PS
8-
Motai -
■h
JOSEPHINE.
resitol
1
Bericht.
SCHE
op he
HA
De Oorlog.
12584.
53e Jaargang.
AMPEN
I
G.
mnl enz. waterdicht
i:lei
Verschijnt dagelijks
.000 ÖOOA
t BÖdtfe
Telefoon Interc. 82.
te-
en ^Feestdagen.
EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
Dinsdag 22 September 1914.
ezx voor G-o-clqLsl exx
behalve Zon-
V'-i
St0üncom*té 1914
te ’«-Grawenhage.
FEUILLETON.
Uitgevers A. B]
'SEfstyKKjkjSj?*
M
van af-
insverzekering tegen
n, Amsterdam.
III.
(Wordt vervolgd.)
door de politie kon af gezet
J
rinkman Zn., Goud».
n deze dan in on»®
lelden.
niet»
de
de
daar
laan
de
kort
arende scheikundige
sche Tandartsen en
ge
le
V
I
ABONNEMENT:
aan
FF, (Pres.), Dr. A. Ej
EMBDEN, Dr. P. R.
Comité
„bntvaiij
b« misdaden
iken, doch
lat de cbris-
verdronken
leid en van-
porgen om 4'/2 uur 7?'ühlanen, (c
er de wisse’ van de spoorbaan v<
fielden. Dr e,
deze patropi
werd.
DenzelfdenH
s|he patrouille
tl Heyst-op-dÜ
telijk verwoeti
(feorgesneden/lln het
ztj <ee.n si
’spvonds
zn
Zij, die zich met ingang van I Oct.
abonneeren op de
■QOUDSCHË COURANT,
Ontvangen de tot dien datum ver*
•ehijriende nummer* gratis.
M ....r ...yt.»
J Koninklijk Nationaal
eixJ—«OÏjK
r».®. abonneeren op de
vaar of een
staan - heeft en
blikken een poos naar den helderen ster
renhemel gericht, alsof hij een gesprek
zonder woorden voerde met een wezen,
dat hij daar boven waande.
(door
:ele bestrijking).
>n 2157. 30
ernstige moeilijkheid door
hield toen zijn ernstige
De Duitschers in Frankrijk.
PARIJS, 21 Sept. (Van, Fransche
zijde). In het om 3 uur uitgegeven
communiqué wordt het volgende me
degedeeld
Op Onzen linkervleugel zijn wij op
den rechteroever van de Oise tot aan
de hoogte van Lassigny, Westelijk van
Noyon voortgerukt. Ten Oosten van
de Oise en ten Noorden van de Aisne
hebben de Duitschers blijk gegeven
van een herlevende activiteit, waarbij
hevige gevechten, die tot charges met
de bajonet overgingen, geleverd wer
den. In den omtrek van Craohne is
de vijand overal met belangrijke ver
liezen teruggedreven. Rondom Reims
taan en het meel öp, waarna zij
q de maalderij
|cöm werd heft
laalder Verhelpt
ntvernield. jTe
zaal „Het Schaakbord”
oedvergadering Vrij*.
Prop.-Club.
,Het Schaakbord”, 81/»
Providentia.
w Bouw- en Woning-
Vergadering &nder-
lissie Armenzorg.
enzaal Soc. de Réunie
n. de Ambachtsschool
m Omstreken.
Ie Réunie S’/g u- Alg.
amengde Zangvereen.
loei”.
aken wij geregeld tijdig
mogen ontvangen van .w t
;oncerten, vermakelijk ken.
rv PRIJS ~DER ADVERTENTIËN:
'X Van 1—5 gewone regels' met bewijsnummer. f 0.55
J Elke regel meer«0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 bij vooruit-
jaJ betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f0.25 per regel.
Groote letter^ en randen naar plaatsruimte.
Hoe de Franschen Esternay
herwonnen.
Een Parijzenaar op weg naar Boulog
ne, .vertoefde Zaterdag te Rijssel en deel
de aan een dagblad-correspondent ten be
wijze dat ’t niet alleens België is, waarin
de Duitschers zoo noodeloos woest optre
den, ’t volgende mede over hun gedrag in
Frankrijk. Hij was per auto het
dorpje Esternay op 15 K.M. afstand van
Parijs doorgekomen. Aan ’t einde van ’t
dorp was een oafé en daar wees men
hem ’t graf van een Duitschen kapitein.
Daarover vertelde men dat de Duitschers,
den 5en September onverwachts de rus
tende dorpsbewoners verrassende, zich
eerst in dat café hadden gevestigd. Di
rect daarop was een algemeene plunde
ring begonnen. Vooral scheen men ’top
drank gemunt te hebben. De goedgevulde
kelder van het café werd in een omme
zien leeggehaald. Toen alle Duitschers
dronken waren, werd de zuster van den
caféhouder te voorschijn gehaald. De
officieren wilden haar aanranden. De ka
pitein was de ergste van allen.
in 1241. In 1260 werd het westelijk
front afgebroken om het schip te kun
nen doortrekken, dat te klein was ge
bleken voor den toeloop bij kronings-
plechtighedkjp. Daar echter de giften
voor den bóuw minder ruim gingen
vloeien, vond het werk vertraging.
Het schijnt, dat de torens niet Voor
omstreeks 1340 voltooid znn geweest.
Een halve eeuw later werd het boven
gedeelte van de torens door brand
vernield. De eenige die weer werd
ópgetrokken was de sierlijke klokke-
toren op het’|koor,
D# tijd en de hand der menschen
hebben ook l^ón vernielende werking
doen gevoelen aan dit onvergetelijke
bouwwerk, waarvan Corroyer, een
leerling van Viollet-le-Duc, verklaarde:
„Het is de heerlijke uitdrukking
van de vroegere vondsten der bouw
meesters van Aquitanië en Anjou,
gepaard aan die der architecten van
lie de FranceWat onze onver
deelde bewondering opwekt ‘zijn de
magnifieke groepeeririg van het wes
telijke front en de volmaakte toepas
sing der doordachte ornamentatie, die
met evenveel soberheid als oordeel
kundigheid zijn üitgévoerd.”
Dit nobele werk van Fransche kunst
wordt nog door sommigen toegeschre
ven aan Robert de Cocy, die in 1311
overleed. Maar Coney heeft enkel «aan
den bouw meegewerkt. In werkelijk
heid is de kathedraal een schepping
van Jean d’Orbais, die opgevolgd werd
door Jean le Loup, Gaucher van Reiins
en Bernard van Soissons.
De kathedraal is (was van binnen
453 Eng. vt. lang, 99 vt. breed en
125 vt. hoqg.* Het dwarsschip is 161
vt. lang en ligt dichter bij het koor,
dan bij kérken van dst type gewoon
is. Het koor is ruimer gebouwd ten
koste van kruisbeuk en schip. Rijker
in versiering en zelfs indrukwekkender
nog dan het grootsche interieur met
zijn prachtige ramen ware trans
parante tapijtwerken is het uitwen
dige. Maar wel het schitterendst van
alles is de voorgevel met zijn twee
torens van 263 vt. hoogte, welke gevel
drie poortingangen bezit, omzet met
530 beelden, en waarboven het ronde
raam, van 40 vt. middqjlyn, en gale
rijen, mét beelden van koningen, nis
sen, spitsen, baldakijnen, steenen kant
werk, bloem versieringen, en torentjes
prijken, die het geheel een ongemeen
levendig en bekoorlijk karakter schen
ken (schonken
GOIIMIIL telllAXT.
alsof hij vervolgd werd, dwars de groote
laan< over en verdween In de duisternis
Grunert, die natuurlijk nog niets van den
moord wist, had gfcen reden den vluchte
ling te vervolgen. Hij begon eerst waar
de te hechten aan hetgeen hij gezien had,
toen hij dezen morgen van den moord op
het Prater hoorde.”
,,Dat is werkelijk een belangrijk getui
genis. Maar, mijn waarde Norman, ik sou
u toch aanraden met die vingerwijzing
voorzichtig te zijn. Het is verbazend wat
de menschen in zulke gevallen hooren en
zien om zich een schijn van gewicht te
geven of wel om een belooning te krij
gen. Die rnaQ met zijn groote jas en
-«lappen hoed, ondersteld dat hij werkelijk
bestaat, kan tongoed een onschuldig
voorbijganger als de moordenaar van me-
vroiiw Sieveking geweest zijn.”
,,Dat hij bestaat is voor mij buiten twij
fel en aan zijn onschuld kan ik nauwe
lijks gelooven, nadat een tweede getuige
hem niet alleen gezien heeft, maar ook
een revolver in zijn hand bemerkte.”
,,Oh, dat is van moer beteekenis! T^aat
oens hooren!”
Het frkaie kerkje werd verwoest en de
gouden en zilveren beelden in een auto
gepakt. Op een diehtbij gelegen kastee(,
waarvan de eigenaar champagnekelders
bezit, werden 3000 flesschop champagne
gestolen. Een en ander duurde van Za-'
terdag tot Maandag en de algemeene dron
kenschap in shet dorp nam onder de sol
daten on officieren zoo’n uitbreiding aan,
dat de bewoners er ten slotte den draak
mee gingen steken, niettegenstaande alle
treurigheid. Ziende met welke troepen van
willoozen men te doen had, schepte men
moed en trachtte verbinding te krijgen
met de Fransche voorposten. Dit gelifte
en het 75e Fransche regiment zond sterke
afdeelingen naar Esternay. Deze overvie
len de meeröndeels slapende Duitschers en
ontzette het dorp vrij spoedig. De kapi
tein werd tegen den muur van het café
doodgeschoten on daar begraven. De
enkele overgebleven» woestaards vluchtten
als hazen in de richting Soissons.
van
zeide hij: „zijt ge niet wel
„Mijn gezondheid laat gelukkig
te wenschen over, mijnheermaar
laatste dertig uren ben ik niet uit
kleeren geweest, misschien ben ik
wat bleek van. Hoe weinig ik mij daar
ook van voorstelde, hield ik het toch voor
mijn plicht met een politieagent in den
nacht naar de plaats van den moord te
gaan en op de plek nauwkeurig te zoe
ken; ik hield dit nog te meer voor ge
boden, daar de plek moeilijk langer dan
hedenmorgen
worden.”
dit vermoeden ook op zeer zwakke gron
den, toch hechtte ik er aan.
„Daar hebt ge goed a^ gedaan,” zei
de commissaris vriendelijk, „ón mocht la
ter blijken, dat uw vermoeden juist is,
dan zal het niet aan bewonderaars van
uw scherpzinnigheid ontbreken. Doch ver
der I Naar ïftfr véPneem, zijn ‘er reeds be
langrijke getuigenissen afgelegd.”
„In den loop van den dag hebben zich
vele personen aangemeld, wier opgaven
meer of minder uitvoerig ingeschreven
zijn. Onder die vele mededeelingen, waar
van sommige met elkaar in tegenspraak
zijn, komen er twee op merkwaardige
wijze met elkaar overeen; beide hebben
ze betrekking op het uiterljjk voorkomen
5 an den vermoedelijken moordenaar. Zoo-
als de toeschietende politieagenten reeds
dadelijk konden verzekeren, heeft niemand
den moordenaar gezien. Doch dezen mor
gen verklaarde de brillenslijper Grunert,
dat hij omstreeks den tfjd, dat de moord
bij den Konstantijn-heuve]gepleegd werd,
op een bank aan de groote laan zat; na
de twee schoten had hij ook gehoord, dat
een vrouw gilde. Ondanks de schemering
had hij toch duidelijk gezien, dat een man
in een lange jas uit de richting vari den
Konstantijn-heuvel naar de groote
snelde. De afstand was te groot en
tijd, dat hij hem zien kon, was te
om zijn gelaat te kunnen .onderscheiden,
doch hij kon met zekerheid zeggen, dat
hij donker haar en geen baard had, en
dat hij oen grijzen slappen hoed met broe
den rand droeg. TTij stak zoo haastig,
PRIJS VAN HET
Per kwartaal,4 (1:25
Idem franco per post. j Ijj1.50
Met Geïllustreerd Zondagsblad J 1.50
Idem franco per post. 1.90
Abonnementen worden 'dagelijks aangenomen aan ons Bureau:
Markt 31, bij onze Agenten'den Boekhandel en de Postkantoren.
6)
Hij groette met koele beleefdheid en
lichtte zijne schreden naar de deur. Ru-
tolf Sieveking volgde met de oogen zijn
wegingeneen paar malen opende hij
den mond Qm iets te zeggen, doch de
Woorden schenen op zijn lippen te be
sterven. Norman was reeds op den drem
pel, toen hij met heesche stem vroeg
..I n waar ...waar is mijn vrouw nu
,,In een geval als het onderhavige wor
den de lijken steeds naar het ziekenhuis
gebracht om door een beöedigden genees
heer onderzocht te worden. Dit zal ook
nu wel gebeurd zijn, en als u verlangt
haar nog dezen nacht te zien...”
„Ik geloof niet, dat ik tegenover u
dien wensch heb uitgesproken," viel Sio-
reklng hem scherp in de rede, „ik heb
geen plan om uw kostbaren tijd langer
m beslag te nemen.”
Norman verliet de kamer. Hij bleef in
d*1 gang nog eenige seconden staan, in
de hoop Wally nog te zien en te spre-
Maar geen enkele deur in de gang
werd geopend en alles bleef stil.
Hij ging dus naar beneden en bereikte
de straat. Daar haalde hij eenige malen
diep adem, als iemand die een groot ge-
„Zeer goed,” z(ji de p^mmissaris, „en
hebt ge iets gevonden?” q
„Niets dat blijkbaar met de misdaad in
verband staat. Weinige schreden van de
plek, waar de vermoorde dame neerge
vallen is, vond ik echter een samenge-
vouwen blaadje papier, dat misschien door
den moordenaar verloren kan zijn en dat
ik daarom zorgvuldig bewaard heb.”
„Laat eens zien! Hm wat is
dat Répertoire van den schouwburg,
van 30 September tot 13 October. Weet
u wat dit moet beteekenen?”
„Het is eene opgave van alle voorstel
lingen en repetitiën, zooalsde schouw-
burg-directeunen gewoonlijk aan hunne ar-
tisten geven. Naar alle waarschijnlijkheid
is dit blaadje papier door een tooneelspe-
Ier of tooneelspeelster verloren."
„Zulke papieren zullen wel meermalen
op het Prater te vinden zijn. De eigenaar
zal het wel weggeworpen hebben.”
„Het is mogelijk, maar aangezien wij
vandaag eerst den 5den October hebben,
komt mij dit niet waarschijnlijk voor
Zulk een repertoire vermeldt welke uren
de tooneelspeler in den schouwburg moet
zijn; hét is voor hem zoo gewichtig, dat
hij het niet gemakkelijk zal wegwerpen,
voor dht de tijd verstreken is, waarvoor
het geldt. Met tamelijk veel zekerheid
mag ik daarom onderstellen, dat de eige
naar het verloren heeft, terwijl hij een
ander voorwerp uit zijn zak haalde. Dat
ander voorwerp kan heel goed de revol
ver geweest zijn, waarmee mevrouw Sie
veking werd doodgeschoten en al rus»
Den vplgenden morgen werden "ve^schei
dene beambten, belast met werkzaamheden
ten behoeve van het gerechtelijk onder
zoek, gehoord. Toen Norman dien middag
tegen drie uur het bureau van zijn chef
binnen trad, had deze reeds een aardige*
bundel documenten in handen.
De commissaris, die juist van een sa
menkomst met den president van het ge
rechtshof terugkeerde, was in go>
luim, en met welwillende deelneming
schouwde hij het bleeke gelaat van
rechercheur.
„Ge ziet er bleek uit, waarde Norman,”
zeide hij: „zijt ge
hoonfcoceM, en
ÜmMa.
3pn voor bovengenoemd St^un-
'worden door ons gaarne in
genotaen en aan |den aige-
fmeeneln Penningmaester tóeiezonden.
DÉ ADMtNISTRATlÉj
NJ
De foijitschers in België.
I De ooMgscorrespondent
„Nieuwe Gifeet” schrijft
Ondanktt 4hun klein getal gaan d^
Duitschers^ ^n den omtrek van Hefiit-
op-den-Beftb toch voort, hier en daar
allerlei baldadigheden te plegen. t
Woensdég verschenen in de gemeenr
ten Beersel, Schriek en Berlaer, een
L.400 Duitschers. die de bewoners Ob’
de vlucht joegen. De ongelukkigén
I rluchtten naar Lier en Koningin-
I Hoyckt en lieten alles in hun woning
I ichter. Aanhoudend doorkruisen nog
F Duitsche patrouilles de gemeenten en
i gehuchten in den omtrek.
I Woensdag lichtten zij të'Boortmeer-
beeck, op de grensscheiding van Ry-
i medam, 3 vrouwen op, die zij schan
delijk mishandelden. Over eene lengte
van 13 kilometers bezocht ik de ge
teisterde dorpen en overal vond ik
dezelfde sporen van verwoesting én
vernieling. Soms stapte ik een half
uur door de velden zonder een enkel
meusch te ontmoeten. De bewoners,
die niet gevlucht waren, werden door
den vijand als gevangenen meege
voerd. Ik bekwam in deze verlaten
streek slechts weinige inlichtingen.
Te Konings-Hoyckt staat een groote
herberg, waarvan de bewoners sedert
een drietal weken gevlucht zijn. Thans
is gansch het huis ingenomen door
vluchtelingen van Werchter,Wezemael,
Rotselaer enz. Volgens ik kon schat
ten, waren er «op zijn minst een hon
derdtal mannen, vrouwen en kinderen
in de richting van Rothel^er, waar de
brandstichtingen) door dé barbaren
werden voortgeiet. Rotsblacr werd
insgelijks gedeeltelijk dow het vuur
vernield. J
Waar men het hoofd, bok wendt,
overal ziet men qlechtsjcdbkende puin-
hoopen en diepe ellende*) Een zucht
van verlichting ontsnapte®], wanneer
ik na mjjn langen tqchjt in .Lier terug
kwam, waan ik weer vo^t|^ag.
Aan het Westelijk' Fronts
De kathedraal v a'/rt Reims.
JONDEN," 21 Sept. De Éh'geisebe bla-
<jen vindon geen kMg
neeg om hun verontwaardiging uit
drukken over de vprnielinfc van de ka-
tliodraal van Reims;, een misdrijf, dat Vol
gens hende misdadd van Leuven over
treft. J
j Zij schrijven, dat dergelijtc
niet alleen de geallieerden tal
alle volkeren, die vyenschen,1 ik
tc lijke beschaving niet worde
in do golven van barbaarschhi
dallsme.
I Reims, wekt evenzeer 'een ^kreet
grijzen in de Italiaahsche jiers.
Het Giornate d’Italia zegt: „De Duit
schers meegesleept door de l oorlogsopwin
ding houden bruutheid voor kracht”.
De Amerikaansche dagbladen schrijven
ié dénzelfden geest.
Wij qntleenen aan de N. R. Ct. het
onderstaande hetwelkLdit blad putte
uit een studie van Edpte Arcambeau
over „de kathedralen van Frankrijk”:
Viollet-le-Duc, de geestdriftige, maar
veel-gecritiseerde hersteller van mid-
deleeuwsche bouwwerken roemt Notre-
Dame de Reims als de koningin
der gothische kathedralen.
Evenals Notre Dame de Paris, en als
de koninklijke begrafenis-abdij van
St. Denis, beteekent dit meesterwerk
van christenvroomheid nog meer voor
de Franschen, die het zien door de
bril van hun groote nationale herin
neringen. WéS het niet in Reims, dat
de koningen van Frankrijk werden
gewijd, in herinnering aan den doop
‘van den Franken-vorst Clovis, door
St. Rémy te Reims Een romanesk
gebouw was in 1210 afgebrand. In
1211 of 1212 werd een begin gemaakt
met het bouwwerk dat bestemd was
om te blijven bestaan. Het werk
werd met zooveel kracht voortgeze^
dat dp kronieken melden, dat het in
eenige tientallen jaren bijna geheel
voltooid was. Het koor werd ingewijd
-- c
tot 1914
tpzamèn. Het deed mij pijjh aan het
hart, wanneer ijr de kleiné kinderen,
half naakt en verwaarlóosd opi Jiun
iiloote voeten over de straat zag rond-
loopeq* i
Op den weg naar Bois^chot, waar
heen ik mij wi^Ie begevien, werd -ik
tegengehouden door Belgische ver-
^cennjngstroepen, die knjijn| papieren,
vroegen en verklaarden piijjj dafejkq
toegang1 tot de gemeente verboden
jvas. “Hetzelfde gold voorffle genleente
'Melcauwen.
Te Heydelpoy kwamen Dondej-dagr
porden omj ï’/2 uur 'if'hhlanón, (dié
-- jrer"
r e dburgers werden^-) door
lillér/ gevankelijk me^lege-
^ag werd $oor een^buit-
ij'van öpge^eer 25 m»n
m-Berg de statie gedeeld
len de telegraafdraden
hetpqstbureel stalen
jqjm ^Hn 20QR Om 5 uur
keerden zij Jterug en nameh
eenige burgprs gehangen. Bij den
>lenaar Liekens eiéöhten zij al hét
allerhande schad® ai
i toebrachten. Te Bel
mblenhuis van den
in brand gestoken
Houtvenne, ongeveer een hajf uur
1 gaans van Boisschot dwongen zij den
zoon van den heer Mees, schepen der
gemeenten, den .mólen van zijn vader
in brand te steken, en liéten zij hem
niet eerder naar beneden komen, dan
toen het gebouw totaal in br&nd stond.
Ook in deze gemeente namen zij ver-
schiljpnde gevangenen ‘mede.
Tremeloo in asjfeh gelegd.
Donderdagmorgen tVam een com-
cagnie vijandelijke wiélrijders uit de
richting van Schrieck in de gemeente
’fremeloo binnen gereden. Zij maakte
er halt en begon het dorp op ver
schillende plaatsen in brand te steken,
terwijl de bevolking als zinneloos van
schrik langs alle kanten wegvluchtte.
Niets mocht uit de brandende huizen
gered worden; de boeren moesten
hun hoeven in vlammen zien opgaan,
terwijl zij er 'bij stonden. Het is on?
mogelijk, het verschrikkelijk tooneel
te beschrijven, dat ?i,ch in deze, rus
tige gemeente op een paar uren af
speelde. In minder dan'' geen tijd
stonden 220 huizen in brand. Enkele
bewoners, die nog in de straat ge
vonden werden, werden meegesleurd