De Oorlog. 12613. Maandag 26 October 1914. 53e Jaargang ^T5.o"cl"tx7"s- o m. -A»ci.Tr©32i:©zDL"tï©TDlsLcL "Voo£ GrouL0.Su ©aa. ©Ktt.s"fcE©3sE©m.. Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen. telefoon Interc. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82. OORLOGSWEE. FEUILLETON. Elvira. (iOUDSCHE COURANT. PRIJS VAN HET ABONNEMENT: Per kwartaalf 125 Idem franco per postf.50 Met Geïllustreerd Zondagsblad150 Idem franco per posti.90 Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan oils Bureau: Markt 31bij onze Agentenden Boekhandel en de Postkantoren. SJsriRA a PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—5 gewone regels met bewijsnummerf 055 Elke regel meer,0.10 Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend- Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f0.35 bij vooruit betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f0.25 per regel. Groote letters en randen naar plaatsruimte. j Nog óón week, en de slachting in Oost- en West-Europa duurt onver-* minderd volle drie maanden voort. Een geheel kwartaal van ellende en uitputting, van wederzijdsche vernie tiging en verderf drukt reeds zwaar op de menschheid en nog is het einde daarvan niet te voorzien. Integendeel schijnt het alsof al die duizenden en duizenden slechts gevallen zijn, om plaats te maken voor weder duizenden en duizenden, die als zoovele slacht offers geveld zullen worden en ten offer vallen aan het barbaarsch ge weld, de massale vernietiging, die taoderne oorlog heet. De grauwe herfstzon beschijnt irt West- en Oost-Europa onafzienbare slagvelden, waaruit niet anders dan het donderen der kanonnen, het ge raas der mortieren, het knetteren van hot geweervuur opklinkt, met daar- tusschen de nauwelijks hoorbare kreten van ontelbare ten doode gedoemde gewonden, van stervenden en lijdenden. Bijna volle drie maanden duurt dit oorlogswee voort, en bij het lichamelijk lijden van geheele volken, voegt zioh ook de economische uitputting van millioenen. Geheele takken va» eer- l tijds bloeiende bedrijven zijn tot stil stand gedoemd of worden met onvol doende krachten voortgezetwerk loosheid dreigt bij het naderen van den winter alom industrie en handel zijn in de oorlogvoerende staten tot verlamming gebracht, terwijl alle bron nen van welvaart zijn verstopt. En by deze economische uitputting voegt zich ook een finantieëleim mers alleen in Europa staan sedert eind Augustus meer dan 20 millioen man in de wapenen, een dagelijksche itgave met zich brengend, alleen ~n onderhoud en uitrusting, van 120 "lioen. Voor de oorlogvoerende sta ten komt daarbij nog de vernieling tan oorlogsmateriaal, gezwegen nog van de reusachtige verliezen den han- y, de nijverheid, den landbouw dag n dag toegebracht. Wat de niet "htstreeks bij den oorlog betrokken .ppden aangaat, de neutrale staten, van deze wordt in finantieel op richt het uiterste, en wellicht nog 10) Den volgenden dag na het middagmaal verliet Von Dobel het huis vonder bagage in lichte kleeding, als ging hij uit om een wandeling te doen. Aan de bedienden seide hij, dat hij met den spoortrein naar -4e stad ging en den volgenden dag 's middags of 's avonds terug zou zijn. Hij sloeg het pad in naar het bosch, dat bij het landgoed behoorde, en daarom ver- itmderatelde men dat hij zich langs een omweg naar Steinfurt begaf. In de avondschemering, omstreekB zes wcr, zagen verscheidene inwoners van een naburig dorp, den bankier een laan van populieren inslaan, die langs verscheide ne dorpen en gehuchten voerde, lij was toen reeds in gezelschap van dien raad- ielachtigen onbekende, met wien hij in druk gesprek veortwandelde. He hecren hadden elkaar waarschijnlijk Voor dit dorp aangetroffen bij den uit gang van het tot Murnau behoorende hosch blijkbaar was dit vooruit overeen gekomen. Het kantoorpersoneel van den bankier wist echter niets van een „drln- de zaak", waarvoor de patroon naar stad zou hebben moeten komen. Al- stond tamelijk vast, dat de onbekende meer dan dat, gevergd. Zelfs het geenszins finantieel-krachtige Zwit serland ziet zich genoodzaakt, eiken dag 720.000 gld. voor de handhaving van zijn neutraliteit uit te geven. De 50 millioen opnieuw door onze regee ring aangevraagd en verkregen spreken voor wat ons land betreft, duidelijk genoeg, Vrat deze krijg, ook voor de niet-combattanten, aan millioenen schatten verslindt. Er valt dan ook in de geheele wereld geschiedenis niet op zulk een omvang rijke rampzalige gebeurtenis te wijzen zelfs de verschrikkelijke Napoleonti sche oorlogen laten dezen wereldkrijg in menig opzicht verre achter zich. Ook de groote Europeesche oorlogen in de tweede helft van de vorige eeuw zijn alle de mindere in verschrikking van dezen. Zij toch hadden zoowel een beperkt aanzien als een beperkt doel. De oorlog van 1859 in Italië, de Prui sisch-Oostenrijksche oorlog in 186B, de Fransch-Duitsche oorlog in 1870 en de Rossisch-Turksche oorlog enkele jaren later, zij bleven eensdeels tot de beide oorlogvoerende landen be perkt en hadden een wei-omschreven doel, dat eenmaal bereikt zijnde, ook het einde van den krijg brengen zon Dooh wat zien wij thans Niet twee maar zes, althans in Europa, oorlog voerende landenniet de verovering van een landstreek, niet het herstel van vermeende grieven, niet de rege ling van de een of andere troonop volging is de oorzaak of het doel. Neen, de, als het kan, algeheele verplettering, de vernietiging van een volksbestaan, de ineenstorting van een rijk, het voorgoed weg dringen van de plaats in de rij der volkeren, dat is het, al dan niet, uitgesproken doel van dezen monsterachtigen wereld oorlog. Aan de directe aanleiding, die als het ware de lont in het krnit stak, de vermoording Van den Oostenrijk- schen troonopvolger, daaraan wordt in het geheel niet meer gedacht. Ware het niet dat de iabordenaars dezer dagen terecht staan, het drama van ;len brief had afgezonden, welke Von Do- bel zoo gewichtig voorkwam, dat hij er zijn vastgestelde plannen om veranderde. Later hadden nog meer lieden uit de dorpen in den omtrek den bankier met den onbekende in de populierenlaan ont- moot. Allen verklaarden oenstemming, dat de onbekende een langen grijzen mantel en een slappen grijzen hoed met broeden rand had gedragen, en dat zijn gelaat door een zwarten doek bijna geheel on kenbaar was. Eenigen zeiden echter, dat hij een mager man was, anderen beweer den, hij was dik en'gezet; sommigen zei den, dat hij lang was; anderen beweer den, dat hij slechts een middelmatigen lengte had. Over andere bijzondere eigen aardigheden van dien man, bv. zijn gang, was niets met zekerheid vast te stellen. De meesten meenden zich nu te herinne ren, dat hij zijn gelaat van hen afgekeerd bad -gehouden. Kortom, alles bewees, dat de man op volmaakte wijze alle voorzlch- tigheidsmaatregclen had genomen om oen latere herkenning van zijn persoon zoo moeielijk mogelijk te maken. Volgens allo verklaringen was de heer Von Dobel krachtiger van lichaamsbouw dan zijn tegenstander. En dit verklaarde het voornemen van den moordenaar om een eigenlijken strijd mot zijn slachtoffer te vormijden en hem in den slaap of in een toestand van verdooving te overvallen. Te Steinfurt werden de heeren's avonds' omstreeks tien uur gezien. De heer Von Dobel nam twee reisbiljetten eerste klasse voor den nachttrein naar de residentie. Serajewo zou weinigen meer in de ge dachten zijn gekomen. Ook het Ser- visch-Oostenrijksch conflict is geheel en al uit de algemeene aandacht ver dwenen. Thans is alleen het woord aan den strijd om de wereld-suptematie voor de toekomst tnssohen Duitscbland en Engelandis het woord aan de haat, die tusBchen Frankrijk en Duitschland 44 jaren lang gesmeuld heeft en die op eenmaal weder is losgebarsten over beide landen, heviger en moorddadi ger dan men ooit heeft kunhen ver moeden is het woord aaii het zwaard, dat ginds in het Oosten te beslissen heeft of de toekomst zal zijn aan de slavische volken onder het Russisch opper-beheer, dan wel dat de Duitsohe en Oostenrijksch^Hongaarsche landen een dam zullen kunnen opwerpen, tegen wat zij het, Enropa bedrijgend Pan-Slavisme noemen. En te midden van deze reusachtige worsteling, zien wij het arme België, dat noch met wereld-suprematie, noch met Pan-Slavisme iets nit te staan heeft, dat geen haat tegen wie ook der groote mogendheden, zoomin als tegen welke ook der ktetoe- stateu koesterde, zien wij het rampzalig Bel- genland vertreden en verscheurd, de bevolking gevlucht, den landsvrede vernietigd, de welvaart geknot. Bij al het oorlogswee, dat thans de wereld teistert, ia wel het uiteengescheurde België er het bedroevendst aan toe. En gansoh een doodelijk verschrikte bevolking heeft heul en hulp gezocht ver van huis en haard, op den grond, die reeds van eeuwen her den naam heeft, de meest gastvrije bodem te zijn van geheel Europa, ja van geheel de wereldhet Holland van weleer, dat fn het Holland van nu herleeft. Wanneer eenmaal aan alles im mers komt een einde ook deze kryg zal tot het verleden behooren, wanneer de tranen zullen zijn gedroogd, thans door duizenden eu duizenden geweend, wanneer het wee van den oorlog wel niet vergeten is hoe zou dat ooit kunnen maar toch niet meer zoo schrijnend knaagt als thans, wanneer dAn ook het groote vonnis der historie gestreken wordt over overwinnaars en overwonnenen, over landzaat en vreemden, over vriend en vijand in dezen oorlog, dan zal Nederland dat oordeel met onbe zwaard gemoed kunnen afwachten. Het vergat zyn eigen druk, om het leed van anderen te verzachtengeen grooter voldoening kan er voor elk onzer zijn, dan, naar de mate van zijn krachten, aan deze leniging van het oorlogswee te hebben bijgedragen. dio zestien minuten over tienen zou ver trokken. Het kwartiertje wachten brachten de heeron door niet buiten het landelijk station heen en weer te wandelen- De duisternis maakte een nadere beschouwing van den vreemdeling onmogelijk. Hij werd door de lieden, die den bankier kenden, als zijn gast aangezien. Zij schenen vroolijk met elkaar te praten. Hierbij sloot zich de verklaring aan van den conducteur, dat de heer Von Do bel bij aankomst van den troin de eenige coupé eerste klasse had laten open ma ken en toen in deze reeds twee personen zaten, in de tweede klasse had plaats ge nomen, waarbij hij tegen een rijke fooi had bedongen, dat hij met zijn reismak ker gedurende de rqis ongestoord zou blijven. Tegen elf uur kwam de trein te Berg- hausen en daar was Schwerdtner inge stapt. Het stond vast, dat de moordenaar zijn slachtoffer en den toevallig aanwezigen passagier in een staat van verdooving had gebracht, en de misdaad omstreeks twee uren na middernacht had gepleegd. Als Schwerdtner zich niet vergiste, en de bankier zijn aanvaller werkelijk bij den naam had geroepen of een angstkreet had geslaakt, dan moest dit gebeurd zijn op het kritieke oogenblik, dat de doode- Hjke wond werd toegebracht en de onge lukkige geen tijd meer had om zich te weer te stellen want aan allee was dui delijk te zien, dat er geen worsteling had plaats gegrepen. Aan het Westelijk Front. De Duitschers in Frankrijk. PAKIJS, 24 Oct. Van Franaohe zijde, lp het middag-communiquó wordt gezegd; Op onzen linkervleugel duurt do slag voort; de vijand heeft ten noorden van Dixuiuideu en rondom La Bassee vorde ringen gemaakt. We zijn zeer merkbaar ten oosten van Nieuwpoort voortgedron gen. In de omstreken van Langcmarch en in de streek tusschen Armeutièrea on Kijssel hebben onvermijdelijke fluctuaties vau de slag-linie die zich in haar geheel handhaaft, plaats. Op het overige front zijn verscheidene aanvallen, der Duitschers, zoowel over dag als 's nachts, afgeslagen. Op schillende punten zijn wij eenigszinsvoor uitgegaan. In Woëvre wordt onze vooruitgang voortgezet in de riohting van bet bosch van Montware (ten zuiden van Thian- court) en in het bosch van Leprete (ton noorden van Pont-a-Mousson). PARIJS 25 Oct. Van Eransche zijde. In het middag-communiquó wordt gemold Er deed zich geen enkele wijziging voor tusschen de zee en de omstreken van Arras (Atrecht). In het Argonnerwoud bleef onze posi tie in de reeds vermelde omstandigheden gehandhaafd. Op de Maashoogten heeft onze veld artillerie 3 nieuwe Duitsche batterijen, waarvan oen van groote kaliber, ver nield. PARIJS, 25 Oct. Communiqué van 11 uur 's avonds. Van de zee tot in dt streek zuidelijk van Arras zijn de hef tige aanvallen van den vijand overal te- uggeslagen. Ten Westen van de Argonne hebben wij het dorp Melzicourt genomen, dat do De misdadiger had stellig zijn slacht offer met een enkele krachtige beweging keel doorgesneden. Hij trok het moord werktuig niet eens uit de wond, blijkbaar om zich zoo weinig mogelijk met bloed te bezoedelen. De portefeuille, benevens een kostbaar horloge met ketting, dat de heer Von Dobel bij zich had gehad, waren door den moordenaar gestolen. Doch dit was nog geen stellig bewijs, dat hij do daad had gepleegd om zich met de verdwenen voor werpen te verrijken. Wellicht had hij die meegenomen om te doen denken aan moord, om voor zijn diefstal buiten straf blijven daardoor zouden de nasporin gen in een verkeerde richting gedaan kunnen worden. Volgens verklaring van den kamerdienaar des bankiers moest in de portefeuille ook de brief geweest zijn welke de uitnoodiging bevatte tot de nood lottige samenkomst der beide mannen. Misschien - had de afzender daarin redenen woten op te geven, waarvoor de bankier den brief moest meenemen naar de plaats van samenkomst. Onder de papieren van den bankier was te Murnau althans niets fe ontdekken, wat met den moord maar eenigszins In verband kon worden ge bracht. Hot stond nu echter vast, dat de misdaad niet in een oogenblik van drift gepleegd was, doch dat deze lang van te voren op hehendige, slimme wijze was voorbereid. Dit bewezen de geprepareerde sigaren en het chloroform, verder de kleo ding van den moordenaar, die zijn ge stalte zoo goed verborg en na de mis- wegen van Varennes naar het dal dor Ai8ne beheerscht. Van het overige front is niets te mel den. 4 Uit Zeeuwsoh Vlaanderen. Men meldt aan hot Vad. ddj 24 Oct.: Het is oigenaardig, maar ook heden stemmen alle berichten, ontvangen uit Zoeuwsch Vlaanderen overeen in zake hot steeds beter hoorbaar worden van do ka nonnen. Dit duidt of op een naderen van de rechtende partijen of op het in 't ruim brengen van steeds meer kanonnen. Kon correspondent die dozen nacht uit Brugge teruggekeerd is seint dat de ellenlange transporten met gewonden die' de stad binnenkomen niet moer te tellen zijm Men weet to Brugge niet waar men al die on gelukkige moet onderdak brengen; Do niet zeer talrijke medische staf van do Duit sche bezetting kan al 't werk niet af. Tal van .vliegmachines zijn overal waarneem baar. Te Sluis meent men hedenochtend vroeg oen groote Zeppelin gehoord te heb ben. Door de dikke uit zee komende ne vels 1 was 't voorwerp niet goed to onder scheiden. Ken bijzonder eigenaardig ver schijnsel is hier en daar opgemerkt in de vale vaarten, kanaaltjes en stroompjes in Zeeland. Wat de visscben betreft. Waar anderp geen vissohen aangetroffen wor den zijn thans groote scholen w aarnee ui- baalt. Alle visscben bewegen zich voorts landinwaarts en typisch is de extra le vendigheid die vele vertonen door het voortdurend opspringen uit het water. Men johrijft dit toe aan de trillingon vaa hüA.jvatftr ©t .de dreuning van den grond door het aanhoudend schieten. Men vreest ochter, als dit zoo.ang voortduurt, dat er veel doode visch zal komen. De geveohten bij Yperen. Een Fransch marine-soldaat heeft aan een berichtgever van de Londen- sche Times het volgende over den strijd bij Yperen medegedeeld: De Duitsohers hadden gehoopt ons bij het aanbreken van den dag te verrassen. Den geheelen nacht haddon zij aanzienlijke troopenmachten ton Noord-West en van Yperen saamgo- trokken. Bij het aanbreken van den dag gingen zij tot den aanval over en meer dan 12 uur zetten zij hun actie zonder ophouden voort. Toen de avond begon te vallen bepaalden zij er zich toe onze stellingen onder vuur te nemen. Dat was juist, waarop wij gewacht hadden. Onder dekking van het duister naderden wij 's vijands verschansingen en bij het aanbreken van den dag gingen wij tot den aan val over. Wij hadden bevel om niet te schie- ilaad met een enkelen ruk kon worden afgeworpen. En zoo goed als hij de Iet- Iers uit den zakdoek had verwijderd, had hij ook dc voering uit den grijzen hoed gerukt, omdat die waarschijnlijk den stem pel droeg van dc firma, die hem had verkocht en dus eenig spoor zou kun nen gevonden worden. Ken misdadiger, die zoo tot in kleine bijzonderheden zijn maatregelen had ge nomen, had ook zeker zeer voorzichtig zijn vlucht liewerkstclligd. Onder het rij den had hij stellig de coupó verlaten, was langs de loopplanken naar het achtereind van don trein geslopen en had daar ge wacht tot de trein nabij eon station in snelheid verminderde om er af te sprin gen en zijn vlucht onbemerkt over de volden voort te zetten. Men zocht in de omgeving van alle stations, die de trein na twaalf uur gepas seerd was, doch vond nergens een spoor van den vluchteling. Wel waren hier en daar verscheidene mannen in de dorpen gezien, zelfs werden twee personen gear resteerd, op wie do onvolkomen licschrij- vlng van den moordenaar eenigszins pas te, maar zij konden hun alibi bewijzen, zoodat zij weer in YrÜheid moesten ge steld worden. (Wordt vervolgd

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1914 | | pagina 1