OR
ARI
idsbeurs,
13.
I
Ji
estein's Inkt
AR
te Leiden
we oogst. 40
trandeerd.
De Oorlog.
iln 1870-1871.
No. 12552.
behalve Zon-
BESTUUR.
en
Telefoon Interc. 82.
Bekendmaking.
SI
FEUILLETON
Eefje.
-
Eerste Blad.
11
exi. -Z^.d.^^ea^texx'tï.e'loj.sud tt-oox G-o-ulqLsu Oxxi.S'txelcean—
Verschijnt dagelijks
PRIJS V AN HET AÏÏiINM ENT?
Telefoon Interc. 82.
n* p
ra dra.
ui gebruiken
laai h.
Feestdagen.
Uitgeven A. BRINKMAN EN ZOON.
°n
Zaterdag 15 Augustus 1Ö14.
53e Jaargang.
lerdagsavond*
68
dus vooruitgang to
Iqn toestemmii
40
VER SUCCES.
GOUDA.
de
rinkman Zn., Gouda.
■XCELS1OR’’
«STERDAM
i je
naar
lobilifiatie zal <le
■opend zijn
■n 9—12 uur m
Dit nummer bestaat uit twee
bladen.
h,-ij
Japan vurklaart Duitachland
don oorlog.
PARIJS. 14 Aug. Japan hooft aan
Duitachland don oorlog verklaard.
0,55
0,20
0,35 0,20
0,35 0,25
„0,50
)OPS, Wijdstraat 29
JEN.
EVELD Las.
(jING.
rood,
de man op
dezen
)üMK gaat hetdage-
sjp gewone gaug.
•penbare verkoopin-
van trekkingen van de staats-
irij en van vermakelijkheden, zooals
geen sprake.
ro .55
,0.10
“m twee berekend.
0.35 by vooruit-
De BURGEMEESTER van GOUDA
brengt ter kennis van de ingezetenen,
dat door hem is ontvangen een schrij
ven van den heer Commissaris der
Koningin in Zuid-Holland, waarby
hij mededeeling doet dat de heeren
Ministers van Binnenlandsche Zaken
en Oorlog onder de aandacht der in
gezetenen wenschen te brengen de
bepalingen omtrent de handhaving
der onzijdigheid van ons land en welk
schrijven tevens inhoudt wenken en
aanbevelingen voor het geval dat onze
onzijdigheid mocht worden geschonden,
met name, wanneer troepen der oorlog
voerenden wederrechtelijk Nederland’s
grondgebied mochten binnendringen.
De inhoud van bedoeld schrijven is
^Donderdag j.l. reeds in dit blad ge-
Ipubliceerd.
g GOUDA, 14 Augustus 1914.
De Burgemeester van Gouda,
R. L. MARTENS.
0N SCHADEN'
RN- HOLLAND
u helpen, moeder?
Dank je, kind! Blijf maar aan
Dit zeggende ging de oude J
I» keuken.
Erfje was weer alleen, en weer zwier-
|’,V haar droomerige blikken in het rond,
l*» bet een naar het ander, zonder ergens
I** rustpunt te vinden.
van een
niet veel
w Bouw- en Woning-
1. Armenzorg. Onder*
linie.
skenwij geregeld tijdig
mogen ontvangen vn
concerten, vennakeiy*'
n dJEVan in on»
olden
fiOUDSCHE COURANT
Per kwartaalf 1 25
Idem franco per post1 50
Met Geïllustreerd Zondagsblad*. ,1*50
Idem franco per post."1.90
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau:
Markt 31, by onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren.
maar over het algei
liiksch leven toch
Van uitstel van oj
loteru
wij nu beleven, was geen sprake.
In het zelfde nummer, waarin de
handhaving van onze neutraliteit
breedvoerig wordt besproken, wenscht
de Redactie van de Goudsche Courant
hare lezers een„plezierige kermis”
en raadt een bezoek aan „Dr. Felder-
man’s Gorillafamilie” aan. Niet met
onverdeelde instemming echter, zooals
iJTïjkt uit enkele ingezonden stukken
uit die dagen, waarin op intooming
van de kermispret wordt aangedron
gen.
Voor de handhaving van'bnze neu
traliteit zat men toen ook niet stil, al
ging men dan ook niet over tot een
algemeene mobilisatie zooals thans. De
genomen maatregelen bepaalden zich
tot het oproepen van 4 lichtingen der
militie en het onder de wapenen houden
van een 5e, een verbod van uitvoer
van paarden, en een aanvrage van
4 millioen voor de buitengewone uit-
gavep. De voorstellen werden 22 Juli
met algemeene stommen aangenomen.
Over militaire maatregelen vinden
wij overigens weinig vermeld, daar,
evenals thans, verboden was daarom
trent medeèaelingen t| .doen.
In het nummer van 17 Juli 1870
vinden wij het zonderlinge bericht, als
zou de koning van Pruisen ons 40.000
man hebben aangeboden om onze
grenzen te bewaken, voor welk aan
bod, naar de Redactie meent, „met
erkenning van de welwillende bedoe
ling” bedankt was. Het zelfde nummer
maakt ervan melding, dat door de
Fransche regeering aan het Belgisch#
gouvernement de toestemming voor
doortocht van troepen was gevraagd
en door België geweigerd.
Dezelfde vraag dus, die nu door
Duitschland aan België is gesteld,
doch thans met zulke noodlottige ge
volgen voor dit land.
Zijn op het oogenblik vrijwel alle
Nederlanders het er over eens, dat wij
onze onzijdigheid moeten bewaren en
ons onthouden van sympathie betui
gingen ten gunste van een der oor
logvoerende partyen, in 1870 was, hoe
wel de regeering onze strikte neu
traliteit handhaafde, dit besef niet tot
alle landgenooten doorgedrongen. Zoo
lezen wij in het hoofdartikel van ons
nummer van 7 Augustus 1870, dat
het dagblad „het Noorden” en de hoog-
nam plaats tegenover het meisje, dat
iflKheer
wel-
IX.
WaHgv ©ogenblikken later werd Erfje
1 baar droomerijon gestoord door een
gt die baar eerst vreemd in de ooren
maar die haar in het volgende
Nmblik zoo bekend voorkwam, alsof
reeds dikwijls gehoord had.
wangen wepden gloeiend
R de deur open ging en
p tnsnpel stond, aan w|en zij
Nu bijna geheel Europa in oorlogs
toestand verkeert, hebben wij er onze
jaargangen 1870—’71 eens op nage-
felagen, om na te gaan hoe de ge
beurtenissen van dien laatsten grooten
fEuropeeschen oorlog zich in ons blad
afspiegelden, iets wat onze lezers mo-
gelijkj wel zal interesseeren.
Oniniddellijke aanleiding tot den
porlog’' was do kwestie van de troon-
tpvolgipg in Spanje, n.l. Frankrijks
verzet tegen de candidatuur van Prins
I Leopold van Hohenzollern van! den
^paanschen troon. Deze trok zich
•oh ter 15 Jéli zelf terug. Frankrijk
I Melde tpen aan den Pruisischen Ko-
«ing de eisch\dat hij ook later nooit
ing zou geven aan den
[prins van Hohenzollern om den troon
I nn Spanje te aanvaarden. Deze eisch
[werd door den koning van Pruisen
I Op eenigszins brufcke wijze van de
I band gewezen.
I Hierop volgde 16 Juli de oorlogs-
I Wrklaring door Frankrijk. Ook hier
I fas een kwestie betreffende een der
IjÖeinere mogendheden, die plotseling
jong volk trekt altijd partij
Kom, ik moet naar de
tN.
t WORTELS. I
>F VET.
HOOFDHUID. I
IIFFEUK.
'/.blik blik
f 1,40 f 0,80
0,75 OM
1,25 0,70
- „0,90
0,30
n 0,40 0.26
0,35 0,20
0,35 0,20
0,35 0,25
0,50 0,30
«0,35 „0,20
leeraar Opzoomer ruiterlijk met hun
sympathiën voor de Duitschers voor
den dag kwamen, terwijl „het Dag
blad” de partij der Franschon koos.
Ook onze toenmalige redactie bleef
niet geheel onzijdig, in tegenstelling
met hetgeen wij evenals alle andere
Nederlandsche bladen op het oogenblik
gewenscht achten. Zij schreef aan het
slot van bedoeld hoofdartikel
„De Staat zij (dus) geheel onzijdig
„de pers kan vrijuit spreken, mits met
„oo rdeel en bedachtzaamheid, opdat I
„de sympathiën niet het gezond ver
stand verschalken, het hoofd niet
„worde verdrongen door het hart. (Wij
„laten deze stijlbloem voor rekening
„van onze voorgangers, Red.) Wy
„voor ons gevoelen mede sympathie
„met de Duitschers, die stryden voor
„hun eenheid, waarop zg onbetwistbaar
„recht hebben en die, ah onze Ger-
„maanzehe stemgenooten, ons nader in
„den bloede staan dan de Romaansche
„Franschen.”
Het oproepen van 4 lichtingen der
nationale militie heeft in die dagen,
naar het schynt, hier en daar een
paniek gewekt: „ouder» namen af
scheid van hun zonen in de stellige
„overtuiging, dat weldnf hun bloed
„zou stroomon voor het vaddtiand en
„dat zij groot gevaar liepen hun kin-
„deren nooit weer te «ion”, schrijf#
de Goudsche Crt. in een hoofdartikel,
waarin zij erop wijst dat een dergolyke
vrees geheel ongemotiveerd was, en
schending van onze onzijdigheid niet
te vreezen was.
Een ander gevolg, van de oproeping
van de lichtingen was-evenals nu de
oprichting van een Comité tot steun
van hen, wier kostwinners onder de
wapenen moesten komen. Een eerste
oproep tot vorming van zulk een co
mité, kwam voor in het blad van 22
Juli 1870. Eerst in het nummer van
31 Juli d. a. v. vinden wy dn oprich
ting van het Comité vermeld. Verge
lijken wij dit met hetgeen thans is ge
schied, dan moeten we erkennen dat de
Gouwenaars er in dien tijd, wat voort
varendheid betreft, niet op zijn achter
uitgegaan.
Zelfs scheen men het over de wen-
schelijkheid van een dergelijk Comité'
toen nog niet eens te zyn, althans de
Redactie van ons blad achtte het noo
dig die wenschelijkheid nog eens in
een lang hoofdartikel in het nummer
van 17 Aug. aan te toonen.
Ook voor het Robde Kruis was
men dezer dagen heel wat vlugger/
Dan moet u mij ook niet verkeer/
beoonleelen.T juffrouw, vervolgde de jonge
graaf, die hier slechts bekend was onder
den naarn Thurnfels. Ik behoor niet
tot die lieden, die verzot zijn op verma
ken. Wellicht zou u daarom gaan den
ken, dal ik verzadigd ben van de ver-
(maken, die door anderen zoo Ijverig
worden nagejaagd, maar dat is niet zoo,
ik heb er nooit smaak In gehad.
Dat kan men u wel aanzien, mijn4
beer von TburnfclR, viel de oude in. Bij
|len ■•eersten blik ziet men wel, dat u niet
|h gelijk andere lieden, die alleen voor
imn pleizler loven. In uw wezen ligt iets
ilefligH, dat eerbied inlioezenit. Waarschijn
lijk Is ii niet ouder dan mijn‘zoon Karei;
(naar -wat een groot verschil! J^aar ziet I I
ii, mijn jongen is een echte Weener
knaap, die liever In het koffiehuis zit dan
èrnsflg' 'te arlwiden. i
i«Fn juffrouw Nisscr,- die zich onderhol i
«preken weer opwond, begon nu aan haar I
|ezoeker haar hart uit te storten en over
ie lichtzinnigheid van haar zoon te kla- i
gen. Bemerkte zij eindelijk aan de verle
genheid op Kofjes gelaat, flat zij van din- i
gen sprak, die haar gast geen Iwlang i
iinboezerndf-n, bf begreep zij eindelijk, dat
(|e jongelieden gaarne oen oofcenblik al-
Ijecn wilde zijn? Hoe dit zij, ze wendde i
drukke bezigheden voor, om zich aan 1
Bot gesprok te onttrekken, on verliet de
kamer.
Heeft- il een broeder? vroeg de jon
ge man, zoo dra de oude juffrouw weg
«ras. En is dat uw geboete familie?
J/i, antwoordde Erfje. Maar voel
den middag heeft hij bezigheden. Ik weet
niet eens waar, als secretaris van oen
hooggeplaatst ambtenaar, geloof tk. Mes
der beeft we| gelijkbij Is ^*1 oen horfje
lichtzinnig, maar hij is zoo goed van nnrd
dat men ni<*t> recht Irnos op hem kon
worden.
Dan Is u zeker wel veel alleen, juf
frouw Eefje? Zoo hiag^ ik u imruers wel
noemen?
Zij knikte en lachte hem vriende
lijk toe.
Zeker U>en Ik voel alleen, antwoord
de zij toen, maar geloof daarom nirf.
dat ik mij verveel. Ik heb .gelukkig een
goed humeur, en ik stel js'lan^in allerlei
kleinigheden, die voor andoren niets te
beduiden hebben, de bloemen hier aan hel
venster, di<* Ik licglol, mijn vogeltje, dnt
ik verzorg; stil toch Hansje wat maakI
dat lieest oen leven als hij hoort spre
ken, I— mijn naafd.werk en een goed hoek
ei» dan eens uitkijkón op straat het
is «timen genomen nog* niet veel, tifnar
ik heb toel; Ismigbeid, en ik denk, dat
men toch wel een recht voorname dame
moet wezen om zich te kunnen vervelen.
En dan leven wij ook nirf zoo van de
wereld afgesloten, dat Ik me eenzaam kan
gevoelen. Wel komt het zelden voor, dal
we naar de bpcra gaten; ik hadgister
■lat genoegen, omdat Ik pas kort geleden
jarig was. Wat heb ik mij do oogen uit
gekeken!
(Wordt vervolgd.)
Men kan niet lang höos op
rij», mompelde de oude.
I Omdat hij een goede inborst heeft,
••de Erfje. Mettertijd zal hij wel
nrtig worden.
ImZ Ja-
w mekaar.
ZalIfc i
PRIJS DER ADVEHTENTIËN: ”7
Van 1—5 gewone regels met bewysnuninier.
Elke regel meer
By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deie tegei
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1-5 regels f0.__
betaling, elke regel rfieer 6 ets. Reclames fü 25 per regel,
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
klaar dan in/Ï870.
16 Juli wks do oorlog verklaard,
24 Juli worq melding gemaakt van
een bijeenkomst van het hoofd-comité
van het Roode Kruis, waar bange-
«noord werd tot het oprichten van
plaatselijke comitó’s. 29 Juli vindey
wij de oprichting van zulk een comité
te Boskoop vermeld. 31 Juli’'wordt
tot oprichting van zulk een comité
te Gouda besloten; 11 Augustus vin
den wy melding gemaakt van do by-
eenkomst, waarin het bestuur van hot
comité gekozen werd. Wy vinden
daarbij de aantekening
„Omtrent do oprichting
„dames-comité was nog
„goeds mede te delen.”
Men vergelijke hiermede en», wat
nu, mot name door do Goudsche
dami», verricht is!
Omtrent de ideeën die mon van
hét Roode Kruis had, vinden wij de
zonderlingste verhalen. Zoo werd uit
Leiden gemeld, dat men do Roode-
Kruiivlag voor de Pruissiscbe vlag,
of wel voor en «oort Geuzenvlag
had aangezien. Elders vindon wy
vermeld dat velen bezwaar maakten
om tot het Roode Kruis too to treden,
omdat zij van mening waren dat gou
vernementen, die oorlog veren, zelf
voor hun gekwetsten nieten zorgen.
„Ménschen die ten strijde gaan,
weten vooruit waaraan zij zich bloot
stellen en meten dus de gevolgon
hunner dwaaxheid dragen, on het leni
gen hunner ramnon bestendigt don
vlek des oorlogs zeiden zij volgons
do Red. van do Goudsche Crt. Wij
gelooven niet dat op het oogenblik
nog iemand die mening ia tbogedaan,
en behoeven dus niet als onzo voor
ganger» verfcheideno kolommen aan
hare bestrijding te wijden.
Ook hierin is du» vooruitgang to
constateren.
Maar overigen»Evenals nu
spraken in 1870 de bladen hun afschuw
dit over don oorlog, en evenals in 1870
staan wij nu voor een Europoeschen
oorlog, die allo vorigü*in bloediglieid
zal overtreffen.
bij het raam zal.
En hoe vriéndelijk ran u, ml
von Thnmfels, dat u naar onzen
«tand komt vernemen, vervolgde de oude.
Ik was hevig verschrikt, en den gehec-
len avond zag ik de koppen van de
paarden voor me;- maar nu vermindert
dal al, en er blijft niets over van hei ge-
heele voorval dan de dankbaarheid, die
we onzen redder schuldig, zijn. Niet waar,
Erfje? .Maar waarom zeg jij heeleinaal
niets?
Wel. u laat mij nirf aan het woord
komen, gaf Eefje lachend ten antwoord.'
Ik dank u ook wel voor de aange
name Verrassing ‘van uw Iwzoek.'
Was het werkelijk een verrassing
voorii? Had u mijn l»ezoek niet ver
wacht?
Zij schudde het hoofd. Zulke een
voudige lieden als wlfRtel ze, leven
nog lang in de herlnomng a»n hetgeen
ons gisterei? is overkomen en aan al het
schoone, dat wij gezienen gehoord heb
ben. Maar dat lieteckent niemendal voo?
een voornaam heer, die vaa het eenc ver
maak naar het andere snelt <*n die den
volgenden dag zoo’n klein avontuur ver
geten heeft, waar wij nog lang aan den
ken.
Maar mijn komst hier is toch ze
ker wel het bewijs, dat ik zoo’n klein
avontuur niet vergeet
U heeft gelijk; wij zijn «r u dank-
baar voor, zei Erfje, die /haar werk weer
«ip'vattf.
de oorlog deed ontbranden, en dat
nog wel nadat 30 Juni Frankrijk had
verklaard dat de vrede nooit zoo goed
verzekerd was als toen.
7 Augustus, dus 3 weken na de
oorlogsverklaring, kwam de tijding
van het eerste belangrijke treffen, nl.
bij Worth, tevens de eerste Fransche
nederlaag, die weldra door meerdere
gevolgd werd, o.a. 18 Augustus die
die bij’Gravelotte.
Berichten van 4 September melden
eindelijk den slag bij Sedan en den
val van Napoleon III. Mot dezen
slag is het lot van Frankrijk feitelijk
beslist, daar ook een ander belangrijk
deel van het Fransche leger, onder
Bazaine, te Metz tot werkeloosheid
gedwongen wordt. Toch wordt de
strijd hardnekkig voortgezet, de on
verschilligheid van de plattelandsbe
volking en de demoralisatie van het
leger maken den tegenstand echter
hopeloos. Omstreeks 20 September
verschijnt het Duitsche leger van
Parijs, en begint het langdurig beleg,
dat einde Januari eindigt met de ca
pitulatie van de stad. Nu volgen de
onderhandelingen over den vrede, die
27 Februari te Versailles tot stand
komt op de volgende voorwaarden
1°. De rdzas, zonder Belfort en
Duitsch Lotharingen worden door
"Frankrijk afgestaan.
2°. Frankrijk betaalt een oorlogs
schatting van 5 milliard.
3®. E$n gedeelte van Frankrijk zal
bezet bly ven tot dit bedrag is afbetaald.
Wat de gevolgen van het uitbreken
van den oorlog van de niet direct
betrokken staten, in ’t bijzonder van
ons land, aangaat, blijkt uit alles dat
die bij lange na niet zoo ingrypend
waren als die van den tegenwoordi-
gen oorlog, waaraan bijna geheel
Europa deelneemt. Van een algeheele
ontwrichting van den economischen
toestand, waarvoor wij nu staan, was
toen geen sprake.
Wel vinden wij een bericht, over
genomen uit The Economist, waarin
de waarde vermindering der effecten
in de eerste dagen na het uitbreken
van den oorlog becijferd wordt op
100.000.000, maar het feit dat die
waarde vermindering te becijferen was,
wijst er reeds op, dat men toen nood
maatregelen als het sluiten der beurzen
niet noodig achtte. Ook berichten uit
Vlouda en Omstreken makertfiafcol mol
ding van den invloed van den oorlog
op^marktprijzen van vele artikelen,
morgen reeds meermalen gedacht had.
Achter hem kwam de oude aan.
Ga binnen, mijhh<?er von «Turnfela,
ga binnen vervolgde de oude met haar
gewone drukte in spreken en gebaren.
Zeer vriendelijk van u, mijnheer von
Thurnfols dat u ons niet vergeten heeft.
Eefje zal ook wel blij zijn, dat w onzen
redder van gister avond terugziet, niet
waar Erfje?
Maar Erfje was "nog niet genoeg van
haar verrassing bekomen om te kunnen
antwoorden. Slechts weinige oogenblikken
geleden dacht zij nog aan den man, die
daar voor haar stond, en vroeg zich af,
of zij hem nog wel ooit in haar leven
zou terugzien. En daar stond nu die adel
lijke persoonlijkheid voor haar, en zij
moest de oogen neerslaan voor den blik
uit zijn* donkere oogen.
Mejuffrouw, begon zij, ik moot u,
zoowel als «w mama, verschooning vra
gen, dat ik het gewaagd heb, u een be
zoek te brengen. Maar natuurlij' wilde ik
gaarne vernenieh, of het ongeval van
gisteren geen schadelijke gevolgen voor de
dames heeft gehad.
Eefje wilde hierop antwoorden, maar
de spraakzame oude liet haar niet aan het
wmmd.
Neem toch plaats, mijnheer von
JBKifels. zpide zij. op de sofa wijzende
rrrm toch plaats. Of u nog een veront
schuldiging noodig had, als zoo’n net
heer uit de stad zulke geringe lieden bul
ten In WAhring komt opzoeken!
Met uw verlof, hij nam •■en «loei