I
I
[So. 12606.
Zaterdag 17 October 1914.
53e Jaargang.
I
behalve Zon
en Feestdagen.
Telefoon Interc. 82.
i
FEUILLETON.
Elvira.
A
f I
i
ezx ^x.d-’vextjeza.'tïeTolgLcH. voor G-oixcLa, ezx
Verschijnt dagelijks
ons Parlement.
■i
BEKENDMAKING
Belgische Vluchtelingen.
aanvragen i
De taak van het Parlement.
'ijnen, mari»
;e Vlierstraat 3 hj2
zoekt haar vad«
werker van de stad,
wandaal).
KENNISGEVING.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
it
t
in on zo
zou heb-
des
toekomst
9
aandoende,
ver-
zult toch niet gelooven,
wan
vroeg
(Wordt vervolgd.)
■an A Zn., Gouda.
ILES, zoekt zijn
eels en haar man
rs, Pompstraat 28,
achteruit
zijn met hloed
dien
ge
mot
Do trein reed
residentie
vóór
i te
on
Ver-
GOÏDSCHE COURANT.
EERSTE KAMER.
Sproken en
Onze Senaat is toch
daar
d ijeen
roepen
z w ij g e n.
een onberekenbaar
bijeen om voorname-
af te doen en daar
het
schijnt,
dan
en
een on-
die hem hall
PRIJS VAN HET ABONNEMENT
Per kwartaal
Idem franco per post
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Idem franco per post.
Abonnementen worden
Markt 31, bij onze Agenten
uit Niel, provincie
haar man, Looi’
zonen.
skth, Familie,jvo-
Boons, provincie
haar schoondoch*
n, Mad. Vereist---.
Aortsol, provincie
zoodat het in de coupé bijna geheel don
ker was, daar de lamp aan den boven
wand niet meer brandde.
Daar de trein in volle vaart voortreed,
ging Schwerdtner voorzichtig voorwaarts,
doch plotseling gleed hij uit op iets voch
tigs; hij viel voorover en terwijl hij al
rondtastende zijn linkerhand uitstak, raak
te die hand een gelaat, een ijskoud ge
laat. Zijn hand gleed over een baard,
raakte de kin en een vest. Maar... wat
was dat Zijn hand werd kleverig en
dan die vreemde geur, juist dezelfde van
straks, die hem weer in den neus kwam
on hem onpasselijk maakte.
Ha, nu wist hij bet, dat
bloed
Op dat zelfde oogenblik werd het por
tier geopend. Een frisschc luchtstroom
drong binnen en het zwakke morgenlicht,
terwijl de conducteur riep: „De reisbil
jetten, heeren! Wij zijn zoo dadelijk
De woorden bleven den man in de keel
steken. Hij en Schwerdtner keken elkan
der met ontzetting aan; goen van beiden
kon een woord over do lippen brengen,
Bevend over het geheele lichaam stond
Schwerdtner op en overzag den toestand.
De man, die daar in den hoek gedrukt
zat, was de dikke kaalhoofdige heer
Zijn stijf uitgestrekte heenen versperden
don doorgang tusschen de banken. Zijn
armen hingen slap, zijn hoofd rustte op
de borst, de kleederen waren in wanorde.
n van de horst naar beneden was bijna
het geheele lichaam met bloed bevlekt.
Het stroomde nog altijd langzaam onder
AAN
De BURGEMEESTER van Gouda,
»aakt aan de in deze gemeente ver
gevende Belgische Vluchtelingen ten
Wtzoeke van de Nederlandsche Re
gering bekend
dat het Duitsche opperbevel den
terugkeer van Belgische Vluchtelingen
heeft toegestaan en dat van wege de
Nederlandsche Regeering maatregelen
zullen worden genomen hen zooveel
mogelijk naar hunne woonplaatsen in
België terug te zenden
en verzoekt hun, die bereid zijn
naar België terug te keeren, daarvan
ten spoedigste kennis te geven aan het
Steuncomité, Sociëteit Ons Genoegen
alhier
doch waarschuwt den mannen, die
in een of anderen vorm dienstplichtig
zijn in het Belgische leger, dat zij, op
straffe van als krijgsgevangenen be
handeld te worden, niet naar België
mogen gaan.
GOUDA, 17 October 1914.
De Burgemeester voornoemd,
R. L. MARTENS.
geb. Embrechte,
Petrus Franciscos
.ria Winckelmans,
straat, Antwerpen,
familie JOSEPH,
provincie Antwer-
rd Verbeeck, diens
wonende te Ant-
straat.
EPH en moeder
Ier Jean Baptiste
vrouw Charlotte
Emilie, allen wo-
traat, Antwerpen-
TAVE, zoekt zijn
jchts, Caporal 4e
(H.
zoekt haar man,
Kanonier te voet
isch leger.
IE DE, zoekt haar
raerts, Langeveld-
mn, thans 22 Linie
ïmpagnie, Ypres-
1914.
IKJDONCK, PHILO-
r moeder, de Wed.
ioojdonck—Smits,
Lntwerpen, verder
roers.
wonende te Ant-
raat 1, zoekt zijn
f 1.25
1.50
1.50
1.90
dagelijks aangenomen aan ons Bureau:
ten, den Bockhandel en de Postkantoren.
De regeering zal door de enorme
kosten, die de mobilisatie mot zich
brengt, het volgend jaap voor de dek
king van enorme uitgaven staan. Op
de begroetingen wordt "bezuinigd zoo
veel men maar eenigzins kan. Wat
daarmede verkregen wordt, zal echter
slechts een druppel in den emmer zijn.
Wat hiermede tot herstel van het
finantieel evenwicht zou worden be
reikt, legt geen gewicht in de schaal.
Wij zullen ons de opofferingen ten
volle moeten getroosten. Dr. Bos
schryft hierover in de Vragen
Tijds o. a.
„Maar dan niet door vrijwillige las
ten op groote schaal. Hoe edel en
loffelijk het denkbeeld moge zijn om
groote fondsen vrijwillig voor'goede
doeleinden bijeen te brengen, wanneer
het gaat om honderden millioenen, is
het een plicht, dien de wetgever moet
opleggen.
En hier doe ook het Parlement zijn
meening kennen in de ernstige be
raadslagingen over ’s lands toestand.
Flauw en alap optreden van den wet
gever in dezen tyd, zal tientallen ja-
ren niet alleen de financieele politiek
in on® land bederven, maar door den
invloed van deze op de handelspoli
tiek, en op de verhoudingen van de
''verschillende klassen, vele jaren oen
gezond staatkundig beleid onmogelijk
maken.
Wanneer men thans vreest de ver-
mogenden en hen, die groote inkoms
ten genieten, krachtig, zeer krachtig
te laten bijdragen, om het geweldige
gat, dat deze oorlog slaat in de staats
financiën, te dichten, dan komt een
iancih, ANNA RO-
e te Hoven, zoekt
enants, wonende te
EROETS, ELISA-
te Borgerhout met I
zoekt haar zuster
m Pereboomstraet
?r Ferdinand us Lu!
oannes Francisco
boven) enechtg®.
Anna Maria, Fra#.
o, Molenstraat 93(
Ioydonk, Madame,
zoekt moeder van
zuster Elisa Celine
osephina Hofjena,
ciergeKon.Nederi,
Antwerpen, zoekt
Vorst van Itemm
jerg).
DERIC, Begyneg.
erpen, zoekt ü'Q
ept en de kinderei
zijn bagage en
>53 (waarschijnlijk
L, JAN, uit Ant-
i vrouw, Franches
deren.
E, Metingstraat 1,
drie kinderen en
BURGEMEESTER en WETHOU
DERS van GOUDA, brengen ter alge-
meene kennis
I. dat de Gemeenteraad heeft be
noemd tot leden van de commissie
van bijstand in het beheer van den
Gemeentelijken Reinigingsdienst:
do Heeren
R. U. JONGENBURGER,
J. H. VAN DER TORREN
en A. J. IJSSELSTIJN Az.
II. dat Burgemeester en Wethou
ders uit hun midden hebben aange
wezen tot Voorzitter van de Com
missie voornoemd den heer C. W.
VAN DE VELDE tot wiens bijzon
deren werkkring de zaken van de
openbare reiniging zullen behooren.
GOUDA, den 15 October 1914.
Burgemeester en Weth. voornoemd,
R. L. MARTENS.
De Secretaris,
J. v. HEUSDE.
PRIJS DER ADVERTENTIÊN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer. f 0.55
Elke regel meerB 0.10
BH drie achtereenvolgende plaatsingen worden dezb tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van t5 regels f0.35 by vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
koude werd sterker
hij de lucht diep in.
stekende pijn onder
hij de slapen on een flauw-
PHIL0MENE,
Frans Hendricks,
Regiment, laatste-
bend te Boerger-
i zyn vrouw Mark
wonende bij J.
latraat 5, Gouda,
ieter Decour, ser-
giment, 2e Divisie
isch leger.
i zoekt familie
lozendaalstraat 33,
ie Schoolmeesters-
at 52, Borgerhout
Wouters, Scheldet
lOUt.
[ONSE, wonende
oven, zoekt zijn
nrichs, 7e linie
kazerne.
JIS, uit Kiel,pro-
zoekt Jeanne de
INUS, zoekt zijn
is en Frans, vrij
latende.
aar man Eijck-
ader zoeken Emile
i vrouw Maria van
college.
Men kwam daar
lijk „noodouiwerpen
waren er bij, uie zich, vooral
gevaar in ons land verminderd
zoo uitnemend leenden voor discussie.
Doch hoe bedrogen kwamen we
verwachting - uit.
Ziet een», wie ons voorspeld
ben, dat onze öenaat thans een debat zou
houden over de uiterst teere politieke
quaestie van den extra-post voor subsidie,
uoor de staatsmijnen aan Zuid-Limburg-
aclie kerkelijke gemeenten verleend, en
over do Stuwadoorswet, de wijziging van
de overgangsbepalingen der Auteurswet en
zelfs het 2e mobilisaliecrediet van 30 mil-
noen, geen woord zou kikken dien
hadden we voor een profeet die brood eet
aangezien.
i,n toch is ’t zoo gegaan 1
Over de belangrijke bootwerkers wet,
waarover in de andere Kamer dagen lang
gestreden is, geen debat, geen verklaring
zelfs, geen enkel woord, hetzelfde bij Au
teurswet en bij de 50 millioen en wel een
uitvoerige bespreking van den door de
andere Kamer na vrij scherp debat
Links tegen Rechts verworpen
po<t van 1 gulden, door Minister Treuu
op de begrooting gebracht, ten cm ede
Kamer in de gelegenheid te stellen zich
over deze subsidie uit te spreken.
i Wij begrijpen niel goed, waarom daar
over thans een debat moest worden op
gezet nota bene met Minister Treub,
die in deze dagen waarlijk gewichtiger
werk heeft dan deze pietluttige subsidie,
welke voor een Kamer in vredestijd ze
ker een mooi onderwerp is voor apade-
misch debat.
Wat wilde de heer Regout, die de kat
de bei aanbond?
.Natuurlijk den post in de
weer op de begrooting zien.
Maarde Eerste Kamer heeft geen
recht van amendement, kun een subsidie
dus niet op een begrooting brengen. Wél
kan zij bij motie den Minister uitnoodi-
gen een subsidie voor te stellen, doch dit
tr.kte de heer. Regout niet uit. Een der
gelijke motie zou met groote meerderheid
m deze- Kamer aangenomen worden, zei
mr. Regout en daaraan twijfelde niemand.
Maarwat dAn
De Minister w A s er reeds voor, ver
dedigde de subsidie (onder zijn voorgan
ger, Minister Talma, ingevoerd), doch de
Tweede Kamer verwierp ze, zuiver
Links tegen Rechts.
Verlangt men nu, dat de Minister ieder'
.laar opnieuw dezen post gaat aanvragen
bij de Tweede Kamer, die zeker niet „be
keerd” zal worden
Neen, de heer Regout gevoelde als oud-
Minister te goed dat dit ongerijmd is.
Daarom vroeg hij slechts een welwillen
de houding van den Minister, wanneer de
quaestie opnieuw in de Tweede Kamer ter
inbeelding of werkelijkheid was, wist hij op
dit oogenblik echter zelf niet.
Zichzolven eenig geweld
opende hij eindelijk de oogen.
Waar was hij
Aanvankelijk bespeurde hij niets
een schemer van licht rondom hem
pen zwoele lucht, verzadigd door
t'angenamen, vreemden geur,
ziek maakte. En terwijl hij zoo langzaam
tot bewustzijn terugkeerde, kwam bij
Schwerdtner een vermoeden op, dat zijn
hart bijna deed stilstaan.
In het halfdonker tastte hij naar rechts
zijn hand greep een stuk geweven stof,
het was het gordijntje voor het portier
raam. Nu kwam hij weer geheel tot be
wustzijn. Hij herinnerde zich, dat hij het
gordijntje zelf had dichtgeschoven,
bij op zijn gemak ging zitten om in
sluimeren.
Aan het licht, dat door de ruiten viel,
Iwmerkte hij dat de dag aanbrak en hij
weldra aan het einde der reis zou zijn.
Hij sprong op om geheel wakker te
worden on de verdooving af te schudden,
die hem nog altijd drukte. Dat kwam
zeker van de akelige stiklucht, die Inde
'snauwde, kleine ruimte heerschte.
Hij greep het touw dicht bij hem om
het gordijn van het raampje te openenen
frissche lucht te laten binnenstroomen.
Doch het touw was zoo met knoopen
vastgemaakt, dat hij het ongeduldig losliet
om aan de andere zijde van de coupé
licht en lucht in te laten. Voor dat raam
was het gordijntje ook dichtgeschoven,
-prake zou komen.
Van welke welwillendheid men verze
kerd kan zijn, dewijl de Minister, zoo min
als de Tweede Kamer, zijn meening in
deze zal wijzigen.
Zoodat wij maar zeggen willen, dat
deze geheele rede ons buitengewoon over
bodig en in deze dagen, waar men ge
lukkig alle verschil van geloof on
politieke overtuiging ziet versmelten tot
een grootschpn drang tot naastenlief.le on
zoo noodig - tot behoud van ons
volksbestaan, zeer weinig delicaat toe
klonk.
Haddemr. Regout achter de Regeerings-
tafol gezeten en ware hem onder golijke
omstandigheden iets dergedijks overkomen,
hoe zou hij den debater hebben doen ge
voelen. dat deze „verpolitiekt’’ was en
dat hij, mr. Regout, zooals hij eons voor
gaf, geen verstand had van politiek
alles moot hier zoo blijven, totdat er pro-
ctw-vorbaal is opgemaakt door de ambte
naren.
O God, wat een ongeluk I
Maar, mijnheer, gij zijt er toch bij
geweest 1 Ge moet toch tenminste iels
gehoord hebben.
Ik ik weet niet ik heb zoo
bijzonder vast geslapen; op het oogenblik
i« hef mij nog, of ik gekweld word door
een zwaren droom... Hoe is het moge
lijk... een moord... een sluipmoord...
De trein reed het reuaachtige station
«Ier residentie binnen en intiiMchen
overwoog de conducteur, wal zijn plicht
In de allereerste plaats nu van hem
elschte.
Wij moeten eerst de uitstappende
passagiers laten heengaan, zei hij nu.
Kom hier, mijnheer, wij verlaten in elk
geval deze coupé dat is geen aangi*-
naam verblijf. Wij zullen het portier slui
ten en er voor blijven staan. Allereerst
moeten wij den toevloed van nieuwsgie
rigen voorkomen. Als dc hoofdconduoteur
hier langs komt, zal ik h«n de zaak ver
tellen. Dan moet die do noodige stappen
maar doen.
Ijp man verliet de coupé haastig door
de halfgeopende deur, zoodra de trein
stilstond en* wenkte Schwerdtner hem t»-
volgen.
3)
I Hè, daar schrikte hij plotseling op.
Was dat ^een gillende kreet of een
schrikt rd-pen van een naam
en oogenblik werd zijn wilskracht ge
wekt, hij trachtte zich te bevrijden uit
«ija verdooving, doch met onweerstaau-
tare macht overmeesterde de slaap hem
wéér, oen wonderlijk vaste slaap, die
horn niet verkwikte, want zijn hoofd voel
de loodzwaar. Hij verviel in een toestand
van bewustelooze verstijving, waarbij geen
enkele levensverrichting meer was te be-
speuren.
Hoe lang hij in dien toestand bleef, wist
hij later zelf niet juist te liepalen-
Het eerste, wat hij zich later weer wist
’e herinneren, was, dat hij een koude ril
ling voelde.
Het gevoel van
hegeorig ademde
Daarbij had hij een
den schedel en L
zoeten smaak in den mond. Instinctmatig
«loeg hij de half verlamde armen uit, als
*n» zich te bevrijden van den last, die op
hem drukte. Zijn handen streken daarbij
iets weg, dat hem als een dichte sluier
om het hoofd had gelegen. Of dit echter
lange, ellendige nasleep, welke op deu
duur niet alleen de mingegpedo klassen
zal neerdrukken, maar vooral in vol
gende jaren het herstel van het eco
nomisch leven zeer zal verlangzamen
door den drukkenden invloed van
economisch verkeerde heffingen.
Een politiek welke op leening uit is,
brengt straks vele millioenen jaarlijks
op ons budget voor rente en aflossing.
Die uitgaven, gevoegd bij de vele,
welke als gevolg van dezen krijg toch
al noodzakelijk zullen blijken, zullen
elke gezonde sociale- en ontwikkelings
politiek in volgende jaren belemmeren
en er toe meewerken, dat, zij het met
een zucht, misschien wel diepe zuchten,
weer zware accijnzen, verhoogde in
voerrechten of andere drukkende hef
fingen op het volk worden gelegd.
Zoo is het steeds geweest on overal
zoo zal het ook hier zijn. Tot het
wegnemen van deze lasten zullen de
mocraten tegenover conservatieven
dan weer tientallen jaren moeten stry-
den. Men denke maar oens aan den
tijd na den Belgischen oorlog.
Maar durven wij het aan, de schade
in ééns te lyden, zij het ook de beta
ling over geruimen tijd kan worden
uitgestrekt, zij het ook dat daarmede
groote gemakkelijkheid wordt aange
boden, dan gaat een ieder na deze
aderlating, te sterker, naarmate de
volbloedigheid grooter was, weer met
energie aan den arbeid onder de voor
waarden en omstandigheden als vóór
den oorlog bestonden. Dan zal het
leed spoedig vergeten zyn on onze
gezonde economische samenstelling
bewaard blijven. Tevens zal ook daar
door het groote voordeel worden ge
boden, dat dan ook onze koloniaal-
economische politiek onverzwakt kan
worden voortgezet.
Bovenal zal daardoor Nederland naar
buiten een schitterend bewys geven
van zijn groote financieele en econo
mische kracht, dat overal indruk zal
maken. In 1912—1913 was het bedrag
der vermogens, in de vermogensbe
lasting aangeslagen 7478 millioen, 192
millioen meer dan het jaar te voren.
Daarbij zijn do gebouwde en vooral
de ongebouwde eigendommen ver be
neden de waarde gerekend. Mot welk
bedrag deze som uit dien hoofde zou
moeten worden vermeerderd is moeilyk
te ramen, En ook wanneer men den
invloed van de koersdaling der fond
sen niet onderschat dan zal toch geens
zins een bovenmatige heffing in eens
van de vermogens en inkomsten noodig
de kin uit «n druppelde op den vloer,
waar het reeds een groote plas had ge
vormd.
Mijn God stamelde Schwerdtner,
bijna het bewustzijn verliezend. Dat...
dat is...
Een moord! riep de conducteur uit,
terwijl hij in do coupé sprong en de vuist
dreigend tegen de jongeman ophief.
Deze tuimelde achteruit en beschouwde
vol ontzetting zijn met hloed bevlekte
hand. k
- Ach,
dat ik
Dv condnetenr liet den arm zakken
werkelijk, deze jonkman zag er niet uit
als oen moordenaar.
Ja, ja, er waren drie heeren In
de coupé! Waar Is die andere
Forst nu dacht Schwerdtner aan
hoer, die schuin tegenover hem had
zelen en getracht had een gwprok
hem aan te knoopen.
Die man was verdwenen doch daar,
op de plaat», waar hij had gezeten, lagen
zijn grijze slappe hoed en zijn lange grijze
matei.
Dc conducteur richtte den blik naar de
plek, die Schwerdtner hem aanwees
bekeek den hoed on den mantel.
volgens sloeg hij het oog op het met bloed
i»evlekte «lachto!ter.
Is hij werkelijk dood
Schwerdtner Iwvende.
Zoo dood als oen pier, zei de con
ducteur, zijn handen zijn koud en ver
stijfd. Maar we sullen hem niet aanraken-.
zijn om don geheolon invloed van
oorlog en crisis in de jaren 1914 en
1915 op de staatsfinanciën te doen
verdwijnen.
Daarover oen kloek woord te spreken
is de taak van ons Parlement. Een
kloeke daad daarop te laten volgen
die van de Regeering en volksver
tegenwoordiging beide.”
Wij zijn hot geheel met het betoog
van dr. Bos eens.
Niet alzoo de a. r. leider. Wie do
Nederlandsche politiek bijhoudt, weet
dat dr. Bos door zijn geheele politiek
verleden tot het standpunt moet komen
dat hij blijkens bovenstaand betoog
inneemt.
Bij de Inkomstenbelasting trachtte
hij zijn theorie in de wet vast to loggen
over de bekende vrijzinnig-uemocra-
tische amendementen, welko toen ver
worpen werden.
Terecht wijst dr. Bos er op, hoede
noodzakelijkheid van groote uitgaven
maar al to vaak leidde tot het opleggen
van lasten op do kleinen door tanefs-
verhooging en accjjnsen.
Protectie was bijna steeds do twee
lingzuster van het militairisme on in
tal van landen triomfeerde hot stelsel
van hooge invoerrechten na oon kost
baren oorlog.
Daarop tijdig te wijzen is do plicht
van don voorstander ooner democra
tische politiek.
Hoort nu don heer Kuyper.
In de Standaard van 10 October
driestart hij over het betoog van dr.
Bos
-Dit nu aan te durven bij de
bekende verhouding van Tweede
on Eerste Kan^r krijgt ook, waar
ons oordeel dr. Bos gaarne van zulk
bedoelen vrypleit, al den schijn, als
wfido hij de Tweede Kamer oen
desbetreffend voorstol, waarvan hij
zeer stellig vermoeden kan, dat do
Eerste Kamor het zou verworpen,
doen aannomon alleen om oen kabi-
netskwestio met de gevolgen van
dien uit te lokken.”
Do heor Kuyper kon wel niet dui
delijker bewijzen, dat hij do Eerste
Kamor als oen brandkastencolloge
beschouwt
Dezo onhandige driestar bewijst in-
tusschon wol, dat do hoer Kuyor van
1914 in oen gansch ander milieu ver
keert dan de man, die eenmaal „man
dor kleine luyden” heette!