J
I
irine
I
AR
De Oorlog.
i. 12567.
Woensdag 2 September 1914.
53e Jaargang.
en Feestdagen.
behalve Zon»
Telefoon Interc. 82.
FEUILLETON.
Eefje.
1
f
.000.000.
I
H
R
XT5Leu-"Ws- ezx y^d.-v-extezxtie"blsud. vqox G-otjlcLsu exx Oxxxstxelcezi
Verschijnt dagelijks
SCHE
>p het Leven,
I HAAGf.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. telefoon Interc. 82.
I
F'
Van het Oorlogsveld.
IMPEN
BONNEMENT
igaan eener vrijwillige
hot feestpaleis
Ik sprak met
gonlijih’ii
Hij drukte op het knopje, maar wat nu
van
nsverzekering tegtn
een
I,
geholpen, maar alles te vergeef».
(Wordt vervolgd)
Iwwdww*, en
ven
van
hield
daar
Ziet
druk
in
wel
erg
den
ook
I
)OPS, WijdBtraït 29
SEN.
EVELD L»x.
MNG.
wn-
pn rk verleende,
genomen
enden van een brief-
js van aanneming der
W 1
68
GOUDStHE tOIJRANT.
nimum-leeftijd 21 jaar.
iximum-leeft. 28 jaar.
nimum-leeftijd 19 jaar,
iximum-leeft. 25 jaar.
lien reeds zeer vol-
mde kunnende stoJh»,
ximum-leef tijd 29 jaar)
n met 20 jaar immer
i dienst te treden als
a imu m -leef tijd 21 jaar.
ximnm-leeft. 29 jaar.
FF, (Pre..), Dr. A. E.
EMBDEN, Dr. P. H.
PRIJS DER ADVERTENTÏÈN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummerf 0.55
Elke regel meer,0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend;
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels 10.35 by vooruit
betaling, elke regel meer 6 els. Reclames f0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
netje, die met zijn dashter zijn huisje
ontvlucht was. Zijne dochter droeg
een baby in haar armen en de vader
van deze zuigeling l>evond zich bij de
troepen. De oude man vertelde mg,
dat tegen twee uur in den namiddag
de staf, de bevolking van Mechelen
gewaarschuwd had, dat deze de stad
moest verlaten, omdat de Duitsohe
bezetting het bombardement van den
vijand vanaf de forten van Woelen,
Cateleyne en Duffle beantwoorden
moest.
De bewoners haastten zich naar het
station, maar spoedig bleek, dat geen
trein vertrok en dat men zich te voet
naar Duffle moest begeven, van daar
uit gingen bijzondere treinen naar
Gent.
De eerste vluchtelingen vonden
inderdaad daar oenige treinen gereed,
enkelen waren zoo gelukkig m par
ticuliere automobielen te worden me
degenomen, honderden waren echter
gedwongen geworden den langen weg
te loopen en zy togen op weg, in den
kille nachtregen, beladen als lastdie
ren, hunne kinderen medeslepend,
achter hen het dreigend gebulder der
kanonnen, en vóór hen do eindolooze
doorweekte weg, welke zich verloor
in sombere duistere nacht.
Koninklijk Nationaal
Steuncomité 1914
te ’e-Grevenhage.
Bijdragen voor bovengenoemd Steun-
Öamité worden door ons in ontvangst
fsnomen en aan den algemeenen
ftoningmeestor toegezondén.
Ingekomen is
Van do collecte in de Ned. Ilerv.
Kerk te Moordrecht f 19.255.
DE ADMINISTRATIE.
„Roer mij niet aan”. Met uw verlof, heer
graaf, wij zulten uw geheim toch aan
roeren.
Hot couvert lievatte ntete dan een klei
nen, vergulden sleutel, die in bet «lot
paste. De Intron opende bot deurtje «on
der eenige moeite en haalde de papieren
uit het geheime vakje te voorschijn.
Het eerste, dat hij In handen nam was
een dik schrijfboek; op den omslag stond
geschreven: „Gedachten over den oorlog
tiéi 18Ö9”.
Uw gedachten over dien oorlog «lju
ons geheel onverschillig, beer graaf, mom
pelde de Itaron. IAllen wij verder «len!
Ho, era photograftech portret I Een jonge
dame! Zeer mooi werkelijk «eer mooi
Kijk een», Minona! En wat staat er op
de achterzijde? „Ixxiise Koch, de 'moeder
van mijn kind, overleden Mj haar beval
ling, den 7n Juli 1859”.
Juist had de# commissaris het oor tegen
Me kier gelegd, zoodat bij de laatste woor
den duidelijk had verstaan.
Dat was toch opmerkelijk! Diezelfde
stem had hij meer geboord; dienzelfden
man had hij aan de deur van Knablein
beluisterd
r- Dit verbleekte portret vertelt ons
een geheelra roman, vervolgde de ba
ron.
De geschiedenis van era liefdesbe
trekking, die tegelijk de geschiedenis te
van het geheim zinnige kind, dat de graaf
tot zijn universele erfgename heeft be
noemd. En hier hebben wij ook hot kost
hare'document. dat ons Inlichting «aj ge-
Echter bepaalt zich hun sympathie
uitsluitend tot ons volk; onze
regeering kan in hun oogen nog
weinig genade vinden. Zij twijfelen
niet aan de Belgische sympatiën onzer
zuidelijke landgenooten. doch kunnen
het denkbeeld, dat onze regooring ton
gunste van Duitschland gestemd is,
niet van zich af zotten. Hierbij komt
dat zij eveneens volhouden In hun
meening, dat de groote Nederlandse!™ j
pers in do soldij van Duitschland staat.
Ik hoorde hoe een Vlaming voor-eenige
Vlaamsche vrienden oen serio Wol ff-
telegrammen vertaalde en hoe zij uit
den inhoud dezer berichten deconclusie
trokken dat onze bladen do zaken door
oen Duitsche bril bekijken.
De laatste dagen zyn weder een aan
tal personen uit Luik en Verviors hier
aangekomen. In dozo beide stodon is
de toestand sinds 10 dagen by na onge
wijzigd gebleven. Het trok zoor do
aandacht der reizigers dat de maat
regelen der Duitsohe militaire autori
teiten langs de verbindingswegen in
Noordoostelyk België voel minder stug
zijn dan eenige dagen geleden on dat
men zoo men slechts van oen behoor
lijke pas voorzien is on geen noodelooze
onvoorzichtigheden begaat, zondor
noemenswaardige moeilijkheden tus-
achen de verschillende gemeenten kan
oirouleeren. Ook verzekeren de Belgen
dat de Duitachers over hot algemeen
een zoor correcte houding nannemen
en dat zij de Belgische reiziger» met
vriendelijkheid en voorkomendheid be
handelen.
Dezen toestand schrijft men toe aan
het succes der Duitsche wapenen in
Zuid-België. Hierdoor begint hot bok
ken van. Luik zyn strategische neutra
liteit in te boeten. De bewoner» tier
stad, ofschoon slechts neer onvolledig
ingelicht omtrent hetgeen er in do
buitenwereld voorvalt, voelen zeer wel
dat zij thans oen kritiek oogenblik
doonnaken. Indien de Duitsche leger»
zegevierend in Noord-Frankrijk voort
trekken, is het gevaar voor Luik
hoogstwaarschijnlijk verdwenen wor
den evenwel do Duitsche troejion een
dezer dagen verslagen on teruggowor-
pen, dan staat Luik nog een ontzettend
onheil te wachten. Vandaar dat velen
thans de stad verlaten en dat de stem
ming er ^ednohter is dan ooit. Want
de energie der Luikenaars verzwakt
naarmate de levensmiddelen schaar-
schor worcipn, on de zwakston onder
hen, die met hove en goed en vrienden
PRIJS VAN HET
Per kwartaalf 125
Idem franco per post.1.50
Met Geïllustreerd Zondagsblad.1.50
Idem franco per post.1.90
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau:
Markt 31, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren.
’oigde, voldeed niet aan zijne verwach-
Een deurtje sprong open, en nu
Bg hij een ander deurtje onmiddellijk
Erachter. Dit tweede deurtje waf ge
sloten niet oen slot, waarop gegraveerd
•M: „Roer mij niet aan”.
Dat is een verrassing, «el de baron.
- Kijk een» hier: „Roer mij tip aan”,
aan die waarschuwing «uilen we ons
«toren. Maar ik «ie geen sleutel.
ge nergens een kleinen sleutel ge-
’«oden?
-v Neen! En toch ia alles goed door
licht. Wel, wel! Dat is vreemd! En
Duitsohers en Belgen.
Omtrent den toestand waarin dui
zenden Belgen en honderden Duit-
schor», uitgewekenen zich bevinden,
die thans te Maastricht een toevluchts
oord hehben gevonden, wordt on» door
een onzer correspondenten een on
ander verhaald.
Wij ontleenen daaraan het volgende
De edele arbeid, die wij thans ver
vullen, schenkt ons voldoening om zyn
eigen wille, doch het is ons hierom
niet minder aangenaam te bemerken,
hoezeer allen, Duitschers, Vlamingen
en Walen ons werk op prys stellen.
Waar wy hen zien, voor de terrassen
der koffiehuizen, druk-pratend, heftig
gesticuloerende groupies vormende, is
de tevreden, bijna gelukkige uitdruk
king hunner oogen onze grootste be-
looning. Belgen en Duitschers ver
mijden in hun gesprekken al wat den
toevallig luisterentien vyand aanstoot
zou kunnen geven en hiermede eeren
zij op voortreffelijke wjize onze gast
vrijheid. Al te zeer miskend in België
zelf, vinden wij hier de waardeering
van die Belgen, welke bij ons hun
toevlucht zochten.
kleine kaars
en nu
Minona die bij de* opening. Ha!
Mbhen- we het al! riep hij uit.
dat witte knopje? Een lichte
daarop zal zijn geheim toonen.
Kort Overzicht
Het blijkt thans dat inderdaad de Rus-
«n. in Ooet-Pruiaen een geweldige neder-
IW heblien geleden. Volgens de laatste
berichten, aan welks betrouwbaarheid nu
bezwaarlijk meer kan worden getwijfeld,
rijn 70.000 Russen krijgsgevangen ge
maakt, en lieeft dat Russische leger zijn
artillerie geheel verloren.
De Russen zijn blijkbaar in twee ge
deelten in Oost-Pruisen hun operaties bo-
gounon. Het eene leger, dat bij Eydktth-
•en en Stalluponen de Duitsohe grens is
•vergegaan en bet andere leger dat zui
delijker, bij Soldau Duitschland is bin
nengevallen. Dit zuidelijke leger nu schijnt
I de groote nederlaag te hebben geleden,
Kwelke door het Duitsche leger onder ge-
■vraal Von Hendenburg -is toegebracht.
HRlf nu het Noorderleger in verband met
nederlaag, zich uil zijn ingenoiuen
mellingen terugtrekt, Tilsit is door de
tuRHcn bezet en van Königsberg werd
hetzelfde geweld, is nog niet juist te be-
Kttlen. Wel wordt gemeld dat het leger
léeli, teneinde het gevaar van onttrekken
ontgaan, naar Rusland terugkeert, doch
I bevestigd I» dit niet.
I in Galiciö wordt, waar de Oostenrijk-
I Khe en Russische legers sinds dagen
E laneen in verwoeden strijd tegenover el-
k kaar op oen front van meer dan 300
l.M. breedte. Volgens de berichten zijn
har c.a. 2 millioen strijders in het veld,
welke elkaar met wisselend succes be
kampen. Het elnd-resuitaat van dezen ont-
ftrttendcn strijd is nog niet gemeld.
Aan de Fransche grenzen trekt het
Fransch-lmgelsche leger langzaam terug,
«Ijkend voor de Duitschers, die Rijsel,
Mauliegge, Longwy en Manonvillors Iwzet
hebben.
De Duitsche troepen welke aan het in
België zijnde leger zjjn onttrokken, zijn
volgens sommige berichten niet bestemd
om steun te geven aan het Duitsche leger
in Oost-Pruisen, doch zouden moeten die
nen tot veftiterking van do troepenmacht
Gent, 31 Augustus 1914.
Na een zwerftocht van eenige dagen
ben ik in Gent teruggekeerd, zoo
schrijft de heer G. Desleré, een Pa-
rrjzenaar, oorlogscorrespondent van
het Persbureau Vaz Diaz en kan u
thans het droeve verhalen van wat ik
bij myn terugkomst hier zag en on
dervond
In een kleine afzonderlijke zaal van
het feestpaleis, waar nauwelijks een
maand geleden een groote menigte
Vlamingen in feeststemming vereend
waren, zijn een aantal bedjes uitge
spreid en daarop liggen de zieke kin
dertjes, die met hunne moeders de hel
ontvlucht, thans door hunne moeders
zelf, voor zoover deze althans zelL
niet te zeer uitgezwakt zijn wordem’
verzorgd.
De groote zaal van het feestpaleis
is zoowaar nog versierd met de Bel
gische kleuren en de vaandels en
vlaggen hangen daar als teekenen van
hoop. Het is, zoo verzekerde men mij,
de grootste feestzaal der wereld en zij
is dus waarschijnlijk ook de grootste
ziekenzaal geworden, nimmer althans
zal men in een gebouw zooveel ellende
bijeen hebben aanschouwd. Aanvan
kelijk dacht men dat de stroom van
vluchtelingen Woensdagmiddag zou
zijn uitgevloeid, doch alras bleek, dat
dien dag slechts de eërste duizenden
waren aangekomen. Diep in den nacht
steeg het aantal dier ongelukkigen
tot 8000. Langs de spaarzaam verlichte
straten wan de stad, welke verleden
jaar zoo vele duizenden feestgangers
tot zich had getrokken strompelde nu
omtrent die geheimzinnige erfgename
Windeck.
Do heron nam oen groot vor«egold cou
lee het opschrift: „Eon fa-
Aanteekeningmi betreffende
in den killen na-nacht Mn eindelooze
droeve stoet van ongelukkige wanho
pige vaders, met hun armzalig in-
boeltje op den nek, vergezeld van
uitgeputte vrouwen, die haar zuige
lingen bedekten met een schamel kleed
en heur kindekens tegen het moede
lijf geklemd hielden in gestadige angst,
dat de hellebrand haar nog op dezen
woesten tocht zou achterhalen en haar
ontrukken het laatste (dat overbleef.
Doch over sommige' zieltjes was
reeds anders beschikt, want er waren
vrouwen, die voortjoegen langs de
wegen en niet wisten, dat de Duit
schers haar kind niet meer achterha
len konden, omdat de zuigeling reeds
verstijfd, als sliep ’t wicht, lag ind'r
armen. Zoo kwamen zij aan, zij die
voor enkele dagen nog gelukkig in
hun huisje rijk zich waanden en die
nu niet wisten of er een bos stroo
gespreid lag voor hun lichaam en een
korst brood en een beker nïelk voor
de kinderen. En ik krijg tranen in
myne oogen wanneer ik denk aan het
leed, dat ik zag lijden en tranen van
vreugde dat zooveel barbaarschheid
bij anderen zooveel offervaardigheid
brengt.
De burgerg van Gent was onuitpnt-
telijk in haar goedheid en hulpvaar
digheid. Zij had op de plaats, waar
anders het orkest gesteld is, onder lei
ding van het bestuur <der gemeente
een soort cantine en opslagplaats van
levensmiddelen opgerient en de goede
gaven hielden niet op te stroomen.
Groote kannen en emnters vol koste
lijke melk, koffie, thee en cacao, broo-
den bij duizendtallen, vruchten van
allerlei aard bracht men ijverig aan.
Reeds in den eersten morgen van deze
onvergetelijke dagen had men op de
parketvloer de Huizende stoelen zoo
neergezet, dat men slechts groote bos
sen versch en geurig stroo had neer
te werken om honderden slaapgele
genheden te bieden. Nauw werd er
door de vluchtelingen niet gekeken,
want wie er binnen kwamen vielen
als lood neer en sliepen dra in, over
mand door uitputting van den langen
tocht. Wanneer zij dan bijkwamen
ontmoetten hunne oogen liefderijke
blikken en werden «f door zachte
handen van voedsel -voorzien.
Zij zullen daar blijven gehuisvest
zoolang het noodzakelijk en de Duit
schers het' mogelijk maken en zoolang
ook dit dak niet boven hun hoofden
in brand «al worden gestoken.
Ik sprak met een klein grijs man-
31)
Maar ge hebt niet opgemerkt, dat deze
We slechts een doel van de diepte in-
éenit. Kijk, hier achter blijft nog
M voet ruimte over. Ik «ou me
nrgtesen. als wij dat geheime vak hier
■iet vonden. Och, licht cens bij met de
kaars.
Hjj haalde uit zijn zak een
I* voorschijn, stak die aan,
vort op on
inliiegeheiin.
mijn kind.”
Ate wij dit document in de vlam
der kaar» h»oden, zal eik spoor van het
bestaan dezer raadmdachtige erfgename
verdwenen Kljn. «el de baron. Maar
wij zijn, ate alle dames, nieuwsgierig,
uiet waar. Minona? Wij wenschen te
weten, wie dat kind is, dal gesproten
schijnt uit een teedere betrekking tnsschen
den graaf en die juffrouw Ixiutee Koch.
Voordat wij de aanteekewingen van den
graaf verbranden, zullen wij ze eerst een»
lezen.
Ik tem volstrekt niet nieuwsgierig
verklaarde Minona.
Op dat oogenbiik hoorde men gefluit.
Onmiddellijk daarna ging de deur open,
en een man trad binnen, dien de haron
aiet voor de eerste maal zag.
Mijnheer d’Hoffmann riep do com
missaris, In naam dor wet, gij zijt
mijn gevangene.
Hot volgende oogenbiik vertoonde zich
achter den commissaris het hoofd
den hoor Wagner, die op hot gefluit was
foegpflchoton.
Verschrikt door de komst van de«en
Indringer, was de grtvla op «m stoel
neor gezonken.
De l>aron verbleekte; do hand, waarin
hij hot couvert hield, beefde zichtbaar. Het
volgende oognhllk echter hield hij het
nan de grenzen bij Lotharingen, teneinde
met groote macht te trachten door te bre
ken door Me Fransche fortenlinie.
België is het land van verwoesting. De
Wichten vandaar melden vernietiging van
Leuven, bomlmrdement van .Mechelen en
Aerschot ejj dreigementen tot vernietiging
van stadswijken van Brussel.
De. schuilplaats der vluchtelingen, Ant
werpen te thans ook voor de arme opge
jaagde Belgen geen wijkplaats meer. Met
het oog op het te verwachten bombarde
ment van Antwerpen door het zware be-'
logoringsgeschut der Duitschers is een
proclamatie uitgevaardigd dat allen, die
na 1 Augustus in Antwerpen zijn hin-
nengekomen de stad inoettm verlaten. De
uittocht van hen naar het land van Waes
te thans te*gonnen. Met het oog op het
Zeppelin-gevaar te Antwerpen dos avonds
in duister gehuld.
■It
m dopr WA,
Kn gebruiken
iaat b.
EN.
C WORTELS. I
>F I
hoofdHI
nrrzua.
"ïwHhi* I
couvert in de vlam der kaar» on wierp
het brandende papier In een hoek, waar
het ite gordijnen in brand stak.
De conimtesaris haastte zich, het kost
bare docupi<*nt te redden, 'terwijl mijn-
Wfcgner de brandende
aUruMfttr Inlusschen maakte de baruu-varr
dc raggen heid" gebruik en vluchtte.
Zéteira do commissaris van heb docu-
gered had, wat er nog van te red
den viel, begon hij met den heer Wagner
don vluchteling te vervolgen.
De openslaande deur, die van de
Ion toegang naar het
vorrlqd, welken weg de baron
had.
Alle Imdlondon werden met brandende
flambouwen en lantarens het park inge
zonden, maar nergens was een spoor van
don vluchteling te vinden.
In (N’B toestand, die hot midden hield
tusschon de hoogste spanning en zekere
mate van teleurstelling, liep Karei Nisser
nog laat In den avond heen on weer in
do kleine kamer van het logement, waar
Lij don nacht zou doorbrengen.
Bijna had hij den eigenlijken vorval-
schor van hot testament in handen ge
kregen, on toch was do schurk ont
snapt. In allo richtingen had man
omtrek van hel kasteel doorzocht;
de Imwoners van het dorp hadden daarbij
in die lade h ook niets te vinden dan
die oude portefeuille. Dat te fataal! We
staan zoo dicht bij on* doel, en daar
speelt die oude, geheimzinnige dwaas ons
een poete, waarop we niet konden re
kenen.
Op de eene of andere hindernis
heb ik wel gerekend, «ei de baron en
haalde iets uit zijn zak te voorschijn, dat
Minona volstrek /niet kende. Ik heb uit
voorzorg wat meegenomen, want bij het
doorzoeken van oude meultelen komt dit
wel te pas.
Hij toonde een sleutelring met ver
scheidene dunne ijzers, waarvan de uit
einden op verschillende wijzen gebogen
waren.
De baron wendde gedurende eenige
minuten pogingen aan. doch het slot ging
niet open. Hij nam toen een zilveren
papiernw* en klopte dahrmee het eind van
oen der ijzers om. Dat veroorzaakte hot
gedruisch, dat de commissaris gehoord
had.
Dal vervloekte slot! «el de baron,
don ring met vatache sleutels in deu «ak
stekendè. Ik kan het niét openen. Wij
zullen tóch era slotenmaker er bij moe
ten halen, ate, wij den sleutel niet vinden.
I^aat eens zien.
Hij tp*m de oude portefeuille op ra
liegon er in te snuflplen. Met een on
derdrukten vreugdekreet voelde hij era
hard voorwerp In een gesloten couvert.
Het komt toch, Moate ik gedacht had!
riep hij uit. Kijk eras, Minona. pre
cies dezelfde woorden 'als bij het slot
