelingsverslag van de Eerste Kamer over
de herziening der wet op het Lager Onderwijs heeft
gisteren, zooals wij reeds in ons vorig nr. met een
enkel woord mededeelden, het licht gezien.
Bij het onderzoek is niet gebleken van het bestaan
eener meerderheid in eene bepaalde richting, en dit
hoofdzakelijk omdat verscheiden leden zich hunne
stem wenschten voor te behouden tot zij van de
Regeering de gewenschte inlichtingen hadden ver
kregen.
Terwijl men er van de eene zijde met nadruk op
wees, dat al mocht men zich over de aanneming van
een wetsontwerp als dit niet verheugen, in elk geval
de goedkeuring daarvan thans raadzaam is, daar de
Regeering en de nieuwe meerderheid niet alleen be
scheiden waren in hunne eischen, maar tevens ern
stige zucht aan den dag legden tot gemeen overleg
en tegemoetkoming aan de bezwaren der voorstanders
van het openbaar onderwijs, werd door een tweede
groep leden deze lof over de gematigdheid beaamd,
maar evenwel betoogd dat hier in de eerste plaats
moet wegen wat plicht gebiedt, en verzoening tot
zelfbedrog zou kunnen leiden. Men kan niet van
