mkta
li wendt U
sinrichting I
ilt spoedig I
vies koste-
irpleegs ter. I
?kdag van
Oudedijk
TERDAM. I
ida
ven
IK 18
lEftK le letten
IITH1NDEL
I!
NIET
I
De Oorlog.
12625.
Maandag 9 November 1914.
behalve
Zon
en
d
tien
El"vira.
:recht,
ii
jeidsbenrs.
5 ons.
J
yo
53e Jaargang.
ezx tooi G-o”ixcLsu qzx
Verschijnt dagelijks
•11.
FE11LLETO.\.
IZONEN
f
ij
Feestdagen.
Telefoon Interc. 82.
Uitgevers A, BRINKMAN EN ZOON.
Telefoon Interc. 82.
STAND.
v. Cornells de
ten
Westen
op
juut
an-
(Wordt vervolgd
noemd,
rknemers
Faoobus Theo*
T. van Rhijn
BIJL,
AART Lz.
heb
te
eit
BLAUWE
goeden
Met veel
VEG 27,
1.
van Horzen
t. P. Spee
(lOIIMH E (0( RAM.
AMSTERDAM
dat de Duit-
oorlogsschat-
opgo-
van Apothe-
poedig in- en
i blinde Aam-
laart spoedig
12
i bij ANTON
5 Co., te Rot*
PEN KOLFF,
troe-
een Marine-brigade hebben
der rivier Schatt el
Golf (Aziatisch
mende
tchinale hout-
1 smidsjon-
Jeermaker, 1
3 werklieden
N VAN
;jf.
IEÊN worden
in verzegelde
vijf, twee en
een Ned. ons
ing van Nom-
voorzien van
Merk, vol
gedeponeerd,
de uitvoering
e orders aan-
eden 2 machi-
metselaars, 9
1 pottenbak-
belstoff eerder,
r, 1 stoelenm.,
der, 1 scheep-
goudsmid. 1
1 boekdruk-
kldtrmaker, 1
tuinlieden, 1
isknechten, 1
m zonder vak-
telenmatter, 1
naker, 1 mo-
WEENEN, 8 Nov. Van officieele Oos-
tenrijksche zijde. Op het Noord-ooste-
lijke oorlogsterrein hadden ook gisteren
geen gevechten plaats,
al'. I
Turkije en de oorlog.
Aan de Perzische Golf.
LONDEN, 8 Nov. Een Indische
pen inacht en
Eao aan de monding
Arab bij de Perzische
Turkije) bezet na heftigen tegenstand.
UIT HET LEVEN VAN EEN VELD
PREDIKER BIJ HET LEGER
TE VELDE.
X.
We zijn zoo ongemerkt gekomen
op een strook van mijn arbeidsveld,
waar geen „verboden toegang” bij
staatmen zou neiging gevoelen aan
te nemen, dat het opschrift luidt:
„vrije toegang voor elkeen en
voor elk oordeel”. Want ik moet me
inspannen heuschom met behulp
mijner herinnering een beduidend aan
tal menschen te vinden, die zich o n-
bevoegd gevoelden mee te praten
over Kerk en kerkelijke aangelegen
heden dit is allemans zaak, zoolang
het althans kan blijven bij afkeuren,
bedillen, aanmerkingen makenbehar
tiging van de belangen, steun om een
deugdelgken loop van zaken te waar;
borgen en zulke dingen meer laat men
Nu, go hebt in Amerika ook niet
altijd zuiver spel gespeeld! riep Archer
opgewonden. Al heeft men u niet met
politic en justitie op de hielen gezeten,
toch zou het u hier, waar go optreedt als
„groote mijnheer en solied koopman wel
kunnen benadeelen, als mengverneemt uit
flvelke fraaie zaken ge voordeel hebt ge
trokken, voojdat go hier als millionair
den man van eer kon spelen.
Nu kwam oen onbeschrijfelijke glimlach
op de dunne lippen van den bankier.
Wat denkt ge wel, o ridder zonier
vrees of blaam, dat het zoh uitwerken,
als John Archer, de smerige negerjon
gen die het van knecht in een kosthuis
voor werklieden en goudgraver en gauw
dief in CalilorniÖ gebracht heeft tot hans
worst in een tingel-tangel, ik zeg, als
onder de hand allerlei verdachtma
kingen wilde uitstrooien tegen Ralph To-
jbia< Jefferson Snoward
O, dat zou ik niet onder de hand
doen, aan de kletstafel in «*en herberg.
Er zijn nog couranterfx waar men berich
ten in kan schrijven.
Sedert wanneer kal jij lan schrijven,
pochhans? Je hebt nooit iets anders ge
leerd dan je vingers krom raar je toe
halen, drinken en fooien aannemen in
zou jij denken, dat de krantenschrijver
van het minste allooi zoo dwaas zou zijn
om nieuws te putten uit zoo.n betrouw
bare bron als uit jou smerige Mooren-
bek
Je denkt zeker, dat ik zoo dom ben en
niet weet, dat jij alle reden hebt om je
P R IJ S DER ADVERTENTIËN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummerf 0.55
Elke regel meern 0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen warden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
dig oogenblik, zegenrijko vruchten
zullen dragen. Het in Tsingtau ver
goten Duitsche bloed zal ih Duitsch-
land nimmer worden vergeten de uit
dezen strijd overgeblevene^ zullen op
den duurzamen dank en bewondering
van al hun landgenooten kunnen staat
maken.
De Lokal Anz. schrijftOnvergete
lijk zal in Duitsche landen de helden-
strijd van Kiautsjau blijvenonver
getelijk ook een ieder, die aan den
strijd deelnam. Maar nimmer ook zul
len wij de gewelddaad der gele roo-
vers vergeten, noch ook hoe Engeland
hen daartoe aanhitste. Wij weten, dat
wjj thans nog niet met Japan kunnen
afrekenenwellicht zal het nog jaren
lang op zijn roof prat ktfnnen gaan,
want zeer langzaam kan onze molen
hier malen. Maar zoo het al jarenlang
kan duren, wij zullen er niet te dik
wijls over spreken, maar des te meer
aan dönken. Komt dan, na jaar en
dag, het oogenblik der afrekening,
dan ook zal even eenparig als nu de
kreet van de smart gehöord wordt,
oen sterke jubeltoon door geheel
Duitschland schallen: Wee u Japan!
deerd Een zeer ernstige aanval tegen
dit punt werd m^t succes afgeslagen.
In de omstreken van Yperen heeft de
vijand heftige aanvallen gedaan op
Bixschoote, Klein-Zillebeke en ten
Westen van Dytschaete. Al deze aan
vallen werden door de tegenaanvallen
der bondgenooten afgeslagen.
Oorlogsschatting 50 millioen francs.
Men seint ons uit >MS
1' E o h o Beige mekt
schers aan Antwerpen ren
ting van 50 millioen francs hebben
legd.
Aan het Westelijk Front.
De Duitschers in België en
F r-a n k r ij k.
BERLIJN, 8 Nov. (Van Duitsche
zijde). Officieel. Groot Hoofdkwar-
tior 8n Nov. voormiddag.
Onze aanvallen bij Yperen en ten
I Westen van Rijssel werden gisteren
voortgozeb. Aan den Westelijken rand
van het Argonnerwoud werd een be
langrijke hoogte bij Vienne le Chateau
om welke weken lang gestreden was,
genomen, waarbij 2 kanonnen en 2
machinegeweren buitgemaakt werden.
Overigens verliep de nevelige dag
op het Westelijk oorlogstooneel kalm.
Van het Oosten werden geen nieuwe
berichten ontvangen.
Het opperste legerbestuur.
PARIJS, 8 Nov. In het middag-
communiquó wordt het volgende me
degedeeld
Do aanvallen van den vijand in de
richting van Dixmuiden en ten Noord
oosten vap Yperen zijn afgeslagen.
Over bijna het geheele front hebben
wij het offensief hernomen met name
in de streek ten Noorden van Meenen
hebben wij vorderingen gemaakt.
Kort samengevat is de toestand
over het geheele front bevredigend.
k PARIJS, 8 Nov. Van Fransche
zijde. In het avond-communiqué wordt
het volgende gezegd
De Duitschers ontwikkelden een
algemeeno actie over het geheele frortn
maar al hun aanvallen zijn afgeslaget,
in het bijzonder die, welke zij richten
op Cambrin, Aix, Noulette et Le
Gaesnoy en Santerre.
Wij hebben eenige loopgraven in
de streek van Thierval ten Noorden
van Albeit genomen, en wij herover
den onze oude loopgraven ten Noord
westen van Vailly. Met de bajonet
werd het dorp Saint-Remi op de hoog
ten van de Maas genomen.
HAVRE, 8 Nov. Van officieele Bel
gische zijde. Op de Yser is het
groote bruggehoofd van Niouwpoort
opnieuw bezet, dank zij het offensief
der geallieerden. De vijand bezet nog
St. Georges en sommige boerderijen.
Deze punten worden thans door onze
zware artillerie onder vuur genomen.
Dixmuiden is heden hevig gebombar-
inaken; dat was hem duidelijk
John Archer haastte zich
dus om nog te zeggen, wat hem op het
hart lag.
Tien dagen geleden is onze impressario
met de noorderzon vertrokkenik
nog een volle maand loon van hem
vorderen. Ik heb geen credipt meer
kortom, ik ben aan lager wal, want dc
kastelein heeft mijn instrumenten en cos-
tuines in pand, waarmee ik dus nu niets
meer verdienen kan. Gelukkig vond ik
uw naam in een courant en hier ben
ik nu
I r volgde pen poos van stilte. Snoward
vijlde zijn nagels en keek nu en dan eens
uit het venster.
Weet ge wei, rnr. Snoward, fluisterde
John Archer zacht, alsof hij slechts noo-
de een geheim bekende, weet ge wel, die
dat ik aan het hongerlijden ben toegeko- ,r‘“
men, en dat ik reeds... aan zelfmoord ge
dacht heb.
Snoward geeuwde. Ge verveelt mij,
kapitein, zoudt ge maar niet weggaan
Ik heb op het punt gestaan om...
te stelen, fluisterde de kleine wanhopig.
Jammer, dat je het niet gedaan hebt^
mijn jongen, en liefst in Amerika, daar
hadden ze je misschien kort en bondig
opgohangen.
Do mulat werd woedend.
Ja, ik begrijp, dat zou u wel naar
den zin geweest zijn. Ge weet wel, dat
ik dingen kan vertellen
Lompe kerel, ge denkt toch niet,
dat ik bang voor jou ben
Aan het Oostelijk Front.
PETROGRAD, 8 Nov. Van officieele
Russische zijde. In Oost-Pruisen heb
ben onze troepen de Duitschers uit de
omstreken van Wirballen verdreven, en
zijn tot Stalueponen voortgerukt. Onze
cavalerie is op den linker Weichseloever
Duitschland binnengedrongen en heeft ien
spoorweg bij het station Pleschen,
Noordwesten van Kalisch, vernield.
In de laatste gevechten bij de San heb
ben wij 125 officieren en 12.000 soldaten
krijgsgevangen gemaakt.
Ten Zuiden van Przemysl hebben wij
meer dan 1000 vijanden gevangen geno
men.
22)
De „kunstenaar” was beleedigd en zette
éen hoogen borst.
Oho, ik ben geen kleurling...
Wat? De zoon van een negerin...
dus een mulat. Maar dat beduidt niets.
Waarom praten we zoo lang Ge komt
om mij iets af te bedelen
Nu gevoelde kapitein Murle zich nog
meer gekrenkt doch de koele woorden
van mr.Snoward hadden ook al niet kwet-
sender kunnen wezen.
Ah! Waait de wind uit dien hoek?
Wilt ge mij eenvoudig als een landlooper
ter zijde ietten
Goed geraden, mijn waarde John,
zoo, luidde het bedaarde antwoori.
Je verbeeld je toch niet, dat het
ders is
Als jij nog eenmaal „je” tegen mij
durft zeggen, sla ik je met dezen liniaal
om de ooren, zei Snoward zoo kalm
mogelijk.
- Jahoe dan? Ik dacht, dat ge u
onze oude verhouding zou willen herin
neren, dien goeden tijd, toen wij in Call-
fornië samen in dezelfde tent sliepen.
Toen hebt ge mij altijd „uw
vriend” genoemd! En heb ik u
Petroleum-Maatschappij spoedig groo
te hoeveelheden petroleum uit Roe
menië krijgt, maar dit zou toch slechts
een druppel zijn op een gloeiende
plaat. De Amerikanen die in Duitsch
land groote voorraden ter beschikking
hebbeh, gaan daarmee zeer spaarzaam
om, omdat zij niet weten wanneer
nieuwe petroleum komt en zij zoo lang
megelijk voorraad willen hebben. Zij
hebben hun voorraden verdeeld over
een reeks maanden en geven iederen
/afnemer slechts ongeveer de helft van
de hoeveelheid, welke hij verleden jaar
gekocht heeft. De groothandelaars van
hun kant willen iederen afn’emer iets
geven om hem voor later als klant
te behouden.
De wagens rijden dus nog steeds
rond en iedere verbruiker kan onge
veer de helft krijgen van het vorige
jaar. De onkosten blijven dezelfde als
verleden jaar, maar de winst is half
zoo groot geworden. Over de voor
uitzichten is niets te zeggen, daar al
les in verband staat met den oorlog.
Als de Russen uit Galicië verdreven
worden is er vooruitzicht dat er pe
troleum naar Duitschland komt. Het
meeste echter komt uit Amerika en
zoo lang de scheepvaart niet veilig is
en de Engelsche petroleumschepen ne
men, komt er niets binnen. We moe
ten zoolang van den voorraad leven,
die in Duitschland opgeslagen is. Deze
is echter nog voor vele maanden vol--
doende.”
In het Oosten.
De val van Tsingtau.
TOKIO, 8 Nov. Volgens latere op
gaven zijn bij de inneming van Tsing
tau 230Ö krijgsgevangenen gemaakt,
en bedragen de Japansche verliezen
14 gewonde officieren, 42G gedoode
en gewonde soldaten.
De Duitsche bladen stemmen alle
overeen in bewondering voor de dap
pere verdedigers van Tsingtau, dat na
meer dan 2,/j maand belegerd te zijn
geweest, door een zeer overmachtigen
vijand eerst thans gevallen is. Do bla
den spreken met trots over de schit
terende bewijzen van vaderlandsliefde
door de verdedigers van deze Duitsche
kolonie gegeven, die ook na het hui-
d ion sten bewezen
-5- Waarvoor ik je vroeger of later al
tijd goed heb beloond
Gelooft ge dat? Nu, in ieder ge
val donk ik, dat onze oude vriendschap
u nog wel zooveel waard zal zijn, dat gc
mij, nu ik in nood verkeer, wel weer op
de been zult willen helpen.
Bij het herinneren aan „de oude vriend
schap knipoogde de mulat hem toe, doch
op Snoward scheen die vertrouwelijke
wenk volstrekt geen indruk te maken.
Zoo En daareven heb je het
laten voorkomen, alsof het je daar niet om
te doen was. Ik begreep het wel je
wilt geld hebben.
Ja, maar geen kleine aalmoes, zoo-
als men aan den eersten bedelaar den
besten toewerpt.
Zoo, zoo, kan ik u, soms dienen
met een chèque op Rotschild, heer kapi
tein
De kalmte van den bankier scheen den
•mulat aan te moedigen. Hij nam plaats in
een leunstoel en keek rond in de kamer,
die prachtig gemeubileerd was.
Naar men mij vertelde, zijt ge een zeer
rijk man geworden. Het ziet er hier uit
als bij een prins. Ja, zoo iets heb ik al
tijd wel van u gedacht. Ge hadt altijd
verstandige inzichten en dolveel ge
luk Het lot is mij niet zoo gunstig ge-
weest. Nu, ik zal u het verhaal van mijn
wisselvallig leven besparen I
Ik dank je voor die oplettendheid 1
Snoward maakt zijn nagels schoon: als
hij daarmee gereed was, zou hij er een
Gebrek aan petroleum.
De buitengewone moeilijkheden,
waarmede in deze dagen het koopen
van petroleum te Berlijn gepaard
gaat, is voor den nBerl. Lok. Anz.”
een reden geweest lijn licht op te
steken bij de groothandelaren, die alle
tot de volgenden conclusie kwamen
„De oorzaak van de duurte en de ge
ringe hoeveelheid, die ter beschikking
staat, is, dat Duitschland in hoofdzaak
afhankelijk blijft van den Amerikaan-
schen invoer, die thans tengevolge van
den oorlog heeft opgehouden. Stellig
krijgt Duitschland anders ook veel
petroleum uit Oostenrijk, vooral uit
Galicië. Maar, daar dit gebied thans een
oorlogstooneel is, houdt de productie
daar op. De Oostenrijksche raffinade
rijen werken in hoofdzaak voor de
regeering en houden zich in de plaats
bezig met het bereiden van het thans
belangrijker product, de benzine. Ook
Roemenië is een land van productie
in het groot. Daar ligt een aanzien
lijke hoeveelheid, die echter thans niet
naar Duitschland vervoerd kan wor
den, omdat Roemenië eveneens mo
biliseert. Daardoor zijn de spoorwegen
zoo in beslag genomen, dat men geen
goederen voor particulieren vervoeren
kan. Het is mogelijk, dat de Olex-
eind aan
aan te zien.
zeer gaarne, en niet minder ijverig,
aan anderen over.
Welnu, de veldprediker kan onmo
gelijk vergeten, dat er kerken, kerk
genootschappen en kerkelijko verdeeld
heden bestaan, al heeft hij nog zoo’n
hooge opvatting van zijn taak en beseft
hij, dat mannen, die tegen een buiten-
landschen vijand in het uur van gevaar
moeten optreden, volstrekt niet in de
gelederen mogen staan bij den binnen-
landschen, wiens naam luidtpartij
schap, richtingzucht. Want de veld
prediker is aangewezen op samen
werking, ook bij het vervullen van
zijn eigenlijke taak nde zielszorg van
de militairen zijner divisie”, daar hij
recht heeft, hulp te ontvangen van
de predikanten, werkzaam in de ge
meenten, waar de aan hem toever
trouwde menschen gelegerd zijndit
recht wordt in de werkelijkheid tot een
plichtdoor eenvoudig erop te rekenen,
dat de predikant ter plaatse zich zal
latgfy gelegen liggen aan de tijdelijk
qndergebrachte soldaten, en door ge
bruik te maken van bestaande ge
bouwen, welke anders beschikbaar zijn
voor den dominee of den Kerkeraad
vermijdt men veel vertraging van
arbeid en niet minder belangrijke uit
gaven.
Dan heeft de veldprediker zijn ambt
genoot, men wien hij moet samen
werken. Bij elke divisie zijn nl. twee
veldpredikers aangesteldbij de in-
deeling is blijkbaar rekening gehouden
met de eischen van korkgonootschap-
pelijken aard, daar overal een Neder-
landsch-Hervormd staat naast een
vertegenwoordiger van een andere
kerk. Mijn collega is christelijk-gere-
formeerd en als zoodanig verstoken
van geestverwanten onder de bevolking
van de plaatsen, waar hij heeft te ar
beiden,. daar wij nergens nog een
christelijk-gereformeerde kerk hebben
aangetroffenonder de soldaten zijn
ook maar heel weinig christelijk-gero-
formeerden. Al gaat elk van ons
zijn eigen weg, toch werken we in
den mooisten zin van het woord samen,
en ontvangen we op gelijke wijze
steun van de kerkelijke gemeenten
men laat ons toe in godsdienstoefe
ningen te leiden, ontsluit consistorie
kamers of andere gebouwen voor ons
om de soldaten bijeen te brengen.
Van den eersten dag af van onze
werkzaamheid in het leger hebben we
als stelregel aangenoipen, dat het be
lang van den soldaat voor ons alles
hier op vreemden bodem heel rustig te
houden, als jij geen gevaar wilt loopen
oin als landlooper naar Amerika terugge
zonden te worden.
John Archer veranderde plotseling van
houding, hij had niets dreigends meer.
Nu, zie eens hoe beklagcnswtiardig
ik hen, jammerde hij met hangend hoofd.
Loop naar den duivel I
En ge kunt toch zoo gemakkelijk
van mij ontslagen worden. Een som geld,
opdat ik ginder in New-York of in Chi
cago op fatsoenlijke manier iets kon be
ginnen
- Ik zou gek zijn.
Of ten minste...... het geld om den
overtocht te betalen. Ach God, op kosten
van de politie kan ik toch niet reizen.
Het is belachelijk. Je zou toch niet
vertrekken. Je verdrinkt het geld en
over een week kom je weer hier.
Neen, riep Archer met overtuiging.
Mijn woord van eer daarop.
Dat is grappig gezegd, zei Snoward
lachend en na een oogenblik nadenken
voegde hij er bijDaar zal ik je voor
bcloonen.
De oogen van Archer begonnen te
schitteren, toen hij zag, hoe de banki-'r
naar de ijzeren brandkast ging, die in een
hoek van de kamer stond.
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaalf 125
Idem franco per post„1.50
Met Geïllustreerd Zondagsblad„1.50
Idem franco per post1.90
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau:
Markt 31, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren.