Nov.
jEN.
G©
re-
BINNENLAND.
N° 4073,
flieuws- en
mts.
eet.
(AP
szi
K Cie.
1889. Maandag 18 Noynber.
Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
FEUILLETON.
Een Engelsche familie te gast.
r GOR-
E.
De inzending van advertentlön kan geschieden tot één uur des namiddags van den dag der uitgave.
ENER
-FABRIEK.
België.
n
ffl,
i geschilderde
Bij deze Courant behoort een Bijvoegsel.
dus
Bovendien worden alle Advertentien gratie
opgenomen in het ADVERTENTIEBLAD
't welk des Maandags verschynt.
>E BOVEN-
Jrieven met
titers S. aan
Nieuwe Weg
O kilog*.
nt,
rs.
ing
iolen,
TIMAEÜS
Nederland,
EBER,
230,
ÏD4M.
rraad.
M.
ende Kunsten
Directeur der
Utrecht
3R1NKMAN.
vrjj in huis
st. geljjk ge-
oor huiselijk
pannen- en
igen mits et
arkt H. 101.
GOUDA, 16 November 1889.
De beer W. de Mol uit Gouda is geslaagd bij
bet examen M. O. Boekhouden.
Janskerk te
denis der St
reningen, enz.
erljjk leven»-
Ie Gebroeders
abetb,
GOUDSCHE COURANT
De uitgave dezer Courant geschiedt dageljjks
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prjjs per drie maanden is 1.25, franco
per post f 1.70.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
ADVERTENTIEN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centeniedere regel
meer 10 Centen. GR00TE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Nadat de oudere kerk was verbrand, werd bij den
bouw der tegenwoordige, onder koningen, steden en
lieden van aanzien, een wedstrijd gehouden om haar
met schitterende glazen, geschilderd door wereldbe
roemde kunstenaars, te versieren. Niet allen in
denzelfden tijd evenwel, want door eene nauwkeurige
beschouwing ontdekten we bij allen, op drie na,
verschillende datums, soms vernuftig in den een of
anderen hoek verborgen.
Uren brachten we door in de diepste bewondering
voor deze kunstwerken, waarmede geen geschilderd
glas, dat we ooit zagen, te vergelijken is. Geen
niet op menschen gelijkende schepsels, met ledema
ten als geraamten, Ijjkacbtige gelaatstrekken en mon
sterachtige voeten, zooals zeurige aanbidders van
geestelijke oude kleeren schijnen te bewonderen, maar
figuren van door God geschapen mannen en vrouwen,
gezond en schoon, geschilderd in buiten alle verge
lijking schitterende kleuren en met al wat op archi-
tektuur betrekking heeft, in het ware perspectief.
De gebroeders Crabeth van Gouda en hunne leer
lingen durfden schilderen, wat zij werkelijk zagen;
maar zouden geschilderde heiligen van vleesch
on bloed voor kerkramen in onzen tijd verkoopbaar
zijn? Ik vrees van neen. Glasschilders moeten
tegenwoordig plagiaat bedrijven om te leven, en, niet
de goddelijke ingevingen van een sterfelijke kunst,
maar de grillige mode, die aan priesters en vrouwen
behaagt, gehoorzamen.
Daar zijn gewjjde onderwerpen, zee- en landge-
Men meldt ons van geïnteresseerde zijde dat, zoo-
dra omtrent de sedert dit jaar gevolgde spoorweg-
politiek der regeering door de volksvertegenwoordi
ging eene beslissing zal zijn genomen, kan worden
verwacht dat de systematische pogingen tot daarstelling
van een met vrucht te exploiteeren ijzeren weg van
hier naar Schoonhoven weder ijverig zullen worden
voortgezet.
Overigens meent men dat, in het stadium waarin
deze politiek zich op het oogenblik bevindt, vermo
gende provinciale lichamen, die zich aan deze zaak
gelegen lieten liggen, hun goeden wil toonden door
vooralsnog eene verdere behandeling van dit onder
werp te laten rusten.
In plaats van den tot hoogheemraad benoemden
heer E. Boere, te Haastrecht, is de heer H. Uitten-
bogaard, mede aldaar, gekozen tot hoofdingeland in
het le district van de Krimpenerwaard. De heer
Uittenbogaard was hoofd-ingeland-plaatsvervanger.
In het 3e district van de Krimpenerwaard is de
heer Joh. van Vliet Jr. te Ouderkerk a/d IJsel ge
kozen tot hoofd-ingeland-plaatsvervanger, ter ver
vanging van den tot hoofdingeland benoemden heer
C. van den Berg te Krimpen a/d Lek.
In de Woensdag gehouden vergadering van de
Prov. Staten van Friesland, is aan het Nederl.
Landbouw-comité f 2000 in het waarborgfonds
(1) Een yard s 0.914 M.
sluisdeuren. Het scheen bijna onmogelijk dat het
zich er door kon persen, en terstond daarop een
scherpe hoek omvaren, maar de schipper was op zijn
post en stond, met een bootshaak in de hand te
wachten tot de blauwgekielde sluiswachter de sluis
opendraaide.
Deze laaggezonken waterweg is als het u be
lieft I de rivier de Gouwe, die wij op of af moe
ten om Leiden te bereiken.
Dicht bij deze stadssluis rezen recht uit het water
oude huizen, wier hoogere verdiepingen er over heen
hingen en wier kelders onder haar bedding lagen.
Een weinig verder keken de vensters uit een oude
muur en wezen de schitterende ruiten en heldere
witte neteldoeksche gordijnen op meer welgestelde
bewonen; maar de raamkozijnen waren geljjk met
het water en de vloer derhalve var daar beneden.
De groote kerk van St Jan is een onmetelijk ge
bouw, met een dak, zóó lang, dat het bijna oneindig
schijnt, en een armzalige toren aan het westeinde.
Het is geen oude kerk, niet ouder dan een eeuw of
vier. Van binnen is zjj 135 yards lang volgens
mjjne stappen(I) er zijn vier reien van witte ronde
zuilen in, een rond gewelfd oosteinde, een binnen
boog als koor en een hoog dak uit smalle plankjes
samengesteld. De kerk is zonder twijfel gestreng
schoon, maar haar belangrijkheid ligt niet in haar
bouw.
Deze uitspraak, die door den toenmaligen Paus
bekrachtigd werd, droeg niet weinig tot het debiet
der chocolade bij, ja deed de consumptie van jaar
tot jaar stijgen, hetgeen alweder den ijver tot het
produceeren van een beta fabrikaat aanwakkerde.
De vlucht die het artikefnam, deed de energie der
naburige volken ontwaken en langzamerhand ver
rezen er kleine chocoladefabrieken in de ndordeljjker
gelegen landen, die beter aan de eischen des tijds
voldeden. In Spanje echter bleef men met de
fabricaho bij de naburen ten achter, zoodat men
daar moest aanzien, dat buitenlandsche firma’s hunne
waar binnen de grenzen van het rijk met succes
invoerden, en dat de Blocker's Cacao aan het hof
vad Z. M. den Koning Alfons XII als het fijnste
merk werd geapprecieerd.
De fabrikanten J. C. Blooker, te Amsterdam,
werden daardoor leveranciers van het Spaansche hof.
De uitmuntende vakkennis dier Heeren, die
mede bet artikel tot dien hoogen trap van volmaakt
heid wisten op te voeren, is te algemeen bekend,
dan dat daar iets aan behoeft toegevoegd te worden.
In een brief in den Javabode komt het volgende
voor over de weinige zuinigheid die in ons beheer
op Atjeh wordt betracht:
«Alles wat wij hier bouwen en aanloggen, wordt
op een zoo weelderigen voet gedaan, dat men zou
denken dat het bestemd is voor een rijken edelman,
die villa’s laat bouwen. Het wekt dan ook de ver
bazing van eigen en vreemdeling, hoe hier alles
keurig er uitziet, en men zou niet denken dat men
hier was in een gewest waar 16 jaar vroeger niets
stond dan een vuile vervallen inlandsche kraton met
modderpoelen en plassen omgeven.
Wij behoeven niet te vragen waar een groot ge
deelte der millioenen gebleven zijn, als wij hier die
monumentale woningen van Nesoeh aanschouwen met
paviljoens, stallingen, wagenkamers, talrijke bedienden-
de tijd, waarin volgons het oude rijmpje
eon
een
om
en niet te veel er aan te brassen,
want als uw tong soms los mocht raken
zou uw verhaal naar ’t gansje smaken;
doch onze hofmeester gaf ons, gelijk zijn plicht was
geweest, geen gans, en derhalve durf ik hopen dat
de rest van mijn verhaal niet aan de ganzen zal
doen denken.
Gouda is zoo ongeveer van de grootte van Glou
cester, en geen plaats met oude gebouwen toch heeft
het een echt Hollandsch aanzien met zijne talrijke
grachten.
In het hartje van de stad, kwamen wij bij een
zonderling en eigenaardig gedeelte, een brug over
een sluis, hetgeen vreemd bij de omgeving paste. (1)
De gracht was nauw, en lag diep beneden het vlak
van den weg en een klein schuitje lag er in, juist
onder onze voeten, te wachten op de opening der
(1) Hier ii bedoeld de slots op de Haven bij de Gouwe.
toegekend, tot dekking van eventueels schade op eene
zending vee naar de tentoonstelling te Bnenos-Ayres.
Zoo niet absoluut belangrijk dan toch eigenaardig
genoeg om in ruimeren kring bekend gemaakt te
worden, zijn de omstandigheden, waaraan eertijds
de chocolade haar succes te danken had.
Volgens overleveringen moet zij in Europa het
eerst bekend zijn geweest in Spanje en werd zij
van daar bij eene plechtige gelegenheid naar Fran
krijk overgebracht.
Maria Theresia, dochter van Philips IV, wist voor
baren Koninklijken bruidegom, dis haar te Bayonne
zijne opwachting maakte, geen beter geschenk uit
Madrid mede te brengen dan een kistje chocolade.
Op het gala-feest, dat eenige dagen na de vol
trekking van het huweljjk van Lodewijk XIV met
Maria Theresia plaats had, was de Koninklijke tafel
met chocolade in alle denkbare allegorische vormen
gedekt. Dit was in den loop der maand Juni ran
het jaar 1660.
De weg voor de chocolade was nu gebaand. Een
maal geprijkt hebbende op eene Koninklijke tafel,
was zij spoedig verkrijgbaar bij de voornaamste
confiseurs van Parijs en verkreeg zij toegang tot de
tafels van de haute wtee van Versailles en de Fau
bourg St. Germain. Van hieruit veroverde zij ras
de provinciën en de meer noordelijk gelegen landen.
Hare grootste vermaardheid echter verkreeg de
chocolade door de talrijke theologische redetwisten,
waartoe zij aanleiding gaf. Men wilde namelijk
weten of de chocolade al dan niet de Vasten brak.
Deze kwestie hield de theologen van Borne gedurende
verscheidene maanden bezig, totdat, Jh 1664, een
der geleerdste monniken van zijn tijd, Pater Bran-
caccio, een boek in twee deelen uitgaf, waarin hij
met veel wijs betoog aantoonde, dat de chocolade,
aangemengd met water, slechts een eenvoudige drank
was, en dus de Vasten niet brak.
8)
Het was de morgen van den 29 September,
gansje, mits zeer puik gebraden,
best onthaal is. Doch 't is geraden
dan ter dege op te passen
